Rode veldsla?

De consumptie van veldsla gaat in stijgende lijn. Veldsla past dan ook uitstekend in de nieuwe trends bij slasoorten.
Enkele jaren geleden was er de vraag of het niet mogelijk was rode veldsla te ontwikkelen om zo wat variatie in het veldsla aanbod te brengen. Tot nu toe was er enkel variatie in de grootte en vorm (met name de roosjes en de langbladige veldsla). Uiteindelijk bleek rode veldsla genetisch gezien geen haalbare kaart.

Dus ging men op zoek binnen het assortiment van de verschillende slasoorten (Lactuca spp.). Eigenaardig, want veldsla is totaal geen familie van de slasoorten, het is een lid van de Valeriaanfamilie (Valerianaceae).

En toch slaagde men erin een plantje te vinden dat als twee druppels water op veldsla lijkt. Met name binnen de variëteiten van Romeinse sla, bindsla ook wel Cos genoemd. Dit werd gerealiseerd door de firma Enza Zaden. Deze firma introduceerde de rassen Cosni en Ovired.

De teelttechniek en de oogsttechniek kan uitgevoerd worden als bij veldsla. Enige probleem kan de roodkleuring zijn, vooral in de donkerste wintermaanden. Dus moet er aandacht besteed worden aan de zaaidichtheid en afdekmethode in deze periode.

De groene en rode veldsla worden op aparte veldjes gezaaid en het mengen van de groene en de rode 'veldsla' gebeurt na de oogst. Want de groeisnelheid is waarschijnlijk niet helemaal gelijk.
Meer info : leaflet Enza Zaden

Veldsla bevat uitzonderlijk veel omega 3 vetzuren.

De laatste jaren komen steeds meer voedingsmiddelen op de markt die rechtstreeks of onrechtstreeks zijn verrijkt met omega-3-vetzuren. Zo ver hoef je het echter niet altijd te zoeken. Naast vette koudwater-zeevis (makreel, haring, zalm, ansjovis, sardinen) bevatten ook sommige plantaardige producten Omega 3. Veldsla is niet alleen een makkelijk te telen groente, maar ook heel gezond. 100 gram van deze groente bevat 12 % van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van Omega 3 vetzuren van plantaardige oorsprong.(Zou de oude benaming van veldsla 'broeivet' hiermee verband houden?)
Omega 3 wordt over het algemeen aanbevolen voor de gezondheid van de bloedvaten en de vermindering van het risisco op een hartaanval. Ook heel wat hersenfuncties worden ook door Omega 3 bevorderd. De gemiddelde persoon consumeert helaas dagelijks slechts 25% van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid.

In Frankrijk spelen de groentetelers duidelijk in op de Omega-3-trend. Zo zag ik deze verpakking van veldsla onlangs op de grootste groothandelsmarkt van de wereld (Rungis, bij Parijs).

Klik om te vergroten.

De nutritionele samenstelling staat op de verpakking, volledig terecht trouwens. Heel dikwijl vind je bij de meest natuurlijke en gezonde producten die je kan indenken - groenten dus - geen vermelding van de  samenstelling. Terwijl andere "gemaakte" producten niet nalaten allerlei gezondheidsaspecten te benadrukken.

Veldsla per 100 gram
Energetische waarde 81 kJ
Eiwitten 2 g
Suikers 2 g
Vetten 0,4 g
waarvan verzadigde vetzuren 0,068 gram
waarvan 0,25 gram Omega-3-vetzuren

Het bakje veldsla is afkomstig van de Loire Vallei, met meer dan 5.000 hectare één van de grootste veldslaregio’s (Mâche Nantaise).  Hun campagnes gericht op de Engelse markt, waar de omzet aan veldsla spectaculair toeneemt, wezen de consumenten in 2006 op de gezonde eigenschappen van veldsla en vooral op de aanwezigheid van Omega-3.

Ook andere groene bladgroenten zoals spinazie en koolsoorten bevatten meer omega 3 vetzuren. 100 gram veldsla bevat 0,24 gram van het gezonde ALA Omega 3, vergeleken met "slechts" 0,13 gram in spinazie en 0,02 gram in broccoli en waterkers. De zachte bladgroente die veldsla is, is nu ook veelzijdig gezien haar geschiktheid als gezonde voeding en als alternatieve voeding voor vegetariërs. Ook kan veldsla door haar milde, niet overheersende smaak goed gebruikt worden als bijgerecht en in salades. (Lees veldsla gebruiken in de keuken )

Alleen postelein bevat nog meer Omega 3 dan veldsla. Postelein bevat 0,30 gram per 100 gram. Postelein is trouwens bekend als een belangrijk onder deel van het dagelijkse menu van de inwoners van Kreta. Kreta staat bekend voor het zeer lage percentage hartaanvallen die er voorkomen. Over het algemeen is de mediterrane levenswijze met veel bladgroenten en meer vis gekend voor zijn hogere inname van omega 3 vetzuren.

Ook zaden en noten bevatten heel veel Omega 3. Logisch want het zaadje heeft een reserve nodig bij de kieming. Gekende plantaardige omega 3 leveranciers zijn koolzaadolie, lijnzaad, noten. Eén koffielepel lijnzaadolie bevat zwoat 2,5 gram omega 3. Vijf okkernoten bevatten 2,25 gram Omega 3. 

Omega-3 of n-3 vetzuren, soms ook vitamine F genoemd, zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Het zijn zg. essentiële vetzuren , wat betekent dat ons lichaam ze nodig, maar ze niet zelf kan aanmaken en dus uit de voeding moet halen, net zoals vitamines.
De belangrijkste omega-3-vetzuren zijn:
• alfa-linoleenzuur (ALA of LNA), van plantaardige oorsprong
• eicosapentaeenzuur (EPA), van dierlijke oorsprong 
• docosohexaeenzuur (DHA), van dierlijke oorsprong
Het wordt alsmaar duidelijker dat de drie soorten omega-3 vetzuren (ALA, EPA en DHA) complementair zijn aan elkaar en tegelijkertijd in de voeding moeten aanwezig zijn.

Het wordt aanbevolen om dagelijks 2,22 g Omega 3 van plantaardige oorsprong (ALA) te gebruiken en 0.67 g Omega 3 afkomstig van visolie (EPA en DHA). Soms wordt ook gesteld dat de dagelijkse inname van Omega 3 (ALA) 1 % van de totale energiebehoefte mag zijn en deze van DHA en EPA 0,3 % van de dagelijkse energiebehoefte.

Lees ook
Het rapport van de hoge Gezondheidsraad over Omega-3-vetzuren, zin en onzin van Omega 3.
Veldsla kweken

Veldsla in de keuken

Wie dit najaar veldsla zaaide kan nu genieten van een overvloedige oogst. Dank zij het zachte najaarsweer was de groei optimaal en kunnen zelfs de late zaaiingen (of plantingen!), die normaal pas na de jaarwisseling oogstbaar zijn, nu al geoogst worden.

• Hoe veldsla kweken?
• Teeltschema veldsla

Volgende tips komen uit de Nieuwsbrief van LAVA (Flandria groenten)
Van alle slasoorten is veldsla waarschijnlijk het gemakkelijkst in het gebruik, want er is vrijwel geen schoonmaken aan. Een bosje veldsla bevat verscheidene losse rozetjes. Elk rozetje bestaat uit lepelvormige, groene tot donkergroene blaadjes waarvan de steeltjes aan elkaar vastzitten. Het punt waar ze aan elkaar vastzitten, wordt ‘het voetje’ genoemd.

Zo bewaart u de smaak beter:

• Om veldsla schoon te maken moet u het voetje wegsnijden. De blaadjes zijn meteen los van elkaar. Wil u de rozetjes heel houden (als decoratieve garnituur bijvoorbeeld), dan hoeft u zelfs het voetje niet te verwijderen. Dompel de blaadjes (of de hele rozetjes) nog even in een bakje met ijskoud water, laat ze uitlekken en dep ze droog. Liever niet afspoelen onder de lopende kraan, want dat kan de blaadjes beschadigen. Om dezelfde reden kunt u ze beter droogdeppen dan ze droog te zwieren.
• Veldsla heeft een pittige, nootachtige smaak, die vooral in de steeltjes sterk geconcentreerd is. Snijd het voetje daarom altijd zo kort mogelijk af.
• Veldsla is bedoeld om zo snel mogelijk na de oogst te gebruiken. Zien de blaadjes er toch al wat verwelkt uit, laat ze dan even liggen in een bakje met water en ijsblokjes.

Twee types

Het is nog weinig bekend dat veldsla in twee verschillende types in de handel te vinden is: langbladige en kortbladige.

- De langbladige: langwerpige, eerder smalle blaadjes die wat losser aan het voetje lijken te zitten. De kleur is iets lichter groen.
- De kortbladige: vrij korte, eerder ovaalvormige en bredere blaadjes die wat donkerder van kleur zijn. Bij de kortbladige maakt men dan nog onderscheid tussen korte roosjes (de kleinste blaadjes) en lange roosjes (met een iets groter blad).

Niet alleen als garnituur!

Het gebruik van veldsla beperkt zich nog tot vaak tot enkele blaadjes als frisgroene garnituur. Toch verdient de pittige smaak van deze groente meer:
• Veldsla, aangemaakt met een dressing naar keuze, kan een volwaardige salade zijn (met de geringe schoonmaak als tijdbesparend voordeel).
• Door hun vorm zijn de blaadjes zeer geschikt als “bedje”: beleg het bord dakpansgewijs met blaadjes veldsla als bodem voor een koude bereiding.
• In een gemengde salade zorgt veldsla voor de pit.
• Omdat ze niet groot zijn, kunt u de blaadjes uitstekend gebruiken voor het beleg van broodjes, sandwiches, tosti’s, pitta’s, lunchpakketten en picknicks.

Maatje in het veld

Ingrediënten voor 4 personen: 100 g Flandria-sperzieboontjes, 1 Flandria-tomaat, 1 Jonagold- appel, 150 g Flandria-veldsla (ongeveer twee bakjes of potjes), 8 maatjes.
Saus: 1 eetlepel mayonaise, 1 snuifje kerriepoeder, 1 koffielepel droge witte wijn.

♦ Laat de afgeriste sperzieboontjes 8 minuten blancheren in gezouten water, laat ze uitlekken en spoel ze meteen af onder koud water.
♦ Pel de tomaat, snijd hem in vieren en lepel de pitjes eruit. Boor het klokhuis uit de appel en snijd hem doormidden. Snijd de boontjes, de tomaat en de appel in kleine blokjes.
♦ Snijd het voetje van de rozetjes veldsla (houd 4 rozetjes opzij voor de garnering). Leg de blaadjes in een bak met ijskoud water om ze te spoelen, laat ze uitlekken en dep ze droog. Snipper enkele blaadjes fijn.
♦ Meng alle ingrediënten voor de saus en meng de blokjes sperzieboon, tomaat en appel en de versnipperde veldslablaadjes met de saus. Schik een bergje van dit mengsel op het midden van vier borden.
♦ Haal de twee filets van elk maatje uit elkaar. Laat tegen elk bergje vier filets aanvlijen.
♦ Schik rond de maatjes een waaier van veldslablaadjes en leg een rozetje veldsla op de top van het gerecht.
♦ Serveer met een ijskoude jenever.
Deze tips voor veldsla zijn overgenomen uit de nieuwsbrief van Lava (Flandria, het kwaliteitslabel voor groenten)

Bladgroenten in de kas? Vang de weersovergang op.

De hele week is de zon al niet meer te zien. Ook in de kas blijft het dan koud en vochtig. Maar ondertussen zijn we in de maand februari aanbeland. Alhoewel februari op de tweede plaats komt wat betreft de laagste buitentemperaturen is dit in de kas helemaal anders. De kracht van de zon is ondertussen fel toegenomen. Wist je dat de zon in februari vijf maal zoveel energie aanbrengt als in december? De dagen zijn langer en de zon staat ook hoger aan de horizon.

Als het één van de komende dagen zonnig wordt zal er in de kas een grote klimaatsovergang plaats vinden. Nadat de temperatuur een hele tijd niet veel hoger kwam dan 5 tot 10°C overdag zal dit dan plots richting 20°C gaan. Voor groenten zoals veldsla, peterselie, winterpostelein en slasoorten die in de kas staan is dit (tijdelijk) te veel. De wortels zitten in de koude grond en kunnen de plotse verdamping niet bijhouden.

Daarom dit advies : als een lichtrijke dag voorspeld wordt na een donkere periode, maak dan de eerste dag 's morgens het gewas nat. Wilt u dit niet doen wegens de kans op aantasting door shimmelziekten, dek dan het gewas de eerste zonnige dag af met krantenpapier.
Luchten kan ook. Maar doe dit dan wel voorzichtig. Wacht niet tot het 20°C is in de kas om te gaan luchten. Dan is er een te grote vochtschok door koude, droge lucht die binnenkomt. Beter is 's morgens al de ramen zo'n 10% open te zetten aan de luwzijde. Streef de eerst dag naar een temperatuur van maximaal 15°C.

Al deze technieken zijn er op gericht de plotse overgang wat te temperen en hoeven dus niet altijd toegepast te worden.

Lees ook het artikel
Vorst in de kas eind februari, wat nu?

Zijn er echt zoveel slasoorten?

Professionele slateler bouwt website www.slaatje.be

Wie al eens geprobeerd heeft alle slasoorten op een rijtje te zetten, die weet dat dat er heel veel zijn. Zeker als je de term sla niet louter beperkt tot de plantkundige benaming 'sla'. Wat als 'sla' gebruikt wordt in de keuken is louter plantkundig bekeken niet altijd 'echte sla'.
Veel slasoorten behoren tot het plantengeslacht 'Lactuca', sommige tot het geslacht 'Cichorium' (andijvie, radicchio). Beide horen bij de familie van de samengesteldbloemigen (Asteraceae). Veldsla is bij de familie van de Valeriaanachtigen (Valerianaceae) en rucola, mizuna, tatsoi en mosterdsla (babyleaf) bij de familie van de Kruisbloemigen (Brassicaceae). Pousse de blete (jonge snijbiet) is familie van de Ganzevoetachtigen (Chenopodiaceae).
De smaak houdt verband met de familie waartoe de slasoort behoort (bijvoorbeeld kruisbloemigen smaken wat intenser en Chichorium soorten bevatten bitterstoffen), maar het is beter om de indeling volgens kleur en smaak te tonen aan de consument.
Dit is wat slateler Christophe Callewaert heeft gedaan met slaatje.be. Hij heeft op eigen houtje een website opgestart ter promotie van zijn product. Bedoeling is de consument wegwijs te maken in al de groenten die in de keuken als slaatje kunnen gebruikt worden. Bovendien hoopt hij met de hulp van de bezoeker een echte receptenbibliotheek te kunnen aanleggen. Hierna volgt een citaat uit een artikel uit Het Nieuwblad.

Het eigenlijke bouwen van de site nam een goede maand in beslag. Het resultaat mag er zijn. Eenvoud en overzichtelijkheid zijn de sleutelwoorden.
,,Met mijn site wil ik een antwoord geven op drie vragen: wat is sla, hoe ziet het eruit en wat kunnen we ermee doen? Ik bied de 17 meest courante soorten sla aan, die uiteenvallen in de groepen groene sla, rode sla en babyleaf. Een korte beschrijving wordt geïllustreerd met een mooie foto. Op dat ogenblik kan de bezoeker doorklikken naar de recepten. Momenteel bevat de site een 70-tal recepten, waarin sla centraal staat. Het is de bedoeling de bezoeker aan te sporen zijn eigen recepten te deponeren om tot een echte receptenverzameling te komen.''

De website over de slasoorten vindt u hier

Week 28/10-04/11: groente in de kijker = veldsla

Foto : kortbladige veldsla (roosjes) geteeld in plastic tunnel, klik voor vergroting.
Er is een goede reden om in de herfstvakantie een slaatje met veldsla op tafel te brengen: in de afgelopen dagen zagen de veilingen een ruime aanvoer en echte spotprijzen voor deze keizerin onder de salades. Fijnproevers kunnen nu extra genieten van veldsla met scampi of met noten en wildpaté!
Maak kans op een prachtig receptenboek, stuur uw recept op voor 3 november 2005 om 12 uur. Voor alle info over deze wedstrijd klik hier.

Zowel in de kas als in de tuin, al dan niet onder plastic groeit de veldsla weelderig. De extreem zachte temperaturen zorgen ervoor dat veldsla wel vier weken vroeger oogstbaar is dan normaal.

Alles over de teelt van veldsla.

Vorst eind februari;wat nu met de jonge groenten in de koude kas?

Momenteel staan er bij sommigen in kas al heel wat groenten die in de loop van februari gezaaid of geplant zijn. (Hoe dit in zijn werk gaat staat en over welke soorten het gaat staat beschreven in het artikel vervroegen en verlaten) Sla, spinazie, worteltjes, peterselie, veldsla, peulen, bloemkool, aardbeien zijn enkele van deze groenten die we nu onder glas aantreffen.
Overdag doen zij het zeer goed, de warme zonnestralen zorgen ervoor dat het makkelijk 20°C wordt in de kas. Maar wat als je niet kan of wil verwarmen en het 's nachts binnenvriest?
De plantjes zullen niet afsterven. Voor al deze groenten geldt dat zolang ze nog in jong stadium zijn (dat wil zeggen nog niet dichtbij het oogstbare stadium) er eigenlijk geen schadelijke gevolgen zullen zijn. Let wel op voor worteljes en spinzazie die juist aan het kiemen zijn. Ze zouden wel eens kunnen uitdrogen door de warme zonnestralen overdag. Ook bij vriesweer moet de grond in de kas al eens vochtig gemaakt worden!
Wel kunnen we enkele maatregelen nemen om de groeiachterstand, die de jonge groenten door de vorst oplopen, te verminderen. Het 's nachts afdekken van de plantjes, is een goede maatregel. Leg over de jonge groentegewassen een agryldoek. Dit agryldoek mag ook overdag blijven liggen. Dit is beter dan plastiekfolie, omdat deze makkelijker aan de tere blaadjes vastvriest. Om dit te vermijden kan je ook een klein plastic tunneltje in de kas maken. Een minikas in de kas du.
Of als je dat niet hebt dan kun je tijdelijk wat krantenpapier of een dun laken gebruiken, dit laat ook nog wat licht door. Dat kan maar voor enkele dagen, anders zullen de plantjes lijden onder het lichttekort.

Tip voor de tuinliefhebber : Nu veldsla zaaien of planten

"De ganse winter, te starten vanaf september kan u veldsla planten onder koud glas of in de plastiektunnel. Een plantdatum half oktober geeft u een teelt waar u tijdens de winter kan van oogsten. In november en december is het minder interessant een teelt te starten, de groeisnelheid is miniem. Start opnieuw in januari.
Plant de gekiemde plantjes in een zeer jong stadium (twee zichtbare, echte blaadjes), om de groeiremming te beperken. Plant de potjes op een afstand 10*15cm, steek ze niet al te diep in de grond"
Veldsla telen. Hoe veldsla zaaien of zal je ze planten? Lees verder: