Democratie: slechts schijn ?

Er is dringend nood aan een debat over wat democratie eigenlijk is. En over hoe een juiste balans mogelijk is tussen het luisteren naar de mening van 'de burgers', het vinden van echte (en niet altijd populaire) oplossingen om de uitdagingen van een steeds veranderende wereld aan te gaan, en het gevaar van (te veel ?) macht aan die mensen die worden gekozen om 'de burger' te vertegenwoordigen en in hun naam te beslissen.  Er werden de voorbije weken wel pogingen gedaan. Er was het vorige week al aangekondigde 'Waarom democratie ?'- initiatief met medewerking van een veertigtal tv-zenders, en in het Europees Parlement debatteerden bijna 400 EU-burgers over enkele mogelijke belangrijke uitdagingen voor de EU, Maar hoe men het ook draait of keert, het komt er altijd op neer dat democratie maar kan bestaan met een degelijk en betrouwbaar systeem waarbij 'de burger' zijn beslissingsmacht grotendeels afstaat aan hun gekozenen. Van die mensen zou men moeten kunnen verwachten dat zij niet het eigen belang beschermen, maar zorgen voor een maatschappijorganisatie waarin 'de burger' (en niet alleen de 'eigen burger want in deze wereld zou iedereen toch mee verantwoordelijk voor iedereen moeten zijn) alvast verzekerd is van wat nodig is om in de basisbehoeften te voorzien, en liefst nog wat meer. Elk ander model vraagt dat de burger zelf meer verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen, en dus ook de plicht heeft om met kennis van zaken te oordelen. Dat vraagt inspanningen die men niet van iedereen mag verwachten. Bovendien blijkt dat zelfs het opstellen van werkbare statuten die duidelijk omschrijven wat een Berlaarse organisatie wil doen, en die een bescherming bieden waarop men kan terugvallen als het in de organisatie verkeerd gaat, eigenlijk een vervelende zaak is die de meeste mensen liefst al aan anderen overlaten. Wat dan met (grond)wetten voor Vlaanderen, België, Europa,? Die soms ingewikkelde procedures zijn eigenlijk de prijs van democratie, die moet inbouwen dat men zich kan beschermen tegen mensen die het niet altijd zo nauw nemen met het gemeenschappelijk belang. En die zullen er ook altijd zijn. Daarom ook dat het zo belangrijk is dat overheidsbeslissingen en hun gevolgen voor 'de burger' worden uitgelegd. Dat men partijen moet toelaten die de democratische basisbeginselen onderschrijven, vooral als die een mogelijke andere visie dan die van andere partijen trachten aan bod te laten komen, En dat een vrije pers alle mogelijkheden krijgt om 'de burger' in te lichten en de informatie te geven die nodig is om dan zelf bij volgende verkiezingen te beslissen of 'de overheid' het goed heeft gedaan, dan wel anderen de kans moeten krijgen.

"Berlare is toch democratisch" Beter gezegd, Berlare is ook een afbeelding van hoe democratie werkt. Een aantal mensen zijn gekozen, trachten wellicht met een algemeen belang voor ogen een beleid uit te bouwen, en worden na zes jaar al dan niet herkozen. De aandacht van de burger voor dat democratische gebeuren is klein. Naar gemeenteraden komt weinig volk, al is het de voorbije maanden wat meer dan vroeger. Politieke bijeenkomsten, als die er dan al zijn, krijgen ook al niet altijd veel volk. Want wie er komt wordt geacht een 'supporter' te zijn. Daarom zijn er weinigen die er enkel 'durven' naar toe te gaan om zich te informeren. Adviesraden worden gevolgd door een aantal mensen, die eigenlijk meestal vooral willen garanderen dat de belangen van 'hun' vereniging niet worden miskend. Tot ene inhoudelijk debat komt het zelden, laat staan dat het komt tot een duidelijke visie om iets te verbeteren, meer mensen te betrekken bij een gemeentelijke beleid. Ja, er zijn wel beleidsplannen (omdat ze nodig zijn om van hogere beleidsniveau's subsidies te krijgen) en de ene raad meer dan de andere roept, meestal tevergeefs, de burger op om een bijdrage te leveren. En als er dan bijdragen komen worden die dikwijls als 'lastig' bestempeld want niet altijd in overeenstemming met wat de drijvende krachten voor ogen hebben. Ja, ook hier is er nog werk aan democratie.