Oude tomatenrassen : het oog gaat voor.

In het artikel Een droom op de tong schrijft Peter Jacobs over zijn verrassende smaak van een tomaat-mozarella die hij thuis consumeerde. Oorzaak bleek de de tomaat met een roestbruine, donkerbordeaux kleur te zijn.

Tomaten bestaan in wit, geel, groen, oranje, bruin, zwart en natuurlijk ook rood. Ze kunnen gevlekt zijn, of gestreept. Ze kunnen rond zijn, maar ook peer- of kersvormig. Ze hangen in trosjes of eenzaam alleen. Ze kunnen groot en gebocheld, lomp en lelijk zijn, of een vingerhoed klein.

En toch is het heel moeilijk om deze tomaten bij de consument te doen aanslaan.Gele en oranje tomaten worden al sinds jaar en dag op de veilingen aangeboden, maar blijven een niche product. Volgens de consument moet een tomaat nog altijd rood zijn. Anders is het gesteld met de vorm. Pruimtomaten, cocktailtomaten of kerstomaten doen het wel relatief goed bij de verbruiker.

Het is een zegen voor de giganten van de voedingsindustrie dat velen van ons eerst met de ogen eten. Voor de smaak hoeven ze niet al te veel inspanningen te doen

Inderdaad, probeer maar eens van die bruine of paarse of helemaal misvormde tomaten verkocht te krijgen. Nochtans is de smaak heel dikwijls subliem. Een tomaat met een donkerpaarse kleur schrikt de mensen wel wat af. Met het oog gaan ze die niet kopen. Enkel als ze overtuigd zijn van de goede smaak kopen ze die. Veel van die oude tomatenrassen hebben nog een probleem, dat vooral voor teler en handelaar van belang is. Probeer maar eens zo'n 'heirloom' exemplaar een week op de keukenkast te bewaren. Of zo'n tomaat twee dagen te lang aan de struik te laten hangen. Veel van die soorten moeten binnen korte tijd geconsumeerd worden.

We hebben onze ,,rare'' exemplaren bejubeld bij familie en vrienden. We deelden de overschot zelfs uit, maar onze kruistocht voor de goede smaak haalde weinig uit. Onder zachte dwang van de betere koks zijn de lelijke coeur de boeuf -tomaten, die onregelmatige maar smaakvolle joekels, weer ingeburgerd, maar onze roesttomaten bleken een brug te ver. De meeste giften zijn ons netjes terugbezorgd. Mooi, maar liever niet, was het commentaar. Liever die ronde rode, die er zo mooi uitzien. En vaak naar niets smaken, mompelden wij.

Enkel als men er in slaagt uit de enorme soortenrijkdom van oude rassen een uniforme, lang bewaarbare tomaat te telen die zich ook makkelijk laat verpakken en visueel de consument niet afschrikt is, is er kans dat het een commercieel succes wordt. Verder moet men er ook in slagen de ziektegevoeligheid van deze oude rassen te verbeteren. Zoniet wordt het onmogelijk om deze soorten op een milieuvriendelijke manier te telen en toch nog een hoge productie te halen. Met de introductie van Coeur de Boeuf is men blijkbaar al in dit opzet geslaagd.. En dan vergat ik bijna te vermelden dat de meeste van deze oude soorten ziektegevoelig zijn. . Wie deze tomaten in zijn eigen tuin teelt zal tevreden moeten zijn met een lagere productie en een plant die het wat rapper opgeeft bij gebrek aan groeikracht en ziektetolerantie. Maar vormenrijkdom en smaak kan natuurlijk wel één en ander goed maken.