U kan klikken op de onderwerpen bovenaan of links van elke bladzijde,
op onderlijnde woorden of op de top-vakken - terugkeren met Back- (of Vorige-)toets

Wil je inschrijven op de (wekelijkse) nieuwsbrief, dan volstaat een mailtje.

2007: 30 jaar fusie !

Geef uw mening, uw opmerkingen en voorstellen.

Lees hier meer.

Met de Europese verkiezingen in het vooruitzicht beschouwde wellicht het grootste deel van de bevolking van Berlare de komst van Jean-Luc Dehaene als de start van de verkiezingen voor de plaatselijke CD&V. Achteraf zei het plaatselijke CD&V-bestuur dat het enkel de bedoeling was om informatie over Europa te brengen en dat Dehaene was gecontacteerd voor hij had beslist lijsttrekker te zijn. Dehaene nam de kans om in zijn gekende stijl het honderdtal (volgens de organisatoren 150) aanwezigen zijn geloof in Europa en zijn rol tot nu te verkondigen. Toch was het vreemd dat tijdens het sofagesprek tussen voorzitter Koen Brynaert en Jean-Luc Dehaene het woord 'CD&V' noch het verkiezingsprogramma ook maar werd vernoemd. Er was enkel de aankondiging op de lijst voor de Vlaamse verkiezingen Bart Van Malderen op de 24ste plaats staat, dat wat gedronken werd de verkiezingskas zou vullen, en men mocht affiches meenemen. 

"Dat geloof was er niet van bij het begin. Als minister van Transport had ik al Raadvergaderingen meegemaakt, waarbij men eigenlijk enkel mocht voorlezen wat de (Belgische) ambtenaren hadden opgeschreven, door hen nauw in het oog gehouden. Wie me kent weet dat ik daar dikwijls mijn voeten aan veegde, en dat zorgde dan voor paniek", wist hij onmiddellijk de aandacht te krijgen. De Europese Raad (met enkel de staats- en regeringsleiders) bleken veel aantrekkelijker omdat 'daar geen ambtenaren bij mochten. Als je je dossiers dan goed kende, kon je tijdens de vergadering meer doen. De Belgische ervaring, met zijn 7 parlementen, gaf daarbij een groot voordeel." Dat bleek ook toen hij in 1993, pas een jaar premier, het Belgische voorzitterschap moest leiden. Het succes ervan zorgde ervoor dat hij nadien de grootste kanshebber werd om tijdens de top in Corfu tot voorzitter van de Europese Commissie te worden aangeduid. Vooral het veto van de Britse premier Major hield dat tegen. "Die vreesde dat Europa met mij te veel de federalistische weg zou opgaan."

Aan Corfu zei hij geen nachtmerries te hebben overgehouden. Herman Van Rompuy zou wel enkele angstige nachten hebben gehad omdat hij, als Dehaene zou gekozen zijn, hem als premier zou opvolgen. "Hij voelde zich toen niet rijp genoeg. En toen hij dat was, kreeg hij de kans niet meer." Iets wat wel meer politici meemaken.

 "Mijn grootste zorg was voorkomen dat men zou denken dat ik nadien in zak en as zou zitten. En ik had boeren- of als je wil hoerenchance." Voor Corfu was afgesproken dat de RTB bij niet-verkiezing de avond van de terugkeer bij hem zou komen. Men wou hem thuis volgen tijdens de WK-voetbalwedstrijd België-Nederland." Door zijn enthousiasme tijdens die uitzending, die nadien door de Vlaamse zenders werd overgenomen, "had ik mijn boodschap doorgegeven zonder een (politiek) woord te moeten zeggen".

Elkaar geholpen

Dat hij ondervoorzitter werd van de Conventie, had een voorgeschiedenis. "Toen ik premier-af was, wist ik echt eerst niet wat ik zou doen. Maar zoals ik al vroeger dat geluk heb gehad, kwam er plots iets uit de lucht vallen. Louis Michel had me eerst als Europees Commissaris voorgesteld. Prodi, pas voorzitter benoemd, was enthousiast, maar ik wist dat Busquin zijn kandidatuur niet zou opgeven. Na 14 jaar een Vlaming wou men een Franstalige, en ik kon daar begrip voor opbrengen. Prodi vroeg me dan met onder meer de voormalige Duitse president een rapport te schrijven over de hervorming van de instellingen. Daarna - en dat heb ik gewaardeerd - vroeg de Belgische regering om eerst mee te werken aan het Charter over het Humanitair Recht, daarna om, met onder meer Delors en Amato, een voorstel voor de conventie uit te werken."

Dat zijn aanduiding bij de Conventie zelf aan de Belgische regering te danken was, bestrijdt hij half. "Ik heb ze toen uit de nood geholpen. Kok was de voornaamste kandidaat om de Conventie te leiden. Plots kwam Chirac, met Duitse steun, met oud-president Giscard d'Estaing af." Verhofstadt kon niet zo maar aanvaarden dat een zeventiger als oplossing naar voor werd gebracht. De handigheid zat in het voorstel er twee ondervoorzitters bij te zetten. "En dus kwam men bij mij terecht. Om wat men daarvoor voor mij had gedaan, heb ik aanvaard. Maar ik heb ze ook nadien geholpen. In de Conventie stuurden ze als Belgische delegatie twee partijvoorzitters (De Gucht en Di Rupo) en de minister van Buitenlandse Zaken (Michel). Op zich een sterk team, maar door verkiezingsvoorbereidingen en buitenlandse reizen praktisch niet in de mogelijkheid om meer te doen dan soms een nummertje te brengen. Ik was wel aangeduid als afgevaardigde van de Europese instellingen, maar met de medewerking van hun ambtenaren heb ik er dan voor gezorgd dat de Belgische invloed toch groot was."

Of die Conventietekst toch niet nog te moeilijk is, zoals trouwens Dehaene's jongste boek over de Conventiebelevenissen ? "Het boek wil geen vulgariserend werk zijn. En ook over Europa moet men zich geen illusies maken: het zal altijd iets zijn dat verder-van-mijn-bed is dan bv de gemeente. Maar de Conventietekst is toch iets geworden dat voor een geïnteresseerde burger begrijpbaar moet zijn, wellicht nog niet voor een voetbal-hooligan."

Nieuwe lidstaten meer steunen

 De uitbreiding werd het volgende thema. Dehaene wees er op dat die landen eigenlijk dichter liggen dan bv Marseille, maar dat de koude oorlog een verkeerd beeld had geschapen. Door die dichtheid waren, aldus Dehaene, al kort na het doorbreken van de muur Vlaamse en Belgische KMO's in die landen actief. Hij bewonderde de wijze waarop de nieuwe lidstaten  zich in slechts tien jaar hadden omgevormd. "We zijn bij de top van Copenhagen in 1993 wel streng geweest bij het stellen van de voorwaarden waaraan ze moesten voldoen. Maar tegelijk vormden die eisen een leidraad." Na de val dreigde complete chaos: het sociale stelsel viel weg, de economie en de productie die op Rusland was afgestemd diende omgevormd. "De bevolking verloor vele zekerheden en kreeg niet direct in de schoot geworpen wat ze op tv over onze levenswijze gezien hadden. Geen wonder dat ze bij de tweede vrije verkiezingen terug op communisten stemden." Maar omdat die bevolking bleef aansturen op toetreding, konden ook die regeringen niet anders dan die leidraad verder uitwerken. Dehaene vergeleek met de inspanningen die hij hier moest doordrukken om België bij de eurolanden te brengen. "De inspanningen in de kandidaatlanden was dubbel goed voor de huidige EU-lidstaten: er ontstond geen chaos en de omschakeling gebeurde in tien in plaats van in minstens 20 jaar. Maar," waarschuwde hij, "ze mogen niet denken dat het op 1 mei, bij de toetreding gedaan is. Dan begint het nog maar."

Dehaene was blij verrast over de jongste opiniepeiling die aangaf dat de Belgen acher de uitbreiding stonden maar werkloosheid en criminaliteit vreesden. "Een reactie van het gezond verstand", noemde hij het. De angst voor immigratie wees hij weg, vergelijkend met de vrees toen Spanje, Portugal en Griekenland toetraden. Toen bleek dat er meer naar hun land teruggingen dan er vertrokken. Hij benadrukte het belang van de regionale fondsen die in die landen veel investeringen mogelijk maakten en er zo mee voor zorgden dat de ongelijkheid verminderde. "Dat moeten we ook in de nieuwe lidstaten doen, ook uit eigenbelang", meende hij. De budgetproblemen in enkele huidige lidstaten zullen dat echter bemoeilijken. "Wanneer het financiële kader voor 2007-2013 moet worden bepaald, zal het een nacht, of meerdere, van lange messen worden", waarschuwde hij al.

Waarop de vraag of de EU zelf voldoende was voorbereid. "Neen, maar het was nu onmogelijk om aan die landen, die gedurende tien jaar hard hadden afgezien om de doelstellingen te halen, te zeggen dat ze er nu niet bijmochten omdat we zelf niet klaar waren." De Conventie wil nog een en ander redden. Hij rekent er op dat er in juni een akkoord over komt, maar ziet nog problemen opduiken door de referenda. "Blair heeft moeten toegeven door de invloed van de pers op de publieke opinie, die dan nog door een Australiër wordt beheerst. En dan durven we hier soms van de pers klagen ...". De Conventie is volgens Dehaene zeker niet perfect. Zo laat die nog te veel beslissingen bij unanimiteit toe, die de dynamiek in de beleidsvoering vertragen. Hij gaf aan dat er te veel parlementsleden zijn, maar dat dit een gevolg is van de noodzaak om ook aan de kleinste landen vertegenwoordigers te geven. "Zoals het Brusselse parlement te groot is om ook een redelijke Vlaamse vertegenwoordiging te hebben." "Maar, voegde hij er aan toe, in het Europees Parlement is men beter georganiseerd dan in de Belgische: daar krijgen de sprekers maar een beperkte spreektijd. Je moet je boodschap dus kort en bondig brengen."

Of Europa te veel liberaliseert ? "Niet akkoord", verraste Dehaene de aanwezigen. "Binnen een eenheidsmarkt is liberalisering noodzakelijk. Je moet wel de openbare dienstverlening blijven verzorgen." Hij gaf het voorbeeld van de telefoon "met de legerdienst en het pensioen de zaken waarvoor je vroeger een politieker nodig had om geholpen te worden". Door de liberalisering en de concurrentie is de klantvriendelijkheid vergroot. "Een beetje dooreenschudden kan geen kwaad. Zie naar het spoor. Vroeger mocht men al blij zijn dat men mee mocht rijden. Daar komt nu toch verbetering in." Over sociale zekerheid wou hij kwijt voorstander te zijn van bij voorbeeld het opleggen in alle landen van het begrip 'minimumloon', maar dat de grootte door het land zelf moet worden bepaald. "Je kan b Roemenië niet opleggen hetzelfde minimumloon te geven als in België", gaf hij als voorbeeld. Er was ook een waarschuwing voor de mutualiteiten "waarvan bepaalde activiteiten eigenlijk verzekeringen zijn". En over de tewerkstelling ? "Dat moet de eerste doelstelling voor de toekomst worden. Anderzijds moeten we zeggen dat dank zij de EU hier veel tewerkstelling is gekomen. De multinationals kwamen naar Vlaanderen om in de EU aanwezig te zijn."

Grenzen bewaken

Een andere grote uitdaging wordt de bepaling hoever de EU nog wil en hoe men de buitengrenzen zal bewaken. Dehaene vindt dat men nu vooral akkoorden moet maken met de buurlanden waarbij die, zonder echt lid te zijn, nauwer betrokken worden dan landen die verder af liggen. Op termijn ziet hij er wel nog de Balkanlanden bijkomen. "Turkije is een grensgeval, maar we hebben hen een perspectief op toetreding gegeven, nog voor er sprake was van toetreding van voormalige Oostbloklanden, en moeten die engagementen nu aangaan, als vroeg of laat blijkt dat het land aan de voorwaarden voldoet." Voor de bescherming van de nieuwe buitengrenzen vindt hij het nodig dat we de nieuwe lidstaten daar bij helpen, eventueel een corps oprichten om daar gezamenlijk voor te zorgen.

En of hij nu de nieuwe voorzitter van de Commissie wordt ? "Verhofstadt is overal contacten aan het leggen om het te worden. Of hij kans maakt, kan ik niet zeggen, maar indien niet dan zullen zijn collega's het hem niet aandoen om een andere Belg aan te duiden, uit de oppositie dan nog. Dat dat kan veranderen ? Als de federale regering nu ontslag zou nemen. zal de formateur wellicht meer dan honderd dagen nodig hebben om een regering te vormen. Tegen dan is de volgende Commissievoorzitter al lang aangeduid."

Met een bak streekbieren -"niet van Interbrew", verduidelijkte de plaatselijke voorzitter - en na enkele foto's met de lokale mandatarissen kon Dehaene dan terug richting Vilvoorde.

Nog zeggen dat Bart Van Malderen tussen het gesprek door enkele vragen over Dehaene en Europa stelde, waarop het publiek zoals bij een congres kon antwoorden door de kaart met de juiste kleur omhoog te steken. 

Nico Keppens 

Al eens naar
de archiefartikels
gekeken ?

Deze pagina is het laatst gewijzigd (of door ons geopend)  op 03/12/06. 
Zend ons uw reacties, aub !!! web- en emailadres zijn veranderd !!!
© nkb 2002-2006 - Overname is toegelaten mits bronvermelding.