Dorpskerken

Vandaag probeer ik vergeefs de familie B. te bellen, die ik op 2 oogst ontmoette tijdens de overtocht over de Pyreneeën: de klim naar de Col du Pourtalet. De heer B. gaf me zijn adres, in de gemeente Carquefou, een voorstadje van Nantes. De telefoon wordt evenwel niet opgenomen, ik neem aan dat er niemand thuis is.

Rustig rij ik van dorp tot dorp, van kerk tot kerk. Zoals vaak valt het me op hoe in elke streek de kerkjes sterk op elkaar lijken. Ook in 1996 ontdekte ik de bolvormige lage spitsen in de Franche-Compté, de klassieke hoge spitsen in Boergondië en de romaanse bouwwerken zonder spits, doch met een puntdak (streek rond Tournus) die ik op 20 april uitgebreid bezocht. De dorpen rond Toulouse worden bekroond met een achthoekige klokkentoren, telkens een kopie van de toren van de Saint-Serninbasiliek: verscheidene, steeds kleinere verdiepingen.

Een paar dagen terug leken de romaanse bidhuizen van de Saintonge het werk van één enkele architect, en in het zuiden van de Loire-Atlantique zijn de zeer hoog in de lucht priemende neoromaanse en neogotische spitsen niet te tellen.

Dergelijk verschijnsel vind je uiteraard ook in Vlaanderen: nabij de kust die formidabele, forse hoge torens, al dan niet met een spits; de bescheiden gebouwtjes in de Kempen, tenminste in de niet door de Industriële Revolutie aangetaste dorpjes. En in mijn eigen Hageland tref je talrijke grote en kleinere tempels in de typische bruine ijzerzandsteen. De gotiek heeft er zelfs een eigen naam, naar de voornaamste rivier thuis in de streek: Demergotiek. De voornaamste monumenten zijn uiteraard een bezoekje waard:

• Aarschot: Onze-Lieve-Vrouwekerk;
• Diest: de kerken Sint-Sulpitius, Onze-Lieve-Vrouw en begijnhof;
• Zichem en Halen: parochiekerk;
• Averbode: 14e-eeuwse poortgebouw van de abdij.

Scherpenheuvels barokke koepel werd eveneens gedeeltelijk in diestiaan gebouwd. En wie een idee heeft waarom al die kerken in een bepaalde streek – in Frankrijk, bij ons of nog elders – zo op mekaar lijken, mag me dat eens uitleggen. Want ik ben benieuwd…