Valse meeldauw bij plantajuin : warm water?

Valse meeldauw (Peronospora destructor) bij ajuin komt vrij veel voor. Vooral tijdens een vochtig en koud voorjaar kan de ziekte toeslaan. Een kort artikeltje trok dan ook mijn aandacht vandaag. Zelf heb ik het dus nog niet toegepast. Het lijkt mij ook niet zo eenvoudig om dit als liefhebber toe te passen, want hoe hou je plantuien in water gedurende 1 uur bij een constante watertemperatuur van 40° C? Wie heeft een lumineus idee hiervoor?

Er kwam al een reactie binnen van Rita L : "Misschien kan je gebruik maken van de steriliseerketel uit grootmoeders tijd, daar zit een thermometer in . Als je eerst het water op temp brengt en dan de plantui erin voor een uurtje"

Lijkt mij een heel goed idee!

"Aantasting van valse meeldauw in uien is flink terug te dringen door het plantgoed te behandelen met warm water. De behandeling voorkomt een vroege aantasting van het gewas. Lange tijd was niet bekend hoe de aantasting met valse meeldauw in tweedejaarsuien plaatsvond. Onderzoek wees uit dat de schimmel meekomt met het eerstejaarsplantgoed. De schimmels overleven in de bol, zonder dat dit aan de buitenkant zichtbaar is. Experimenten met warm water lieten zien dat als de uien 1 uur lang bij 40 graden behandeld worden, de schimmel het niet overleeft, terwijl de kwaliteit van de uien niet achteruit gaat." Bron www.biokennis.nl

Hopelijk duurt het niet meer lang vooraleer de meeldauwresistente rassen ook voor de liefhebber beschikbaar zijn! (zie uienrassen resistent tegen vals meeldauw)
Maak u echter niet al te veel zorgen, de aantasting door valse meeldauw valt meestal wel mee en doet zelden een hele oogst mislukken. Dus, planten maar, die ajuin! (als het wat droger wordt)

Bodemmoeheid bij tomaten

Update 15 mei : dit artikel blijft voor oplossingen zorgen, zopas een goede tip binnengekregen van J Backus over het gebruik van groeizakken en van Willy over het gebruik van -kleine- potten. Lees ze onderaan dit artikel.
Onze kleine kas zorgt onvermijdelijk voor problemen met de vruchtwisseling. 's Zomers telen we er meestal alleen maar vruchtgroenten van twee verschillende families, enerzijds de nachtschadigen of Solanaceae (tomaat, aubergine, paprika) en anderszijds de Cucurbitaceae of komkommerachtigen (meloenen, komkommers, courgettes)  Het onvermijdelijke gebrek aan vruchtwisseling laat zich vroeg of laat voelen.

Kenmerken
Plots wordt het moeilijker om een voldoende aantal trossen op de plant te krijgen. Als de derde tros bloeit groeit de plant niet meer goed door. De stengel blijft eerder dun en de bladeren eigenlijk te klein. Als er plots zonnig en warm weer aankomt gaat de plant al snel slap hangen. Neusrot is hier een veel voorkomend probleem. Eerst zijn de symptomen niet zo erg en bijna onmerkbaar, maar jaar na jaar nemen de problemen toe. Hoe dan ook, afsterven zal de plant niet doen, maar zwak groeien, dat wel

Oorzaken  
Vooral kurkwortel, maar soms ook wortelknobbelaaltjes zijn de voornaamste problemen die opduiken als er langere tijd tomaten, aubergines of paprika's op dezelfde grond geteeld worden. Het betreft hier respectievelijk een schimmelsoort (Pyrenochaeta lycopersici) en een klein 'wormpje' (Meloidogyne spp.) Beiden kunnen ze lange tijd in rustvorm in de grond overblijven, ook als er lange tijd geen familieleden van de Solanaceae geteeld worden.  Of het zou moeten zijn dat de grond in de kas echt wel te veel zouten bevat en de groei daardoor geremd wordt. (artikel, hoofdstuk bodemmoeheid en  zoutconcentratie)

Trek na de teelt van tomaten eens de stam uit de grond en spoel de wortels af onder stromend water. Zijn deze wortels niet geelachtig van kleur, maar eerde bruin, dan is er waarschijnlijk kurkwortel aanwezig. Ook als je ziet dat de wortels verdikt en gebarsten zijn is dit een typisch kenmerk. Is het probleem enkel de zoutconcentratie of eventueel andere mankementen aan de grond, dan zal je die symptomen niet zien.
De kleine bolletjes die aan de wortels hangen zijn de plaatsen waar de aaltjes in de wortels leven.
Bestrijding van zowel kurkwortel of aaltjes is niet mogelijk. Voorkomen wel.
Op onderstaande foto's zie je symptomen van kurkwortel (foto 1 en 2) en wortelknobbelaaltjes bij paprika (foto 3)
Klik op de foto's om de symptomen heel duidelijk te zien.

 

Oplossingen
- Verplaatsen van de kas zorgt ervoor dat er weer verse grond ter beschikking is. Het makkelijkst voor een plastic kas, maar daar zijn wel andere nadelen aan (artikel).
- De grond uit de kas halen en vervangen is een groot werk. Je zal nooit alle ziektekiemen kunnen verwijderen omdat deze even diep gaan als de wortels. Wel een goede oplossing voor één tot maximum twee jaar.
- Potten van zo'n 20 liter inhoud, in de grond ingraven, zoals op de foto werd gedaan door Marcel, de tuinier van Het Vlaams Zaadhuis. Die worden dan ieder jaar gevuld met verse grond.
De duurste, maar misschien wel beste, oplossing is het enten van de planten. o.a. Easyplant en Vlaams Zaadhuis bieden geënte planten te koop aan en sedert dit jaar biedt Vlaams Zaadhuis ook onderstamzaad aan. Om zelf te enten.
Of je nu geënte planten moet kopen, of misschien beter zelf gaat enten, komt in een volgend artikel aan bod. Ook de entmethodes worden onder de loep genomen. Alhoewel men de Japanse kopenting aanraadt, denk ik dat het voor de liefhebber makkelijker is om de (vroeger veel toegepaste) afzuigenting of zoogenting te gebruiken.  Binnenkort meer daarover.

Update zopas een tip van Gerrit gekregen, hij gebruikt de tip van grond uit de kas halen op volgende manier :
(alle tips zijn welkom! Klik op Reageren? Vragen?) of stuur tekst en eventueel foto's naar lezersbijdrage@plantaardig.com

Bodemmoeheid kan ook verkomen worden om de grond in het najaar 1 spit diep uit te graven en vervolgens de opvolgende onderlaag goed om te spitten gemengd met stroo en eventueel koemest,
en leg hierop weer een nieuwe laag grond, is immers een spit diep uitgegraven,laat dit in alle rust overwinteren en begin in het nieuwe seizoen gewoon weer met kweken,zaaien of planten.
Helpt echt!,  pas dit zelf al jaren ook toe.
Sucses, Gerrit

Zopas ook een reactie van Aad gekregen

Ik ben het met Gerrit eens.

In de winter minstens een steek diep uitspitten en afvoeren. Buiten over de tuin verspreiden.
In de kas nieuwe bemeste tuinaarde opbrengen.
In mijn kasje staat ook nog een (overjarige) vijg van ± 2,5m. Bij het uitspitten wordt zijn wortelstelsel flink gereduceerd. Dat verplicht me om de struik ook flink te snoeien Dat komt mooi uit want anders groeit de hele kas vol met vijg.

 

Ik kreeg ook een goede en uitgebreide teelttip van de heer J Backus

In het voorjaar zijn vaak grote zakken bemeste tuingrond in aanbieding. Ik koop dan een 20-tal zakken, leg er wat naast elkaar in de kas, maak hierin drie plantgaten, prik met een scherpe stok gaten door de bodem, plant mijn tomatenplanten,stok of draad ernaast en alles groeit wonderwel. Niet vergeten bij te mesten na een drietal weken.
Na oogsten gaan de gebruikte zakken leeggemaakt worden in de tuin, volgend jaar dezelfde procedure.K omt in weze op hetzelfde neer als werken met potten, waarin grond elk jaar vervangen wordt, doch dit is minder bewerkelijk.

Als je geen automatisch waterafgiftesysteem hebt ( b.v. met zo'n computerklok o.i.d. ), zal watergeven uiteraard alleen met de gieter kunnen. Omdat er  gaten in de bodem van de zakken tuin-of potgrond geprikt zijn, zal er geen water blijven staan. Aangezien deze grond veelal een boel turf bevat, zal dagelijkse watergift echt nodig zijn, bij heet weer zelfs twee maal dagelijks.
's Morgens watergegeven, een dagje fietsen en bij terugkomst tegen ca 17.00 uur hangen ( vooral ) tomatenplanten slap, maar een half uurtje na de watergift zijn ze er weer bovenop.
Ook meloenen en komkommers kun je op de "zakmanier "telen , ofschoon komkommers wel wat vaker problemen krijgen door bladziektes. Vooral witte vlieg krijgt dan regelmatig een Spruzit-douche.
Ik wens de toepassers veel succes ,probleem van besmette en verzuurde grond los je zo wel op.
Vriendelijke groet,

J Backus

Ook Willy Laureys weet de bodemmoeheid te omzeilen met zijn teelttechniek. De heer Laureys schrijft:

"Hier ben ik met een beetje uitleg over mijn tomatenkweekmethode. Ik gebruik dus plastiek bloempotten van 20 cm. Het middelste bobbeltje snij ik eruit zodat ik een gaatje krijg van 5 cm. De pot vul ik,nadat het plantje boven de pot uitkomt,met een mengeling van 50/50 paardevijgen en aarde.De takken met de bladeren snij ik af tot op 2 blaadjes,ze nemen het vet en de zon weg. Ik gebruik ook een koperdraadje waar de vernis van verwijderd is,anders krijg je geen contact. Ik laat ze groeien tot 7 à 8 trossen maar ik beperk de tros tot max 6 à 7 stuks. Een ander voordeel dat ze in pot staan is dat je kunt gieten zonder je serre onder te zetten en dat het vet dat je erbij geeft geen andere uitweg heeft. Tussen de rijen leg ik een betonplaatje van 25 cm breed. Je moet er toch tussen om te dieven en zo heb je altijd een propere voet,goed voor madame. Ook altijd gieten met regenwater indien mogelijk. Na de oogst verwijder ik de plant,zeker 85% van de wortels zitten binnen de pot,de rest laat ik gewoon zitten en spit ik om. De aarde uit de pot gaat naar de moestuin. In de moestuin zelf gebruik ik dezelfde methode maar met een pot waar meer is uitgesneden,daar is het gemakkelijker om van standplaats te veranderen"

Rode veldsla?

De consumptie van veldsla gaat in stijgende lijn. Veldsla past dan ook uitstekend in de nieuwe trends bij slasoorten.
Enkele jaren geleden was er de vraag of het niet mogelijk was rode veldsla te ontwikkelen om zo wat variatie in het veldsla aanbod te brengen. Tot nu toe was er enkel variatie in de grootte en vorm (met name de roosjes en de langbladige veldsla). Uiteindelijk bleek rode veldsla genetisch gezien geen haalbare kaart.

Dus ging men op zoek binnen het assortiment van de verschillende slasoorten (Lactuca spp.). Eigenaardig, want veldsla is totaal geen familie van de slasoorten, het is een lid van de Valeriaanfamilie (Valerianaceae).

En toch slaagde men erin een plantje te vinden dat als twee druppels water op veldsla lijkt. Met name binnen de variëteiten van Romeinse sla, bindsla ook wel Cos genoemd. Dit werd gerealiseerd door de firma Enza Zaden. Deze firma introduceerde de rassen Cosni en Ovired.

De teelttechniek en de oogsttechniek kan uitgevoerd worden als bij veldsla. Enige probleem kan de roodkleuring zijn, vooral in de donkerste wintermaanden. Dus moet er aandacht besteed worden aan de zaaidichtheid en afdekmethode in deze periode.

De groene en rode veldsla worden op aparte veldjes gezaaid en het mengen van de groene en de rode 'veldsla' gebeurt na de oogst. Want de groeisnelheid is waarschijnlijk niet helemaal gelijk.
Meer info : leaflet Enza Zaden

De Moestuin in het vroege voorjaar

Sommigen kunnen binnenkort aan de slag, ook in open lucht. Dan gaat het vooral over de bezitters van lichte en droge gronden (artikel).
Met het zachte weer is de enige hinderpaal nog de hoge vochtigheidsgraad van de grond. En het ziet er naar uit dat het deze week niet zal verbeteren, gezien de grote hoeveelheden regen die voorspeld worden.
Update: met het mooie weer in het vooruitzicht, is het enkel nog wachten op een bewerkbare (niet te natte) grond.

• Bewerk de grond niet als deze nog te nat is. Controleer in ieder geval goed de vochtigheid van de grond vooraleer je aan de slag gaat. Neem wat grond in de hand en knijp het samen, lekt er water uit, wacht dan nog wat met de grondbewerking. Wie te natte grond bewerkt veroorzaakt structuurbederf waardoor de plantengroei achteraf sterk gehinderd wordt. Ook in april kan je nog starten met de hierna opgesomde teelten!
• Je kan de natuur een handje toesteken door stukjes grond af te dekken met plastic, zo blijft de grond droog en warmt hij ook wat sneller op. Bij langere droge periodes gaat de plastic er beter af om het drogen te bespoedigen.
• Binnen of in de kas kunnen we volop uitzaaien en plantjes opkweken: broccoli, bloemkool, slaplantjes. Selder  en peterselie ook, maar dan wel best in een warme ruimte om de kieming te bespoedigen en opschieters te vermijden.
• Moest je het nog niet gedaan hebben, dan is het nu nog net tijd om te bekalken (artikel). Bekalk niet samen met de bemesting.
  Bij het spitten wordt er stalmest, compost of gedroogde koemest ingewerkt. Dit is de basisbemesting. Afhankelijk van de teelt wordt deze bemesting dan aangevuld. Dit kan met minerale, samengestelde mest of gedroogde organische mest met verrijkte samenstelling.
• Voor ajuin, sjalot en wortelen wordt er vlak voor de teelt geen organisch materiaal ingewerkt en er wordt  heel weinig bemest met stikstof.  Kalium toedienen voor deze wortelgroenten is wel een aanrader. Dit is ook een aanrader bij de bemesting van aardappelen. Gebruik daarvoor patentkali. Stalmest kan bij wortelen zelfs vertakte wortelen veroorzaken.
• Het perceel van de erwten mag wel een kleine dosis samengestelde mest krijgen als startbemesting. Als ze wat groter zijn halen de erwteplanten de stikstof uit de lucht via de wortelknobbeltjes die op de wortels zitten. Daarin zitten bacterieën die de stikstof omzetten tot nitraten en die zijn opneembaar voor de plant. Tuinbonen, alhoewel ook vlinderbloemigen mogen een grotere dosis mest én organische mest krijgen dan erwten of bonen.
• Bloemkolen, broccoli en spinazie hebben behoefte aan een rijkere grond. Hier gebruiken we zowel stalmest als een samengestelde meststof 

Concrete gegevens over zaaien, planten en bemesting leest u in de respectievelijke artikels waar u kunt op klikken.

Wat er buiten allemaal kan:

• Erwten zaaien, voorkiemen en planten.
• Tuinbonen zaaien, voorkiemen en planten
• Spinazie zaaien
• Worteltjes zaaien
• Radijs zaaien
• Aardappelen planten (onder folie tot begin april)
• Bemesting aardappelen
• Slasoorten planten (onder folie tot einde maart) kan ook al.
• Vroege bloemkool planten
• Ajuin en sjalot planten
• Zaaien in de koude kas, voor de plantopkweek : plantjes voor spitskool, sla, bloemkool, broccoli, prei.

Zaaien van tomaten, aubergine, komkommer, aubergine, paprika, meloenen in een warme ruimte kan best in de tweede helft van maart tot begin april.