Tijdens mijn loopbaan stelden
veel personen, meestal jongeren, mij vragen over piloot worden en piloot zijn.
De meest voorkomende vragen en mijn antwoorden worden in deze pagina beknopt
weergegeven.
Vragen?
1. Hoe kan ik mijn kansen, om
piloot te worden, zo groot mogelijk maken?
2. Is piloot worden een
droom of kan het iets meer zijn?
3. Hoe kan men zich
voorbereiden om piloot te worden?
4. Wat betekent die
voorbereiding concreet?
5. Worden mijn kansen, om
de vliegtraining met succes af te ronden, verhoogd indien ik vooraf al
vliegervaring heb?
6. Welke vliegervaring
vooraf is aan te bevelen?
7. Is de keuze van de
juiste studierichting niet belangrijk?
8. Wat zijn de
toelatingsvoorwaarden om je kandidaat te kunnen stellen als militair piloot?
9. Wat valt er aan te
bevelen, burgerpiloot of militair piloot worden?
10. Zijn er zaken waar je
echt op kan letten om je selectie als kandidaat-piloot later in je voordeel om
te buigen?
11. Welke fases moet men
doorlopen om als leerling-piloot aanvaard te worden?
12. Kan men zich
voorbereiden op de medische keuring?
13. Aan welke vereisten
moet men voldoen om de medische keuring van militair piloot te slagen?
14. Waaruit bestaan de
fysieke proeven?
15. Welke richtingen kan
men kiezen piloot bij defensie te worden?
16. Wat zijn de voor- en
nadelen van een keuze als hulpofficier of als beroepsofficier langs de KMS'
17. Kan men zijn contract
als piloot bij defensie voortijdig opzeggen?
18. Kan men na een
loopbaan als piloot bij defensie automatisch burgerpiloot worden?
19. Hoe verloopt een
vliegopleiding tot piloot bij defensie?
20. Wat is het moeilijkste
moment tijdens een vliegopleiding?
21. Er wordt wel eens
gefluisterd dat men als leerling-piloot aan veel stress onderhevig is. Wat moet
men zich daarbij voorstellen?
22. Wat is het prototype
van de ideale leerling-piloot?
23. Wat zeggen de
statistieken over de slaagkansen als leerling-piloot?
24. Wat zijn de kansen om
als meisje te slagen in de opleiding van militair piloot?
25. Is de
academische vorming een
moeilijk onderdeel?
26. Hoe ziet een type-dag
eruit van een leerling-piloot eens hij met de vliegopleiding is gestart?
27. Kan je als jong piloot
het vliegtuigtype kiezen waarop je wil vliegen?
28. Hoe moet men zich de
volledige loopbaan van piloot bij defensie en de daarbij horende wedde en premies
voorstellen?
29. Wanneer ga je als militair piloot met pensioen?
30.
Waar kan men terecht
voor bijkomende informatie?
31. Is het mogelijk om meer te vernemen over het echte leven van piloot
bij defensie?
BEGIN
PAGINA.
1. Hoe kan ik mijn kansen, om
piloot te worden, zo groot mogelijk maken?
Probeer je interesse
zo vroeg mogelijk in daden om te zetten. Bereid je voor in die domeinen, waar
het enigszins mogelijk is. Laat je echter niet afschrikken door de slogan dat
velen zijn geroepen en weinigen zijn uitverkoren. Geloof in je eigen
kunnen.
2.
Is piloot worden een
droom of kan het iets meer zijn?
Piloot worden is
voor sommigen meer dan een droom. Zij die over de nodige troeven beschikken, van
het doorbijterstype zijn en een tikkeltje geluk hebben, maken een reële kans om
van hun droom hun beroep te maken. Wat kan er mooier zijn dan van zijn droom
zijn beroep te maken?
3. Hoe kan men zich
voorbereiden om piloot te worden?
Je voorbereiden op
het beroep van piloot kan in verschillende etappes gebeuren. Deze etappes moeten
echter niet allemaal doorlopen worden om het einddoel te bereiken.
Voor sommigen kan de droom zich al in de prille jeugd uiten onder diverse
vormen. Voor anderen kan men spreken van een late roeping, bijvoorbeeld bij het
beëindigen van de middelbare studies en zelfs nog later.
BEGIN
PAGINA.
4. Wat betekent die
voorbereiding concreet?
De voorbereiding zal
in heel wat gevallen bij de jonge knaap of het jonge meisje spontaan ontstaan.
De luchtvaart wekt om één of andere reden belangstelling op. Het lezen van
boeken, tijdschriften en stripverhalen (Buck Danny), het bouwen van al of niet
vliegende schaalmodellen, het spotten van vliegtuigen, het bezoek aan
vliegmeetings, het kijken en herbekijken van films (Top Gun) en TV series
(Windkracht 10), het verzamelen van informatie via internet al of niet om je
toepassingen op je vliegsimulator te verbeteren, het verzamelen van foto's of dia's, het
aanleggen van plakboeken, het versieren van je kamer met vliegtuigposters, met
een piloot uit je familie- of kennissenkring een vliegbasis bezoeken, fan worden
en zijn van onze kosmonaut, een kennismaking met de sensatie van het vliegen
tijdens een luchtdoop, al of niet verlengd met vlieglessen in het privé of een
toetreding tot de luchtcadetten, het is slechts een greep uit de vele facetten
van een voorbereiding op de loopbaan van
piloot.
5. Worden mijn kansen, om
de vliegtraining met succes af te ronden, verhoogd indien ik vooraf al
vliegervaring heb?
Vliegervaring vooraf
kan helpen maar is niet essentieel. Door wat vliegervaring op te
bouwen, bewijs je dat het vliegen je boeit en er misschien de nodige aanleg voor
hebt. Wees nochtans niet ontmoedigd indien je niet de kans hebt gehad om vooraf
zelf te vliegen. Er zijn nog talrijke andere aspecten van je profiel, die je een
meerwaarde kunnen geven als kandidaat. Het is in alle geval zeer moeilijk om het
succes van welke kandidaat dan ook met zekerheid te voorspellen, zelfs indien
hij of zij een topresultaat bereikt heeft tijdens de selectieproeven. Een
burgerpiloot kan een perfect en veilig en bekwaam piloot zijn, maar kan niet de
specifieke aanleg bezitten die voor militaire piloten vereist is. Indien je de
militaire vliegtraining aanvat met vliegervaring, blijf bescheiden, behoud een
open geest en wees bereid om nieuwe dingen te leren. Naarmate de opleiding
vordert, neemt ook de werklast in de cockpit toe. Je gaat jezelf altijd moeten
bewijzen, dat je ook disciplines zoals bijvoorbeeld acrobatie en formatievliegen
aankan, zonder of met vliegervaring vooraf. En geloof me vrij, er worden zeer
weinig piloten met de stuurknuppel in de wieg geboren.
BEGIN
PAGINA.
6. Welke vliegervaring
vooraf is aan te bevelen?
Sommigen geven de
voorkeur om met motorvliegtuigen te leren vliegen in een burgerclub. Anderen
houden het bij vliegpraktijk op een zweefvliegtuig. Onze burgerclubs leveren
hierbij puik werk. Toch verdient een toetreding tot de
Luchtcadetten
van België enige aanbeveling. Men vertoeft er niet alleen in een militaire
omgeving maar het vrij goedkoop lidmaatschap (Paas- en zomerkampen,
zweefweekends) en de omkadering door vooral militaire piloten op rust, zijn
ongetwijfeld een bonus. Besef echter wel dat de medische goedkeuring als
luchtcadet niet betekent dat je ook als militair piloot medisch geschikt
bent.
7. Is de keuze van de
juiste studierichting niet belangrijk?
Aangaande je
studierichting moet je trachten zo hoog mogelijk te mikken zonder daarom de lat
te hoog te willen leggen. Je moet zeker geen uitblinker zijn. Nochtans zal de
best mogelijke kennis in fysica en wiskunde het je des te gemakkelijker maken
tijdens je selectieproeven, je opleiding en je loopbaan. Een wetenschappelijke
opleiding in de humaniora is bijgevolg wel aan te raden. Kies je voor een
loopbaan als militair piloot, dan betekent een degelijke kennis van het
Nederlands en het Frans een bonus als je als hulpofficier naar het actief kader
wil overstappen. Een goede kennis van het Engels, de luchtvaarttaal, is
sowieso een extra troef.
8. Wat zijn de
toelatingsvoorwaarden om je kandidaat te kunnen stellen als militair piloot?
De belangrijkste
toelatingsvoorwaarden zijn dat je de Belgische nationaliteit moet bezitten en
houder moet zijn van een diploma van minimum Hoger Secundair A2. Meer details
over de toelatingsvoorwaarden kan je best navragen bij
het Defensiehuis in je
buurt.
Voor de
toelatingsvoorwaarden als burgerpiloot vind je informatie bij
de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer.
BEGIN
PAGINA.
9. Wat valt er aan te
bevelen, burgerpiloot of militair piloot worden?
Om een keuze te
maken, spelen je persoonlijke visie en verwachtingen een belangrijke rol. Beide
keuzes hebben voor- en nadelen. De belangrijkste voordelen als militair piloot
zijn ongetwijfeld de werkzekerheid; het avontuurlijke; het onbeschrijflijk
gevoel als jachtpiloot een fantastisch vliegtuig als de F16 naar je hand te
kunnen zetten; als héli- en transportpiloot je ten dienste stellen van de
anderen; als vlieginstructeur je kennis en ervaring overdragen; het samenhorigheidsgevoel, de kameraadschap, de squadronspirit; het
feit dat burgerzin geen leeg maar een actief begrip is; de mogelijkheid om na
enkele jaren als jachtpiloot nog een andere richting te kunnen kiezen
bijvoorbeeld als héli- of transportpiloot, als vlieginstructeur in binnen- en
buitenland of als AWACS-piloot; de mogelijkheid om op het einde van je contract
of je loopbaan de overstap te zetten als burgerpiloot; de kosteloze vorming en
het ontvangen van een wedde en vliegpremies die overeenstemmen met je graad en
ervaring. Nadelen zijn er ook maar in hoever zij opwegen tegen de voordelen is
vooral een persoonlijke appreciatie. Men zou meer mogen verdienen. Men moet
inderdaad wat meer idealistische dan materialistische trekjes vertonen, maar dit
is misschien niet echt een nadeel. Men moet zich soms te veel bezig houden
met zaken buiten het vliegen.
Om mij uit te spreken over de voor- en nadelen als burgerpiloot, vrees ik niet
echt objectief te kunnen zijn gezien mijn uitsluitend militair verleden. Op de
eerste plaats denk ik dat de financiële overwegingen, weliswaar minder dan
voorheen, het belangrijkste voordeel betekenen voor de burgerpiloot. Een
belangrijk nadeel dat nogal eens geuit wordt, is de vlakke en weinig
afwisselende loopbaan die rechtstreeks voortvloeit uit de organisatie en de
uitbating van lijn- en chartervluchten.
De recreatieve burger luchtvaart zou ik durven situeren tussen de twee hierboven
beschreven richtingen.
BEGIN
PAGINA.
10. Zijn er zaken waar je
echt op kan letten om je selectie als kandidaat-piloot later in je voordeel om
te buigen?
Naast de keuze van
een gepaste studierichting zijn het uitbouwen van je leiderschap (via een
jeugdbeweging) en een goede fysieke conditie een pluspunt. Een regelmatige
sportbeoefening is zeker aan te bevelen. Ook kan je wat aandacht schenken aan
het in stand houden van je gezichtsscherpte, je gehoor en je lichaamshouding.
Weet immers dat problemen met de gezichtsscherpte, vervormingen van de ruggengraat
en problemen met het gehoor het vaakst een medische afkeuring tot gevolg hebben.
Bij het schrijven en lezen een afstand bewaren van minimum 30 centimeter tussen
blad en ogen; indien je werkt bij kunstlicht dan liefst niet onder een TL-buis;
geen overdadig discobar gedonder; een stoel niet liggend maar zittend gebruiken
zijn maar enkele suggesties om je te behoeden voor zware ontgoochelingen tijdens
je medische keuring. Wens je je ogen zo goed mogelijk te beschermen, dan kan je misschien
hier eens een kijkje nemen.
11. Welke fases moet men
doorlopen om als leerling-piloot aanvaard te worden?
De volgende fases dienen te worden
doorlopen indien je via het hulpkader piloot bij defensie wil worden.
Vanaf het
ogenblik dat de inschrijvingsdocumenten toekomen op de selectiedienst kan je
opgeroepen worden om de selectieproeven te komen afleggen in het Centrum voor
Lucht- en Ruimtevaartgeneeskunde en dit volgens een planning die de
selectiedienst opstelt.
In de mate van het mogelijke word je binnen de maand na ontvangst van je dossier
opgeroepen.
De precieze inschrijvingsdatum vind je bij
het Defensiehuis in je
buurt. Je zal eerst worden uitgenodigd voor de medische fase, die 5
dagen in beslag neemt, en die loopt van maandag tot vrijdag. Je zal er aan de
medische, psychotechnische en sportproeven worden onderworpen. Nadien zal een
professionele fase volgen van 1 dag, bestaande uit een motivatie interview en
een mondelinge test Engels. Alle kandidaten die geslaagd zijn in de eerste twee
fases zullen uitgenodigd worden op een zaterdag (in principe) voor de
academische fase, die uit een schriftelijk examen bestaat over wiskunde,
natuurkunde (fysica), Nederlands (dictee) en Engels. De kandidaten die batig
gerangschikt zijn zullen worden opgeroepen als leerling-piloot. Het is mogelijk
dat je voor een mislukking in een fysische proef of in een psychotechnisch
onderdeel een herkansing wordt aangeboden.
Geef je de voorkeur om langs het beroepskader piloot bij defensie te worden, dan
is het traject verschillend. De toelatingsproeven worden georganiseerd door het
selectie en wervingssecretariaat van de Koninklijke Militaire School, die je
oproeping verzekert. Naast de medische fase voor piloot, die identiek is aan
deze voor het hulpkader, onderga je ook een specifieke test voor officier. Het
gaat hier om bijkomende psychotechnische en sportproeven. De professionele fase
is dezelfde als deze voor het hulpkader. De academische fase daarentegen is
totaal verschillend omdat je een meer uitgebreide universitaire opleiding volgt.
Voor zowel het traject via het hulpkader als via het beroepskader zal je begin
augustus worden opgeroepen om je vorming te starten.
In het antwoord op vraag 16 kan je nog bijkomende antwoordelementen vinden.
BEGIN
PAGINA.
12. Kan men zich
voorbereiden op de medische keuring?
Een algemene
medische keuring door burgerspecialisten (ogen, oren, rug) kan je zeker gerust
stellen maar is geen absolute zekerheid dat je de medische keuring tot militair
piloot zult slagen. Zo kunnen ook heel wat
medische
antecedenten
aanleiding geven tot een definitieve medische afkeuring.
13.
Aan welke vereisten
moet men voldoen om de medische keuring van militair piloot te slagen?
De belangrijkste
medische vereisten vind je
in
deze tabel. Een terechte aanbeveling
verdient
dit bezoek,
waarop je de medische criteria in detail vindt, zowel voor de
kandidaat-piloot van de lucht-, land- of marinecomponent als voor de
burgerpiloot.
Het basisdocument, waarin men alle medische vereisten terugvindt, toepasselijk
op de leden en de kandidaat-leden van het varend personeel van de krijgsmacht is
het Koninklijk
Besluit van 17 september 2005
dat op 1 januari 2006 van toepassing wordt.
14. Waaruit bestaan de
fysieke proeven?
De fysieke proeven
worden
in deze tabel
samengevat. Er dient te worden opgemerkt dat de fysieke proeven voor de
mannelijke en vrouwelijke kandidaten identiek zijn.
BEGIN
PAGINA.
15. Welke richtingen kan
men kiezen om piloot bij defensie te worden?
Je kan opteren om
onmiddellijk na de beëindiging van je middelbare studies zo vlug mogelijk met het vliegen te
beginnen. Je schrijft je bijgevolg in als kandidaat-hulpofficier. Hiervoor teken
je een contract van minimum 13 jaar, dat tijdens je loopbaan kan verlengd
worden. Als alles meezit verwissel je je burgerpak voor de luchtmachttenue en de
politiemuts, enkele maanden na de beëindiging van je studies.
Je kan echter ook piloot worden via
de Koninklijke Militaire School (KMS).
Hierbij combineer je je studies van licentiaat of burgerlijk ingenieur met je
elementaire vliegopleiding.
Sedert augustus 2003 heeft de opleiding tot militair piloot echter een ware
gedaantewisseling ondergaan. Vermits alles wat vliegt binnen defensie voortaan
bij de luchtcomponent hoort, heeft men ook een meer doorzichtige opleiding tot
piloot bij defensie in voege gebracht. Bij de keuze als kandidaat-piloot via het
hulp- of beroepskader wordt iedereen voortaan gerekruteerd als
kandidaat-officier en zal zelfs vroeg tijdens de vliegopleiding worden aangeduid
om de vorming als kandidaat-helikopterpiloot of als kandidaat-gevechtspiloot of
-transportpiloot verder te zetten. Een grote nieuwigheid is ook dat tijdens de
opleiding tot piloot bij defensie de Private Pilot License (PPL) of vergunning
van privaat vliegtuigbestuurder wordt behaald.
Voor meer informatie kan je misschien ook het antwoord op vraag 19 even doornemen.
BEGIN
PAGINA.
16. Wat zijn de voor- en
nadelen van een keuze als hulpofficier of als beroepsofficier langs de KMS?
Als je wil starten
als piloot hulpofficier, dan kies je in principe voor een loopbaan waar je veel
zult kunnen vliegen. In het ideale geval kan je al vlug na je
middelbare studies met je opleiding beginnen. Je vliegopleiding verloopt zonder
noemenswaardige onderbrekingen. Je kan je volledig toespitsen op de
verwezenlijking van je droom. Een drietal jaar na de aanvang van de
opleiding heb je je hoger vliegbrevet op zak. Je bent dan onderluitenant Vlieger
in het hulpkader. Let wel: als hulpofficier verschilt je job niet van deze van
een beroepsofficier. Je opleiding op F16 kan dan al beginnen. Voor een periode
van ten minste 13 jaar (met de optie om je contract met maximaal 3 jaar te
verlengen) zal je vliegen als militair piloot, op F16 of op andere
vliegtuigtypes, in functie van de omstandigheden. Nochtans moet je als
hulpofficier ook met enkele mogelijke nadelen rekening houden. Indien je mislukt
als leerling-piloot tijdens je vliegopleiding of indien je als piloot om
bijvoorbeeld ernstige medische redenen wordt afgekeurd, wordt je contract als
hulpofficier verbroken. Wel kan je op je verzoek worden aangehecht aan een
promotie kandidaat-hulpofficieren ATC (Air Traffic Control). Wens je een loopbaan uit te bouwen
tot je op rust stelling, dan zal je de nodige examens moeten lukken om naar het
actief kader over te gaan. Verkies je het aanvullingskader te vervoegen, dan zal
je na het lukken van een taalexamen je batige rangschikking voor het
overgangscomité moeten afwachten. Voor beide geciteerde examens worden telkens
voorbereidingscursussen georganiseerd. Indien je verkiest om hulpofficier te
blijven zal je na de afloop van je contract met een riante vertrekpremie in de
burgersector aan een tweede loopbaan kunnen beginnen. In dit laatste geval zal
echter de carrière als hulpofficier niet meetellen bij de samenstelling van je
pensioen.
De keuze als KMS'er vertoont nochtans ook bijzondere trekjes. Vooreerst moet je
slagen voor het ingangsexamen van de KMS. Hoe gunstiger je rangschikking hoe
meer kans je hebt om je keuze te laten vallen op één van de beschikbaar
gestelde plaatsen van leerling-piloot. De elementaire vliegopleiding zal
in principe beëindigd zijn op het einde van je KMS-studies. De vliegperiodes
hebben plaats tijdens de zomerkampen. Hier situeert zich misschien dan ook één
van de grootste hindernissen van deze keuze. De vliegopleiding verloopt
onregelmatig. Bovendien valt het soms moeilijk om de studies aan de KMS te
combineren met je vliegopleiding. Na je studies aan de KMS word je aan een
promotie gehecht van hulpofficieren en verloopt de verdere opleiding als één
promotie. Voor meer informatie over de studies aan de KMS kan je
hier
terecht.
Een algemeen aanvaard voordeel van de KMS-keuze is de werkzekerheid. Misluk je
in je opleiding dan kan je nog steeds je loopbaan als officier van het actief
kader verder zetten. Sommigen zien ook de promotiekansen als KMS'er als een
voordeel. Tot de graad van commandant bevorder je immers vlugger maar dit
betekent ook dat je binnen een vrij korte periode ervaring moet opbouwen. Het is
misschien ook goed om weten dat deze vlugge loopbaan bij sommigen wel eens
wat wrevel uitlokt.
Ten slotte moet gezegd dat je als piloot, voortspruitend uit de KMS, in principe
voorbestemd bent om vanaf de graad van commandant een job in de staf af te
wisselen met een vliegperiode. Je zal bijgevolg minder vlieguren kunnen
presteren tijdens je loopbaan. Ook een commandant, voortspruitend uit het
hulpkader, zal voor stafwerk worden aangeduid, indien hij voor de loopbaan
kiest. Deze laatste zal echter vooraf meer vliegervaring en meer vlieguren
hebben kunnen vergaren.
BEGIN
PAGINA.
17. Kan men zijn contract
als piloot bij defensie voortijdig opzeggen?
Men kan zijn
contract voortijdig opzeggen indien men voldaan heeft aan de duur van je
rendementsperiode als militair piloot, die op zijn beurt functie is van de aard van
de opleiding.
Wil je echter voor de voorziene periode vertrekken dan zal je gevraagd worden
ter compensatie een geldsom te betalen omdat je rendementsperiode, die voor elke
militair anderhalve maal de duur van de vorming bedraagt, nog niet is afgelopen.
18. Kan men na een
loopbaan als piloot bij defensie automatisch burgerpiloot worden?
In alle geval heeft men sedert de
recente fundamentele wijziging van de opleiding van piloot bij defensie de
Private Pilot License of vergunning van privaat vliegtuigbestuurder op zak. Deze
vergunning kan een start betekenen voor het
behalen van meer burgerlicenties, tijdens of na je militaire loopbaan als
piloot. Als militair piloot heb je in alle geval een zekere bonus omwille van je vorming, je
opgedane vliegervaring en je aantal vlieguren zodat je kan worden vrij gesteld van sommige
examens en praktische proeven als kandidaat-burgerpiloot. Hierdoor wordt het
voor je eenvoudiger maar ook goedkoper om je burgerbrevet te behalen.
Het Koninklijk Besluit van 11 juli 2003 geeft alle details
voor het bekomen van burgerlijke vergunningen van vliegtuigbestuurder voor de
piloten van de Belgische krijgsmacht.
BEGIN
PAGINA.
19. Hoe verloopt een
vliegopleiding tot piloot bij defensie?
Voor een
kort overzicht
van de vliegopleiding van piloot bij defensie kan je hier terecht.
De wettelijke basis van de opleiding van piloot bij defensie vind je terug in
het Koninklijk Besluit van 13 mei 2004.
20. Wat is het moeilijkste
moment tijdens een vliegopleiding?
Het antwoord op deze
vraag kan zowel algemeen als zeer specifiek zijn. Het algemene antwoord luidt
als volgt. Voor elke fase van je vliegopleiding wordt een zeker aantal vlieguren
voorzien. Aan het einde van elke fase moet je bewijzen dat je die vaardigheid
bereikt hebt, die je in staat stelt een volgende etappe aan te vatten. Indien je
tijdens een fase moeilijkheden ondervindt, worden een zeker aantal bijkomende
vlieguren toegekend. De opleiding als militair piloot is qua kostprijs
geplafonneerd. Deze kostprijs vertaalt zich in vlieguren. Binnen het voorziene
pakket aan vlieguren de verschillende tests lukken, is het moeilijkste wat je
als leerling-piloot meemaakt. Deze moeilijkheid is zeker niet onoverkomelijk
want sedert jaren bewijzen talrijke jongens en meer en meer meisjes dat het geen
"mission impossible" is om je pilotenvleugels te behalen.
Om het specifiek antwoord of echt het moeilijkste moment aan te geven, inspireer
ik mij op mijn persoonlijke ervaring als leerling-piloot en als
vlieginstructeur. Ik denk, wanneer je een allereerste maal solo kan gaan op
Marchetti tijdens je elementaire vliegopleiding, dat het moeilijkste moment
achter de rug is. Je bewijst dan immers dat je het vliegtuig voor het eerst
helemaal alleen kan landen, een vaardigheid die niet zo voor de hand ligt, en
die je hebt aangeleerd binnen een redelijk beperkt aantal vlieguren. Het is
bovendien een ongelooflijke "motivator", die je geweldig stimuleert om
alle andere klippen tijdens je opleiding te omzeilen. Het is weliswaar geen
absolute garantie dat je er al bent. Daarvoor moet immers nog zeer hard worden
geknokt.
BEGIN
PAGINA.
21. Er wordt wel eens
gefluisterd dat men als leerling-piloot aan veel stress onderhevig is. Wat moet
men zich daarbij voorstellen?
Men moet toegeven
dat de grote meerderheid van de leerling-piloten tijdens hun opleiding met
stress worden geconfronteerd. Deze stress heeft te maken met onzekerheden en
twijfels, met kleine en grote tegenslagen. Enkele voorbeelden maken dit
misschien duidelijk. Tijdens de solo-fase zijn al enkele van je collega's (en
ondertussen goede vrienden) voorgesteld tot schrapping. Op het moment dat je
echt goede vorderingen maakt, volgt een periode van 2 weken met archi-slechte
meteo. Als enige van de promotie wacht je nog op je eerste solo. Weinigen zullen
zich in deze omstandigheden echt op hun gemak voelen. Een ander voorbeeld: je
vordert tijdens een bepaalde fase niet echt zoals het hoort. Je hebt sedert
enige tijd een andere instructeur omdat de eerste instructeur afwezig is voor
een vervolmakingscursus. Je kunt het niet echt goed vinden met deze opvolger.
Tijdens een evaluatiecommissie zal over je progressie worden geoordeeld. Geloof
me vrij, deze situatie zal erg op je systeem inwerken. Een laatste voorbeeld om
af te ronden: tijdens je jaarlijkse medische test blaas je je longen uit je lijf
tijdens de Pulmo-test. Plots stopt de medische specialist de test omdat je aan 't
flauwvallen bent. Gevolg, tijdelijk ongeschikt voor vliegprestaties, enkele
bijkomende testen en gelukkig besluit na 1 maand de medische commissie, dat je
onderhevig was aan hyperventilatie en je opleiding mag verder zetten. Tijdens
zo'n lange maand kan je wel eens letterlijk en figuurlijk aan de grond zitten.
Een goede stressbestendigheid tijdens je opleiding is zonder twijfel een
bijzondere troef. Maar besef echter wel dat de grote meerderheid van de
leerling-piloten vroeg of laat met stress te maken hebben. Weet echter ook dat
piloot worden voor 1/3 bestaat uit aanleg, voor 1/3 uit geluk en voor 1/3 uit
andere factoren. Dit besluit van een Engelse studie is me bij gebleven en geeft
goed de werkelijkheid weer.
Ten slotte nog dit: het is goed je al vroeg te trainen in het omgaan met stress.
Als piloot zul je er ongetwijfeld ook mee te maken krijgen.
BEGIN
PAGINA.
22. Wat is het prototype
van de ideale leerling-piloot?
De ideale leerling-piloot,
de vliegtechnische vereisten buiten beschouwing gelaten, zou over de volgende kwaliteiten
moeten beschikken:
Zelfvertrouwen: geloof in je eigen kunnen, ook als het minder goed gaat.
Bescheidenheid: je kraait geen victorie over je progressie noch over je succes.
Motivatie: beschouw je opleiding tot piloot niet zomaar als een fait divers maar
als de realisatie van een jeugddroom
die je kost wat kost wilt verwezenlijken.
Werklust: hecht belang aan alle facetten van je opleiding; ook de grondschool is
belangrijk.
Stressbestendigheid: zie antwoord op vorige vraag.
Ploeggeest: als leerling-piloot maar ook als piloot later is een goed
samenhorigheidsgevoel van vitaal belang; leer uit
mekaars kwaliteiten, fouten en gebreken; steun mekaar in moeilijke momenten; in
vlucht kan je maat zelfs je
leven redden.
Openheid: spreek openlijk over je problemen met je instructeur of met een
kaderfiguur, zelfs over je persoonlijke
problemen, want ze kunnen je opleiding als leerling-piloot ernstig verstoren.
Luisterbereidheid: niet de zogezegde straffe verhalen en prestaties van sommige
collega's zijn relevant maar wel de
inhoud van briefings en debriefings en de adviezen van je instructeur.
Initiatief nemen: niet enkel van enorm belang tijdens het vliegen maar ook
daarbuiten, gaande van de vraag om van
instructeur te veranderen tot het indienen van een klacht omtrent de slechte
kwaliteit van het eten.
BEGIN
PAGINA.
23. Wat zeggen de
statistieken over de slaagkansen als leerling-piloot?
De statistieken over
de slaagkansen in België als leerling-piloot zijn niet zo bemoedigend. De
schrappingpercentages liggen bij ons vrij hoog. Indien er 100 leerling-piloten
met hun opleiding starten, zullen er ongeveer 40 het brevet van militair piloot
behalen. Dit was de toestand tot voor augustus 2003, moment waarop eindelijk
beslist werd om aan "streaming" te doen na de beëindiging van de fase 2 van de
vliegopleiding op Marchetti.
Voor de invoering van het nieuwe trainingsconcept werden immers heel wat jongeren
afgetest omdat zij niet de vaardigheden bezaten om gevechtspiloot te worden. Ze
zouden echter wel perfect op Sea-King, A109BA
of op transportvliegtuig hebben kunnen vliegen. Gelukkig werd dit
Belgisch concept, dat uniek was in Europa, aangepast aan de moderne tijd. Het is
dan ook mijn stellige overtuiging dat het voormalige povere slaagpercentage van
de militaire leerling-piloten in België opmerkelijk zal toenemen.
In het antwoord op vraag 19 vind je meer informatie hoe de opleiding tot piloot
van defensie momenteel verloopt.
BEGIN
PAGINA.
24. Wat zijn de kansen om
als meisje te slagen in de opleiding van militair piloot?
Vermits er weinig
meisjes in de selectieproeven slagen is het moeilijk om hierop een volledig
antwoord te formuleren. Wel is het zo dat de meeste meisjes die tot nog toe aan
hun opleiding van militair piloot begonnen, hun vleugels hebben behaald. Voor
mijn zeer persoonlijke indruk baseer ik me vooral op de eerste vrouwelijke
piloot van de luchtmacht, die ik destijds als onderofficier onder mijn hoede
had. De fysieke selectieproeven waren bijzonder zwaar. Haar werkomgeving heeft
haar tijdens de voorbereiding hiervan, maar ook in andere domeinen, bijzonder
goed bijgestaan. Eens de selectieproeven achter de rug zijn, denk ik dat de
kansen om te slagen als meisje zeker niet onderliggen bij de kansen van de
mannelijke collega's. Een getuigenis van de eerste vrouwelijke F16 piloot,
enkele jaren geleden verschenen in het tijdschrift
Flair,
en van haar jongste F16 collega en haar vriendin, onlangs gepubliceerd in
De Standaard, is misschien
wel verrijkend.
25. Is de
academische vorming een
moeilijk onderdeel?
De academische vorming kan
men bezwaarlijk als moeilijk bestempelen. Toch dient te worden aangestipt dat
met de recente herziening van het trainingsconcept voor de kandidaat-piloten van
defensie de academische vorming opmerkelijk werd opgewaardeerd. De toenemende
complexiteit van de luchtvaartomgeving en de technische specificiteit van het
luchtwezen maakten de kwalitatieve verbetering van het academisch onderricht
onafwendbaar. Het eerste luik academische vorming, dat tijdens een periode van
veertien maanden aan de Koninklijke Militaire School gegeven wordt door het
Departement Air, beloont de ijverige student met het behalen van de PFL of de
vergunning van privaat vliegtuigbestuurder. Daarna volgt een volgende luik
academische vorming, die eerder is toegespitst op theoretische omkadering, die
nodig is om je vliegopleiding tot een goed einde te brengen. Regelmatig studeren is ook hier de boodschap. Een goed
resultaat in de grondschool, zoals deze academische vorming ook wel genoemd
wordt, kan trouwens een bonus betekenen indien je qua
vliegen een zwak moment kent en een evaluatiecommissie je situatie doorneemt.
Besef ook dat het succes van elke vlucht, als leerling-piloot maar ook als
volleerd piloot, voor een groot deel bepaald wordt door een goede voorbereiding
op de grond.
BEGIN
PAGINA.
26. Hoe ziet een type-dag
eruit van een leerling-piloot eens hij met de vliegopleiding is gestart?
Tijdens een normale
werkdag wordt een halve dag grondschool afgewisseld met een halve dag vlucht.
Tijdens periodes van minder goede weersomstandigheden kan het zijn dat er
volledige dagen met grondschool voorzien worden, die dan bij een periode van
goede meteo worden afgewisseld met dagen van vlucht. Tijdens een vluchtperiode
probeert de vluchtplanner je minstens éénmaal te laten vliegen maar omwille
van slechte weersomstandigheden (te veel wind buiten de as van de landingsbaan,
slechte zichtbaarheid, te lage bewolking) of andere prioriteiten van je
vlieginstructeur (andere leerling staat voor progressie- of eindtest) of te
weinig vliegtuigen ( bij mooi weer vliegen er meer leerlingen solo) zal de
planning van één vlucht per dag meermaals niet lukken. Toch zal het ook
af en toe gebeuren dan je meer dan éénmaal per vluchtperiode de lucht ingaat.
Besef wel dat elke vlucht door je persoonlijk wordt voorbereid, en dat je
instructeur een uitgebreide briefing en debriefing zal geven. Hij noteert
trouwens het verloop van elke vlucht in detail op een beoordelingsfiche met
kleurencode, die in je opleidingsdossier wordt
geklasseerd.
27. Kan je als jong piloot
het vliegtuigtype kiezen waarop je wil vliegen?
De keuze van het vliegtuigtype
waarop je wil vliegen heeft voortaan plaats in de loop van je vliegopleiding.
Hoe en wanneer dit gebeurt kan je in het antwoord op vraag 19 nalezen. Er zijn
immers niet steeds voldoende plaatsen in het smaldeel van je voorkeur beschikbaar. Het aantal
piloten in de vliegsmaldelen wordt immers bepaald door het vliegplan, het totaal
aantal vlieguren dat voor de piloten van de luchtcomponent beschikbaar is. Ook
moeten de vacante plaatsen in de verschillende smaldelen op een zo evenwichtig
mogelijke manier worden opgevuld.
BEGIN
PAGINA.
28. Hoe moet men zich de
volledige loopbaan van piloot bij defensie en de daarbij horende wedde en premies
voorstellen?
De Defensiehuizen,
die vaak gevestigd zijn in de provinciehoofdsteden, beschikken in principe
over de meest recente en volledige informatie over de volledige loopbaan van
piloot bij defensie en de daarbij horende wedde en premies.
29. Wanneer ga je als
militair piloot met pensioen?
Als militair piloot
word je pensioenleeftijd bepaald door de militaire graad die je bekleedt. Hoe
lager de graad, hoe vroeger met pensioen. Zo ga je als commandant op de leeftijd
van 45 jaar met pensioen. Voor de hoogste graad is de pensioenleeftijd 58
jaar. De pensioenregeling is recent grondig
herzien. Ook binnen defensie wordt het generatiepact in een militaire vorm
gegoten. Het Concept Gemengde Loopbaan heeft voor alle categorieën van personeel
binnen defensie, dus ook voor de militaire piloten, een andere pensioenregeling
tot gevolg. Er zal, naar analogie met de Europese luchtmachten, langer
moeten gewerkt worden.
30. Waar kan men terecht
voor bijkomende informatie?
Op de officiële web site van de
Belgische Krijgsmacht vindt men in
principe de nodige contactpunten en informatie terug over de loopbaan van
militair piloot. Men kan ook
de Defensiehuizen in de diverse provinciehoofdplaatsen contacteren of bezoeken, waar de nodige informatie beschikbaar is.
31. Is het mogelijk om
meer te vernemen over het echte leven van piloot bij defensie?
Verschillende
getuigenissen van militaire piloten kunnen inderdaad worden geraadpleegd. Hier kan je
verschillende interviews
vinden, ook van een Belgisch piloot. De getuigenissen van verschillende
vrouwelijke piloten zijn eveneens beschikbaar: een majoor in de USAF op F15
,
onze eerste vrouw op F16,
destijds onze jongste vrouw op F
16 en haar vriendin.
Over het erg gevarieerde leven van piloot
van defensie kan je ook hier een keuze maken uit
diverse
recent gepubliceerde artikels.
BEGIN
PAGINA.
Update 14 september 2009.
