komkommer
teelthandleiding
#Warmte
gevraagd.
#Uitplanten?
Geduld!
#Gulzige
plant
#Oogsten?
Geduld!
#Toppen
en zijscheuten
#Wortels
en water
#Klimaat
#Witte
vlieg, spint, bladluis
#Witziekte
 Komkommers,
snelle groeiers
Komkommers zijn een leuk gewas
om te telen in de plastiektunnel of glazen kas.
Ze groeien snel en de oogst laat niet lang op zich
wachten. Je kan
nog een komkommerteelt starten als het voor tomaat of paprika
al te laat is. Komkommer is trouwens ideaal als
vruchtafwisseling met tomaat.
foto
glaskomkommer. Bemerk het witte zakje met biologische
bestrijding tegen trips (zie verder)
De moderne komkommer (Cucumis sativus) is een veredeling van
de oorspronkelijke augurken en zijn plantkundig gezien dan ook
volledig identiek. Alleen
heeft men bij de moderne kaskomkommer de veredeling zodanig
doorgedreven dat er geen mannelijke bloemen meer aanwezig
zijn. Enkel
vrouwelijke bloemen zorgen voor mooie glanzende vruchten
zonder vervelende stekels of beharing.
De komkommer groeit uit zonder dat enige vorm van
bestuiving of bevruchting noodzakelijk is, dit verschijnsel
noemt men parthenocarpie.
De vruchten bevatten enkel wat dunne, loze zaden die
niet hoeven verwijderd te worden. Bestuiving door bijen of
hommels die net op bezoek geweest zijn bij onze
augurkenaanplanting is zelfs nadelig. Dan ontstaan er
komkommers die zaad bevatten.
Deze vruchten zijn niet zo slank, eerder bol zelfs, en
gevuld met zaad. Augurken, courgettes, pompoenen, sierfruit,
patisson behoren allemaal tot de familie van de
komkommerachtigen (Cucurbitaceae).
vrouwelijke
bloem bij komkommer
Starten met een komkommerteelt
doe je best als je zeker bent van voldoende hoge temperaturen,
ook 's nachts. Als
je zelf de komkommerplanten opkweekt, zorg dan voor een ruimte
waar het overdag minstens 20°C
is en 's nachts minstens 15°C.
Beter is nog een plaats waar de temperatuur constant 20°C-22°C
is. Start met de opkweek drie tot vier weken voor je zal
uitplanten.
Heb
je een pakje hybridezaden van komkommer gekocht
dan kunnen we aan de slag.
Duur zijn ze wel die hybridezaden, maar laat je niet
verleiden tot aankoop van goedkopere zaadechte rassen.
Deze leveren komkommers van een type die de
vergelijking met de komkommers in de kleinhandel helemaal niet
kunnen doorstaan.
Waarschijnlijk
beschik je nu
slechts over zo'n tiental komkommerzaadjes.
Logisch dat we graag hebben dat er zo veel mogelijk
kiemen. Alle
tien? Bijna
onmogelijk is dat, of je moet heel veel geluk hebben, want de
kiemkracht van komkommerzaad is zeker geen 100%.
komkommerzaden
 Neem
een tiental bloempotjes van 12 cm diameter, vul
die met zaaipotgrond, maak ze wat vochtig en laat het geheel
dan enkele dagen op temperatuur
komen.
Is de temperatuur van de zaaigrond op 20°C gekomen,
dan kan je beginnen zaaien, of misschien kunnen we beter
spreken van planten. Komkommerachtigen houden niet van
verspenen.
Duw
een gaatje van zo'n 1 tot
1,5 centimeter diep in de potgrond en leg er een
komkommerzaadje in, dek af met potgrond.
Daarna Lichtjes bevochtigen is voldoende, het water mag
zeker niet door de pot te lekken!
Overtollig vocht zou ervoor zorgen dat de ontluikende
kiem aan het rotten gaat.
Warm
houden en uitdroging voorkomen is nu de boodschap, eventueel
kan je een glasplaat bovenop de potjes leggen.
Rechtstreekse zonnestraling hebben
we liever niet, een krantenpapier is geschikt om de zon tegen
te houden.
Tijdens
de opkweek van de komkommerplant
zou je steeds de gewenste temperatuur moeten kunnen
houden om de groei in een vlot ritme te houden.
Koude nachttemperaturen zorgen voor een groeistilstand
en dan zien voet- en wortelschimmels de kans om de plant aan
te tasten. De planten blijven in pot tot ze zo'n vier tot
zes echte bladeren hebben.
Ondertussen zijn ze wel al gesteund met een stokje.
Is
de grondtemperatuur in uw tunnel of kas minimum 15°C? Dan kan
je het uitplanten overwegen, alhoewel 18°C ideaal is.
Maar ook de luchttemperatuur, vooral 's nachts moet
voldoende hoog zijn. Je kan in de kas uitplanten vanaf 1 mei
maar wachten tot na 15 mei of zelfs
tot 1 juni om uw komkommerplanten uit te zetten zal zeker geen
grote vertragingen opleveren.
Integendeel. De planten zullen des te groeikrachtiger
hun start nemen en uiteindelijk minder last hebben van ziekten
en plagen.
Als
je kan, kies dan voor
twee plantdata, bijvoorbeeld half mei en begin juli, zo heb je
gezonde planten en kwaliteitsvruchten tot laat in het najaar.
Ruim
planten is de boodschap, komkommers hebben nu éénmaal grote
bladeren. Een
luchtig geplaatste plant wordt minder snel ziek.
Eén plant
per m² is niet veel, maar veel planten heb je ook niet nodig.
Drie komkommerplanten kunnen een gezin al overvloedig
bevoorraden voor de zomerse salades en barbecues.
Zorg
er bij het uitplanten voor dat er geen teelaarde in contact
komt met de stam van de plant.
Giet de plant aan met lauw water. Wortelbeschadiging moet
je vermijden. Dan
wordt het voor de wortel- en voetziekten een stuk lastiger om
een prooi te vinden.
De
eenvoudigste en toch de beste
methode voor het leiden van de plant is met een koord.
Leg een losse knoop onderaan de plant en bind het koord
vast aan een steundraad op een hoogte van ongeveer 2 meter. De
planten moeten regelmatig ingedraaid worden.
Komkommers
houden van organisch materiaal, een bemesting met goed
verteerde stalmest of verrijking met compost zal zeker beloond
worden. Verder
mag je gerust wat stikstof en kalium onder minerale vorm
voorzien. Stikstof
houdt de weelderige bladgroei op gang en kalium zorgt voor
stevige, donkere vruchten.
Strooi bijvoorbeeld 60g ammoniumnitraat per m² en 90 g
patentkali per m² en werk dit goed door de grond voor het
planten. Tijdens
de teelt is het ideaal om
altijd meststoffen op te lossen in het gietwater, bv.
1,5 g/l van een samengestelde meststof. Let wel op dat je er
niet meer in oplost want dan is er kans op wortelverbranding
Het
eerste bloempje is er! En nu binnen een tiental dagen de
eerste komkommer op tafel? Dit is mogelijk, maar het zou ook
wel eens de laatste komkommer
van die plant kunnen zijn.
De plant is eigenlijk nog te klein om nu al vruchten te
dragen. De eerste
zes à zeven bladoksels worden dan ook volledig uitgeplozen,
zowel zijscheuten als bloemen.
Zo krijgt de plant de kans voldoende bladmassa te
vormen en kan het zevende bloempje een mooie vrucht vormen.
En
dan? Een kwestie van uitproberen.
Maar het kan eigenlijk niet dat je in iedere bladoksel
de vrucht laat uitgroeien.
Als je de vruchten niet te groot laat
worden, maximaal 400 gram is dat, kan je het erop wagen om de
vruchten uit te dunnen volgens het schema `twee laten staan
en één weg'.
Wil
je grotere komkommers en toch een goed doorgroeiende plant dan
zal je `één laten staan en één weg' moeten hanteren.
Verdwijnt de groeikracht
wat uit de plant dan kan het wonderen doen ééns wat extra
vruchten te verwijderen.
Natuurlijk hebben we ondertussen alle zijscheuten
verwijderd, voorlopig hebben we deze niet van doen.
Heeft
de plant de hoogte van zo'n twee meter bereikt dan gaan we
toppen. We nijpen
de top uit en zetten de plant vast aan draad of het steunijzer
waar
het touw bevestigd werd.
Zo vermijden we dat de plant onder invloed van het
vruchtgewicht naar beneden glijdt.
Toch
is het niet gedaan met de teelt.
De plant is wel getopt, maar ondertussen hebben we
ervoor gezorgd dat er twee scheuten uit de bovenste bladoksels
konden verder groeien. Die
binden we nu vast aan de steundraad, telkens zo'n 50 cm
zijdelings van de plant.
Laat
de scheuten gewoon naar beneden groeien en top ze als ze
zo'n halve
meter onder de draad hangen.
Vruchtdunning
is hier niet meer nodig, de plant heeft voldoende bladmassa en
wordt zelfregulerend wat de vruchtuitgroei betreft. Zijn er
twee vruchtjes per bladoksel
aanwezig, neem dan eentje weg. Als de eerste scheut bijna
volledig leeg geoogst is, komen er van bovenaf nieuwe
scheuten. Je kan
dan best wat overtollig blad van de stam en leeggeoogste
scheuten wegnemen, zodat er voldoende licht is voor de nieuwe
scheuten en vruchten.Je zal merken dat de vruchten afkomstig
van de zijscheuten langer en slanker zijn dan die van de stam.
De
planten op de foto's hieronder zijn al getopt. Bemerk de witte
haken helemaal bovenaan waar de scheuten ingelegd zijn. Er
hangen nu al vruchten aan de zijscheuten
Komkommer
houden van een grond die vochtig gehouden wordt.
Het wortelstelsel is tamelijk oppervlakkig en verdraagt
geen al te diepe uitdroging.Toch zijn
ze heel gevoelig voor wortelafsterving als de grond
oververzadigd aan water is.
Een regelmatige watergift is hier zeker op zijn plaats.
Doe dit best 's morgens en maak een voldoende grote
zone rond de plant vochtig.
Probeer de bladeren zo min mogelijk te raken. Bij
zonnig weer wordt er tot 3 liter water per plant en per dag
verdampt. Bij bewolkt weer wordt slechts 25% en bij
halfbewolkt weer 50% van deze hoeveelheid verdampt.
Hakken
rond de planten doe
je best niet, je beschadigt dan haast zeker de wortels.
Komkommers
houden niet van die hele intense zonnestraling. Staan je
planten aan de zuidkant van de kas, dan doe je er goed aan de
zuidgevel van de kas af
te schermen. Er
bestaan producten die bij regenweer doorzichtig worden, zodat
het in dergelijke periodes niet te donker wordt in onze serre.
Komkommers telen in een volledige schaduwhoek van de kas is
echter ook weer af te raden.
Probeer
's morgens tijdig te luchten om het overtollige vocht in de
kas zo snel mogelijk te doen opdrogen.
Als je de kas te lang dicht laat ontstaat
er
condens op de bladeren en vruchten. Als je toch wat warmte wil
sparen dan doe je dit beter door de kas 's avonds wat
vroeger te sluiten dan door 's morgens de kas te lang dicht
te houden.
Bij
jonge komkommerplanten komt het veel voor dat er `s morgens
kleine waterdruppeltjes aan de bladpuntjes hangen.
Dit verschijnsel noemt men
gutteren, de plant perst het water door de bladranden heen.
Eigenlijk een teken van goede groeikracht en gezonde
wortels. Zorg ervoor dat die druppels zo snel mogelijk
opdrogen.
allemaal
zijn ze wel belust op
een groen komkommerblaadje.
Witte
vlieg kan je doden
met breedwerkende insecticiden, maar deze hebben als nadeel
dat eieren, larven en poppen van de witte vlieg niet gedood
worden. Daardoor
zijn er de week daarna opnieuw volwassen witte vliegen en
kunnen we opnieuw starten met de bespuitingen.
Er
bestaan in de handel ook gele
vangplaten, met lijm ingesmeerd, die dan in de serre
opgehangen worden. Witte
vlieg wordt aangetrokken door de gele kleur.
Als
we een langlopende komkommer-
of tomatenteelt hebben, kunnen we het inzetten van sluipwespen
overwegen. Als je
dit wil doen, moet je wel onmiddellijk sluipwespen inbrengen
vanaf het moment dat er één wit vliegje gezien is.
Wacht je te lang dan kan er geen evenwicht tussen de
sluipwesp en witte vlieg meer opgebouwd worden.
Spint
probeer je zoveel mogelijk te vermijden door geen tocht over
de planten te laten gaan.
Is er toch een aantasting, wat zich uit in eerst gele
puntjes op
de bladeren en later uitdrogende vlekken dan kan je de
toevlucht nemen tot de waterspuit.
Spint is namelijk geen liefhebber van vocht, waardoor
de schade kan beperkt worden.
Natuurlijk bestaan er ook specifieke spintmiddelen,
insecticiden halen hier niks uit!
Bladluis
bezoekt graag minder goed doorgroeiende planten.
Zorg voor voldoende groeikracht van begin tot einde en
de bladluisaantasting wordt al heel
wat minder. Wees
attent op een beginnende bladluisaantasting en verwijder of
reinig de bladeren met een beginnende aantasting.
Witziekte
is een gekend probleem bij komkommerachtigen. Vooral in een
later stadium kan deze schimmelziekte sterk uitbreiden.
Zorg er in ieder geval
voor dat de planten niet in de tocht staan. Wat zwavelpoeder
uitstrooien is een
goede preventieve maatregel. Zie je dan toch wat ronde, witte
vlekjes op de bovenkant van de bladeren en is de plant
eigenlijk nog te jong om op te geven dan kan je een fungicide
gebruiken. In
tuincentra is er altijd wel een witziektemiddel beschikbaar.
Enige voorwaarde voor een goede werking is dat je dit
product gebruikt onmiddellijk
nadat je de ziekte opmerkt.
| 
