Aardappelen controleren op doorwas!

Telkens de bodemtemperatuur te hoog oploopt zijn er problemen met doorwas. Nu er zowat overal regen komt is het best even het gewas te controleren. In dit artikel leest u wat het is, hoe dit ontstaat, wat de nadelen zijn en hoe je best reageert.

Wat is doorwas?
De aardappelplant kent als het ware een tweede groei. Op de stengels ontstaan vlak onder de grond nieuwe uitlopers (stolonen) waarop dan kleine knolletjes groeien. Op de al gevormde aardappelen ontstaan scheuten die dikwijls uitlopen op een tweede kleinere knol. Ook zullen de planten nieuwe bladeren en scheuten bovengronds vormen.

Foto 1 : juist onder de grond ontstaan een massa nieuwe uitlopers met kleine knolletjes. Dit veroorzaakt uiteindelijk een kleinere sortering.

Wat is de oorzaak van doorwas?
De grote hitte heeft ervoor gezorgd dat de bodemtemperatuur gedurende enkele dagen boven de 25 graden ging. Het is bekend dat dit het ontstaan van doorwas bevordert. Als daarna een regenperiode volgt worden overvloedig nieuwe scheuten, bladeren en soms zelfs bloemen gevormd. De kiemrust van de aardappelen wordt doorbroken en de knollen onder de grond die al gevormd zijn vormen uitlopers.

 
Foto 2 : Op de middelste aardappel is een klein scheutje aanwezig waarop het begin van ontstaan van een secundaire knol te zien is.

Kan je dit voorkomen?
Enkel als de grond voldoende toegedekt was met loof en de grond regelmatig vochtig gehouden werd zal er minder doorwas zijn omdat de bodemtemperatuur er waarschijnlijk wat lager lag. Sommige rassen zijn extra gevoelig voor doorwas, maar geen enkel ras ontsnapt er volledig aan. Maar bij een grote hittegolf zoals we nu gekend hebben is doorwas praktisch onvermijdelijk

Kenmerken van doorwas
Doorwas bij aardappelen is zeer nadelig. De knollen zijn kleiner, een deel van de knollen wordt  glazig  en het percentage misvormde knollen neemt toe. 

Foto 3 : Ook deze vorm van doorwas is vervelend, Er ontstaan spruiten op knollen van planten waarvan het loof al afgestorven is, in dit geval bij het ras Première.

Nadelen van doorwas
Als het loof afsterft zal de nieuwe knol die ontstaan is na de doorwas blijven doorgroeien en de eerstgevormde knol gebruiken als voedselbron. Er wordt daarbij zetmeel onttrokken aan de eerste knol en er ontstaan glazige aardappelen.(glasaardappelen of waterzakken)

Hoe ontstaan glazige aardappelen?
Zolang het loof mooi groen is blijft de schade beperkt. Afgezien van het feit dat er soms heel veel kleine knolletjes ontstaan en de gemiddelde grootte van de knollen tegenvalt. Is het loof echter al vrijwel afgestorven (bij vroege rassen of bij aardappelen die sterk afgezien hebben door de droogte) dan kunnen er heel wat glazige aardappelen ontstaan. Bij langgerekte knollen ontstaan zo glazige plekken aan het naveluiteinde van de knol. Daar kan later ook natrot ontstaan. Dikwijls is dit ook een lichte vorm van glazigheid, die pas opvalt als de aardappelen gebakken worden, dan ontstaan daar bruine vlekken.

Wat doen als doorwas vastgesteld wordt?
Het probleem zal zich stellen als er regen valt na een droogteperiode. Dan moet er beslist worden.
Als er op dat moment doorwas aanwezig is kan je twee dingen doen

• Is het loof al afgestorven of niet meer groeikrachtig, dan wordt er best gerooid. Anders gaan de nieuwe scheuten al hun zetmeel uit de oude knollen halen. Of zullen de aardappelen kiemen in de grond.
• Is het loof nog mooi groen en is er nog voldoende groeikracht aanwezig dan kan je ze nog laten doorgroeien, maar zorg er wel voor dat je dan tijdig oogst en het loof niet laat afsterven. Bij late aardappelen kunnen, als er nog voldoende tijd is tot de oogst, de nieuwe knollen zelfs de oude knollen vevangen. In de meeste gevallen echter moet er op gelet worden dat aardappelen die te lijden gehad hebben van doorwas  groen geoogst worden. Het  loof afdraaien of afsnijden om de aardappelen in de grond te laten afrijpen is dan niet aangewezen. Nadeeltje is dat dergelijke groen geoogste aardappelen wat minder goed bewaren, maar dat is bij glazige aardappelen net zo. 

Meer over aardappelen :
De teelt van aardappelen.
Aardappelen planten?  Bemesting
Pootgoed kopen, voorkiemen en poten (aardappelen)
Aardappelen : Temperaturen boven 30 graden zijn heel schadelijk
Primeur aardappelen uit eigen groentetuin, genieten maar!
Aardappelen oogsten : Première vroeger dan Eersteling.
Aardappelen aanaarden
Aardappelen telen, de bemesting met kalium en stikstof
Aardappelen voorkiemen