Een andere wijze van sla telen.
Inhoud:
Herkomst
De mix
Waar telen
Grond en voeding
Zaaien
Zaaidichtheid
Oogst
Mesclun hoort thuis in het zuiden van Frankrijk en het noorden van Italië.
Via een omweg langs de Verenigde Staten en Australië is dit de afgelopen jaren
ook in onze streken bekend geworden. Oorspronkelijk was mesclun (Lat.
mesclumo = mengsel) een mengsel van verschillende jong geoogste slasoorten met
diverse andijvie-achtigen. Later, vooral onder impuls van Amerikaanse restaurants
is men er ook kruiden, Japanse bladkoolsoorten en evt. bloemen of de bloemblaadjes
aan gaan toevoegen. Je vindt ze tegenwoordig terug in heel wat restaurants.
De combinatiemogelijkheden zijn onbeperkt en dikwijls een goed bewaard geheim
van gerenommeerde horecazaken en gespecialiseerde kwekerijen. Een aantal wordt
door elkaar gezaaid, andere worden na het oogsten aan het mengsel toegevoegd.
De zaden worden op een perceel uitgezaaid en worden na verloop van tijd allemaal
tegelijk geoogst.
Een andere term voor mesclun is babyleaf, ook bekend als de milde versie
van mesclun is en bevat enkel de milder smakende slasoorten. Dus geen peterselie,
bladmosterd of kruiden. Voor ons is vooral deze babyleaf interessant, gemakkelijk
en plezant om te telen.
Het verschil met gewoon sla telen en babyleaf telen is dat babyleaf veel
dichter opeen gezaaid wordt. Daardoor ontstaat er een opgerichte groeiwijze
met iets smallere bladeren, die zich uitstekend leent om met het mes of de schaar
'afgeknipt' te worden.
Laten we even nagaan hoe we te werk gaan om de milde versie van de mesclun of
babyleaf te telen. Babyleaf is interessant, gemakkelijk en plezant om te telen.
Je kan in de handel een mix van verschillende slasoorten kopen, of je kan de
verschillende slasoorten afzonderlijk aanschaffen en dan zelf de mix maken.
Aangezien slazaad op een droge en koele plaats toch enkele jaren kan bewaren
is dit niet laatste nog geen zo'n slecht idee. Je kan dan de mengsels aanpassen
aan je eigen smaak en aan het seizoen waarin je uitzaait. Na een tijdje
kan je zelfs de verhoudingen tussen de verschillende soorten aan je eigen behoefte
aanpassen. Vergeet niet dat krulandijvie en radicchio, twee traditionele
ingrediënten van de slamix hoge temperaturen vragen om te kiemen. Dus deze voeg
je best pas toe voor mengsels die je in de zomer uitzaait.
Welke basisingrediënten kiezen we nu? Een voorbeeld van een knapperige mengeling
is :
Samenstelling van babyleaf, mesclun of Franse slamix
- Rode eikenbladsla
(Lactuca sativa, var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rode krulsla, Lollo Rossa
(Lactuca sativa var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Ijsbergsla
(Lactuca sativa var capitata, samengestelbloemigen, Asteraceae)
- Krulandijvie
(Chicorium endivia, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Radicchio, roodlof
(Cichorium intybus var foliosum, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rucola, raketsla
(Eruca sativa, kruisbloemigen, Brassicaceae) Je kan dit mengsel verder aanvullen of een soort vervangen door bijvoorbeeld
: groene krulsla, groene eikebladsla, gewone kropsla en breedbladandijvie.
In Italië wordt heel dikwijls ook Romeinse sla of bindsla (Lactuca sativa var
longifolia, samengesteldbloemigen, Asteraceae) gebruikt, zowel de groene als
de rode variant.
Hoe zien ze eruit als 'babyleaf'?
- Krulandijvie
- Radicchio, roodlof
 
Romeinse sla of bindsla
boven Rode krulsla, Lollo Rossa, daaronder Rode eikenbladsla
onder :
groene krulsla, Lollo Bionda, rechts onder : groene eikebladsla boven
: Groene romeinse sla
Rucola, ook de bloemen kunnen in een slaatje gedaan worden.
Eigenlijk is de teelt van babyleaf door zijn korte teeltduur een vrij makkelijke
teelt. Je kan in vollegrond telen, maar evengoed in bloempotten of bloembakken.
Persoonlijk zou ik zelfs dit laatste durven aanbevelen. Wat oogt er mooier dan een
kleurrijke container slablaadjes op het terras, waar je dagelijks wat blaadjes kan
van plukken? Voordelen zijn nog dat de kans op aantasting door ongedierte zoals
slakken of aardrupsen heel wat minder wordt. Ook kan je op die manier voorkomen
dat bij hevige regenval al te veel zand op de blaadjes spat. Bij een aankomende
hagelbui of een dag met echt guur weer zou je de container op een beschutte plaats
kunnen zetten. En onkruiden zijn er ook niet. Want wieden in zo'n bedje slamix is
geen sinecure, wanneer je de kiemplantjes nog niet zo goed kent. Zelfs in de wintermaanden
kan je aan een zonnig venster proberen wat slamix te telen. De containers of bloembakken
die je gebruikt moeten in ieder geval goed gedraineerd zijn, zodat het water tijdig
weg kan. Vergeet dus niet na te zien of er gaten onderaan de pot zijn. Eventueel
doe je onderaan de pot wat kiezel of gebroken bloempotscherven om een goede drainage
te verzekeren
Teel je in vollegrond, dan hoeft dat niet noodzakelijk in de groentetuin te zijn.
In de bloemenborder staat die gekleurde mix van slaatjes ook niet mis. Of als je
een kruidentuintje heb kan zo'n slamix een ideale aanvulling zijn.
Aangezien we een groot aantal plantjes dicht opeen telen, met een heel hoge standdichtheid
zal de vochtvoorziening en de voeding optimaal moeten zijn. Als je in vollegrond
teelt is het aangewezen om de bovenste laag van de grond te voorzien van een laag
goed verteerde compost. Of met een 50 gram per m² samengestelde organische
meststof. Meng dit dan door de bovenste tien cm van de grond. Zwaardere grondsoorten
kan je best verbeteren door wat potgrond door de bovenste laag te mengen.
Anorganische mest gebruik je deze keer beter niet, omwille van de kans op verbranding
van de jonge kiemplantjes. Teel je in containers, neem dan een organisch bemeste
potgrond van goede kwaliteit. Wil je geen problemen met rottingsziekten of
onkruidjes, meng de potgrond dan niet met tuingrond.
Zaai niet teveel in één keer. Om het ganse groeiseizoen lang verse babyleaf te kunnen
oogsten zaai je best om de twee à drie weken. Vergeet ook niet om in het vroege
voorjaar en late herfst de plastieken of glazen kas en eventueel zelfs de veranda
of keukenvenster te benutten om verder te gaan met babyleaf te telen. Hoeveel je
moet zaaien kan je zelf door ervaring vaststellen, begin met een grote bloembak
of één vierkante meter bijvoorbeeld en zie wat je kan gebruiken.
De ideale kiemingstemperatuur voor de mengsels liggen zo rond de vijftien
°C. Maar ook bij koelere temperaturen zal het mengsel kiemen. Zelfs bij temperaturen
tot 5°C kunnen de meeste slazaden kiemen. Meng dan echter geen warmtebehoeftige
soorten zoals radicchio of andijvie bij. In ieder geval is hier nog een voordeel
van de teelt in potten naar voor gekomen. Je plaatst de pot eerst op een warmere
plaats voor een optimale kieming, daarna kan de pot naar buiten voor de uitgroei
van stevige planten. Wacht niet te lang om de pot buiten te plaatsen, doe dit vanaf
het moment je de eerste tekenen van kieming ziet, anders zou het kunnen dat er langgerekte
zaailingen ontstaan. Bij warm weer in hartje zomer zaai je best de mengsels op plaatsen
met halfschaduw, zodat het zaaibed niet te snel uitdroogt.
babyleaf : door dicht opeen te zaaien bekomen we een opgerichte groei met lange
bladeren die zich uitstekend lenen om geknipt te worden,
Je kan breedwerpig zaaien of in rijen. In vollegrond geniet het uitzaaien in rijen
de voorkeur om het onkruid beter de baas te kunnen. Als je in rijen zaait, maak
dan een geultje van een halve cm diep, verdeel de zaadjes zo regelmatig mogelijk.
Maak eventueel vooraf het geultje vochtig. In potten kunnen we eigenlijk gewoon
breedwerpig bovenop de potgrond zaaien. Hoe je ook zaait, in rijen of breedwerpig,
dek af met een laagje (pot) grond, liefst met een zeef, zodat het zaad net bedekt
is. Geef nu water, maar let op dat de zaden niet wegspoelen. Het beste leg je een
jutezak of krantenpapier op het zaaibed en geef je hierop water. Laat de jutezak
liggen totdat je de eerste tekenen van kieming ziet, maar zeker niet langer. Laat
in ieder geval het zaaibed nooit uitdrogen vooraleer alle plantjes boven staan.
Hou de grond dus 'zwart'. De zaaidichtheid moet je zelf een beetje uittesten, het
hangt er gewoon van af welke bladgrootte je wenst. Een goede richtlijn om te starten
is dat je rijtjes neemt op 15 cm afstand en de plantjes uitdunt op 5-7 cm afstand.
Zaai je breedwerpig, dan dun je uit zodat de plantjes elk zo'n acht à tien
cm ruimte hebben. Leg de zaadjes ongeveer dubbel zo dik als dat je denkt uit te
dunnen. Te dicht zaaien veroorzaakt te smalle bladeren. Dun je de zaailingen
te veel uit, dan zullen de slaplantjes breedwerpig, plat op de grond uitgroeien,
met te grote bladeren. Dan wordt het moeilijk om goede babyleaf te oogsten.
Zorg er tijdens de teelt voor dat de grond steeds vochtig blijft, maar niet te nat.
Na vier à vijf weken kan er misschien al wat geoogst worden. Start met oogsten
als de blaadjes een kleine tien cm lang zijn en zorg ervoor dat alles geoogst is
bij vijftien cm lengte. Snij ze af met een schaar één cm boven het hart
van de plant. Oogst 's morgens, dan is de sla het meest fris en knapperig. Na een
tweetal weken kan je nog een tweede oogst verwachten, een lichte bijbemesting
met wat organische mest na iedere snijbeurt is aangewezen (bijvoorbeeld 50 gram
organische samengestelde meststof per m²) Daarna gaat het stilletjes aan bergaf
met de kwaliteit en groeikracht, en kan je hopelijk al oogsten van de later uitgezaaide
babyleaf. De sla gaat ook geleidelijk over naar bloemvorming, waardoor de stengel
langer wordt en de smaak achteruit gaat.
De mesclun leent zich net als de kleinbladige slasoorten goed om met in stukjes
gescheurde kropsla te mengen. Degelijke salades laten zich uitstekend aanmaken met
een dressing die bestaat uit een deel azijn en drie of vier delen (olijf)olie. Kies
de azijnsoort die u het beste aanstaat en neem voor de olie de allerbeste olijfolie
die er voorhanden is (extra vierge/vergine). Reken voor schoongemaakte sla op 75
- 100 gram per persoon als het een bijgerecht betreft. Neem wat meer (ca. 25 gram
per persoon) wanneer u een maaltijdsalade wilt samenstellen)
Bronnen - Literatuur - foto's :
**tekstgedeeltes en foto's
http://www.ngb.org/how_a_garden_grows/1100/mesclun.htm
**foto's plantjes
http://www.pool-room.com/Personal/Plants/LettuceTuscan.html
**foto Rucola : Guy Dekinder (www.houtwal.be)
**foto's losse sla blaadjes www.enzaden.nl
http://www.brabantsdagblad.nl/CDA/regioportal/0,2078,3197__1083854_,00.html
|
