Lauw in de oorlog tussen de Awans en de Waroux

Omstreeks 1130 kwam een franse prins , Raës de Dammartin , zich vestigen in onze contreien en huwde de rijke erfgename van de familie de Warfusée . De nakomelingen gingen zich eerst vestigen in Awans en Waroux en verspreidden zich later over een groot stuk van Haspengouw . Ze hielden zich bezig met roven en vechten en bouwden onze streek vol met donjons en versterkte torens .

Rond 1290 was Guillaume de Waroux de leider van de Waroux en de chef van de Awans was Humbert Corbeau .

De oorlog begon rond die periode en duurde tot 1335 , met veel tussenpozen ( quarantaines , 40 dagen ) , telkens na de dood van een ridder . Het bizarre was dat de tegenstrevers ( twisten tussen neven en verre neven ) aan de koffietafel naast mekaar zaten en feesten en daarna mekaar naar het leven stonden .

Humbert had een mooi , rijk meisje op z'n grondgebied beloofd aan z'n neef Gérard , maar het meisje was verliefd op een neef van Guillaume de Waroux , die het meisje ging schaken en ermee huwde .Humbert zag hier een kans om eens en voor altijd z'n tegenstanders te vernietigen .Het was het begin van een oorlog die de ganse luikse adel decimeerde en waarvan deze zich nooit meer herstelde . Bijna iedereen van de luikse adel werd in het conflict meegezogen daar ze bijna allen familie waren en gehouden waren mekaar bij te staan .. Ook de edelen die zich van Lauw ( del Wege ) noemden hebben deel genomen aan deze gevechten , ze droegen een horizontale rode band bovenaan op een zilveren schild . Latere del Weges droegen een ander schild , ene was schepen te Tongeren, geen verwantschap met voorgaande, maar met de familie de Bierset . Tot welke clan ze behoorden is niet duidelijk , men kan kijken naar familiebanden . Louis del Wege, seneschalk van Ludovicus, graaf van Loon , was gehuwd met een Festeau , wier vader de wapens van Haccourt( Andrieskruis met 4 merletten ) aannam en als Louis zich daarin kon vinden, vocht hij mee met de Awans . Of hij vocht mee met de Waroux die bij de Mal St.Martin de hulp van de Louis de Looz kregen .Z'n vrouw is trouwens hertrouwd na de dood van haar man . Volgens Hemricourt leefde hij niet meer in 1335 en heeft hij de oorlog dus niet overleefd . Hij had ook geen kinderen Er zijn voorbeelden genoeg van families die tijdens deze lange oorlog van kamp verwisseld hebben .

Zie hieronder een ruwe schets van de twee clans . Deze schets komt uit de prac htige brochure Un itinéraire de la guerre des Awans et des Waroux croisant un chemin des Templiers du Cercle Géohistorique de la Hesbaye liégeoise .

Veel gevechten hadden plaats en de prins-bisschop moest vele malen tussenkomen om de gemoederen te bedaren of als weer eens iemand een bestand had geschonden .We geven enkel de gebeurtenis weer waarin Lauw vermeld wordt . Na de dood van Humbert Corbeau( zie hieronder ) , plaatsten deze van Awans Guillaume de Geneffe van het huis van Awans en heer van Waremme in de plaats . Hij was wreed , inventief en energiek . Deze van Waroux hadden Henri de Hermalle , niet minder energiek , maar loyaler en minder wreed .

Op een dag in het jaar 1311 begaf Henri de Hermalle zich naar een tornooi te Sint-Truiden op uitnodiging van de heer van Seraing . Guillaume was dit te weet gekomen en zag z'n kans schoon om een eitje te pellen met Henri . In Sint-Truiden liepen ze mekaar tegen het lijf en er ontstond een woordenwisseling . De ordediensten konden nog op tijd tussenkomen en beide heren werden vriendelijk verzocht de stad te verlaten ; De heer van Seraing wou eerst z'n buitenverblijf te Herck gaan bezoeken en Henri ging enkel met enkele bedienden verder . Guillaume stond hem op enige afstand van het dorp Lauw op te wachten in een hinderlaag met een 15-tal ridders waaronder z'n broer Arnauld de Jehet . Eens ter plaatste werd Henri overmeesterd en er werd goed ingehakt op hem , z'n dienaars vluchtten weg . Roerloos en onder het bloed bleef hij liggen . Guillaume was overtuigd van z'n dood , maar z'n broer Arnauld stak nog een laatste maal onder z'n harnasplaat in om zeker te zijn .

De heer van Hermalle was echter niet dood , laat staan zwaar gewond . Het zag er allemaal erger uit dan het was . Geen enkele verwonding was dodelijk . De steek van Arnauld was gegleden tussen het lichaam en het harnas . De dienaars kwamen terug en begonnen hun meester te verzorgen . Ze putten water uit de Jeker en haalden in het dorp Lauw een kar om Henri de Hermalle op te leggen . Ze transporteerden hem naar Herck, waar zich de heer van Seraing zich bevond . Die van Waroux zinden op wraak , wat eindigde in het Mal St.Martin .

Op 25 augustus 1325 stonden beide heren weer tegenover mekaar op de vlakte van Dammartin . Henri de Hermalle viel onder het zwaard van Guillaume de Waremme , een reus op een van de grootste strijdrossen van die tijd . Daarop vluchtten de Waroux in paniek weg . Ze verloren 65 dappere ridders en een hoop voetvolk . De Awans hadden minieme verliezen .

Deze wrede oorlog tussen de nakomelingen van dezelfde familie eindigde in het jaar 1335 . De liefde die aan de oorsprong lag van het conflict , deed nu het conflict ophouden .

Thiry de Haneffe, heer van Seraing, een van de meeste geduchte chefs van de Awans, huwde de dochter van Gauthier de Warfusée, kapitein van de Waroux .