Het venijn zit in de staart

Deze titel is werkelijk bedoeld om de vluchtige lezer op het verkeerde been te zetten. Eigenlijk bedoel ik het tegendeel: na een vermoeiende, nogal eentonige dag, en een paar vruchteloze pogingen om onderdak te vinden, beland ik in het stadje Ostuni.

Het is al redelijk laat, maar de gebruikelijke avondlijke drukte verleent het bijzonder pittoreske, historische centrum een warme charme, die fijn contrasteert met de koele avond. Temidden van oude, witte huizen torenen een paar kerken hoog uit. Sommige steegjes zien uit over de indrukwekkende kustvlakte en over de zee, zeven kilometer noordoostwaarts. Want Ostuni ligt tweehonderd meter boven het grijsblauwe water.

Ik zie er echt niet tegenop in dit centrum in openlucht te overnachten. Toch even iets over de vergeefse pogingen om een slaapplaats te vinden. Telkenmale beschouw ik dat als een uitdaging, kwestie in de medemens het beste naar boven te halen: mijn levensroeping. De pastoor van het dorpje Carovigno neemt niet eens de moeite mijn presentatiebrief te lezen. Hij frommelt een briefje van 10000 lire (208,- BEF of € 5,16) in handen en werkt me diplomatisch, maar bliksemsnel naar buiten.

Eerst bekruipt me de zin hem zijn geld terug te geven. Ik beschouw mezelf niet als een bedelaar, ik vraag geen geld, enkel een plekje om te slapen. Met die tienduizend lire is mijn probleem niet opgelost. Maar misschien is de man drukbezet, heeft hij geen tijd voor me. En Italianen zijn nu eenmaal niet rechttoe-rechtaan; niet voor niets vonden zij opnieuw de commedia dell’arte uit. Tienduizend lire is een beleefdere manier om iemand af te schepen dan hem af te snauwen: “Hoepel op, ik heb geen tijd!” Pastoors zijn ook maar mensen. Ik neem het hem niet eens kwalijk.

Acht kilometer verder, te Ostuni dus, probeer ik het eerst bij de zusters benedictinessen, wier regel mannelijk gezelschap verbiedt. Ze sturen me door naar de nonnetjes van Maria di Nova, een locale gemeenschap. Die verwijzen me op hun beurt naar Caritas, waarvan de lokalen gelegen zijn in… het klooster van de voornoemde benedictinessen!!! Hoe die religieuze gemeenschappen hier de verantwoordelijkheid op elkaar afschuiven, het heeft geen naam. Of, zoals de Bijbel zegt: “Dit volk eert Me met de lippen, maar hun hart is ver van Mij!”

Innerlijk ben ik toch een klein beetje boos geworden. Hoe is het in ’s hemelsnaam mogelijk dat er zo’n idiote regel bestaat van “alleen dames” zoals bij de zusters benedictinessen hier, of zoals in het nonnenklooster in het Siciliaanse Serradifalco (22 mei)? Rijm dat maar aan die beruchte uitspraak van Christus zelf dat “de sabbat er voor de mens is, en niet de mens voor de sabbat”!

Ja, het windt me wat op dat deze Katholieke en Apostolische Kerk het bestaan van dergelijke regels toelaat. Gaan die regels dan niet lijnrecht in tegen het evangelie, tegen de ganse bijbel: “Man en vrouw schiep Hij hen”? Ach, dit is alleen maar mijn geloof; ik moet de nederigheid kunnen opbrengen om mijn geloof niet te verheffen tot hét geloof. Verdomme, God, waarom heb Je me met zo’n heftig, wild temperament opgezadeld, dat niet in staat is tot enige nederigheid!

Achteraf kwam ik te weten dat de Katholieke Kerk dergelijke discriminatie ten stelligste afkeurt, en dat de zusters benedictinessen dus op geen enkele grond gastvrijheid mochten weigeren, evenmin als de nonnen in het Siciliaanse Serradifalco.

Jaja, ik weet het: nederigheid is een hoge deugd. Maar voor mij voorlopig teveel gevraagd. Ik ben niet nederig, niet bescheiden. Maar er is iets dat me deze minder goede karaktertrek draaglijk maakt: ik verkies onbescheidenheid boven valse bescheidenheid. En geloof me vrij, nu ik zo stilaan op weg ben naar mijn zesendertigste verjaardag, heb ik voldoende levenservaring en mensenkennis opgedaan om echte bescheidenheid te herkennen en valse bescheidenheid te ontmaskeren. De vals bescheidenen wezen gewaarschuwd!