Bodemmoeheid bij tomaten

Update 15 mei : dit artikel blijft voor oplossingen zorgen, zopas een goede tip binnengekregen van J Backus over het gebruik van groeizakken en van Willy over het gebruik van -kleine- potten. Lees ze onderaan dit artikel.
Onze kleine kas zorgt onvermijdelijk voor problemen met de vruchtwisseling. 's Zomers telen we er meestal alleen maar vruchtgroenten van twee verschillende families, enerzijds de nachtschadigen of Solanaceae (tomaataubergine, paprika) en anderszijds de Cucurbitaceae of komkommerachtigen (meloenen, komkommers, courgettes)  Het onvermijdelijke gebrek aan vruchtwisseling laat zich vroeg of laat voelen.

Kenmerken
Plots wordt het moeilijker om een voldoende aantal trossen op de plant te krijgen. Als de derde tros bloeit groeit de plant niet meer goed door. De stengel blijft eerder dun en de bladeren eigenlijk te klein. Als er plots zonnig en warm weer aankomt gaat de plant al snel slap hangen. Neusrot is hier een veel voorkomend probleem. Eerst zijn de symptomen niet zo erg en bijna onmerkbaar, maar jaar na jaar nemen de problemen toe. Hoe dan ook, afsterven zal de plant niet doen, maar zwak groeien, dat wel

Oorzaken  
Vooral kurkwortel, maar soms ook wortelknobbelaaltjes zijn de voornaamste problemen die opduiken als er langere tijd tomaten, aubergines of paprika's op dezelfde grond geteeld worden. Het betreft hier respectievelijk een schimmelsoort (Pyrenochaeta lycopersici) en een klein 'wormpje' (Meloidogyne spp.) Beiden kunnen ze lange tijd in rustvorm in de grond overblijven, ook als er lange tijd geen familieleden van de Solanaceae geteeld worden.  Of het zou moeten zijn dat de grond in de kas echt wel te veel zouten bevat en de groei daardoor geremd wordt. (artikel, hoofdstuk bodemmoeheid en  zoutconcentratie)

Trek na de teelt van tomaten eens de stam uit de grond en spoel de wortels af onder stromend water. Zijn deze wortels niet geelachtig van kleur, maar eerde bruin, dan is er waarschijnlijk kurkwortel aanwezig. Ook als je ziet dat de wortels verdikt en gebarsten zijn is dit een typisch kenmerk. Is het probleem enkel de zoutconcentratie of eventueel andere mankementen aan de grond, dan zal je die symptomen niet zien.
De kleine bolletjes die aan de wortels hangen zijn de plaatsen waar de aaltjes in de wortels leven.
Bestrijding van zowel kurkwortel of aaltjes is niet mogelijk. Voorkomen wel.
Op onderstaande foto's zie je symptomen van kurkwortel (foto 1 en 2) en wortelknobbelaaltjes bij paprika (foto 3)
Klik op de foto's om de symptomen heel duidelijk te zien.


 

Oplossingen
- Verplaatsen van de kas zorgt ervoor dat er weer verse grond ter beschikking is. Het makkelijkst voor een plastic kas, maar daar zijn wel andere nadelen aan (artikel).
- De grond uit de kas halen en vervangen is een groot werk. Je zal nooit alle ziektekiemen kunnen verwijderen omdat deze even diep gaan als de wortels. Wel een goede oplossing voor één tot maximum twee jaar.
- Potten van zo'n 20 liter inhoud, in de grond ingraven, zoals op de foto werd gedaan door Marcel, de tuinier van Het Vlaams Zaadhuis. Die worden dan ieder jaar gevuld met verse grond.
De duurste, maar misschien wel beste, oplossing is het enten van de planten. o.a. Easyplant en Vlaams Zaadhuis bieden geënte planten te koop aan en sedert dit jaar biedt Vlaams Zaadhuis ook onderstamzaad aan. Om zelf te enten.
Of je nu geënte planten moet kopen, of misschien beter zelf gaat enten, komt in een volgend artikel aan bod. Ook de entmethodes worden onder de loep genomen. Alhoewel men de Japanse kopenting aanraadt, denk ik dat het voor de liefhebber makkelijker is om de (vroeger veel toegepaste) afzuigenting of zoogenting te gebruiken.  Binnenkort meer daarover.

Update zopas een tip van Gerrit gekregen, hij gebruikt de tip van grond uit de kas halen op volgende manier :
(alle tips zijn welkom! Klik op Reageren? Vragen?) of stuur tekst en eventueel foto's naar lezersbijdrage@plantaardig.com

Bodemmoeheid kan ook verkomen worden om de grond in het najaar 1 spit diep uit te graven en vervolgens de opvolgende onderlaag goed om te spitten gemengd met stroo en eventueel koemest,
en leg hierop weer een nieuwe laag grond, is immers een spit diep uitgegraven,laat dit in alle rust overwinteren en begin in het nieuwe seizoen gewoon weer met kweken,zaaien of planten.
Helpt echt!,  pas dit zelf al jaren ook toe.
Sucses, Gerrit

Zopas ook een reactie van Aad gekregen

Ik ben het met Gerrit eens.

In de winter minstens een steek diep uitspitten en afvoeren. Buiten over de tuin verspreiden.
In de kas nieuwe bemeste tuinaarde opbrengen.
In mijn kasje staat ook nog een (overjarige) vijg van ± 2,5m. Bij het uitspitten wordt zijn wortelstelsel flink gereduceerd. Dat verplicht me om de struik ook flink te snoeien Dat komt mooi uit want anders groeit de hele kas vol met vijg.

 

Ik kreeg ook een goede en uitgebreide teelttip van de heer J Backus

In het voorjaar zijn vaak grote zakken bemeste tuingrond in aanbieding. Ik koop dan een 20-tal zakken, leg er wat naast elkaar in de kas, maak hierin drie plantgaten, prik met een scherpe stok gaten door de bodem, plant mijn tomatenplanten,stok of draad ernaast en alles groeit wonderwel. Niet vergeten bij te mesten na een drietal weken.
Na oogsten gaan de gebruikte zakken leeggemaakt worden in de tuin, volgend jaar dezelfde procedure.K omt in weze op hetzelfde neer als werken met potten, waarin grond elk jaar vervangen wordt, doch dit is minder bewerkelijk.

Als je geen automatisch waterafgiftesysteem hebt ( b.v. met zo'n computerklok o.i.d. ), zal watergeven uiteraard alleen met de gieter kunnen. Omdat er  gaten in de bodem van de zakken tuin-of potgrond geprikt zijn, zal er geen water blijven staan. Aangezien deze grond veelal een boel turf bevat, zal dagelijkse watergift echt nodig zijn, bij heet weer zelfs twee maal dagelijks.
's Morgens watergegeven, een dagje fietsen en bij terugkomst tegen ca 17.00 uur hangen ( vooral ) tomatenplanten slap, maar een half uurtje na de watergift zijn ze er weer bovenop.
Ook meloenen en komkommers kun je op de "zakmanier "telen , ofschoon komkommers wel wat vaker problemen krijgen door bladziektes. Vooral witte vlieg krijgt dan regelmatig een Spruzit-douche.
Ik wens de toepassers veel succes ,probleem van besmette en verzuurde grond los je zo wel op.
Vriendelijke groet,

J Backus

Ook Willy Laureys weet de bodemmoeheid te omzeilen met zijn teelttechniek. De heer Laureys schrijft:

"Hier ben ik met een beetje uitleg over mijn tomatenkweekmethode. Ik gebruik dus plastiek bloempotten van 20 cm. Het middelste bobbeltje snij ik eruit zodat ik een gaatje krijg van 5 cm. De pot vul ik,nadat het plantje boven de pot uitkomt,met een mengeling van 50/50 paardevijgen en aarde.De takken met de bladeren snij ik af tot op 2 blaadjes,ze nemen het vet en de zon weg. Ik gebruik ook een koperdraadje waar de vernis van verwijderd is,anders krijg je geen contact. Ik laat ze groeien tot 7 à 8 trossen maar ik beperk de tros tot max 6 à 7 stuks. Een ander voordeel dat ze in pot staan is dat je kunt gieten zonder je serre onder te zetten en dat het vet dat je erbij geeft geen andere uitweg heeft. Tussen de rijen leg ik een betonplaatje van 25 cm breed. Je moet er toch tussen om te dieven en zo heb je altijd een propere voet,goed voor madame. Ook altijd gieten met regenwater indien mogelijk. Na de oogst verwijder ik de plant,zeker 85% van de wortels zitten binnen de pot,de rest laat ik gewoon zitten en spit ik om. De aarde uit de pot gaat naar de moestuin. In de moestuin zelf gebruik ik dezelfde methode maar met een pot waar meer is uitgesneden,daar is het gemakkelijker om van standplaats te veranderen"

Volg de nieuwste berichten van 'Groenten in het Nieuws' op de Belgische Google-startpagina »

Volg de nieuwste berichten van 'Groenten in het Nieuws' bij de Nederlandse Google-startpagina »



 
WWW   Deze site

Serie Groenten in Potten

Meloenen kweken

Courgettes telen

Tomaten telen

Aardappelen telen

Paprika's kweken

Bloemkolen kweken

Ajuin telen