|
Het Broederschap van Sint-Evermarus te Rutten.
Dit artikel is tot stand gekomen door de welwillende medewerking van graaf Alexander de Grunne die ik hiervoor dan ook dank .
Ets op pamflet van “ Het Broederschap van OLV, toevlucht der sondaeren en van den H.Evermarus Martelaer in de Collegiale en de Parochie Kercke van Rutten 1668 .
Gebed van het Broederschap : Men bidt tot OLV, de barmhartige moeder dat ze de gebeden ontvangt en overmaakt aan de Allerheiligste Drievuldigheid om zich te wapenen tegen de 5 Kwaden die de ziel van een mens bedreigen . De ziel die door het dierbaar bloed van haar zoon Jezus werd verlost . Dit bereikt men door de ordonnantiën van dit Broederschap na te leven .
De vijf Kwaden: 1. Les perils de peche , de beproevingen van de zonde, voorgesteld door een afgod geflankeerd door de kerk en de mensen 2. Les Afflictions , de tergende beproevingen van bovenaf , voorgesteld door de bliksem 3. La peche mortel , de doodzonden , voorgesteld door de 7-koppige draak 4. La mauvaise morte , pietje de dood die als een dief in de nacht komt en als laatste la Purificatio , het vagevuur , waarin we allen terechtkomen en hopelijk snel verlost worden . ( zie 4cirkels op onderzijde van ets )
Gebed ter ere van de H. Evermarus : Men bidt tot Jezus Christus om door voorspraak van hun patroon H.Evermarus de Broederschap tot aan hun dood te mogen dienen en zo in de hemel te geraken .
Regelen der Broederschap : 1. Doel is door voorspraak van OLV en Evermarus vrijwaart te zijn van de 5 Kwaden . 2. Men moet alle dagen lezen de Salve Regina, de 5 paternosters, de 5 Ave Maria , den Salve niet wetende dan te zullen lezen den Credo of ’t Geloof . 3. Alle 15 dagen of tenminste 1 maal per maand biechten . 4. 2 maal per jaar de belijdenissen van Christus ( Credo ) lezen of horen lezen .
Verder op ’t pamflet staat Maximiliaan Henricus ( zie foto hieronder ) door de gratie Gods, aartsbisschop van Keulen , keurvorst van het Keizerrijk , aartskanselier van Italië en pauselijk legaat , bisschop en prins van Luik, bevestigt het broederschap met Guillaume Portugal , pastoor en kannunnik te Rutten als getuige .
Vanwaar die band met OLV : Die heeft wel altijd bestaan te Rutten daar in de oude kapel Evermarus aan 1 kant stond en OLV aan de andere . Maar er is in 1620 nog iets gebeurd , dat de kerk niet kon laten liggen . Het was de slag van de witte berg in Polen ( Praag ) die hier centraal staat . De katholieken tegen de niet-katholieken . Een zekere pater Dominicus van Jezus Maria, vicaris en generaal definiteur van de eerwaarde paters Carmelieten vindt tijdens voornoemde beleg in een klooster een Maria-figuur met kind met uitgestoken ogen . Mismeesterd door de ketters , roept hij uit . Aan het kind op haar schoot is er niet geraakt . Keizer Ferdinand II ( streng katholiek ) pakt dit met beide handen aan om z’n troepen ( die in de minderheid waren en strategisch slecht opgesteld stonden onder aan de berg) te motiveren . Zo behalen de katholieke troepen een wonderbaarlijke overwinning op de niet-katholieken . Ferdinand II ( zie foto hieronder ) zou het beeld van Maria om z’n hals gedragen hebben tijdens de bestorming op 8 november 1620 , de dag der overwinning . Deze overwinning was zeer belangrijk en heeft een zeer groot gevolg gehad waar ik nu niet op in ga . Deze Maria ligt aan de basis van dit pamflet en de stichting van dit Broederschap dat de locale bevolking terug warm moet maken . Het beeld is in 1620 naar Rome gebracht en opgesteld in de kerk van de eerwaarde paters Carmelieten door paus Gregorius XV in het jaar 1622 .
Plichten en rechten van het Broederschap :
Volle aflaten door te biechten .
40 dagen aflaat te verkrijgen door 1. Als ze 2x per jaar professie van het geloof doen , openbaar of heimelijk 2. Te communie gaan of biechten voor het verlossen van een zuster – of broederziel uit het vagevuur 3. Als ze de priester volgen als deze het H.Sacrament naar een zieke draagt 4. Als ze 5 paternosters en 5 ave maria zullen lezen tot intentie van het Broederschap
20 dagen aflaat te verkrijgen door een salve regina of als ze een goed werk verrichten voor het Broederschap .
Dit werd uitgehangen in de kerk op bepaalde tijdstippen . De pastoor is de directeur van het Broederschap , aangevuld met 2 of 3 meesters of mombers uit de belangrijkste families en één secretaris .
De namen van zusters en broeders ( deze lijst volgt hieronder ) in 1 boek dient om te weten als ze ziek of overleden zijn , zodat de broederschap voor hen kan bidden . Bij overlijden zal men de naam in het boek niet doorstrepen, maar een kruisje voorzetten . Want alle namen zullen herinnerd worden .
Opdat ieder zal kunnen lid worden moet men niet betalen . Men mag vrijelijk geven door iets in de offerstaak te steken, die rond de kapel van OLV staat . Alle giften bij leven en dood worden ingeschreven in het register , maar blijven geheim .
Eén zondag of een andere dag van de maand een volle aflaat verdienen door een tijdens een middagprocessie rond de kerk mee te gaan zingende de litaniën van OLV van Loretten of het H. Sacrament van het Altaar te dragen .
Een speciale dag per jaar zal gehouden worden voor allen daar deze de pastoor hardop in de kerk ( voor deze die niet kunnen lezen) het gebed en de regels van de Broederschap horen voorlezen en allen zullen luidop herhalen . Een jaarlijkse feestdag zal gehouden worden in de namiddag en allen zullen kunnen meegaan al biddend . In de voormiddag moet men de mensen laten biechten . In de processie wordt gerepareerd de oneer die Jezus ondervond ten tijde van zijn passie . Toen hij geleid en wedergeleid werd gelijk als in een processie door die stad Jeruzalem, te weten : van de hof der Olijven tot Cayphas, van Cayphas tot Pilatus , van Pilatus tot Herodes en van Herodes weer tot Pilatus en voorts tot de Calvarieberg .
De pastoor of de mombers zullen de namen van de dode of zieke broeders en zusters hardop lezen zodat anderen deze gedenken en zij vlugger uit het vagevuur gered worden . ’s Anderdaags zal een jaargetijde gehouden worden voor de afgestorven zusters en broeders . Als ze een kaars of toorts achtergelaten hebben voor het Broederschap zal men zingen in de volgende mis voor hun heil .
Broederschap moet men zien als een “ Kostelycken Steen “ die onze Heer vergelijkt met “ Het Rijk der Hemelen “( Matheus 13, cap. ) .
Dit tractaat is geschreven door eerwaarde pater Julianus le Fort , Jezuiet .
Hier volgt de lijst met namen ingeschreven doorheen enige tijd :
- Dominus Michael Coixs , Anthonia Crouwette (echtgenote ), Maria Cornelia,Johanna Georgia en Maria Clara ( de kinderen )
- Jan Portegael, oudste schepen en vicaris
- Aegidius Francken, schepen , Catharina Weere , zijn huisvrouw
- Lambertus Hermal, knecht
- Ieleen Jacobs, dienstmaagd
- Ardt Bolsch, schepen, Agnes Stevens, zijn huisvrouw,Ardt en Anna Maria , de kinderen
- Willem Stevens, schepen, Maria Portugaels, Willem, Jan,Bartholomeus en Ardt, de kinderen
- Herman Taerts , Anna Bolch, zijn huisvrouw, Maria, Bartholomeus,Ardt, Hermannus,Dionysius,Evermarus en Elisabeth, de
kinderen
- Guillelmus Boes, jonkman en dorpsmeester, nu getrouwd met Catharina Weere
- Hendrick Smets, Gertrude Weere , zijn huisvrouw, Gertruyd,Hendrik en Catlijn, de kinderen
- Ian Smets , vicaris
- Catharina Ghysens, weduwe, Margaretha en Ida Portegaels, de kinderen
- Hendrik van den Mortel, Ioanna van Elst, huisvrouw,Bartholomeus,Pincxt,Enken, de kinderen
- Nicolaes Thys, Anna van Elst,huisvrouw,Maria en Jan , de kinderen
- Maria Denis, weduwe
- Willem Christiaens, Gertrude Smets, huisvrouw, Leyn en Maarten , de kinderen
- Enken Thys, weduwe
- Huben Bils, Elisabeth Voesen, huisvrouw,Ardt,Gielis en Maria, de kinderen
- Lemmen Coix, Leyn Bils, huisvrouw,Christien Coix, jongdochter
- Ardt Loix, Maria Berden , zijn huisvrouw
- Nys Renens
- Ian Jacok
- Thierren Goffing, Ida Claren, huisvrouw
- Leyn Proesmans
- Ian van As
- Anne Portugaels
- Andreas Mullenaers, Elisabeth Stevens, zijn huisvrouw, Maria, Peter,Ardt en Isabella , de kinderen
- Jacob Arckens
- Ardt Vosters, jonkman
- Paschesius Vosters, jonkman
- Anna Beetrans van freren
- Herman Mullenaers, Gertruyt Portegaels, huisvrouw,Ardt en Isabel, de kinderen
- Hendrik Portugaels en Maria Mullenaers, huisvrouw
- Ian Mullenaers , Maria Grootloon, huisvrouw en Maria , dochter
- Peter Mullenaers, Maria Dirix, huisvrouw
- Anna Arckens,jongdochter
- Ian Arckens, jongman
- Huben Kleijnen , vicaris, Maria Falley, zijn huisvrouw, Symon,Helena,Leonard en Oda, de kinderen
- Hendric Mortel,Christin Huerlic, zijn huisvrouw
- Thonis Smets, Maria Peters , zijn huisvrouw
- Maria Paludanus
- Ida Portugaels
- Lemmen Loix, enden Portugaels, zijn huisvrouw , Keerst,Lemmen,Willem,Gertruyt,Maria,Ida,Enneken,Janneke, de kinderen
- Ioest Hendricx,weduwnaar
- Catharina Hendricx en Ioest Hendricx, Catlijn Hermes, zijn huisvrouw
- Margaretha Hendrick
- Gielis Hendricks, jongman
- Nicolas Ernoth, Marie Lamarche , zijn huisvrouw,
- Martin Ernoth
- Peter Schouteden, Maria Iagding, huisvrouw
- Ardt Vrancken, Anna Francken, huisvrouw, Jan, Enken,Ardt,Franck, de kinderen
- Catharina Raedts,jongdochter
- Maria Heraux, jongdochter
- Ian Portugaels, weduwnaar
- Herman Portugaels
- Ian Hallaert,Maria Hendrickx, huisvrouw, Maria en Jan , de kinderen
- Ian Kempeners, Ida Sleenaeken, huisvrouw
- Maria, beghijn te Tongeren,Enken,Gertruyt woont in Tongers begijnhof, Margriet
- Gerardus Cornely, Anna Portugaels, huisvrouw
- Paulus Cornely
- Franc Portugaels, koster, Catharina Taerts, huisvrouw, Gertruyt,Anna, Maria, Catharina,Arnoldus, Herman, de kinderen
- Ian Portugaels, junkman
- Jacob francken, bode, Anna Vrancken, huisvrouw,Maria,Franck, Elisabeth, Lyun, de kinderen
- Ian Engelbosch, Maria Stevens, huisvrouw
- Enghel Engelbosch
- Heylken bosch, weduwe,Ian,Ardt,Franck en Maria Engelbosch, de kinderen
- Cloes Lambrecht, Anna Denis, huisvrouw,
- Anna Stevens, van Elch
- Jacob van der Weyer
- Ian van der Meer, van Elch
- Ardt francken,weduwnaar
- Franc francken
- Ian Arckens, maria huisvrouw,Jehan,Oda,Margriet,Herman, de kinderen
- Dierik,peters, Maria schouteden, huisvrouw,Jan en Margriet, de kinderen
- Leonardt Mochons
- Anna Mochons
- Ardt Portugaels,Anna Swennen , huisvrouw
- Vaes Voelen ( alias ), Enken Voelen, huisvrouw,Isabel,Voes,Dries,Lynen,Ian
- Thonis Thomsens
- Willem Diercx, Gertruyd Thyskens, huisvrouw,Gilis,Laurens,Enken,Cloes, Ida, de kinderen
- Jehae Tierens, Billien Tilmans, huisvrouw
- Ian Tilmans, jonkman
- Catlijn Nelesen
- Anna Claren
- Maria en Margarita Schouteden, jongdochters
- Maria Vrijen,weduwe, Thys,Margriet en Ida Viselaers, de kinderen
- Lyssen Bools, weduwe, Bartholomeus,Maria en Liesbeth francken , de kinderen
- Stas Thijs, Maria vrancken, huisvrouw
- Catlijn Thys
- Isabel Loyens, jongdochter
- Gertruyt grootloons, Catharina grootloons
- Hendrick grootloon, Elisabeth Smets, huisvrouw
- Catlijn Leuwens
- Ardt Noddens,Helken Ghijsbrecht, huisvrouw,Cecilia,Maria,Margareta en Leenaerdt , de kinderen
- Mademoiselle Marie Francoise Le Clerq de Valencien
- Mademoiselle Marguerithe Le Moine de Valencien
- Jehenne Thoma van Elch
- Gilette Cole
- Elisabeth Grelen van Godisleeuw
- Anna Therye
- Maria , Gertrude,Clathlijn en Ioanna Swennen
- Willem Peters
- Maria Gilisen
- Maria Portugaels
- Willem Sleenaecken
- Elisabeth Hendricx
- Mees Mullenaers
- Eustachius en Aldegondis Mochons
- Paschasius, Ghielis en Enken Moorsch ( niet van Rutten )
- Leonardis Piri
- Franciscus Portugaels , de oude koster
- Catlijn Valleye
- Rita Vanormelingen ( niet van Rutten )
- Margriet Peters
- Anna Lucas
- Willem Peters
- Marie Peters
- Marie Stevens , beghijn binnen Tongeren
- Marie Agnes Smets , beghijn binnen Sint-Leeuw
- Ian Grootaers,Ida Vrijens, huisvrouw, Ian , Margriet en Lysen , de kinderen
- Willem Denis
- Bartholomeus en Anna Portugaels
- Elisabeth Schouteden
- Anna Portugaels
- Laurentius Hendricx
- Ian Hermes
- Ian Mullenaers, jonkman
- Maria Arckens
- Hendric Loeken
- Anna en Elisabeth Arckens
- Catlijn Vrancken
- Agatha Prosmans
- Agnes Thys
- Agnes Raymaeckers
- Maria Bils
- Hendric van Elst
- Anna Daenen van eur
- Thonis Prosmans, Maria Hermes, huisvrouw
- Lemmen van Val
- Willem Boes, Gertruyt Portugaels, huisvrouw
- Ian Mullenaers,Anna Maria grootloo, huisvrouw
- Hendric Graetia van Lauw, Marguerite van Ormelingen , hyuisvrouw
- Willem Graetia
- Elisabeth Thys
- Gielis Louwet van Lauw, Agnes Germis, huisvrouw, Ioanna,Christina en Ghielis , de kinderen
- Agnes Peeters
- Andreas Ioeken( Iocken ), Maria Minnaers, conjoint,Anna en Ian , de kinderen
- Peter Loeyx, Jehae , Marie,Christine en Leyn Loeyx
- Maria Kersten van Lauw
- Margriet Arckens
- Elisabeth Germis,Idaa,Billien en Elisabeth Baillien van Lauw
- Kerst Jacobs
- Anna Olivier, beghijn te Tongeren
- Mees Jehaes van Lauw
- Deumen Peters
- Thijs Christiaens
- Huben Drieskens
- Leen Thijskens
- Gerardus Cannen
- Ioanna Ioecken
- Gertruyt Lemmes
- Stas en Jan van Elst
- Herman Hermes
- Bauduing Vaciau
- Marie Heraer
- Marc Pannee de Tilou
- Marie de Lunu de Tile
- Anne Robinet ( Tongeren )
- Anna Smysters
- Leonaert Raymaeckers
- Peter Loeyx ( Lauw )
- Ian Leuwens
- Kerst van Heer ( Lauw )
- Elisabeth van Ormelingen ( Lauw )
- Arnoldus van Vleytinghen , jonkman uit Tongeren
- Willem Peeters
- Reeneer Rickalt ( Lauw )
- Maria Martens ( Lauw )
- Mees Mullenaers
- Machiel Gielen , jonkman te Rutten
- Mees Arckens, Eleen Peters, huisvrouw en Ardt , kind
- Catherine Noddens
- Stas Palmen
- Marie Symons alias Cleynen
- Anne Maleys
- Kerst Kersten ( Lauw )
- Leyncken bosch ( Lauw )
|
