Aardbeien: doordragers in pot

De voornaamste opdeling bij aardbeien is deze tussen junidragers en doordragers (naast bosaardbeien en gezaaide aardbeien). De oogstperiode bij de junidragers is beperkt tot een 4-tal weken waarbij de bloei zowat gescheiden verloopt met de oogst. Deze teeltwijze het meest gekend. 
De oogst van de doordragende rassen loopt uit  over een periode van 4 tot 5 maanden waarbij er zowel bloemen als rijpe vruchten aan de plant hangen. Dit betekent dat er tijdens die lange periode best voldoende  aandacht aan de planten besteed wordt.
Bloemen verwijderen, vruchten snoeien, uitlopers afknippen en soms ook wel wat blad verwijderen behoren tot de gewasverzorging van doordragende aardbeirassen. Dit lukt allemaal beter als je deze aardbeien in pot teelt. In vollegrond is de gewasverzorging moeilijker bij te houden en de kans op rotte vruchten neemt toe omdat ze op de grond of stro liggen. Bij de teelt in pot hangen ze vrij.

Aardbeien  zijn vrij makkelijk in pot te telen.

Grondmengsel
Neem emmers of potten met een inhoud van 8 tot 10 liter, die voldoende drainagegaten hebben. Vul deze met een zeer goed doorlaatbaar grondmengsel, dit betekent een grote hoeveelheid witveen ( 50 % turfstrooisel, of als milieuvriendelijk alternatief kokosvezels) (liefst 50 %), de rest bestaat dan uit zwartveen. 

• Lees in dit verband ook het artikel  over grondmengsels, zwartveen, witveen en het artikel over het vullen van de potten voor de teelt van groenten

Kies je een grondmengsel dat weinig witveen bevat dan blijft dit substraat te lang nat en bevat het te weinig zuurstof. En van natte voeten houden aardbeien niet!

Planten
Plant vier tot vijf planten per pot van 10 liter, ietwat schuin zodat het hart van de plant naar buiten gericht is. Het is dus fout om aardbeiplanten in het midden van de pot te zetten. Dan liggen de vruchten op de bodem en zijn ze moeilijker te oogsten

 
foto 1 De aardbeien worden zoveel mogelijk langs de zijkant van de pot geplant. Hier staan in principe wel een aantal planten te veel, waardoor de bladgroei later te weelderig en te dicht zal zijn (bladpluk zal hier nodig zijn). Vijf is een maximum voor deze grootte van pot.

Gewasverzorging
De eerste reeks bloemtrossen die verschijnen (normaal eind april-begin mei) als de planten og klein zijn worden verwijderd om sterke planten te bekomen. Vanaf einde mei, maar dit jaar heel wat vroeger, de volgende bloemen laten uitgroeien. Uitlopers worden gedurende het hele groeiseizoen regelmatig verwijderd.Aan het uiteinde van de tros staan veel kleine vruchtjes. Als de eerste vijf vruchten geoogst zijn kunt u beter de tros wegnemen, dit stimuleert de vorming van nieuwe trossen. De vruchten op de uiteinden van de tros zijn ook gevoelig voor rot. 

foto 2 Deze aardbeipot komt voor het tweede jaar in groei en bloei. De vorming van jong blad en bloemen gebeurt haast gelijktijdig. Geef doordragers echter eerst de kans om bladeren te vormen. De eerste bloei wordt dan ook  verwijderd.


foto 3 Verwijderen van de eerste bloei.  

foto 4 Een mogelijkheid om er voor te zorgen dat de aardbeiplanten naar buiten toe groeien  is het plaatsen van een bloempot zonder bodem, zodat alleen een smalle rand met de aarddbeiplanten overblijft. Dit is dan ook een gemak om water te geven zonder bladeren, bloemen vruchten nat te maken.

Bemesten
Vergeet niet om regelmatig bij te bemesten. De continue groei van bladeren, vruchten en bloemen vergt immers heel wat energie. Bij dit systeem zou je wekelijks een soeplepel organische meststof met een relatief grote hoeveelheid kalium kunnen strooien op de grond die zich binnen de zwarte ring bevind. Dit is bijvoorbeeld een meststof met ongeveer de verhoudingen 6-4-12. Doordat op diezelfde plaats ook steeds water gegeven wordt zal de meststof ook goed verteren en in de grond dringen. Je kan, voor een snellere werking, ook wekelijks vloeibare meststof oplossen in het gietwater.

• Lees voor meer info het artikel bemesten van groenten in potten

 
foto 5 Na het verwijderen van de eerste bloei groeien er nog heel veel bladeren bij. Er mag, bij een te gulzige groei ook wel eens wat blad geplukt worden. Dit bevordert de kwaliteit van de bloemen.

 
foto 6 Aan deze pot is wel wat werk, de trossen worden best gesnoeid op vijf vruchten en de uitlopers worden verwijderd. Je kan ook enkele van die uitlopers stekken om jong plantmateriaal te bekomen.

Enkele veel gebruikte rassen bij doordragers
‘Rapella’ - Dit fors groeiend ras geeft redelijke grote vruchten die goed smaken. Gevoelig voor bodemziekten
‘Ostara’ - Gemakkelijk te telen met een hoge produktie, goed van smaak. Rijpen in het najaar goed door. Te oogsten tot eind oktober.
’Selva’ - Grote, matig smakende vruchten, behoeft weinig trossnoei en is makkelijk te telen

Ik weet dat heel wat liefhebbers allerlei systemen en potten gebruiken om aardbeien te kweken. Heb jij een goed werkend teeltsysteem om aardbeien in pot te telen (ook voor junidragers) en wil je dit delen met de vele lezers van de nieuwsbrief? Stuur dan een berichtje met eventueel foto's naar lezersbijdrage@plantaardig.com Uw reactie wordt binnen de 24 uur behandeld.

 

• Lees ook het zeer volledige dossier met tientallen pagina's over het kweken van aardbeien

Dit artikel maakt deel uit van de serie groenten in potten.

Paprika op het terras (Serie groenten in potten, deel 13)

In dit artikel kan je lezen over de klassieke, geblokte, grote paprika. Eventueel kan je het ook toepassen op de grote, zoete puntpaprika's.
Bij deze uiteenzetting moet steeds rekening gehouden worden met het feit dat de paprika's in open lucht geteeld worden, weliswaar in de ietwat beschutte omgeving van een terras, maar geen optimaal groeimilieu. De gewasverzorging, met name (vrucht)snoei en plantdichtheid zal net iets anders zijn dan bij de teelt in kas/serre.
Verwacht niet dat de paprikaplanten hoog zullen uitgroeien. Tien vruchten aan één plant zal in ons klimaat ook niet haalbaar zijn. Maar een kleine oogst, afkomstig van enkele planten van zo'n veertig centimeter hoog, dat moet net lukken.

Planten
Wie zelf plantjes wil opkweken  moet veel geduld hebben. Paprika is een heel trage groeier. Tien weken is geen uitzondering om een plantklare paprikaplant te bekomen. 
Er zijn slechts enkele planten nodig en het is dan ook makkelijker om ze aan te kopen in het tuincentrum of op de markt.
Probeer zo groot mogelijke planten op de kop te tikken. Paprika is een trager groeier en iedere centimeter extra is enkele dagen gewonnen.
Kleur
Pluspunt hierbij is dat je voor afwisseling kan zorgen door telkens één plant van een bepaalde kleur kan aanschaffen.  Paprika's bestaan in heel veel kleuren, de meest voorkomende kleuren zijn oranje, rood en geel. Maar eerst zijn ze allemaal groen.

De pot en potgrond
Kies een pot met een inhoud van ongeveer 15 liter. Dit is ruim voldoende om drie planten te telen.
Kies een luchtig grondmengsel  met een vrij grote hoeveelheid witveen. Paprika is een rustige groeier en neemt per dag niet zoveel water op. Als het grondmengsel niet goed gekozen wordt zal het door regen al snel te nat worden. Een potgrond met de helft witveen is ideaal (zie ook grondmengsel)

Uitplanten
Het is heel goed mogelijk drie planten in één pot te telen. Plant ze, even ver van elkaar en zo dicht mogelijk bij de potrand.
De pot vindt zijn ideale standplaats vlak tegen een zonnige bakstenen zuidermuur en uit de wind . De stenen geven 's avonds, na een zonnige dag, nog heel wat warmte af.

Op de foto zie je de pas geplante paprika's
Dit zijn al vrij grote planten, ongeveer zeven bladeren op de stam.  
Snoei
Als er op de stam ongeveer tien bladeren staan  splitst de top van de paprikaplant zicht. In deze eerste splitsing vinden we ook een eerste bloempje. Op de stam komen er op dat moment heel wat kleine zijscheutjes.
 
Op bovenstaande  foto zie je de stam met wat zijscheutjes, en in de eerste splitsting een al gezette vrucht.(klik op foto)

(klik op foto) De zijscheutjes op de stam worden verwijderd. In tegenstelling tot bij de paprikateelt in de serre of kas wordt er hogerop niet meer gesnoeid. De plant blijft eerder klein en heeft al zijn bladeren nodig om de vruchten te doen uitgroeien.
Ook het eerste vruchtje (of beter nog, eerste bloempje) wordt verwijderd. Zoniet stopt de plant heel wat energie in dit eerste vruchtje terwijl ze eigenlijk nog niet genoeg blad heeft om ook nog te kunen doorgroeien. Dit ene vruchtje wordt dus opgeofferd om later enkele vruchten meer te kunnen oogsten. 

Teeltverloop
Met de vruchtzetting zijn er geen problemen, paprika is een zelfbestuiver. Ook met ziektes valt het in open lucht meestal wel mee. Misschein dat bladluizen roet in het eten kunnen gooien. 
De kwaliteitspotgrond bevat voldoende voeding voor de eerste vier weken. De bijbemesting kan je eenvoudig houden
Na vier tot zes weken, afhankelijk van hoeveel water er moete gegeven wordt er bijbemest. Het meest eenvoudig is een vloeibare meststof voor bloeiende kamerplanten gebruiken en hiermee iedere week bemesten volgens de voorschriften. Even goed kunnen de paprika's dezelfde meststoffen krijgen als de bloembakken en de kuipplanten.
 
Eén warme zomermaand later is dit het resultaat. Per plant zijn er drie tot vijf vruchten uitgegroeid.(klik op foto)

Vluchten of zetsels
Meer vruchten mogen we niet verwachten. Paprika vormt zijn vruchten namelijk in 'vluchten'. Na een eerste zetting valt de groei wat stil tot er enkele vruchten geoogst worden. Dan herneemt de plant zijn groei en worden enkele nieuwe vruchten gezet, een tweede zetsel. In de pot op het terras rekenen we beter niet op dit tweede zetsel. Daarvoor is de periode met voldoende hoge (nacht)temperaturen voor de groei van de paprika te kort.

Rijping
Een paar weken later komt er een ietwat zwarte schijn in de vruchten. Een teken dat de vruchten helemaal uitgegroeid zijn en binnenkort zullen kleuren.
Als het weer wat tegenvalt, kan die kleuromslag best lang op zich laten wachten. Maar niets dat u tegen houdt om ook al enkele vruchten groen te oogsten.
 

De eerste rijpe (gele) vrucht  zit verscholen in het midden van de foto, aan de linkerkant. (klik op foto)

tips :
Een overzicht van de artikels over paprika kweken.
Een overzicht van de serie groenten in potten.

Pronkbonen (serie groenten in pot)

In Tuinkrant  verscheen in juni mijn artikel over pronkbonen in pot

Hierbij enkele foto’s van deze prachtige plant voor het terras. Een heel mooie verschijning  en je kan er zo nu en dan nog eens van proeven ook. Je moet pronkbonen wel plukken als ze nog niet volgroeid zijn.
Klik op de foto’s voor vergroting.

       

Bekijk ook de uitgebreide serie  over groenten in potten.

 

Groenten in potten, erwten telen (de serie, deel 11)

(11) Erwten of peulen in potten
Lees ook alle andere artikels over groenten in potten

Geen groentetuin? Of wil je eens iets anders op het terras? Kweek dan eens erwten, of beter nog malse peulen in een pot op het terras. Eén grote pot levert u al voldoende oogst op om enkele keren te smullen van heerlijke verse peultjes.
Kies voor een hoge soort. Er zijn immers ook laagblijvende erwtesoorten, maar die zijn natuurlijk veel minder decoratief in een pot.

Neem een pot met inhoud van ongeveer 15 tot 20 liter. Leg onderaan de pot scherven of grind. Dit is nodig voor een goede drainage. Zorg ervoor dat er voldoende openingen in de pot zijn voor de waterafvoer.

Vul de pot met een goede kwaliteit potgrond. Potgronden die hoofdzakelijk uit zwartveen (soms aangeduid als tuinturf) samengesteld zijn zullen nat blijven en gemakkelijk dichtslaan. Ook compost heeft deze eigenschap in zich, net als tuingrond. Tuingrond voor potten is dus minder geschikt omwille van het intensieve watergeven, waardoor de luchtige structuur al vlug verloren gaat. Er zijn dus twee zaken, waaraan het groeimedium moet voldoen, het moet goed draineren, maar het mag ook niet snel uitdrogen. Sommige, duurdere potgronden in de handel voldoen vrij goed aan dit criterium. Toevoegingen van klei, veel turfstrooise (witveen) en zand wijzen er op dat u met een goed mengsel te doen hebt. Omdat erwten niet veel stikstof nodig hebben zal een goed bemeste potgrond voldoend voeding bevatten voor de rest van de teelt. De teelt duurt dan ook niet zo heel lang, namelijk slechts drie maanden, van plantje tot oogstbare peulen.
Indien je zou merken dat er bladvergeling optreedt, dan kan je alsnog bijbemesten. Alhoewel bladvergeling ook kan optreden door een kletsnatte potgrond met slechte structuur.

Het wordt zeer decoratief als u beschikt over takken van krulwilg. Gewone wilgetakken of ander rijshoutzijn natuurlijk ook geschikt. Eventueel kan je een draadconstructie gebruiken. Voor één pot hebt u ongeveer tien takken nodig van 1,5 tot 2 meter lang. Er verdwijnt immers nog een flink deel van de stokken in de pot.

Deze erwtenplantjes werden in een plastic tray opgekweekt. Je kan ook in kleine potjes kweken. Leg twee zaden per potje. Als de plantjes tien centimeter hoog zijn, dan zijn ze klaar om uit te planten.
Zonder kas of koude bak kan je de plantjes buiten opkweken vanaf april. Met kas of koude bak kan je al in maart zaaien in de potjes. Voor een goed resultaat is het beter geen erwten meer te zaaien na half mei.

Plant de erwteplantjes langs de binnenkant van de stokken. Plant om de acht centimeter een plantje.Voor één pot heb je ongeveer twintig planten nodig.

De takken hebben niet zoveel steun in de pot. Het is dan ook best ze nog eens met een touw wat samen te binden. Zo vallen ze niet uiteen en krijgt het geheel meer stevigheid.

Een flinke sproeibeurt en de plantjes kunnen starten met groeien.


Een weekje later.In het begin moet je de plantjes een klein beetje tussen de stokken leiden. Anders kunnen ze wel eens omvallen naar het midden van de pot toe.

En zo zien ze er uit een tweetal weken later. Nog net niet aan het bloeien.
In een volgend artikel komt de groei, bloei en oogst van deze lekkere peulen in pot aan bod
Update : de eerste oogst op 15 juni





Lees alle vorige en volgende artikels van deze reeks in De serie groenten in potten
Welke soorten erwten telen?
Meer artikels over erwten (zaaien, voorkiemen en planten) op deze site.

Teeltschema's erwten

Groenten in potten, specifieke mogelijkheden (de serie, deel 10).

(10) Specifieke mogelijkheden




Combinaties zijn niet altijd even makkelijk, de waterbehoefte moet op elkaar afgestemd zijn, evenals de bemesting. Ook moet er op gelet worden dat de ene plant de andere niet overgroeit.
Sla in potten met in het midden een selder plant. De selderij groeit er boven uit. Spaar ruimte uit door de slaplanten aan de boord van de pot te planten, de sla groeit dan over de potrand.

Werk met de techniek van geleidelijk dunnen, vooral met slasoorten, maar ook met bijvoorbeeld rode bietjes is dit heel goed te doen. Eerst dicht zaaien, dan kleine plantjes uitdunnen, later iets grotere en nog later kom je uiteindelijk tot de definitieve afstand. Ondertussen heb je al wat minigroenten geoogst. Een lange bloembak leent zich uitstekend voor deze techniek.

Gebruik ronde courgettes deze nemen minder plaats in de pot en hoeven niet zo groot te groeien, waardoor de groeikracht van de plant beter behouden blijft. Courgettes kweek je ook best met twee planten omwille van de goede bestuiving. Ronde courgette wordt ook Courgette de Nice genoemd.

De snoeptomaat. Kweek in pot kerstomaatjes die je ondersteunt met stokken, werk met verschillende zijscheuten en maak er een soort struikje van. Wat is er leuker dan nu en dan in het voorbijgaan even een tomaatje te snoepen. Vergeet de bloemetjes niet te trillen, zeker als de plant beschut staat tegen de wind.

Peperplanten blijven klein en zijn toch heel decoratief. Plaats ze eerst toch wel een tijdje binnen, ze vragen nu eenmaal veel warmte. In de volle zomermaanden zijn ze een decoratieve kuipplant(je)

Komkommers buiten zijn best de oude zaadvaste rassen, niet de hybriderassen die veelal veredeld zijn voor binnenomstandigheden. Alhoewel, sedert kort zijn er ook hybriderassen die wel degelijk veredeld zijn voor buitenomstandigheden. Ze zijn wat kleiner van stuk. Je kan de komkommers laten klimmen langs een draadconstructie die in de pot geplaatst wordt.

Grote planten zoals koolsoorten nemen veel plaats in, wat nu net met potten dikwijls niet kan. Kies dan voor minibloemkolen of minikolen, er zijn ook minikomkommers.

Prei en wortelen nemen veel minder plaats in, maar vergen diepe potten. Ook is het voor wortelen, knolselder, radijzien niet zo goed om in veengrond te telen, de vele vezelwortels die ontstaan zijn storend, dikwijls is de loofgroei ook te fel en de wortelontwikkeling slecht.
Probeer hier toch met tuingrond te werken, met een kleine hoeveelheid compost.

Aardappelen in potten. Vul de pot voor de helft met grond. Plant hierin de aardappel. Later bijvullen met grond. Dit in een tweetal keer. Je bootst dan als het ware het aanaarden na.

Pompoenen zijn er ook in struikvorm . Makkelijker in pot dan de soorten met lange ranken natuurlijk. Patissons groeien altijd struikvormig. Ze hebben gele en witte schotelvormige vruchten.

Op een pagina van Kaatjes Tuintips staan ook nog wat tips bij de soorten groenten in potten

Lees hier alle artikels over groenten in potten

Groenten in potten, welke soorten? (de serie, deel 9)

(9) Welke soorten?




Heel wat groenten kunnen in pot geteeld worden.
Toch zijn er een paar waar je makkelijker kan mee werken en die op een kleine oppervlakte een aanvaardbare opbrengst geven. Dit zullen ofwel snelgroeiende, ofwel in de hoogte groeiende planten zijn.
Snijgroenten zijn goed mogelijk. Denken we daarbij aan snijsla, raapsteeltjes, spinazie, snijbiet, kervel, postelein, rucola, tatsoi. De kieming verloopt vrij vlot, het wortelstelsel is eerder beperkt en alhoewel zonlicht beter resultaat geeft doen ze het ook goed in de halfschaduw. Vrij platte containers of bakken van zo’n 20-25 cm diep kunnen hier volstaan.

Een aanrader is het telen van babyleaf, in de handel kan je mengsels kopen van slasoorten of je maakt ze zelf. (sla, andijvie, radicchio, tatsoi, spinazie, rucola….)

Tips:
Zorg voor een goed gereinigde zaaibak, gebruik zaai en stekgrond om in te zaaien, dek het zaad af met een heel dun gezeefd laagje, geef water met een nevelspuit. Plaats eventueel tot aan de kieming bij een hogere temperatuur om een goede en vlotte kieming te bekomen.
Je kan hierbij te werk gaan alsof je rechtstreeks in zaaibakjes zaait. Het is ook ideaal om te vervroegen in de kas, zonder dat je de grond hoeft in orde te maken.


Vruchtgroenten, zoals tomaten, lukken ook goed in containers en geven een mooie opbrengst van enkele of zelfs maar één plant. De pot moet een volume hebben van ongeveer 10 liter. Stabiliteit is hier zeer belangrijk, zowel van de plant als van de pot. Bij grotere planten kan je de steunstok van de plant vastmaken of een grotere kuip kiezen met een groot grondoppervlak en daar meerdere tomatenplanten gesteund door een stok inzetten. Paprika’s en aubergines zijn vrij stevig om in potten te telen. Komkommers hebben de neiging in één te zakken als je ze aan stokken opbindt. De stok voorzien van krammen waaraan je de plant vastbindt kan dit tegen gaan.

Al deze groenten doen het pas goed vanaf begin juni op het terras, probeer ze misschien eerst nog wat binnen te houden, of onder plastiekfolie te houden.

Courgettes moeten, om niet te veel plaats in te nemen, aan een stok opgebonden worden.
Voor alle courgettes is het trouwens aan te raden om ze op te binden aan een stok en uit de wind te plaatsen. Omwille van de bestuiving en bevruchting zijn hier wel twee planten aan te raden.

Aardbeien zijn van alle vruchtgroenten wel het makkelijkste in pot te telen.
Neem emmers of potten met een inhoud van minimum 6 liter, die voldoende drainagegaten hebben. Vul deze met een zeer goed doorlaatbaar grondmengsel, dit betekent een grote hoeveelheid witveen (turf) (liefst 50 %). Bij dit mengsel kan je 50 gram van een traagwerkende samengestelde meststof (N+P+K) (15-10-12) toevoegen.
Plant vier planten per pot, ietwat schuin zodat het hart van de plant naar buiten gericht is. De emmers blijven buiten vanaf half augustus tot begin december. Daarna worden ze binnengebracht . Bij strenge vorst de emmers afdekken met plastiekfolie. Of ingraven tot aan de bovenrand in de grond. De wortels zouden anders vrij snel vorstschade oplopen. Vanaf maart de emmers ophangen of openzetten en vanaf de bloei wat meststoffen oplossen in het gietwater (1,5 g/l).
Ook kan je in december enkele planten rooien die buiten in de vollegrond staan en dan in emmers planten. Tijdens voorjaar en zomer kan je ook koelcelplanten in potten zetten.

Pronkbonen zijn wegens hun sterk wortelstelsel en hun grote resistentie tegen zowel natte als droge weersomstandigheden en tegen ziektes heel geschikt om in potten te telen. Over de teelt van deze groente in pot volgt heel binnenkort meer uitleg

Radijsjes, worteltjes en rammenas worden best niet in een mengsel met veel potgrond en turf geteeld. Doe er voldoende tuingrond bij zodat er niet te veel hinderlijke vezelworteltjes gevormd worden.

Sommige groenten lenen zich minder goed om in pot te telen, omdat ze teveel reageren op tijdelijke droogtestress. Knolselder, bloemkool, sluitkolen en spruitkool en prei zijn gulzige gewassen die een regelmatige doorgroei nodig hebben om goed te kunnen groeien. Tenzij je uiterst attent bent om water te geven en bij te voeden, kunnen ze best in heel grote containers geteeld worden.

Lees hier alle artikels over groenten in potten

Groenten in potten, tips van anderen (de serie, deel 8)

(8)Tips van anderen


Nee, dit is niet het laatste artikel over Groenten in Potten. Gewoon tussendoor enkele tips van anderen.

1. Een veel gevraagd onderwerp bij mijn lezingen voor De Volkstuin is "Groenten in Potten".
Drie denkoefeningen die mij bijgebleven zijn uit de reacties uit het publiek zijn:
- Potten? Voor mij betekent dit plaatsbesparing. Sluitkolen kan ik op die manier opkweken tot eind juli. Zo ben ik zeker dat er voldoende plaats is in de tuin om de koolsoorten uit te planten. Indien ik kleine plantjes zou opkweken dan heb ik in juni geen plaats vrij om deze te planten. Zo doe ik het ook met bloemkoolplanten.
- Potten? Voor mij is dit een ideaal middel om de "overproductie" in ons klein gezin op te vangen. Tot nu toe teelde ik wel eens veel te grote hoeveelheden, dat zal mij bij het telen in potten niet overkomen.
- Potten? Voor mij is dit een ideaal middel om een teelt te vervroegen. Zo plant ik al vroeg in het voorjaar enkele ajuintjes in pot.

2. Op de website De Lusthof, een tuin voor veel zintuigen van Lieven David lees ik de volgende passage over het gebruik van potten. Ook hier is vervroegen aan de orde.

Ik start nu wortel en radijs, maar dan niet gewoon in de serregrond: de worteltjes (Amsterdamse Bak) zaai ik dun en breedwerpig in vijfliterpotten vol gezeefde compost, en de radijsjes (French Breakfast of een ander vroeg ras) zaai ik in ondiepe kweekbakken van 40 op 45. Deze bakken en potten zet ik binnenshuis, tot de kiempjes verschijnen: dan verhuizen ze naar de serre. Zo kunnen we met wat geluk in de tweede helft van maart radijs oogsten, en half mei de eerste worteltjes.
Potten en bakken zijn verplaatsbaar, en zo staan deze groentjes nooit in de weg bij serrewerkzaamheden. Ook kan ik de hele radijzenbak bij felle voorjaarszon gewoon even buitenzetten: hoge serretemperaturen deden vroeger vaak hele rijen serreradijsjes doorschieten, en dat is bij deze verholpen. Natuurlijk moet ik deze teelten op tijd water geven, en het is ook soms een gesleur, maar dat neem ik er dan graag bij.

Het loont trouwens even de moeite de website van Lieven te bezoeken. Vooral het gebruik van het composteringsproces als verwarming van de kas is mij bijgebleven.

3. De website van Laurent Brits laat heel wat mooie voorbeelden zien van groenten in pot. Laurent heeft al vele jaren ervaring met de teelt in metserkuipen en laat op zijn website veel mooie voorbeelden zien daarvan.
De teelt in metserkuipen met een mulching van hooi levert mooie resultaten op van vroege aardappelen.
Laurent kweekt zowat alles in metserkuipen, van sla over tomaten tot twee meter hoge stokslabonen.
Ook hier komt het aspect van vervroeging aan bod, ditmaal door de kuip te overkappen of af te dekken met plastic.


Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"

Groenten in potten, de bemesting (de serie, deel 7)

Groenten in potten (7), de bemesting.



Na een tijdje ( 6-8 weken) zullen de planten die u teelt wat extra voeding nodig hebben. Hoeveel en wanneer u daarmee moet starten hangt af van de groenten die u teelt en het groeimedium. Zo zal u voor snijsla of raapsteeltjes in bloembakken niet moeten bijbemesten. Grotere planten die langer in de pot blijven, zoals tomaten en courgettes zullen vanaf dat ze goed vruchten beginnen dragen toch wel wat extra voeding nodig hebben.

Daartoe zijn er verschillende mogelijkheden.
*Strooi samengestelde meststof (een koffielepel per 10 liter grond) op het grondoppervlak. Telkens als u dan water geeft zal er wat meststof oplossen en dieper in de grond dringen.
* Gebruik meststoffen die je zelf oplost in het gietwater. Los nooit meer dan 2 gram per liter op.
Tip : Maak een stamoplossing van 1 kg meststof per 10 liter water en giet hiervan telkens 200 ml in een gieter (inhoud 10 liter) bij het water geven.
*Voor langdurige teelten in pot is het daarenboven aan te raden traagwerkende meststoffen in het substraat te mengen. Meng ongeveer 40 gram in 10 liter potgrond.

Er zijn verschillende types traagwerkende meststoffen
1. Meststoffen die traag werken doordat ze gevat zitten in een half doorlaatbaar laagje. Hierbij komen alle voedingselementen geleidelijk vrij gedurende een aantal maanden. Afhankelijk van het type meststof schommelt dit tussen 3 en 9 maanden. Dit zijn meststoffen van het type 'Osmocote' of 'Agroblen'.
2. Meststoffen die traag werken doordat de stikstof onder de vorm van Isodur aanwezig is. de ureumstikstof wordt slechts geleidelijk omgezet naar nitraatstikstof. Dit zijn meststoffen van het type 'Floranid Permanent'.
3. Meststoffen die traag werken doordat de omzetting van ammoniumstikstof naar nitraatstikstof geremd wordt. Dit zijn meststoffen van het type 'Entec'
4. Organische handelsmestoffen. Deze werken traag omdat de organische stof geleidelijk in voeding omgezet wordt door mineralisatie.

*Voor wie dit allemaal te omslachtig vindt : Er is ook speciale vloeibare meststof voor de bemesting van moestuingewassen. Deze moestuinmest is vloeibaar en kan zelfs als bladvoeding aan het gewas worden toegediend. Geeft zeer snel resultaat. Telkens bij het water geven moet dan de aangegeven dosis bij het gietwater gemengd worden.

Probeer alvast bij de keuze van de meststof ook rekening te houden met de groep waartoe de groente behoort. (Let dus op de N+P+K formule van de gebruikte meststof) De aangehaalde getallen zijn enkel voorbeelden, waarbij vooral de verhoudingen tussen de elementen van belang is.
Bladgroenten : vragen ongeveer evenveel stikstof, fosfor en kalium (bv 8+8+8)
Vruchtgroenten : vragen veel stikstof en fosfor, maar ook extra kalium (bv 8+8+16)
Wortelgroenten : vragen weinig stikstof, maar wel extra kalium (ook bv 8+8+16, maar dan minder toedienen)
koolgewassen : vragen veel stikstof en fosfor en iets meer kalium (bv 8+8+12)

Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"

Groenten in potten, water geven (de serie, deel 6)

(6) Water geven




Het minste wat je kan doen is dagelijks controleren. Zeker bij weersovergangen kunt u wel eens voor verrassingen komen te staan. Geef water zodat de gietrand volledig met water gevuld is. Herhaal dit eventueel nog eens. Het is de bedoeling dat er een beetje water uit de pot loopt. Het is goed dat er bij het water geven wat drain is. Dit hoeft niet te betekenen dat er teveel water gegeven werd, als er een luchtig substraat in de pot aanwezig is.

Routinematig iedere dag water geven is af te raden, hou rekening met de snelheid van verdamping en controleer de vochtigheid van de grond.

De grond in de potten kan gemulcht worden. Vooral bij rechtopgroeiende planten kan die mulchlaag zijn nut tegen uitdroging bewijzen. Controle op de vochtigheidstoestand van de grond wordt daardoor iets minder makkelijk.

Hoe de vochttoestand controleren? Er zijn grote verchillen volgens de samenstelling van hetsubstraat. Als algemene regel geldt dat als je de grond samenknijpt en deze weer uit elkaar valt het weer tijd is om water te geven.

Laat u echter vooral leiden door het weer, op bewolkte regenachtige dagen zal de plant niet snel afzien en op een zonnige wame periode zult u niet makkelijk teveel water geven.

Gebruik sommige planten als signaalplanten. Op de duur weet u welke plant het meeste water verdampt of dit het makkelijkst toont. Als deze plant duidelijk watertekort vertoont is het tijd om ook de andere potten water te geven of op zijn minst te controleren

Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"
111

Groenten in potten, het vullen (de serie, deel 5)

(5) Het vullen van de potten.



Vooraleer u start met de potten te vullen, vergewis u er dan van dat de grotere kuipen op een goeie plaats staan. Verplaatsen wordt daarna moeilijk. Voor een goede drainage plaatst u de grote kuipen op enkele blokjes. Of zorg voor potten met een profiel onderaan, zodat er steeds wat ruimte is tussen pot en ondergrond. Extra openingen onderaan, zijdelings van de pot zijn ideaal.
Onderaan de pot legt u enkele potscherven op de drainagegaten. Door hun ronde vorm creëren ze een luchtige, waterdoorlaatbare structuur onderaan de pot en verhinderen dat de drainagegaten verstoppen.
U kunt ook enkele stenen met onregelmatige vorm gebruiken.
U kunt dit dan afdekken met een stuk antiworteldoek of een stuk plantjute om te verhinderen dat de grond tussen de drainagelaag spoelt.
U merkt dat het belangrijk is om te voorkomen dat de grond te nat wordt. Waarschijnlijk is er jaarlijks meer schade aan planten in potten door te nat te telen dan door te droog te telen.
Vul tot enkele centimeter onder de potrand om later nog makkelijk water te kunnen geven (gietrand)
Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"
111

Groenten in potten, het grondmengsel ( de serie, deel 4)

(4) Het grondmengsel



De keuze van het grondmengsel wordt vooral bepaald door de waterhuishouding. Een goed gekozen grondmengsel en een goede drainage van de pot moet ervoor zorgen dat de pot niet doorweekt raakt bij aanhoudend regenweer of bij teveel water geven. Een te nat substraat bevat te weinig zuurstof waardoor de wortels afsterven en rotten. Anderzijds moet het substraat bij zonnige en warme omstandigheden ook voldoende water kunnen vasthouden.

Het grondmengsel moet voldoende water kunnen bevatten zonder dat het slijk wordt. Als je wat substraat in de hand knijpt moet dit, nadat je het loslaat, terug wat open gaan. Blijft het aan elkaar kleven, dan is de waterhuishouding niet goed. Het substraat moet dus wat "veerkracht" hebben.

Theoretisch is het wortelvolume niet belangrijk, wel het continu ter beschikking hebben van water en voeding is van belang. Om het makkelijk te houden is dus een zeker volume wel aangewezen, anders moet u misschien wel een paar keer per dag water en voeding geven. Hoe groter de plant en hoe meer ze verdampt hoe groter we de pot kiezen.

Er zijn dus twee zaken, waaraan het groeimedium moet voldoen, het moet goed draineren, maar het mag ook niet snel uitdrogen. Sommige, duurdere potgronden in de handel voldoen vrij goed aan dit criterium. Toevoegingen van klei, turf (witveen) en zand wijzen er op dat u met een goed mengsel te doen hebt. Misschien is dit mengsel iets te snel drogend. Dit kunt u verbeteren door er zo’n 30 % tuingrond mee te mengen.

Potgronden die hoofdzakelijk uit zwartveen (soms aangeduid als tuinturf) samengesteld zijn zullen nat blijven en gemakkelijk dichtslaan. Ook compost heeft deze eigenschap in zich, net als tuingrond. Tuingrond voor potten is dus minder geschikt omwille van het intensieve watergeven, waardoor de luchtige structuur al vlug verloren gaat. Menging met organische stof zoals zwartveen, witveen, of compost is dus nodig in grote hoeveelheden.

Met zwartveen kunt u wel een goed substraat samenstellen. U vertrekt dan van goedkope potgrond, die praktisch alleen uit zwarte veengrond bestaat en maakt een mengsel van

• 50 % van deze potgrond (zwartveen, synoniem turfstrooisel)
  
• 15 % verteerde compost (voor de voeding, kan eventueel weggelaten worden en vervangen door vloeibare voeding of het inmengen van een traagwerkende meststof)
• 10 % grof metselzand (voor de luchtige structuur en drainage)
• 25% kokosvezels of turf (voor een veerkrachtige, luchtige structuur die tegelijk ook het water goed vasthoudt), eventueel moet u de hoeveelheid van dit element vergroten als u vaststelt dat als het mengsel in natte toestand samengeknepen wordt niet wil uiteenvallen.
• Enkele procenten bentoniet of kleimeel is aan te raden. Bentoniet bestaat uit kleimineralen, die zelf ontstaan zijn door verwering van gesteenten. Zij kunnen zeer veel water en voedingsstoffen vasthouden.

Bovenstaand mengsel zal best wel voldoen om bladgroenten, vruchtgroenten en peulgewassen te telen.

Voor grotere, brede en diepe containers met diep wortelende groenten kunt u toch te werk gaan met tuingrond, gemengd met zo’n 30 % compost, en afhankelijk van de grondsoort er nog 10 tot 20 % grof zand bij te mengen. Of u gebruikt het hierboven beschreven mengsel, maar voegt er de helft tuingrond aan toe. Dit omwille van de kostprijs, maar ook omdat in grotere volumes de structuur van de grond beter behouden blijft en de uitdroging minder een rol speelt. Bij deze grote containers is het probleem van snelle uitdroging gewoonweg minder dringend.

Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"
111

Groenten in potten, keuze containers (de serie, deel 3)

(3)De keuze van de containers.




Dit kan voor een groot deel aan uw eigen fantasie overgelaten worden. Wenst u het decoratief te houden en vindt u extra uitgaven niet zo erg dan zijn gebakken, stenen potten zeer goed mogelijk. Door hun gewicht zullen ze ook minder makkelijk omwaaien, kies dan wel een pot met een niet al te smalle voet. Stenen potten drogen sneller uit in de zomer. Dit kan opgelost worden door de zijkanten langs binnen te bekleden met plastic.

Plastiekpotten zijn lichter en makkelijk hanteerbaar. Plastiek potten drogen minder snel uit, maar zwarte potten worden wel warmer als ze in de zon staan.
Langwerpige bloembakken zijn ook wel handig. U kunt er makkelijk in rijtjes zaaien.

Verder kunt u allerlei materialen gebruiken, u kunt ook telen in grote, ronde kuipen, die gebruikt worden voor orangerieplanten, of in allerlei huishoudelijke waterkuipen. Deze moet u dan wel zelf voorzien van drainagegaten. Enkele flinke gaten langs onder en ook enkele onderaan de zijwanden.
Grote kuipen kunt u niet zo vlot meer verplaatsen, wat op balkon of terras misschien wel onhandig is. Anderzijds kunt er zo’n groot volume aan grond in kwijt dat er minder aandacht nodig is voor voeding en watergift. Een dag van vergetelheid zal hier geen onherstelbare schade veroorzaken.
Klik hier voor de al gepubliceerde artikels over groenten in potten.

Groenten in pot, de serie : voordelen?

De voordelen van het telen in potten (2)

• U hoeft zich geen zorgen te maken over de vruchtwisseling
• U kunt plaats uitsparen
• Geen problemen met onkruid
• Geen bodemziekten (zoals knolvoet bij kolen, kurkwortel bij tomaat of wortelrot bij aardbeien)
• de mogelijkheid om potten op een verhoog te plaatsen, zodat bukken niet meer hoeft (tafelteelt)
• Onbenutte plaatsen kunnen gebruikt worden
• Potten kunnen aan een constructie opgehangen worden om zo veel plaats te winnen (aardbeitoren)
• Potten of zakken zijn goed te doen om vruchtafwisselingsproblemen in de kas op te lossen.
• Wortelen en bietjes gekweekt in potten kunnen zo binnen gezet worden of afgedekt met plastiekfolie om nog wat te bewaren
• Andijvie, suikerbrood, radicchio en andere herfstgroenten gekweekt in pot kunnen bij vorst even binnengehaald worden en kunnen daarna buiten nog wat verder groeien.
• Bonen lenen zich uitstekend om in pot vervroegd te worden. Zaai eind maart in potjes, verpot ze eind april in grote potten en plaats buiten.
• Potten kunnen in de schaduw of koelte geplaatst worden (sla, peterselie) zodat ze minder afzien bij een plotse weersovergang van bewolkt en vochtig naar droog en zonnig
• Gure weersomstandigheden in juni kunnen nog wat opgevangen worden door de potten uit de wind te zetten
• Het nat maken van de (sla) planten bij het water geven kanbij telen in pot makkelijk vermeden worden (schimmelziektes)

Klik hier voor de lijst van al verschenen artikels in de serie "Groenten in Potten"

Groenten in potten, een nieuwe reeks op deze website.

Dit is een eerste in een reeks artikeltjes over 'Groenten in potten'.
1 Waarom groenten in potten telen?
Groenten in potten geven een speciaal tintje aan het terras en u kunt de groei van de groenten vanuit het raam iedere dag gadeslaan. Samen met enkele bloeiende kuipplanten maakt u zo een decoratieve, zomerse groene oase op uw balkon of terras. Groenten in potten telen maakt dat u ze een betere verzorging geeft dan in de vollegrond, het contact is als het ware intenser en het genot groter.

Groenten op het terras samen met kuipplanten zorgen ervoor dat de planten in elkaars gezelschap staan, dit is steeds bevorderlijk voor de groei. Planten die alleen staan groeien minder goed (tocht, uitdroging)

Telen in potten is een mooi alternatief voor wie even wil proeven van een eigen moestuintje of voor wie geen plaats kan voorzien in de kleine siertuin. Potten kunnen ook hier en daar over de tuin verspreid worden om lege ruimtes op te vullen, of omwille van het decoratieve aspect en zo in de siertuin een plaats vinden. Maar toch moet je er rekening mee houden dat wie in vollegrond teelt net dat ietsje meer uit zijn teelt kan halen, zowel kwalitatief als kwantitatief.
Deze artikels zijn al verschenen in deze reeks: Groenten in pot