Marc Van Cauteren: aardbeving in Japan

Een goede week na de zware aardebeving en tsunami in Japan, die ook voor de problemen in de kerncentrale in Fukushima zorgde, stuurde Marc Van Cauteren (zie ook bij 'het gebeurde .. jaar geleden.', bij interviews uit 1997) een bericht met zijn wedervaren in Tokio. Hij werkt en woont er al verschillende jaren, is er getrouwd met Reina en heeft een zoontje, Arno. Een week later zochten we hem op in het ouderlijk huis. Hij was naar huis gekomen voor naar de jaarlijkse Philips-meeting in Eindhoven.

26 maart 2011 - 20 maart 2011

26 maart 2011

"Tokio is veilig, wat radioactiviteit betreft"

Marc Van Cauteren was het voorbije weekend thuis in Berlare: deze week is hij in de Philips-hoofdzetel in Eindhoven voor een jaarlijkse managementbijeenkomst. Een goede gelegenheid dus om hem zelf te vragen hoe gevaarlijk het in Tokio en in Japan nu is, en hoe Japan de recente rampen te boven kan komen.

De reis naar Berlare bleek evenmin zonder gevaar. Toen hij met echtgenote Raina en zoontje Arno met de wagen van Zaventem kwam, werd de wagen achteraan aangereden aan het stoplicht nabij het ziekenhuis van Aalst, waar hij nadien enkele uren verbleef voor onderzoek. "Een zware hersenschudding en veel kneuzingen en blauwe plekken, vond men daar. Gelukkig hadden mijn echtgenote en zoontje niets". Maar Marc miste er wel de thuiswedstrijd van SK Berlare door, een ploeg die hij ook vanuit Japan via het internet blijft volgen.

"Het blijft me ergeren hoe de internationale pers de toestand in Tokio overdrijft", valt hij onmiddellijk met de deur in huis. "Uit de nu ruim – en ook in het Engels - verspreide informatie blijkt de radioactiviteit in Tokio zeer goed mee te vallen. Tijdens onze reis met het vliegtuig naar hier kregen we per uur zeker drie keer meer te verwerken, en dat is dan nog maar een derde van wat een radiografie veroorzaakt. En ik heb die officiële informatie zelf en met vrienden die een geigerteller hebben getest. In de omgeving rond de centrale is het uiteraard heel erg. Mocht het reactorvat echt scheuren, dan zal niemand er nog binnen een straal van minstens 30km kunnen gaan wonen of werken."

Hij bezorgde enkele links naar sites met informatie over de radioactiviteit:

	Japanse ministerie van Wetenschappen: http://www.mext.go.jp.cache.yimg.jp/english/
	Info over radioactiviteit in vliegtuigen: http://plixi.com/p/87291326 (geel is het “veilig” gebied; 2 microSievert/uur of 2 mSv/h).
	Een (in het Engels vertaald) artikel van RYU MURAKAMI over de aardbeving, de reactie daarop van de Japanners: http://www.nytimes.com/2011/03/17/opinion/17Murakami.html?_r=2&scp=3&sq=japan%20hope&st=cse

"De nucleaire industrie heeft al te lang zaken verdoezeld, terwijl meer openheid juist meer vertrouwen zou geven. Bovendien is er in Japan veel wantrouwen tegen Tepco, de uitbater van de getroffen kerncentrales. Het was al geweten dat ze het niet altijd nauw namen met de veiligheid, en dat ze steun kregen van de vorige regering, van de LDP. De huidige regering was al veel strikter, en zal dat nu zeker zijn.."

Voorbereidingen
In Tokio is het wat radioactiviteit betreft dan wel nog veilig, men heeft er wel angst voor de naschokken. "Aardbevingen zijn zo onvoorstelbaar. En dat maakt het zo beangstigend. Tyfoons worden wel vooraf aangekondigd en daar kan men zich dan op voorbereiden. Maar aardbevingen …. Eerst voel je zachte schokken, dan zie je hoe alles begint te schudden, en dan is het enkel nog hopen dat het vooral niet lang duurt", weet Marc, die de erge aardebeving in Kobe meemaakte, maar nu in Bangkok was toen Tokio werd getroffen. "Let wel, iedereen verwacht dat Tokio 'ooit' door een veel zwaardere wordt getroffen. In Kobe en in Fukushima verwachtte men er eigenlijk geen." Toch tracht de overheid iedereen zo goed mogelijk voor te bereiden. "Er is de jaarlijkse nationale oefening op 1 september, de dag waarop een beving in 1923 zoveel slachtoffers maakte. Maar ook in bedrijven houdt men er rekening mee. Bij Philips heeft elk bureau een overlevingspakket met onder meer een helm en 'soldatenvoeding' voor drie dagen. Dat kwam nu ook velen van pas. Na de beving – en dat gebeurt telkens als er een beving is vanaf een grootte van 4 op de eigen Shintoschaal (die niet de kracht maar de gevolgen weergeeft) - worden alle treinen in Tokio gestopt voor nazicht. Er zijn mensen te voet zo'n 60km naar huis gestapt, maar anderen bleven op kantoor."

Terug hoop
Marc zag de gevolgen van de tsunami van 2004 in Thailand en beseft dan ook welke schade die in Japan heeft teweeggebracht. "Je kan enkel met speciaal vervoer naar het getroffen gebied. Er is daar nog heel wat hulp nodig. Ik kreeg al vele vragen over hoe men kan helpen, maar voorlopig is wellicht het beste het Rode Kruis te steunen." Of Japan de gevolgen van deze opeenvolging van rampen te boven kan komen ? "De voorbije jaren gaven de economische indicatoren enkel slechte resultaten aan. Maar eigenlijk leefden de meeste mensen er, dan toch in de steden, heel goed. Er sluimerde echter een begin van wanhoop. Door de steun die de hele wereld, zelfs China en Korea, hen na deze rampen aanbieden is er weer hoop ontstaan. Iets van 'we staan er niet alleen voor'. Het zou kunnen een keerpunt worden, hoe vreemd het ook mag klinken."

Is de Japanse apathie dan toch niet echt ? "Er bestaan veel vooroordelen over 'de Japanner'. Het is wel zo dat Japanners gewillig in de rij gaan staan. Maar dat is dan bijvoorbeeld voor een winkel omdat men er van uitgaat dat het wel een goede moet zijn, als zo velen er willen zijn. En het hamsteren na de aardbeving duidt toch ook niet zo erg op een groepsgevoel. Er waren zelfs – zij het enkele en dus minder dan het in vele andere landen zou gebeuren – meldingen van diefstallen."

Je gaat dus zeker terug ? "Ja zeker. Het werk dat ik doe kan eigenlijk enkel daar gebeuren. Ik doe er samen met wetenschappers en ziekenhuizen onderzoek om betere apparaten te ontwikkelen voor medische beeldvorming. Zo ontwikkelden we onlangs een MRI-toestel waarmee tumoren en metastasen kunnen worden opgespoord zonder het inspuiten van radioactief materiaal. We richten ons onderzoek ook naar ziekten die vooral in de regio van Japan, China en Korea voorkomen, zoals leverziekten. Omdat het er veel voorkomt, kunnen we sneller resultaat bereiken."

"Maar dat wil niet zeggen dat ik er de rest van mijn leven wil blijven. Zo zou ik mijn zoon liever hier naar het middelbaar onderwijs sturen. Nu gaat hij er naar een Montessorischool (waar men uitgaat van een natuurlijke, noodzakelijke drang bij een kind tot zelfontplooiing), waar veel kinderen van buitenlanders zitten. Maar dat gaat maar tot hij 12 is. Ik zoek zeker tegen dan een opdracht hier. Misschien kan ik terecht in Europees onderzoekswerk, of is een universiteit geïnteresseerd in iemand die onderzoekswerk en de bedrijfswereld combineerde."

20 maart 2011

Bangkok, 11 maart 2011, 12u46: ik zit rustig aan het middageten met collega’s van Singapore en Thailand, niets aan de hand. Tot ik een SMS krijg vanuit Japan en een van mijn tafelgenoten op zijn smartphone een nieuws flash binnenkrijgt: er wordt een bijzonder zware aardbeving gemeld in Japan, “in de omgeving van Tokio”.

Ik was dus niet in Japan toen de eerste aardbeving toesloeg. Maar ik wist het dus wel vrijwel onmiddellijk: het bedrijf gebruikt een systeem dat een SMS stuurt naar alle werknemers als er een aardbeving is met een bepaalde sterkte. We moeten dan per retour mail melden of we OK zijn en of we ons werk kunnen voortzetten. Bovendien was er het berichtje op de smart Phone dat er een bijzonder ernstige aardbeving was in Japan. Ik wist toen nog niet waar precies de beving was, Japan en de omgeving van Tokio is groot, en die berichtjes zegden ook niets over waar het erg was.

Ik heb dan uiteraard direct geprobeerd om mijn familie te bereiken. Telefoneren lukte niet (de telecommunicatiekanalen zijn nu nog altijd niet volledig in orde), ik kon dus enkel een SMS zenden. Het duurde 5 uur voor er antwoord kwam, ondanks het feit dat mijn vrouw direct geantwoord had. De vertraging van 5 uur toont aan hoe de communicatiekanalen beschadigd waren en natuurlijk ook onder druk stonden: iedereen wou uitvinden wat er gaande was met zijn familie en vrienden.

Gelukkig was het nieuws dat uiteindelijk kwam, goed. Iedereen was gezond en wel, en er was weinig materiële schade, wat borden en een kadertje kapot en de boeken en CD stapels flink door elkaar geschud. De zware naschokken zorgden wel voor voortdurende angst. Die naschokken duren tot nu, een week later, voort en men vreest nog steeds dat een van die schokken van dezelfde grootteorde zal zijn als de oorspronkelijke beving. Bovendien lijkt er erop dat de grote schok ook zijn invloed gehad heeft op andere actieve gebieden in Japan en die laten nu ook van zich horen. Die naschokken zijn even onvoorspelbaar als gewone bevingen, en men weet nooit als er weer een begint hoe lang ze zal duren en hoe erg ze zal zijn. Het is erg moeilijk om daarmee te leven en het accumulerende effect van die schrik maakt vele mensen heel gestresseerd.

Bovendien is daar ook nog eens het nieuws bovenop gekomen dat een paar kerncentrales in Fukushima provincie niet onder controle konden gebracht worden. Dit is uiteraard vooral erg voor de mensen in de nabijheid van die centrales, maar de combinatie van de slechte reputatie van de uitbater (TEPCO) en de verschrikkelijk slechte rapportering door de internationale pers, inclusief onze BRT, zorgden er voor dat er ook in Tokio wat zenuwachtigheid ontstond. Dit leidde tot hamsteren van rijst, water, toiletpapier en ongeveer alles wat niet slecht wordt buiten de koelkast. Bij de meeste buitenlanders kwam het zelf tot een ware paniek, met gezinnen die het land uitvluchtten. Ironisch, maar ook erg triest, is dat die mensen op het vliegtuig meer straling binnengekregen hebben dan indien ze rustig in Tokio zouden gebleven zijn. De onwetendheid van de pers in deze is schrijnend. Helaas blijven ze wel onrustwekkende artikels schrijven die voor problemen zorgen. Een dieptepunt was de vlucht van de BRT reporter, ik denk dat hij Tom van de Weghe noemt, die het nodig vond om naar Seoel te reizen uit angst voor de denkbeeldige straling. Zo een mensen kan je toch niet ernstig nemen, maar helaas hangt bijna iedereen van deze “journalisten” af voor hun informatie. CNN was zo mogelijk nog erger. Als kleine anekdote, ik weet nu wel zeker dat je niet alles mag geloven wat er in de krant staat. Mijn moeder vertelde me dat ze in de krant gelezen had dat alle Belgen nu weg zijn uit Tokio. Ik kan je verzekeren dat dat niet waar is!

Het uitvallen van een paar centrales heeft er ook voor gezorgd dat er een tekort is aan elektriciteit in Tokio. We worden gevraagd om te besparen, en op sommige dagen zijn er lokale stroomonderbrekingen. Op zich is dat niet zo een groot probleem, we doen allemaal een iets dikkere trui aan om de verwarming lager te kunnen zetten en steken wat minder licht aan. De felle neon reclames in de winkelstraten en uitgaansbuurten, waar Tokio voor gekend is, zijn ook bijna allemaal uit. Ook rijden er minder treinen, zodat er minder mensen naar Tokio komen om te werken. De meeste bedrijven laten immers toe om van thuis te werken. Daarom is het ook veel minder druk in de stad. Dit alles zorgt voor een totaal andere sfeer in de stad, veel rustiger. Maar al bij al hebben het nog niet zo slecht in Tokio.

De toestand in het zwaarst getroffen gebied blijft ondertussen uitermate ernstig. Er is nog steeds gebrek aan water en voedsel. Bovendien verslechterde het weer nog eens en begon het weer te sneeuwen, en verwarming hebben deze mensen ook nauwelijks. Steun AUB de inspanningen van bijvoorbeeld. Het Rode Kruis. Zij doen weer berenwerk en ze hebben fondsen nodig om dingen te kopen en dan die dingen ter plaatse te krijgen. Het getroffen gebied is een kust met prachtige inhammetjes en haven omgeven door heuvels. Dat heeft er in eerste instantie voor gezorgd dat de tsunami in die havens tot ongekende hoogte omhoog gestuwd werd en zorgt er nu voor dat sommige van die gebieden moeilijk bereikbaar zijn. Er is dus blijvende nood voor hulp en bijstand.

De activiteitenkalenders:

(ook socio-cult.verenigingen)

sport

Beoordeel het gemeentebestuur

vergelijk met beleidsplan 07-12