Tomaten planten

Gezien de oververhitte weersvoorspellingen is er geen enkele twijfel mogelijk. Het planten van tomaten in de kas hoeft niet meer uitgesteld te worden.

In regel kan men ten vroegste vanaf half april tomaten in de kas brengen. Toch zijn er heel wat jaren waarin het beter is om te wachten tot 1 mei om de tomaten definitief in de kas te brengen, wegens al te koude nachten, nog niet opgewarmde grond en onvoldoende uitgegroeide planten. Niets van dit alles dit jaar!

Dankzij "zomer in april" kunt u met een gerust hart planten.

Hoe ziet een ideale tomatenplant er uit?

• De potkluit is voldoende doorworteld, zodat deze bij het uitplanten niet uiteen valt.
• Het eerste tomatentrosje wordt net zichtbaar. Dit is de ideale grootte van de plant. In een grotere potmaat (diameter 12 cm) kunt u wachten tot net voor de bloei. Als u het planten uitstelt, let er dan op dat de bladeren mooi groen blijven, zoniet moet u uitplanten of bijbemesten indien dit niet mogelijk is.
• De potkluit is voldoende vochtig (de planten enkele uren vooraf water geven ofwel de potten water laten opzuigen)

• De planten zijn al gewoon aan de lichtrijke - warme en (in andere jaren) koude omstandigheden van de kas. Ze zijn afgekweekt.

Nader verklaard
Met name planten die voor het raam opgekweekt zijn zet u de eerste dagen niet de ganse dag in de volle zon. Zoniet zou er bladverbranding kunnen voorkomen. De planten moeten afgekweekt (= afharden, maar dan in de kas) worden, dat wil zeggen gewoon maken aan het klimaat in de kas.

Breng ze, bij dit zonnige weer, de eerste twee dagen slechts enkele uren in de kas, hetzij voor 11 uur, hetzij na 16 uur. Na een drietal dagen laat u ze de hele tijd in de kas, maar wel nog even in de pot. U zal merken dat de bladkleur donkerder wordt en de stengel steviger.

Let wel : beter een iets te kleine plant uitplanten dan één die al in bloei staat. Jonge planten slaan beter aan en maken meer blad vooraleer de eerste tros bloeit. Planten die bloeien in de pot zijn meestal niet sterk genoeg om deze eerste tros goed te doen uitgroeien

Hoe planten?

Maak een voldoende ruime plantput. Plaats de potkluit daar in. Vul aan met aarde, tot je even hoog zit als de potkluit en druk met de hand aan. Aarde op de potkluit doet de mogelijkheid ontstaan dat er sporadisch een stengel net boven de grond gaat rotten door verschillende varianten van voetziekten.

De bovenkant van de potkluit zit iets dieper dan het omringende grondniveau, zo ontstaat er een klein putje rondom de plant. Op die manier wordt het makkelijk om de plant aan te gieten met een ruime hoeveelheid water.

Enkele weken later, als de plant goed ingeworteld is, de stengel harder en beter bestand tegen voetziekten is, kan het putje rondom de plant dicht gedaan worden, waardoor er nu ook kasgrond tegen de stam zal komen. Maar noodzakelijk is dat niet

Na het planten steeds aangieten!

• Bekijk hier alle artikels over tomaten zaaien, planten, bemesten, oogsten, ziekten en veel meer.

Tomaten zaaien bij Valentyn

Valentyn, die onlangs zijn kiemingspercentage van de gezaaide tomaten instuurde heeft mij zijn geheim verklapt om tot dergelijke goede resulaten te komen.

 

 Valentyn schrijft:

• Per ras wil ik een x aantal planten uitplanten. Dus ik zaai per ras x +5 zaadjes.
• Dit doe ik in afsluitbare plastieken doorzichtige potjes van 10 cm doorsnede en 8 cm hoog. Daar doe ik 3 cm zaai of stekgrond in die ik lichtjes aandruk.
• Dan zaai ik maximaal per potje 12 zaden en bedek deze met 1 cm gezeefde stekgrond. Aan de buitenkant schrijf ik de naam van de soort.
• De potjes worden gesloten en zet ik dan op een TL armatuur van 120 cm lengte (als de lampen branden geeft de ballast genoeg warmte af) Op de armatuur is plaats voor max. 10 potjes. De TL-lamp (Armatuur bevat slechts één TL-lamp van 36 Watt) is aangesloten op een tijdsschakelaar die afgesteld is op 14 uur aan (dag) en 10 uur uit (nacht).
• De zaden ontkiemen na  2 à 5 dagen afhankelijk van de nachttemperatuur (kamertemperatuur tijdens de nacht normaal bij mij is minimum 18°C).  Opmerking: niet iedere plaats op de armatuur heeft evenveel warmte, dus de potjes regelmatig verzetten.
  Dan kun je de potjes onmiddelijk vlak onder de armatuur (afstand van lamp tot bovenkant potje is 10 cm) zetten en krijgen deze de eerste benodigde lichtbehoefte. Eenmaal de kiemen tot tegen het deksel komen moet je dit afnemen.
• Bij de opkomst van het eerste echte blaadje, hoe klein ook, worden ze dan verspeend in geraniumaarde.
• PS: waarom ik 5 zaadjes meer zaai dan gewenst? Dat is om later een selectie te kunnen maken en alleen de snelst kiemende over te houden.

We zien ook jouw tips tegemoet in deze lezersrubriek! Stuur  tips en foto's over hoe jij groenten kweekt of verwerkt naar lezersbijdrage@plantaardig.com. Je website of andere kenmerken worden daarbij vermeld indien gewenst.

Tomaten enten (1): Japanse kopenting

Japanse kopenting is niet makkelijk maar haalbaar voor de liefhebber. Bekijk de instructievideo onderaan dit artikel.

Het Vlaams Zaadhuis bood dit jaar voor het eerst een setje met onderstamzaad, entclips en handleiding om zelf tomaten te enten. Ook bij Vreekens Zaden kan je zaden van onderstam van tomaten krijgen.

De Japanse kopenting is relatief nieuw, maar wordt ondertussen al zo'n 15 jaar op professionele schaal toegepast. Vroeger gebruikten de tuinders, bij het zelf opkweken van de planten, de zoogenting. Ook voor de liefhebber is de zoogenting vrij eenvoudig uit te voeren.

Ik dacht tot nu toe dat de kopenting een ander paar mouwen was omdat de kop van het te enten ras volledig afgesneden wordt en het moeilijk zou worden om verwelking tegen te gaan bij een kruidachtige plant.

En toch bleek het eenvoudiger dan ik dacht. Op 7 april werden acht plantjes geënt. En de resulaten lijken mee te vallen. Het is nog twee dagen afwachten, maar het zou goed kunnen dat het slagingspercentage 100 % zal zijn. En dat met gewone middelen, het is dus echt wel mogelijk voor iedereen zoals u en ik.

Hoe de enting op 7 april uitgevoerd werd kunt u zien op onderstaande video.

Heel binnenkort vind je op deze site  veel stap-voor-stap foto's en resultaten. Ook gaan we dieper in op het waarom en de voordelen van enten bij tomaat. Verderop in het seizoen natuurlijk ook regelmatig updates over hoe de geënte tomatenplanten het stellen.

Blijf dus zeker op de hoogte met de nieuwsbrief, schrijf je nu in (zie kolom hiernaast)

Via deze video wordt alvast een tipje van de sluier opgelicht over hoe je te werk kan gaan.

Tomaten kweken bij Herman in 2007

Herman De Moor is gepensioneerde (61jaar) en ex IBM werknemer/techn ing electronica en heeft sinds zijn pensioen volop tijd om tuinieren als een mooie hobby uit te bouwen. Zijn echtgenote en hijzelf zijn verzot op sla en tomaten. Daarnaast teelt hij ook nog suikerbrood, andijvie, boontjes, prei en selder. Herman is van nature nogal een nauwkeurig iemand. Hij noteert alles heel nauwkeurig. Hij vindt het goed, dat speciaal voor de lezers van www.plantaardig.com zijn bevindingen over de teelt van tomaten in 2007 gepubliceerd worden. Hou deze pagina in de gaten, want er verschijnen dit jaar regelmatig bevindingen over zijn tomatenteelt die zopas weer opgestart werd. Blijf op de hoogte via de nieuwsbrief.
Update 10/04/2007
Update 01/05/2007 over de rest van de opkweek
Update 04/05/2007 leest u in het bericht Tomaten telen met Herman, het planten.

Hoe de teelt van vorig jaar bij Herman was en details over de gebruikte teelttechnieken lees je in de artikelenreeks tomaten kweken bij Herman in 2006

• zaterdag 10 maart 2007
  

Alle tomaatjes(3 bakjes) (Hobby F1, Ferline F1 en Cristal zijn nu gezaaid ,het toestel ingesteld op halve kracht(via de dimmer) en de temperatuur ingesteld op 22°C. En nu maar wachten wie van ons de eerste is!

• zaterdag 17 maart 2007

De 3 varieteiten op zaterdag 10/03/07 gezaaid waren reeds op woensdag 14/03 meer dan voldoende gekiemd om de propagator af te schakelen.Sindsdien staan de zaaibakjes naast mekaar aan de venster van de keuken(20°C) en (zonder het plexideksel erop.Ze bereiken nu reeds een hoogte van 3 cm.

Ik heb ze vanavond in de kelder (16°C) geplaatst(daar is het wat koeler dan in de keuken...) zodat ze niet te vlug opschieten;morgenvroeg haal ik ze terug voor de venster van de keuken.

De ingestelde temperatuur van de propagator was 23°C en met de ondervinding van verleden jaar varieerde de grondtemperatuur van het middenste bakje van 22,5 tot 24,2°C (dus behoorlijk nauwkeurig)

Ik stel nu ook vast dat in de 2 buitenste zaaibakjes de temperatur een graadje lager was.Elke dag heb ik de bakjes dan ook van plaats gewisseld in de propagator.

De beste kiemer(en gelijkmatig zonder verlies) was Hobby F1(zaad van 2007) gevolgd door Ferline(zaad van 2006) en als laatste Cristal F1(zaad van 2006) met licht verlies en een beetje onregelmatig.

Vraag : Zou ik nu best zo vlug mogelijk verplanten(blaadjes tot juist boven de potgrond?)

Antwoord: Je hebt ruim gezaaid. Dus dat wil zeggen dat de plantjes nog voldoende ruimte hebben om te groeien.

Je hoeft helemaal niet haastig te zijn om te verspenen. Als de plantjes één tot maximaal twee echte blaadjes (dus niet de kiemblaadjes) hebben kan er gerust nog verspeend worden. Zolang ze maar de ruimte hebben.

Probleem is nu natuurlijk het fileren van de plantjes wegens lichtgebrek. Vandaar hun hoogte. Maar het is niet de hoogte die het moment van verspenen bepaalt, maar wel het aantal echte blaadjes die zichtbaar zijn.

Met de temperatuur in de keuken is eigenlijk niets mis. Het is nu één maal minder licht bij het keukenvenster. Het was tot nu toe ideaal weer om de plantjes overdag in de kas te zetten! Dat houdt zeker en vast de plantjes kort. Ook als het daar overdag wat warmer is, dan nog zullen ze minder fileren dan voor het keukenraam. Daar rekken ze immers in de richting van het licht. Dat is namelijk de beste methode om ze kort te houden, zoveel mogelijk in het licht! Wordt het overdag warm genoeg in de kas, dan staan ze daar best. Maar zoals je zelf zegt, er is dan nog wat meer aandacht nodig voor de plantjes, zoals tijdig luchten van de kas en kijken of de kleine zaaibakjes niet uitdrogen en de plantjes de eerste dag in de gaten houden of ze de overgang keuken-kas wel goed doormaken (zouden de eerste dag misschien wat slap kunnen worden). Zolang je in de kas niet boven de 28 gaat is er geen enkel probleem voor het fileren en ook niet voor de warmte. Want in de kas groeien ze recht omhoog en voor het raam rekken ze hun kopje naar het licht.

Wat je ook kiest, keuken of kas, beide methodes zullen slagen. In ieder geval is de kas tijdens de nacht voorlopig nog uitgesloten.

Nog een methode om tot wat steviger plantgoed te komen is de watergift niet te overdrijven

Ik denk dat het verspenen bij jou best binnen een tiental dagen kan gebeuren.

Vanaf hier : Update nummer twee

• 23/03/07

De 3 zaaibakjes staan voor het keukenschuifraam(20°C) onder een zelfgemaakte testopstelling (1,20m lang,0,30m breed) met lichtbak (2 x 36 Watt groeilampen,gekocht bij Vlaams Zaadhuis ;12,5 euro/stuk)

Bij onvoldoende licht wordt de lichtbak aangeschakeld(soms tot 12 uur/dag). Het valt op dat de plantjes niet meer gaan rekken naar het buitenlicht.

Probleem
Bij 25% van de plantjes blijft het zaadje de toppen van de kiemblaadjes blokkeren. Het zaadje blijkt steenhard te zijn is niet verwijderbaar zonder de toppen van de kiemblaadjes te beschadigen.

Vermoedelijk heeft dit te maken met de droogte van de grondoppervlakte (onvoldoende nat gehouden in de propagator) De zaadjes werden tijdens het zaaien nat gesproeid vooraleer ze te bedekken met een dun laagje zaai/stek grond en dan terug besproeid met de nevelspuit.

Bij een volgende zaaibeurt (voor de buitenteelt) dient dit aandachtig bekeken te worden. Indien er nog problemen optreden,eventueel bedekken met wit zand ipv zaai/stek grond.Zand is heel gemakkelijk te bevochtigen en zou het zaadje beter vochtig houden tijdens het kiemen zodat het gemakkelijker loskomt van de kiemblaadjes...

Heeft iemand ervaring met het probleem dat de zaadjes de kiemblaadjes blijven vasthouden? Laat het weten via dit formulier ?

• 25/03/07

De plantjes zijn nu 5 cm hoog,om fileren zoveel mogelijk tegen te gaan verhuizen ze s'nachts naar de kelder (16°C) tot s'morgens.

• 29/03/07 Verspenen

Tijd voor het verspenen;van elke soort worden de beste 12 plantjes geselekteerd(ze hebben minstens reeds één echt blaadje) en zijn nu ongeveer 6 cm hoog.

De vierkante potjes zijn voldoende groot genomen(9 cm breed en 10 cm diep en voorzien van gaatjes) en geplaatst in waterdichte plastiek bakken teneinde water te geven langs onder toe te laten.

De licht vochtige geraniumgrond wordt na licht aandrukken tot aan de rand van het potje gevuld, een paar keer goed overgoten waarna alle potjes een halve dag op 20°C geconditioneerd worden.

Daarna begint het verspenen. De plantjes blijken reeds een stevig wortelgestel te hebben(totale hoogte 8 cm,wortels inbegrepen).

Van de 3 x 12 plantjes zullen uiteindelijk, na opkweek tot begin mei, 17 plantjes hun plaats krijgen in de serre ttz 5 x Hobby F1,7 x Ferline F1,5 x Cristal F1.

Opmerking
Bij een beperkt aantal verspeende plantjes was de geraniumgrond toevallig natter. Benieuwd of ik tijdens het opgroeien hier een verschil ga merken.

• 01/04/07 tweede zaaibeurt, buitentomaten

Tijd voor 2de zaaibeurt (terug dezelfde soorten) voor de buitenteelt (uitplanten vermoedelijk einde mei)

Ik dek de zaadjes nog steeds af met een laagje zaai/stek aarde. Opletten nu voor het vochtig houden van het dunne laagje grond in de propagator.

Na het opwarmen op volle vermogen (50 Watt bij 230 Volt, met dimmer op maximum) en de propagator ingesteld op 23°C wordt de dimmer op de helft van de schaalverdeling gebracht.Na meting blijkt bij deze stand 100 Volt op de verwarmingsweerstand te staan ipv 230 Volt wat overeenkomt met nauwelijks 10 Watt verbruik. De grondtemperatuur varieert van 22,4°C tot 23,9°C wat perfekt is voor kiemen van tomatenzaad.

Opmerking

Tijdens de eerste zaaibeurt werd er steeds gekozen voor de grootste zaadjes;nu blijven er meestal kleinere zaadjes over;benieuwd of er een verschil zal zijn bij kiemen en opkweek.

• 01/04/07

De verspeende plantjes van de eerste zaaibeurt doen het goed maar moeten toch nog eventjes wennen.

• 04/04/07

De tweede zaaibeurt begint te kiemen; de zaaibakjes gaan nu uit de propagator en verhuizen naar het schuifraam van de keuken(20°C) en zoveel mogelijk onder de lichtbak.

Er blijkt nog steeds een probleem met geblokkeerde zaadjes op de kiemblaadjes, minder erg dan tijdens de eerste zaaibeurt.

Voorlopige conclusie:beter wit zand gebruiken om de zaadjes af te dekken in de zaaibakjes(ongeveer 3 mm laagje zou moeten volstaan

• 10/04/07 Mooi weer, overdag in de kas

De verspeende plantjes van de eerste zaaibeurt doen het uitstekend.De meeste plantjes zijn ongeveer 5 cm boven de kiemblaadjes uitgegroeid met uitzondering van deze die in nattere geraniumgrond verspeend werden.Deze laatste hebben toch een lichte achterstand opgebouwd.

Tijdens de voorbije dagen was er zon en werden de plantjes overdag in de serre geplaatst. S'avonds komen ze terug naar de keuken.

Conclusie:geen te vochtige geraniumgrond gebruiken .Tenzij de grond echt uitgedroogd is,gewoon de licht vochtige grond rechtstreeks uit de zak gebruiken.

• 10/04/07

De tweede zaaibeurt blijkt onregelmatiger te kiemen en de opgroei is ook wat flauwer.Kleine zaadjes blijken ook zwakkere plantjes te geven?

14/04/07 

De eerste echte blaadjes beginnen te komen in de 2de zaaibeurt(gezaaid op 01/04/07).

18/04/07

Vullen van de potjes (geraniumgrond) voor verspenen van de 2de zaaibeurt; nog eens grondig de potjes gieten na vullen; morgen wordt er verspeend...

18/04/07 Eenmalige bijvoeding met roze korrel

Ik besluit,na consult met Luc Dedeene, van éénmalig de planten van de eerste zaaibeurt bijvoeding met "roze korrel" te geven volgens het gekende principe van 2g/liter gietwater.

Daartoe giet ik in de bakken (met 12 plantjes elk) 1 liter gietwater. Na 5 a 10 min is reeds alles opgeslorpt door de plantjes. Dit is een goed teken  en bewijst dat de kluiten allerminst verzadigd zijn

met water. In dit laatste geval zou het gietwater veel langer in de bodem van de bakken blijven staan.

Tijdens het opkweken van de plantjes in pot tracht ik steeds het water geven zowel langs boven en onder(in de bakken) te combineren er op wakend dat het gietwater in de bakken voldoende vlug (max 15min) opgeslorpt wordt. Is dit niet het geval dan leeg ik de bakken volledig teneinde verzuring van de plantjes te voorkomen.

Water langs boven geef ik,in kleine hoeveelheden,wanneer de bovenlaag van de grond duidelijk uitgedroogd is. In de mate van het mogelijke houd ik steeds gietwater beschikbaar op serretemperatuur.

19/04/07  Verspenen van de 2de zaaibeurt

De 32 (8xFerline,12xHobby,12xCristal) beste plantjes worden uitgezocht voor verspening. Ze zijn allen iets minder hoog dan deze van de eerste zaaibeurt maar stevig en goed geworteld. Ik denk dat dit te maken heeft met het feit dat bij het doorkomen van de eerste kiemen in de propagator ze onmiddellijk onder het groeilicht aan het schuifraam in de keuken geplaatst werden. Ik heb dus niet gewacht tot alle kiempjes te zien waren. Dat dagje verschil heeft dus blijkbaar geleidt tot minder fileren.

Ook is het duidelijk dat, omwile van het gebruik van de kleinere zaadjes in kleinere plantjes resulteren.

De verspeende plantjes gaan nu voor een paar dagen onder de groeilampen en blijven daarna nog enkele dagen in de keuken. 

Opmerking:

Het probleem van de zaadjes die op de kiemblaadjes blijven zitten blijft alsnog onopgelost en vanuit de lezers is er nog geen geen reactie gekomen.

Verschillende mogelijke oorzaken zijn naar mijn mening:

- De propagator zorgt ervoor dat,omwille van de vorm van het deksel,alle condensatiedruppels terecht komen in de 2 cm dikke zandlaag op de bodem van zijn bak en NIET op de zaaigrond.

  Bij gebruik van een zaaibak,afgedekt met een glazen plaat,vallen de waterdruppels wel op de zaaigrond wat dan zorgt voor een automatische (maar niet kontroleerbare) bevochtiging van de zaaigrond-oppervlakte.

- Ik heb de zaadjes afgedekt met een dun laagje zaaigrond en niet met zand. Zand is dus misschien beter en houdt bij bevochtigen met een nevelspuit beter de oppervlakte(en de zaadjes) vochtig.

-De verluchtingsgaatjes van de propagator bleven open tijdens het kiemproces zodat de luchtvochtigheid binnen in de bak minimaal was. Misschien beter alles dichthouden...

-De afdeklaag van de zaadjes is misschien nogal dun:hoe dikker de laag,hoe langer de zaadjes vochtig blijven en ze,bij het doorkomen van de kiemen,gemakkelijk loskomen van de kiemblaadjes?

Moraal van het verhaal:zand gebruiken als afdeklaag(hoe dik?),verluchtingsgaatjes dichthouden tijdens kieming,regelmatig vochtig houden met nevelspuit??

Wordt vervolgd.... Het vervolg staat in deel 2, op deze pagina.

Lees ook nog Tomaten telen met Herman in 2006 of lees ook alle artikelen over tomaten kweken

Kiempercentages bij tomaten zaaien

Hebt u ook cijfers? Deze zijn heel welkom op lezersbijdrage@plantaardig.com  Onderaan dit artikel vindt u de eerste reacties.

Dit jaar koos ik er voor om de zaadjes één per één uit te zaaien in trays. Dit maakte het natuurlijk heel gemakkelijk om het kiempercentage te bepalen.
Een vergelijkende test van verschillende rassen volgt hieronder.

Eerst wat toelichting : de zaaiing gebeurde op 11 maart 2007. Daarna werden de zaaitrays in een warme, maar donkere ruimte, gebracht bij ongeveer 21-23°C. Op 14 maart waren de eerste zaailingen (van het ras Pyros) al gekiemd en was het dus hoog nodig ze te verplaatsen naar een plaats voor het raam in de verwarmde huiskamer. Andere rassen waren nog niet gekiemd en konden eventueel nog één à twee dagen in de warme ruimte blijven, doch dit werd niet gedaan. Tien dagen na de zaaiing waren er enkel   nog enkele plantjes van de nieuwe rassen van het Vlaams Zaadhuis die boven kwamen. De plantjes werden dan in een verwarmde serre gebracht. 15 dagen na het zaaien vertonen de meeste plantjes het eerste echte blaadje.

Welke rassen werden gezaaid?

• Pyros F1 (AVEVE - VT zaden,  150 zaden ongeveer in één pakje, prijs € 1,89). Pyros werd gekozen omwille van de zeer lage kostprijs van het zaad en omdat er heel wat planten nodig waren om de tomaten te gebruiken als soeptomaat. Pyros werd dus zeker niet gekozen omwille van zijn  raseigenschappen
• Crystal F 1 (Grote, ronde tomaat, AVEVE - VT zaden 50 zaden ongeveer in één pakje van € 2,78)
• Riviera F1 (type Coeur de Boeuf tomaat, Vlaams Zaadhuis, 30 zaden, € 3,95)
• Tamaris F 1 (nieuwe vleestomaat, 20 zaden voor € 5,95, Vlaams Zaadhuis)
• Sampei F1 (nieuwe, grote, ronde (tros)tomaat, 30 zaden voor € 4,95, Vlaams Zaadhuis)
• Ferline F1 (gewone ronde tomaat, 15 zaden voor ongeveer € 3,5, Thompson Morgan)
• Shirley F1 (gewone, ronde tomaat, 10 zaden voor ongeveer €5,5, Thompson Morgan)

Hybride tomaten zaden kunnen heel duur zijn! De prijzen kunnen gaan tot 30 cent voor één zaadje! Daarom dat het kiempercentage zo een groot belang heeft. Bijna iedere pakje bevatte het juiste aantal zaden, eventueel eentje meer. Ferline bevatte zeker 22 zaden, veel meer dan de opgegeven 15.

Kiempercentages
-Pyros : 180 op 300 is 60%
-Crystal 118 op 150 is 79%
-Riviera 24 op 30 is 80%
-Tamaris 33 op 40 is 83%
-Sampei 25 op 30 is 83%
-Ferline 22 op 22-25 is 88-100 %.
-Shirley 8 op 10 is 80 %

Besluit : ondanks het feit dat Pyros de snelste kiemer was, is het zeker geen goede kiemer, terwijl alle andere rassen ongeveer 80 % halen, presteert Pyros ondermaats en doet daarmee gedeeltelijk zijn lage aanschafprijs te niet.

Beste lezer, hebt u een idee van het kiempercentage van uw tomatenzaden van om het even welk ras? Stuur dan uw gegevens naar lezersbijdrage@plantaardig.com. Je doet er de duizenden andere lezers van deze nieuwsbrief alvast een plezier mee!

De reacties

de heer Guy De Kinder (co-auteur (Fruit) van de Groente & Fruit Encyclopedie) stuurde mij volgende gegevens.

Ras                kiemtijd    kiempercentage

Aviro             5 dagen      6 van de 8 zaden

Martin F1      4 dagen      9 van de 9 zaden

Riviera          5 dagen      10 van de 10 zaden

Resistar F1    5 dagen      13 van de 13 zaden

Alle zijn moderne hybriden van Vlaams Zaadhuis.

Gezaaid in isomokistje afgedekt met glas. Dus zonder propagator. Het kistje stond in de living boven een verwarming. Een thermometer op de venstertablet geeft 32 °C aan. De temperatuur in het kistje zelf kan ik niet juist meten, maar ik schat tussen de 22 en 25graden.

 

de heer Cees Schipper heeft ook heel hoge kiempercentages

Gezaaid in een bak op de cv, die zeker niet altijd aangaat

Riviera 20 uit 20

San marzano 19 uit 20

Black krim (Heel lekker) 21 uit 20 ( telfoutje)

Marmande 18 uit 20

Aussonio F1 9 uit 10

zeg dus maar 95 tot 100 % van 3 leveranciers Nieuwe Tuin, Vlaamse Zaadhuis en de Bolster

nu dus veel te veel plantjes, maar ja weggeven is ook leuk

Cees Schipper

de heer Valentyn Pype heeftt ook de gegevens bijgehouden, een gewoonweg perfecte kieming!
Aviro Vlaams zaadhuis oud 2006 4 dagen 12 op 12
Rivièra oud zaad 2006  5 dagen 12 op 12
Green zebra oud Gonthier 5 dagen 12 op 12
Noire de russe oud zaad 2005 5 dagen 12 op 12
Vintage wine Gonthier 2007 5 dagen 12 op 12
Bloody Butcher Gonthier 5 dagen 12 op 12
Alles gezaaid bij temperatuur van 25°C in zaai en stekgrond DCM.

Dat is een zeer hoge kiemingsgraad! Vrijwel 100 %. Misschien zijn mijn cijfers dan toch beïnvloed doordat ze dit jaar voor het eerst in het donker (omwille van praktische redenen in bij de verwarmingsketel) bij hoge temperatuur geplaatst worden? (Natuurlijk bij de kieming direct in het licht gezet) Op de zakjes van Thompson Morgan staat in ieder geval dat licht de kieming kan helpen bevorderen.

Dit wordt wel interessant, hogere kiempercentages dan ik zelf voor ogen had. Hebt u ook cijfers? Deze zijn heel welkom op lezersbijdrage@plantaardig.com en zo de gegevens nog betrouwbaarder te maken!

De dikste tomaat, de winnaar in 2006.

Je houdt het niet voor mogelijk, maar verschillende inzendingen hebben het record gebroken!
(bekijk alle inzendingen hier)
Ter vergelijking, eerst dit citaat:

In 1988 werd een ongelofelijk tomatenrecord gevestigd. In Japan droeg een enkele tomatenplant bijna 1700 tomaten! De grootste tomaat werd in Oklahoma, V.S., gekweekt. De tomaat woog maar liefst 3,5 kilo. Ter vergelijking: de grootste tomaat van Frankrijk woog 1,06 kilo en die van Nederland 1,35 kilo.
(Bron Bakker-Hillegom)

Zowel Freddy als Angelo hebben het Nederlandse record gebroken! Het Franse record werd ook verbeterd door Frans en Dirk.
Maar, zoals afgesproken, was het de bedoeling uit alle inzendingen van de grootste tomaat één gelukkige aan te duiden. Dat werd even blindelings met de muis een klik geven op de rekenmachine. Wat onmiddelijk een getal opleverde.  Nummer vier in de wedstrijd van de dikste tomaat was Jos B.
Proficiat! U hebt een T-shirt gewonnen! Ook nogmaals mijn dank aan alle deelnemers die hun zwaarste tomaat instuurden. Veel succes met het aankomende nieuwe seizoen!

Groenkragen bij tomaten

Een lezersvraag

Beste , kan u onderstaande symptomen verklaren?
Het bovenste deel van de tomaat rijpt niet en blijft eerder groenig...
Is dit een ziekte , een gebrek aan iets,...
Kan er iets aan gedaan worden?
Zie in bijlage de foto.
Dank bij voorbaat, Marc

Beste Marc,

Ik denk dat we hier te maken hebben met een variant van groenkraag. Hetgeen we op de foto zien is duidelijk een gevolg van tomaten die te veel/te lang in de zon/hitte gehangen hebben.

Verklaring
Tomaten rijpen best bij een vruchttemperatuur van 25 graden en niet warmer! Eens boven de 35 graden valt de rijping stil, dwz het (blad)groen in de vrucht wordt niet meer omgezet naar de rode kleurstof (lycopeen). Al eens aan gedacht hoe warm een vrucht kan worden die in de zon hangt? Veel wamer dan de temperatuur van de lucht dus!

Vooral de bovenkant van de vrucht is hiervoor gevoelig, met name bij rassen die in onrijp stadium rond het kroontje donkergroen zijn. Natuurlijk was de hitte van de maand juli hier ook niet vreemd aan.

Ook typisch voor de beschreven omstandigheden zijn de barsten die zichtbaar zijn rond het kroontje. Daar was er enkele dagen geleden een lezersvraag over die u hier kan lezen :

Barsten bij tomaten

Remedies

• rassenkeuze
• afwitten zuidkant kas
• niet te dicht bij het glas planten indien mogelijk
• niet overdrijven in bladpluk
• eventueel kan een opdrijving van de kaliumbemesting de kleuring bevorderen, maar dit is dan vooral het geval bij het verschijnsel gevlamde tomaten

Deze foto's illustreren wat bedoeld wordt met rassenkeuze.
Klik voor vergroting

Links een ras dat donkergroen is rond het kroontje (Pyros F1), rechts een ras dat in onrijpe toestand egaal grijsgroen is (Cristal F1).
Lees ook dit artikel http://home.scarlet.be/groenteninfo/tomaatgroenkraag.htm

Cirkelvormige barsten bij tomaten

In het forum van tuinkrant postte Alex een foto van gebarsten tomaten. Een beeld dat bij heel wat tuinliefhebbers niet onbekend is.
Wat is dit?
Dit zijn cirkelvormige barsten. Er zijn ook stervormige scheuren (natte scheuren, bij rijpe vruchten) en zwelscheuren (zeer fijne, kleine, bijna onzichtbare scheurtjes). Typisch bij deze vorm van cirkelvormige scheuren is dat ze ook al voorkomen bij tomaten die nog niet (volledig) rijp zijn.

Foto : Cirkelvormige barsten bij tomaat, klik voor vergroting

Oorzaak?
Cirkelvormige scheuren ontstaan als de tomaten in jong (groen) stadium iedere dag volop in de zon hangen. De vruchthuid wordt dan vrij stug. Als de tomaat verder groeit rekt de vruchthuid niet meer goed mee. Hierdoor ontstaan barsten. Als de vrucht vrij veel in één keer gaat zwellen zal dit nog meer voorkomen. Bij een ploste weersovergang van zonnig en warm weer naan bewolkt en koeler weer zal de sapstroom nog een tijdje blijven doorgaan. Maar de bladeren kunnen niet voldoende verdampen. Een deel van de sapstroom wordt in de vruchten geperst waardoor de vrucht barst.

Hoe voorkomen?
Dit is typisch een geval van de vruchten die te lang in de volle zon hangen. Je moet dus zorgen dat de vruchten wat beschermd zijn door de bladeren. Het afschermen van de zonnekant van de serre is een goede maatregel indien de hoeveelheid blad dit niet toelaat.

Het is niet waar dat tomaten volledig in de zon moeten hangen om te rijpen. Ze moeten ietwat, maar niet volledig beschermd worden door de bladeren tegen de felle zon. Niet alleen cirkelvormige scheuren zijn er een gevolg van, ook een slechte kleuring is mogelijk. Pas vanaf eind augustus kan je wat blad rond de trossen wegdoen omdat dan de zon minder sterk geworden is. De vruchttemperatuur wordt dan niet meer zo hoog.

Reacties van lezers.
Frans, een professionele tomatenteler uit het Westland, Monster klikte op de knop Reageren, Vragen en laat ons zijn advies in verband met de cirkelvormige scheuren weten. Dit is zijn reactie :
(nvdr : EC, betekent Electrical Conductivity, en dat is op zijn beurt een maat voor de totale concentratie aan meststoffen en zouten, het is dus een andere benadering voor het gegeven zoutconcentratie.)

"Ik kwam zojuist de foto tegen met circelvormige barsten bij de tomaat. De oorzaak is niet alleen de zon rechtstreeks op de vrucht, maar een combinatie van intraling met een hoge EC bij de wortels. Bij alleen instraling van de zon zie je met name scheuren(barsten) vanuit de kroon.
kringen, zoals op de foto, is bijna altijd een gevolg van een hoge EC op het moment van zetting van de vrucht (tomaat). De vrucht wordt gezet (gemaakt) ongeveer 8 weken voor rijping. Het wordt verergerd door na die hoge EC deze weer sterk te verlagen. Groetjes, Frans."

Klik hier voor een overzicht van de artikels over tomaten

Gutteren bij glasgroenten: een aanwijzing van goede groeikracht.

Het verschijnsel is momenteel opvallend bij de vruchtgroenten onder glas. 's Morgens zie je bij heel veel planten waterdruppels aan de bladranden hangen. Alhoewel het gutteren positief kan zijn moet je er toch op beducht zijn dat de bladeren niet de hele dag nat blijven.

Als een plant lange tijd veel moet verdampen worden de wortels zeer actief. Als daarop een wat koelere nacht en ochtend volgt komt kan je druppels aan bladeren van de planten zien. Dit verschijnsel noemt men gutteren. De plant perst, door de sterke wortelactiviteit, het water door de bladranden heen. Het is alvast een teken van goede groeikracht en van gezonde wortels.

Voldoende worteldruk heeft nog bijkomende voordelen.
Bij tomaten zorgt de extra worteldruk voor een beter aanvoer van calcium naar de vruchten, waardoor de kans op neusrot afneemt (zie artikel over neusrot).
Bij meloen en komkommer wordt de kans op het optreden van brandkoppen heel wat kleiner als er ‘s morgens wat druppels aan de bladeren hangen. Druppelvorming aan de jonge hartblaadjes van aardbeien zijn bijna vanzelfsprekend. De plant heeft immmers na de winter een sterk wortelstelsel over gehouden dat eerst slechts enkele jonge blaadjes moet bevoorraden.

Hoe positief een goede worteldruk en gutteren ook zijn, toch moet je er voor zorgen dat deze druppels niet te lang aan de plant blijven hangen. Er zijn ook nadelen aan verbonden.
Bij aarbei, komkommer en meloen kunnen bij te extreme worteldruk de bloemen ook nat worden. Als deze dan overdag niet tijdig opdrogen komt de goede bestuiving in het gedrang. Dit is met name bij aardbeien zo, en is minder erg bij meloenen.
Bij komkommer kunnen bloemen die te lang nat blijven later aangetast worden door rot, met name Mycosphaerella.
Tijdig de kas luchten is de boodschap,en dat kon je hier al meer dan eens lezen. Dat was dan meestal om de condens op de bladeren en vruchten tijdig te laten opdrogen ( zie artikel over grond en klimaat in de kas). Nu is het om om de druppels op de bladeren snel te doen verdwijnen.
Op de foto : het gutteren (druppelvorming op de bladranden van de bladeren) bij respectievelijk meloen (juli), komkommer (juli), tomaat (mei) en aardbeien (maart)
Klik op de foto’s om de details goed te zien.

Tomaten, paprika's en komkommers verzorgen deze zomer.

In de aanloop naar hoogzomer vind je hier nog even wat directe links naar de verzorging van vrucht groenten

Tomaten vruchtzetting en trossnoei wanneer trillen bijbemesting blad snijden barsten neusrot

Paprika gewassnoei vruchtsnoei oogst bloemrui vruchtverbranding bestuiving

Komkommer vruchtzetting gewasonderhoud water witte vlieg

Groenten in de kas|serre : zomerse weersovergangen opvangen.

Op het weer ben je nooit uitgekeken. Een zonnige dag en toch schept dit hier en daar wat problemen. Een lezer plaatste een bericht op het forum dat regelmatig actueel is Zijn vruchtgroenten (tomaten, aubergines en in mindere mate de paprika’s) in de kas hangen er slapjes bij vandaag. Niet leuk om te zien is dat. En toch is dit niet verwonderlijk . Vandaag was de eerste zonnige en vrij winderige dag na heel veel dagen met bewolking en regen. Welke plant is nu nog gewoon om te verdampen? De wortels zijn heel weinig actief en hebben een dag nodig om zich aan te passen. Vooral de eerste zonnige dag na een natte periode hebben de planten de grootste moeite om de verdamping bij te houden. Ook de groenten buiten hebben het moeilijk, zoniet nog moeilijker, want hier gaat het zuurstofgebrek bij de wortels door een te natte grond parten spelen. Dit zijn de foto’s van de kas van de lezer

De eerste zonnige dag moet je dus maatregelen treffen om dit te voorkomen. Buiten valt hier weinig aan te doen, maar hoe pak je dat aan voor de groenten in de kas?

Kort opgesomd zijn het deze

• Voorzichtig luchten
• De grond nat maken
• De kas afschermen of nat maken of afwitten
• Enkel ‘s morgens vroeg : de planten nat maken.
• Hoe meer gewas in de kas, hoe minder problemen er zich zullen stellen.
• Ook op bewolkte, regenachtige dagen de planten doen verdampen.

Meer uitleg :

– Zorg dat de luchtvochtigheid niet sterk naar beneden duikelt. Vermijd een te sterke luchtbeweging door tocht of door geopende deuren. In deze situatie zoals we die nu meemaken is het beter de ramen wat meer dicht te houden, zodat de luchtvochtigheid niet te snel zakt. Deuren open zetten of ventilatoren doen werken is in de huidige situatie niet aan te raden.

 – Vergeet niet dat van koudere buitenlucht die opgewarmd wordt in de kas de RV zal dalen. Dit is precies wat de lezer nu overkomt. Hij maakt melding van een RV van 20 %!

 – Voor wie plaatselijk water geeft, vlak bij de plant (met de fles, druppelaars, vloeidarm of vergelijkbaar systeem) kan het nuttig zijn de grond tussen de planten nat te maken, dit verhoogt de luchtvochtigheid. Ook kan je andere delen van de kas zoals betonpaden of tabletten bevochtigen.

– Zorg dat de planten over voldoende water beschikken, zonder de grond rond de plant te nat te maken. Het ideale is als je de avond voor deze plotse weersovergang water geeft, dan hebben de wortels de tijd om zich aan deze nieuwe situatie aan te passen.

– Wie rietmatten of ander afdekmateriaal heeft die hij tegen de zonnegevel van de kas kan plaatsen moet deze op dergelijke dagen zeker gebruiken. Afwitten kan ook, eventueel met een product dat achteraf gemakkelijk verwijderd als het weer opnieuw de slechte kant opgaat.

– Alhoewel bevorderlijk voor schimmelziektes, kunnen de planten heel uitzonderlijk eens nat gemaakt worden. Dit mag alleen ‘s morgens. Zeker niet meer als de planten al slap hangen, anders krijg je er nog eens bladverbranding bovenop. De grond nat maken kan ook nog overdag als het probleem opgemerkt wordt.

– Grote planten produceren meer vocht in de kas, waardoor dit probleem bij een volgroeid gewas zich veel minder zal voordoen.

 – Lezer maakt melding van een automatische raamopener die pas open gaat bij 22°C. Dit houdt in dat deze kas|serre de laatste dagen weinig verlucht werd. Vergeet niet de kas iedere dag te luchten, ook als de temperatuur ondermaats is. Dit is goed om vocht af te voeren en de verdamping van de plant op gang te houden (‘training’ van de plant). (nvdr, in deze situatie gebeurde dit wel, door middel van de ventilatoren)
De kans is groot dat de planten de volgende dag al veel minder last hebben van het warme weer.
Lees ook eens het deel ‘luchten’ in het artikel klimaat in de kas

Help! Mijn tomatenplanten worden rood, paars en zwart.

Regelmatig komt er een vraag van bezorgde tuinliefhebbers over de rode verkleuring bij tomatenplantjes. Daarbij gaat het meestal over de stengel van de tomateplant, heel soms over de paarse verkleuring van de bladeren van jonge planten. Zo kwam er onlangs deze vraag op het forum groenten van Tuinkrant.

Paarse verkleuring van tomatenplantjes Cristal F1. Klik voor vergroting.

Ik heb zowat 2 weken geleden verschillende tomaten-, paprika en peperrassen gezaaid in een verwarmd zaaibakje. Nu zijn sinds een paar dagen de steeltjes van alle zaailingen rood verkleurd. Ik heb hier ooit al eens over gelezen - waarschijnlijk zelfs op dit forum - maar ik kan het maar niet terugvinden ... Weet iemand of die verkleuring op een probleem wijst ?

Dit komt inderdaad heel regelmatig voor. Met name bij de verhuis van de plantjes van uit de veranda of woonruimte naar de kas (serre) Daar hebben ze lange tijd voor het raam gestaan bij relatief lichtarme en warme omstandigheden. Plots komen ze dan terecht in een ruimte met overvloedig licht en lage (nacht)temperaturen. Door het vele licht kunnen de plantjes meer aan fotosynthese (bladgroenwerking) doen. Daarbij wordt ook anthocyaan (een rode kleurstof) aangemaakt. Bij voldoende hoge temperaturen wordt deze stof al vlug door de plant verbruikt bij het groeiproces. Blijft de temperatuur wat achter dan kan het zijn dat er (tijdelijk) wat anthocyaan overblijft in de plant. Vandaar de roodverkleuring. Op zich niet echt iets om zich zorgen over te maken. Als het wat warmer wordt en de groei vesnelt zal het verschijnsel vanzelf sterk verminderen. Er is dan enkel nog een onopvallende paarse schijn in de stengel.

Enkele dagen geleden was dit verschijnsel ook te zien bij laat gezaaide tomaten van het ras Cristal F1. De plantjes werden begin april rechtstreeks gezaaid in een tray. Een paar dagen na de verhuis naar de kas waren de stengels al rood gekleurd. Ook gedeelten van de bladsteeltjes en zelfs de bladnerven waren paars verkleurd. (Zie foto)

Soms komt de roodverkleuring ook voor op de bladeren. Meestal is het dan eerder een donkerpaarse tot zwarte kleur van de bladeren. En is het niet helemaal hetzelfde als het zopas gemelde probleem.

Een voorbeeld van dit verschijnsel komt aan bod in deze vraag van een lezer.

Zoals je kan zien op de foto hieronder, kleurt het blad donker tot zwart. Ze staan dag en nacht in de serre (glas intussen !) waar 's nachts en 's morgens vroeg wel een hoge vochtigheidsgraad is. De Ausonio F1 plantjes hebben "het" het meeste. Bij de Super Marmandes lijkt het veel minder of is het misschien nog maar pas begonnen. Riviera en Nikita nog minder of (nog) niet. Buiten deze verkleuring lijken alle plantjes in goede staat .

Paars tot zwarte verkleuring van bladeren bij tomatenplant. Klik voor vergroting. (Foto van Ann)
Dat die bladeren wat donker verkleuren is een verschijnsel dat te maken heeft met mindere groeikracht door bijvoorbeeld een vrij lage omgevingstemperatuur. Ook heeft het soms te maken met het potje en het substraat waar ze in staan. Sommige (goedkope) potgrond blijft te lang nat na het water geven waardoor de wortels niet goed kunnen doorgroeien omdat er tijdelijk zuurstofgebrek is.
Al bij al een probleem dus dat er op wijst dat de planten (tijdelijk) wat minder goed doorgroeien. Dit zal overgaan als het wat warmer wordt en zeker als ze de kans krijgen uiteindelijk in de volle grond door te wortelen en een betere groei zullen kennen. Zo, daarmee ben je misschien alvast wat gerust gesteld dat het geen vervelende schimmel of plaag is. Uw planten zijn zeker niet verloren!

Peet zaait tomaten

Peet heeft op zijn weblog mooie foto's gezet van het zaaien tot plantjes van tomaten klaar om te verspenen. Dit in zes weken.

Heb gisteren (nvdr 27 maart) de tomaat en paprika in de kweekbakken gezaait, en moet van de week nog wat nieuwe zaadjes gaan aanschaffen, wil ik zekerheid hebben dat we uberhaupt nog wat te eten hebben AK zomer! De zaadjes die ik nu gebruikt heb liggen er al een tijdje en kan dan direct gaan vergelijken of er ene verschil is…..

(Uit Peet zijn weblog)

De foto's van week 1 tot week 6 kan je bekijken via deze links.

kweekbak week1 zaadjes week1 tomatenzaadjes week2 Tomaatjes week 3 - 4 tomatenplantjes week 5-6

Plant de tomaten op hun kop

Grasduinend in de bezoekersstatistieken van de website stootte ik zopas op een website van Topsy Turvy.

Planten op zijn kop kweken is blijkbaar de nieuwste hype. Volgens de website is het product nog niet verkrijgbaar in de Benelux. Maar mits wat handigheid moet dat natuurlijk wel zelf in elkaar te steken zijn met wat recyclagemateriaal. Om tomaten te telen lijkt mij dit niet echt een probleem. Tomaat is van nature een kruipplant en de stengels zijn vrij soepel. Met courgettes lijkt het ook wel te lukken, althans volgens hun foto. Ik ben wel benieuwd hoe paprika's het doen als ze op hun kop staan, de houtige stengel is niet zo wendbaar. Alvast iets om deze zomer eens uit te proberen. Hierbij een fragment uit hun website, maar wil je er meer over weten, surf dan naar Topsy Turvy Je vindt er instructies hoe je te werk moet gaan, ook met foto’s.

Met de TOPSY Turvy II hang je de plant op zijn kop in de zak en alleen water geven is nog nodig. De plant groeit lekker weg naar waar hij wil en het plukken van de groenten kan staand gedaan worden. Zoek een boom, schutting of pergola uit en hang de TOPSY Turvy II er aan. Hij groeit ook lekker weg in een hobby kas. Je zult versteld staan van het gemak dat je hebt met dit nieuwe produkt. Je kunt er van alles in laten groeien; zoals tomaten, courgette, aubergine, paprika, tuinkruiden en andere decoratieve beplanting. De TOPSY Turvy II kan meerdere keren gebruikt worden. Na de teelt knip je de plant af, strooi je de zak leeg over het land en kan je op zoek naar leuke en lekkere groente voor de volgende teelt.

Topsy Turvey II.

Er kwam al een reactie van Willy

Vergeet het maar van die omgekeerde tomaten,de plant wil naar boven en met een paar tomaatjes!!! breekt de stam. Ik spreek van ondervinding, ik heb dat al uitgetest.

Bedankt voor uw reactie Willy. Dat lijkt mij inderdaad de normale groeiwijze van een plant. Is dit dan toch een commerciele verkoopstruc? Zopas ook een reactie van Jan ontvangen, waarvoor dank.

Het lijkt mij inderdaad vrij sterk dat je een plant kunt dwingen de andere kant dan normaal uit te laten groeien, alleen door hem op de kop te hangen. Planten 'voelen' als het ware onder een boven onder invloed van licht en zwaartekracht, waardoor allerlei groeimechanismen in werking worden gesteld om de stengel omhoog en de wortels omlaag te laten groeien. Op de kop hangen heeft dus alleen maar tot effect dat de plant zich weer gaat proberen op te richten en dus de stengel gaat krommen, zoals uit ervaring van anderen blijkt. Wel lijkt het me mogelijk om de plant, wanneer de vruchten er al aan hangen. om te draaien zodat hij inderdaad naar beneden blijft hangen vanwege het gewicht van de vruchten. Deze optie lijkt me alleen een beetje omslachtig..... wat zou het nut ervan zijn?

Denis nam ondertussen de proef op de som en laat via een tekening weten hoe hij het aangepakt heeft.

In bijlage mijn hangende tomatenplanten, de schets toont aan, hoe ik dit gedaan heb, ben benieuwd voor de toekomst
klik op de figuur voor de grote tekening

We zijn, net zoals Denis, benieuwd hoe dit experiment zal verlopen. Bedankt om te laten weten.

Zijn er nog mensen die hierover hun idee willen geven? Klik dan hieronder op Reageren? Vragen?

Nog eens witte vlieg

Tijdens de voordracht die ik deze voormiddag gaf bij de Koninklijke Vereniging Volkstuin Ninove werden, zoals bij heel wat van mijn lezingen, gedachten gewisseld over de witte vlieg. Daarbij waren twee bestuursleden zeer positief over het gebruik van een tabaksplant in combinatie met enkele salieplanten tussen de tomaten. Iemand anders gaf aan tevreden zijn over het aanplanten van selder tussen de tomaten. De tabaksplant trekt de witte vlieg aan en zorgt dat er geen witte vlieg op de tomaten komt.

Op de voordracht enkele dagen geleden bij het Koninklijk Werk voor Volkstuinen van Woesten werd volgende methode aangebracht. Deze methode berust op het feit dat witte vlieg zeer sterk aangetrokken wordt door geel, vandaar het succes van de gele vangplaten. Dit principe werd verder gezet door in een lege, gele fles of flacon een gloeilamp te hangen en de fles in te strijken met klevende substantie (olie? dat heb ik eventjes niet goed gehoord). Door de intense gele kleur van de lamp en de fles schijnt de witte vlieg zeer sterk aangetrokken te worden.

Ook in een vorige post werden al bemerkingen gegeven over de preventie en bestrijding van witte vlieg door tuinliefhebbers. Dat kan je lezen via dit adres . Toen waren er minder positieve geluiden over het gebruik van de tabaksplant, maar dit wordt nu duidelijk tegen gesproken.

Er is al een reactie van Rita binnengekomen

Bij de teelt van tomaten in de kas heb ik (uit ondervinding) nog meest resultaat met veel afrikaantjes te planten tussen de tomaat, ook lavendel doet het er goed bij.

Wilt u uw eigen methode om de druk van witte vlieg te verminderen kenbaar maken aan andere tuinliefhebbers? Klik dan hieronder op Reageren? Vragen?

Witte Vlieg

Er waren enkele reacties van lezers op het bericht Over aardappelplaag, witte vlieg, citroenmelisse en koperdraad bij tomaten, ik heb ze bijgevoegd onderaan dit artikel

Over aardappelplaag, witte vlieg, citroenmelisse en koperdraad bij tomaten

Deze voormiddag was ik te gast bij de Volkstuin van Kortrijk. Ik gaf er een lezing over tomaten telen. Zoals steeds kwamen er heel wat vragen uit het publiek.

Daarbij veel gestelde vragen zoals

• problemen met kleuring
• neusrot bij tomaat
• aardappelplaag bij tomaten
• witte vlieg
• rassenkeuze

Dit is steeds een interessant moment. Via onderlinge discussie komt er heel wat jarenlange praktijkervaring opgedaan door gedreven liefhebbers bovendrijven.

Deze zijn mij vandaag vooral bijgebleven:

- Het planten van enkele planten citroenmelisse in de deuropening van de kas vermindert de druk van witte vlieg. Dit werd alvast bevestigd door twee verschillende aanwezigen op de lezing.

- Op iedere lezing komt het verhaal van het stukje koperdraad en de preventie van aardappelplaag weer bovendrijven. Als je een stukje koperdraad onderaan de plant doorheen de stengel steekt kan dit de kans op aantasting door aardappelplaag sterk verminderen. Dit is een zeer wijd verbreid gebruik bij moestuinbezitters in de Lage Landen.

Tot nu toe moest ik op deze vraag steeds onbeslist antwoorden omdat ik het zelf nog niet uitgetest heb. Het is wel zo dat oudere preventieve gewasbeschermingsmiddelen tegen de aardappelplaag koper bevatten.

Eén van de aanwezigen had echter wel de proef gedaan. Uit zijn ervaring blijkt dat planten met een stukje koperdraad minder of niet aangetast worden door aardappelplaag. Je moet wel met schuurpapier het vernis van de koperdraad afwrijven. Zoniet kan het koper niet oxideren en wordt de opname via de sapstroom belet.

Opgelet! Er is echter ook een negatieve kant aan deze methode. Uit proeven van de Universiteit Gent is gebleken dat op die manier de hoeveelheid koper in de plant aan de hoge kant wordt en op het randje van de toelaatbare norm. Een belangrijke waarschuwing toch. Die proeven waren mij tot nu toe onbekend en ik ben nu op zoek naar de resultaten van deze proef. Klik onderaan dit artikel op Reageren? Vragen? indien u hier meer over weet of om uw ervaringen met koperdraad kenbaar te maken. Ik ben echt benieuwd.

- De resultaten met het gebruik van sluipwespen als bestrijding van witte vlieg bleken bij een liefhebber zeer goed als enkele bladeren met zwarte poppen van witte vlieg (deze zijn dus geparasiteerd door de witte vlieg, zie artikel) in de kas gebracht werden. Deze bladeren kunt u misschien bekomen van een tomatenteler in de buurt.
Aangekochte sluipwespen gaven bij één moestuinder minder goed resultaat. Daarom dit advies:
Wie sluipwesppoppen aankoopt moet nagaan of het transport niet te lang zal duren en als dit steeds gekoeld gebeurt (piepschuimdoos met koeler erin) , zoniet kunnen de sluipwespen te vroeg uitkomen en krijgt u enkel lege zwarte poppen thuis geleverd. Ook het toepassingstijdstip is van belang. Als er één witte vlieg te zien is, dan moeten de sluipwespen onmiddelijk ingezet worden. Gele vangplaten kunnen u helpen om deze vroege vogels waar te nemen. Lees meer over witte vlieg en sluipwespen

- Ook over het planten van een tabaksplant in de kas was één aanwezige niet tevreden. Nochtans wordt dit soms aangeprezen als een goede preventie van witte vlieg. De plant trekt heel wat witte vlieg aan in plaats van deze af te stoten. Alhoewel de ervaringen tot nu toe hiermee wisselend zijn lijkt het ondertussen (na het beluisteren van tientallen ervaringen) dat de meerderheid van de tuinliefhebbers eigenlijk minder goede resultaten heeft met deze methode.
update 30/03/2006
Er waren enkele reacties van lezers op dit bericht.
Ton schrijft

Ik heb ook tabaks planten geprobeerd bij de tomaten tegen de witte vlieg in de koude kas. Geen resultaat de witte vlieg was nog veel aanwezig , ondanks de vroege zaai van deze tabaksplant.

Henri uit Spanje schrijft

Sinds een tweetal jaar planten wij tussen de tomaten wat basislicumplantjes en zaaien ook wel peterselie tussen de rijen tomaten, deze beiden houden de witte vlieg ook weg en op die manier hebben wij onze kruiden ook.

Gijsbert schrijft

Mijn ervaring is dat gewone siertabak wel last heeft van witte vlieg, de echte ken ik niet goed genoeg. Wat ik wel weet is dat fijne tabak, de restjes uit een pakje shag, wel prima helpen tegen ongedierte, dus vandaar dat ik ervan uit ga dat het werkt :)

Neusrot bij tomaat : nu voorkomen.

Wie kent het niet. De onderkant van de tomaten wordt bruin en droogt in. Het kan voorkomen zowel bij zeer jonge vruchten als bij uitgegroeide vruchten. Deze laatste worden dan noodrijp. Wie er vroeger al last van had neemt best zijn voorzorgen.
Waar op letten?

• Geen te hoge zoutconcentratie van de grond. De zoutconcentratie kan te hoog geworden zijn door jaren na elkaar in dezelfde grond te telen en te bemesten. Immers in een kas spoelen de mineralen niet uit. Dus de serre (kas) spoelen met minstens 100 liter water per m². Over het waarom en hoe kunt u lezen in het artikel
  De grond en het groeimilieu in de serre (kas)
  U leest er ook over andere bodemproblemen in de kas. Zo is het ook mogelijk de bovenste grondlaag in de kas te vervangen. Indien er geen ziekten inde grond voorkomen is het voldoende de bovenste twintig centimeter te vervangen.
  

• De pH moet voldoende hoog zijn zijn. Bekalken met zeewierkalk is nodig. Zeker om de twee jaar, maar als je het al lang niet meer gedaan hebt, jaarlijks. Lees hier over het waarom en hoe van bekalken.
  

• Niet te droog kweken, maar ook niet te nat want dan zijn de wortels zwakker.

• Zorgen voor een goede doorgroei van de planten, misschien groeien de wortels niet meer goed door de wortelziekte "kurkwortel" genaamd. Zijn de dikke wortels bruin op het einde van het seizoen? Dan is het kurkwortel. Gebruik geënte planten indien mogelijk of kweek in grote kuipen van 20 liter in de grond zonder bodem waar u verse grond in doet.

• Zuidkant van de serre afschermen (afwitten) vanaf de eerste warme periode om zo te grote verdamping te vermijden. Hou het dus zo koel mogelijk in de serre, zonder evenwel tocht te veroorzaken, want dan wordt de verdamping weer groter.
  

Op het eerste zicht lijkt het moeilijk te verstaan dat al deze factoren elkaar beïnvloeden bij het optreden van neusrot. Maar je moet weten dat neusrot eigenlijk verdroging of vochttekort is in de plant. De plant haalt het vocht dan uit de vrucht. Als deze vrucht niet sterk genoeg is (te weinig kalk in de celwanden) dan gaat de celwand van de vrucht kapot.

Wil je echt het fijne er van weten? Lees dan het artikel

"Het hoe en waarom van neusrot bij tomaten"

De teelt van tomaten, overzicht van zaaien tot oogsten

Klik hier voor de internetpagina over de teelt van tomaat

Met :

Algemeen.
Soorten en teeltwijzen
Aanbevolen rassen
Standplaats en bemesting
Opkweek.
Planten
Gewasonderhoud
Oogsten en bewaren.

Tomaat zaaien : schimmels in het zaaibakje?

Ik kreeg vandaag een mail van een lezeres over een probleem die zich kan voordoen als bij de onderverdeling van het zaaibakje houten stokjes gebruikt worden (zoals beschreven in het artikel over tomaten zaaien). Het probleem was het volgende:

Vorige week 14/2 heb ik reeds een aantal dingen gezaaid in een verwarmd zaaibakje :
- Tomaten Nikita F1, Ausonio F1, Riviera, Super Marmande, Mini-Bel
- Paprika California Wonder
- Spaanse peper Amando F1
- Stevia

De tomaten zijn reeds zeer goed opgekomen, de rest laat nog wat op zich wachten maar het zand vertoont al relief.

Het probleem is echter ik op bepaalde bamboestokjes voor de onderverdeling groene schimmelvlekken zie. Ik heb sinds het besproeien van het zand vlak na het zaaien niet meer bevochtigd. De zijwanden van het deksel staan vochtig en de de verluchtingsgaten staan sinds een paar dagen volledig open.

In uw boek heb ik niet direct gevonden wat te doen als er schimmels aanwezig zijn.
Is alles nu voor de vuilbak ? De zaailingen zien er verder wel ok uit.
En wat heb ik verkeerd gedaan, want ik heb nog andere rassen te zaaien in maart.

Gelukkig kan ik hier goed nieuws brengen. De schimmel die op de stokjes groeit is niet onmiddelijk schadelijk voor de zaailingen. Op hout groeien makkelijk schimmels als het vochtig gehouden wordt. Weggooien van de zaailingen hoeft dus helemaal niet. Maar zo'n schimmel is natuurlijk geen zicht. Je kan de stokjes er uit halen, afwassen en terug leggen. Maar het is beter de stokjes te vervangen door bijvoorbeeld rietjes of ander pastic.

Oude tomatenrassen : het oog gaat voor.

In het artikel Een droom op de tong schrijft Peter Jacobs over zijn verrassende smaak van een tomaat-mozarella die hij thuis consumeerde. Oorzaak bleek de de tomaat met een roestbruine, donkerbordeaux kleur te zijn.

Tomaten bestaan in wit, geel, groen, oranje, bruin, zwart en natuurlijk ook rood. Ze kunnen gevlekt zijn, of gestreept. Ze kunnen rond zijn, maar ook peer- of kersvormig. Ze hangen in trosjes of eenzaam alleen. Ze kunnen groot en gebocheld, lomp en lelijk zijn, of een vingerhoed klein.

En toch is het heel moeilijk om deze tomaten bij de consument te doen aanslaan.Gele en oranje tomaten worden al sinds jaar en dag op de veilingen aangeboden, maar blijven een niche product. Volgens de consument moet een tomaat nog altijd rood zijn. Anders is het gesteld met de vorm. Pruimtomaten, cocktailtomaten of kerstomaten doen het wel relatief goed bij de verbruiker.

Het is een zegen voor de giganten van de voedingsindustrie dat velen van ons eerst met de ogen eten. Voor de smaak hoeven ze niet al te veel inspanningen te doen

Inderdaad, probeer maar eens van die bruine of paarse of helemaal misvormde tomaten verkocht te krijgen. Nochtans is de smaak heel dikwijls subliem. Een tomaat met een donkerpaarse kleur schrikt de mensen wel wat af. Met het oog gaan ze die niet kopen. Enkel als ze overtuigd zijn van de goede smaak kopen ze die. Veel van die oude tomatenrassen hebben nog een probleem, dat vooral voor teler en handelaar van belang is. Probeer maar eens zo'n 'heirloom' exemplaar een week op de keukenkast te bewaren. Of zo'n tomaat twee dagen te lang aan de struik te laten hangen. Veel van die soorten moeten binnen korte tijd geconsumeerd worden.

We hebben onze ,,rare'' exemplaren bejubeld bij familie en vrienden. We deelden de overschot zelfs uit, maar onze kruistocht voor de goede smaak haalde weinig uit. Onder zachte dwang van de betere koks zijn de lelijke coeur de boeuf -tomaten, die onregelmatige maar smaakvolle joekels, weer ingeburgerd, maar onze roesttomaten bleken een brug te ver. De meeste giften zijn ons netjes terugbezorgd. Mooi, maar liever niet, was het commentaar. Liever die ronde rode, die er zo mooi uitzien. En vaak naar niets smaken, mompelden wij.

Enkel als men er in slaagt uit de enorme soortenrijkdom van oude rassen een uniforme, lang bewaarbare tomaat te telen die zich ook makkelijk laat verpakken en visueel de consument niet afschrikt is, is er kans dat het een commercieel succes wordt. Verder moet men er ook in slagen de ziektegevoeligheid van deze oude rassen te verbeteren. Zoniet wordt het onmogelijk om deze soorten op een milieuvriendelijke manier te telen en toch nog een hoge productie te halen. Met de introductie van Coeur de Boeuf is men blijkbaar al in dit opzet geslaagd.. En dan vergat ik bijna te vermelden dat de meeste van deze oude soorten ziektegevoelig zijn. . Wie deze tomaten in zijn eigen tuin teelt zal tevreden moeten zijn met een lagere productie en een plant die het wat rapper opgeeft bij gebrek aan groeikracht en ziektetolerantie. Maar vormenrijkdom en smaak kan natuurlijk wel één en ander goed maken.

Kwakkelzomer brengt aardappelplaag en bladvlekkenziekte in de tomaten.

Zeventien jaar geleden is het volgens de weerman. Ook in 1988 was er een zomer met ontelbaar veel dagen met ondermaatse temperaturen en op té regelmatige basis een grote portie regen. Dat dit gevolgen zal hebben voor de tomatenoogst in de particuliere tuintjes laat zich raden. Er is niet alleen de oogstverlating. In juni waren er door het droge warme weer, weinig problemen met de aantasting door de aardappelplaag. Maar in het putje van de zomer kregen we dan wel te maken met een plotse opstoot van aardappelplaag in de openluchtteelten van tomaat. Daarnaast werden we op grote schaal geconfronteerd met een zware aantasting door bladvlekkenziekte. Wat ook al een tijdje geleden was. Wie geen preventieve maatregelen nam ziet zijn oogst sterk verminderen.
Lees het uitgebreide artikel met uniek fotomateriaal.

Tomaten verspenen

zie ook tomaten zaaien
Als de eerste echte blaadjes te zien zijn kan er verspeend worden. Staan de plantjes ruim uit elkaar dan kan je nog wat wachten. In dit zaaibakje staan de plantjes te dicht om het verspenen nog langer uit te stellen. Zoniet worden de stengeltjes veel te lang (fileren).

Vul de potjes met potgrond en druk deze aan met de hand. Een gietrand hoef je nu nog niet te laten, die komt er later vanzelf als we de potjes begieten. Kies een goede kwaliteit potgrond. Dit betekent dat er naast tuinturf (zwartveen) ook turfstrooisel (witveen) moet aanwezig zijn zodat de structuur steeds voldoende luchtig is, ook bij veel water geven. Tuinturf of zwartveen heeft de eigenschap goed water op te nemen maar zal in natte toestand te weinig zuurstof bevatten. De potgrond die we gebruiken mag best wat voeding bevatten (staat vermeld op de verpakking). Een potgrond van het type 'geraniumpotgrond' is dan ook een goede keuze.

Begiet de potjes na het vullen zodat ze goed nat zijn. Dit is nodig want de plantjes die we straks verspenen hebben zeer weinig wortels. Laat daarna deze potjes 24 uur rusten zodat het overtollige vocht weg kan en de grond wat kan opwarmen. Door het begieten zal de potgrond wat bezakken waardoor er een kleine gietrand ontstaat.

Je kan allerlei potjes gebruiken. Wil je grote planten telen, dan zijn potjes met diameter twaalf cm nodig (rechts boven). Ook de vierkante potjes van negen centimeter voldoen nog wel. Kerstomaten die van nature niet zo snel groeien en laat gezaaide tomaten kunnen ook wel in potjes van acht centimeter verspeend worden (links onder)

Haal voorzichtig een 'kluitje' met plantjes uit de zaaibak. Doe dit door met een plat stokje de plantjes op te lichten en daarna een deeltje daarvan los te maken. Zeker als er dicht gezaaid werd moet je niet proberen om één plantje afzonderlijk uit de zaaikist te halen. Maak daarna de plantjes voorzichtig los van elkaar.

Als je voldoende plantjes hebt selecteer je de kleinere plantjes er beter uit. Soms groeien ze minder goed weg en ze blijven hoe dan ook steeds een groeiachterstand behouden.
Maak met een bamboestok van 0,5 cm diameter in ieder pot een gaatje. De diepte hangt af van de lengte van de kiemplantjes. Wie op de vensterbank zaaide zal nogal lange plantjes bekomen.

Neem de plantjes vast bij de kiemblaadjes. Laat ze zakken tot de kiemblaadjes nog één of twee centimeter boven de grond uitkomen en druk dan het gaatje voorzichtig dicht. Lukt die niet zo goed, dan kan je het gaatje ook opvullen met wat drogere potgrond.

Geef daarna nog ieder potje een scheutje water, vooral om het verspeengaatje dicht te maken. Plaats de plantjes de eerste twee dagen in de schaduw en laat ze daarna geleidelijk gewoon worden aan de zon. Bij een felle dag de eerste dagen na het verspenen dekken we de plantjes best af met krantenpapier. Vooral de eerste dagen kunnen enkele plantjes tijdens het warmste deel van de dag lichtjes verwelken. Staan ze 's morgens weer fris, dan is er niets aan de hand.
Plaats de planjes de week na het verspenen ook niet te koud. Dit kan desnoods nog een tijdje bij het raam. Na een week staan de potjes beter in de kas, zoniet lijden ze onder het lichtgebrek. (fileren en scheef naar het licht groeien)

Tomaten zaaien.

Dinsdag werd melding gemaakt van
Zacht weer vergemakkelijkt de opkweek van tomatenplantjes
Klik op de foto's
Alhoewel je tomaten die je wil uitplanten in de serre (kas) al kan zaaien vanaf begin maart is het einde maart zeker nog niet te laat om aan de slag te gaan. Ook wie geen verwarmde kas heeft. Na zes weken heb je een plant die klaar is om uit te planten in de kas of in open lucht.
Het zaaisubstraat bestaat uit drie vierde gewone universele potgrond en één vierde wit zand. Zorg ervoor dat het zaaisubstraat al een tijdje in een warme ruimte gestaan heeft en dat het een normale vochtigheidsgraad heeft. Neem een isomokist (piepschuim) , dit behoudt beter de warmte 's nachts. Neem ook een voldoende diepe kist, zodat er een acht centimeter lucht tussen de glasplaat en het substraat zit. Het laagje zaaigrond hoeft niet zo dik te zijn, zes centimeter is voldoende.

Dit alles moet goed gemengd worden.







Mooi vlak aandrukken (niet duwen)








Bevochtigen met een nevelspuit duurt wat langer maar zorgt er voor dat de grond mooi vlak blijft en er geen opspattende grond is.






Het zaaikistje wordt ingedeeld met stokjes als er verschillende rassen moeten gezaaid worden of als je paprika, tomaat en aubergine in hetzelfde kistje wil zaaien. Leg je de zaadjes niet al te dicht dan kan je de plantjes wat groter laten worden vooraleer je gaat verspenen.



Afdekken met wit zand. Gebruik een zeef of een vergiet om het zand mooi te verdelen. Enkele milimeter is voldoende.








Nog eens goed bevochtigen. Dan een glasplaat erop of een laag plastiekfolie. Dit alles bovenop de keukenkast waar de koelkast zit.(want daar is het 2°C warmer dan op de grond). De glasplaat houdt het substraat vochtig en zorgt voor een goed warm klimaat.




En zes dagen later is de kieming al bezig. Om te veel rekken van de kiemplantjes te voorkomen moet de zaaikist nu onmiddelijk op een plaats met meer licht komen (in dit geval dicht bij het venster). Wacht niet totdat de plantjes helemaal zichtbaar zijn want dan zijn ze al gerokken.




En nog twee dagen later staan de meeste rassen boven

Alles over tomaat telen

Zacht weer vergemakkelijkt de opkweek van tomatenplantjes

update 27/03/2005 : volledige beschrijving tomaten zaaien

De volgende dagen verwacht men vrij zachte temperaturen, ook 's nachts. Een ideaal tijdstip om tomaten te zaaien voor wie niet over een verwarmd zaaibakje beschikt.
Alhoewel er nog koudere perioden zullen komen is deze warmere periode juist op tijd. De fase van de kieming is de meest gevoelige wat temperatuur betreft. Daarna mag het al eens wat minder warm zijn. De ideale kiemingstemperatuur voor tomaat is ongeveer 20°C. Overdag is het niet moeilijk om de streefwaarden van meer dan 20°C te bereiken in de koude kas en onder de glasplaat. 's Nachts nemen we onze voorzorgen. De glasplaat op de zaaikist dekken we nog eens extra af . Overdag worden de zonnestralen volop benut om het zaaisel onder de glasplaat mooi op te warmen. Zaaien 'onder glasplaat' is in ieder geval noodzakelijk om aan een goede temperatuur te komen.
Tomaten telen

Speciale tomatenrassen : Green Zebra

Green zebra is tomaat die ook in rijpe toestand groen is met donkergroene strepen. Bij de rijping worden de vruchten zacht en hebben een ietwat geelachtige schijn. Maar de algemene druk blijft die van groene tomaten. Ook binnenin zijn ze groen. De smaak is goed, sommigen menen een lichtzure smaak waar te nemen, die ideaal is bij bepaalde gerechten.


De groei is vrij krachtig, de vruchtzetting verloopt vlot, de plantstructuur is open met lange, losse bladeren.
De grootte van de vruchten varieert tussen 40 en 65 mm.


Klik op de foto's voor een grotere afbeelding.

Speciale tomatenrassen : Pêche Blanche

Pêche Blanche is een kleine, zachte, witte tomaat. Ze is iets groter dan een cocktailtomaat met een ietwat hoekige vorm. De vruchthuid voelt zacht aan, bijna zoals de behaarde vruchthuid van een perzik.

De trossen zijn zeer lang, met een tiental tomaten.

De groei is zeer sterk en de planten groeien zeer gerekt. Het was het hoogste ras van alle geteelde specialiteiten dit jaar. De oogst start vrij vroeg. De kleur en de smaak kregen een goede waardering.

des Andes

De Andes tomaten, nog niet rijp, maar wel een overvloedige oogst.