In scheervlucht over defensie in 2005.

Rond de jaarwisseling worden we bestookt met jaaroverzichten allerhande, die met politieke en sportieve, met optimistische en pessimistische accenten het voorbije jaar in beeld brengen. We worden nogmaals herinnerd aan de gebeurtenissen die de krantenkoppen haalden en stellen vaak tot onze eigen verbazing vast dat er alweer een jaar achter de rug ligt. Tijdens die terugblik passeren heel wat gebeurtenissen, personen en organisaties de revue. We moeten echter vaststellen dat defensie meer en meer in de vergeethoek geraakt want tijdens een speurtocht naar een summiere vorm van appreciatie voor onze militairen in de jaaroverzichten van 2005 vangen we bot. Daarom vliegen we nu even in scheervlucht over defensie in 2005, met enkele feiten die nog even in de kijker mogen worden geplaatst als blijk van waardering voor de mannen en vrouwen, die het beste van zichzelf geven en die zelfs ver verwijderd van hun dierbaren de overstap hebben gemaakt naar het nieuwe jaar.

Januari.

Enkele weken nadat de dramatische tsunami langs de Indische Oceaan tienduizenden slachtoffers maakt, vertrekt de B-FAST ploeg samen met verschillende burgerlijke en militaire hulpverleners met een Airbus van de luchtcomponent. Er wordt door sommigen nogal giftig gereageerd op het feit dat het militaire luchttransport niet of onvoldoende beschikbaar is. Ook wordt de minister van Landsverdediging, André Flahaut, in sommige politieke middens als een ramptoerist afgeschilderd omdat hij weer eens als eerste politieke autoriteit de plaats van het onheil bezoekt. De politieke excellenties van Ontwikkelingssamenwerking  en van Buitenlandse Zaken zijn tijdens de Kerst- en Nieuwjaarsperiode immers niet beschikbaar en zoals het wel vaker gebeurt tijdens verlofperiodes is het de soldaat van wacht, André Flahaut, die de honneurs van de Belgische regering waarneemt.

Een detachement van vier helikopters A109 en een vijftigtal militairen van de Wing Heli van Bierset vertrekken naar Tusla AB in Bosnië Herzegovina om er in het kader van de opdracht Althea tot het einde van het jaar luchtsteun (verbindingsvluchten, passagierstransport, ongewapende verkenningsvluchten, medische evacuatie) te verzekeren. Door een rotatiesysteem zullen de piloten van de drie smaldelen van de Wing Heli aan de operaties kunnen deelnemen. Per rotatie zullen acht piloten ten minste drie A109's moeten bemannen waarvan er één klaar moet zijn binnen de 15 minuten en een tweede binnen het half uur. Alhoewel de vliegoperaties ten voordele van Althea vlot starten, blijkt koning winter in de Balkan een geduchte tegenstander. De A109's worden er voor het eerst operationeel met slumppads  of ski's aan hun landingsgestel ingezet om de landing in een besneeuwde omgeving minder heikel te doen verlopen.

De Seaking helikopters van Koksijde hebben met ernstige technische moeilijkheden te kampen. De permanentiedienst voor reddingen boven zee komt hierdoor in het gedrang. De vervanging van de 28 jaar oude toestellen zou hiermee wel eens in een stroomversnelling kunnen geraken. Hun vervanging is echter pas voorzien tegen 2008.

In Afghanistan kunnen enkele para-commando's zich niet houden aan de disciplinaire voorschriften en worden naar België gestuurd. De media storten zich op het voorval en sturen onjuiste en fantasierijke verhalen rond. Door het uitblijven van een officiële reactie laat de korpsoverste van de para-commando's de ware toedracht van de feiten publiceren en zorgt aldus voor een gepast antwoord aan diegenen die bij het kleinste incident met militairen denken met modder te moeten gooien.

Februari.

De in plaats stelling  van 2 C130-H's in de Democratische Republiek Kongo, voorzien als hulp bij de oprichting van een Kongolese brigade in Kamina en voor het transport van een bataljon UNO-soldaten van Benin naar Oost-Kongo, loopt omwille van technische problemen met de Hercules een tiental dagen vertraging op. Het geplande bezoek van een Belgische delegatie onder de leiding van Karel De Gucht, Minister van Buitenlandse Zaken, aan de provincie Ituri heeft dan ook vanuit Kisangani plaats aan boord van twee burgervliegtuigen in plaats van met de geplande C130-H's.

Karel De Gucht kondigt na een eerste bezoek van de Amerikaanse staatssecretaris Condoleezza Rice aan dat België 4 F16's naar Afghanistan zal sturen om de International Security Assistance Force (ISAF) te ondersteunen. De Belgen zullen er de eerder beproefde en succesvolle samenwerking met een Nederlands detachement verder zetten.

Een KC-135 tankvliegtuig van de Franse  luchtmacht wordt voor enkele dagen ontplooid  in Kleine Brogel. Tijdens een intensieve trainingsperiode kunnen zowel de Belgische F-16 piloten als de Franse fixed boom operatoren zich in hun respectievelijke domeinen bekwamen. Deze training zal enkele maanden later uitermate nuttig en nodig blijken te zijn.

Het laatste konvooi van ontmantelde F-16's vertrekt vanuit de loodsen van het reservevliegveld van Weelde naar het Competentiecentrum van het Rijdend Materiaal en de Bewapening, beter gekend als het Arsenaal van Rocourt bij Luik. De 31 F-16's, waarvan de eerste exemplaren sedert maart 1994 in Weelde werden ingevlogen, in de stille hoop ze op de tweedehands markt te kunnen verkopen, zullen te Rocourt volledig worden gedemonteerd en te koop worden aangeboden op de internationale markt met uitzondering van sommige hydraulische en elektrische onderdelen, die als wisselstukken voor de eigen vloot bestemd zijn.

Maart.

De Fairey Britten-Norman BN2A-21 Islander, uit dienst genomen zonder vervanging sedert einde december 2004, krijgt na nagenoeg 30 jaar trouwe dienst een afscheid, zij het ietwat te bescheiden, in de School van het Lichte Vliegwezen te Brasschaat. 

Thales wint het contract, op de laatste ministerraad van 2004 goedgekeurd, om de 11 C-130H transportvliegtuigen uit te rusten met een modern zelfbeschermingssysteem. Het gerenommeerde Deense bedrijf Terma krijgt als subcontractant de integratie van de diverse systemen toegekend. De RWR (Radar Warning Receiver) CATS-100 van Thales, die erg veel gelijkenis toont met de Carapace van de F-16's, en de reeds geïnstalleerde IR-MWS (Infra-Red Missile Warning System) AN/AAR-44A maken ondermeer deel uit van deze integratie. Terma zal zijn eigen AN/ALQ-213 Electronic Warfare Management System, ook al geen onbekende voor de recce-versie van de Belgische F-16, en zijn voor ons bekende Advanced Countermeasures Dispensing System naast een Tactical Data Unit ook in het geheel integreren. Barco staat als enige Belgisch bedrijf in voor de displays want het Portugese OGMA zal de nieuwe uitrusting aan boord van de C-130H installeren.
Het supermoderne zelfbeschermingssysteem is zowat het beste in zijn soort. De uitrusting vraagt slechts om een minimale interventie van de piloot, laat zijn training toe in een Electronic Warfare omgeving tijdens een normale zending (Embedded Training) en registreert alle geobserveerde incidenten tijdens de vlucht.
In militaire luchttransportmiddens bestond er niet echt eensgezindheid over de operationele noodzaak voor dergelijk supermodern systeem omdat ons militair luchttransport steeds in een omgeving met een beperkt risico wordt ingezet en omdat het prijskaartje van 22,434 miljoen € in een periode van minuscule investeringsbudgetten een beetje te veel is van het goede.

André Flahaut doet heel wat stof opwaaien door zijn beslissing om 11 posten van militaire attachés af te schaffen. Zijn nobele bedoeling, namelijk besparen, vindt bij de oppositie geen gehoor. De schijnbare communicatiestoornis met Buitenlandse Zaken, die over het initiatief niet zou zijn ingelicht, duwt de populariteitscurve van de minister van Defensie nog verder in het rood.

April. 

10 F-16's vertrekken op 14 april vanuit Florennes naar El Centro NAS in Zuid-Californië voor de jaarlijkse Cross Continental Deployment (CCD). Op 16 mei verplaatst het detachement zich noordwaarts om aan te belanden in Cold Lake CFB in Alberta Canada om er aan de oefening Maple Flag 2005 deel te nemen.
Tijdens de eerste periode trainen de piloten van Florennes en Kleine Brogel zich ondermeer in de uitgestrekte oefengebieden en schietvelden van Californië en Arizona in het vliegen op zeer lage hoogte, het afwerpen van oorlogsmunitie, het gebruik van de Lantirn Targeting Pod en van de Night Vision Goggles (NVG). Het detachement van 108 personen heeft meer dan de handen vol om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheid om gedurende elke werkdag, vier weken lang, elk vliegtuig driemaal te laten vliegen, namelijk een zending in daglicht en twee zendingen 's nachts, met landingen tot na middernacht. Het trainingsniveau dat men in het dunbevolkte woestijngebied van El Centro na enkele weken bereikt, haalt men in België slechts na maanden.
Tijdens het Canadese luik van de CCD wordt de multinationale samenwerking van 11 landen in moderne luchtoperaties beoefend. Ware aanvalsgolven van nagenoeg 100 vliegtuigen bestoken er realistische gronddoelen en trachten uit het vizier te blijven van de luchtafweer en Red Air. Midden juni keert het CCD-detachement terug naar België.

Op 16 april doen de bomspotters weer van zich spreken, ondermeer ook in Kleine Brogel. Ondanks de oproep van spirit om deel te nemen aan de manifestatie en de aanmoediging via een informatiefilmpje op internet om vlot met een touwladder en eenvoudige acrobatietechnieken over een omheining te klauteren, kan men niet echt van een succes spreken. In de commissie voor de Landsverdediging ergert een Noord-Limburgse VLD-kamerlid zich aan het feit dat politie en leger te talrijk zijn ingezet om een soort kleinschalige toeristische attractie in toom te houden. Het binnendringen van militair domein en het toebrengen van schade door een groep wiet-rokende rasta-vlooienkopjes, gesteund door politieke mandatarissen van een regeringspartij, kan men bezwaarlijk als een toeristische activiteit bestempelen. Het betrokken kamerlid is van mening dat men de belastingbetaler niet mag opzadelen met de kostprijs van het te omvangrijke veiligheidsdispositief. Over de betaling van de keer op keer aangerichte schade blijft men inspiratieloos.

De aankoop van 324 armoured infantry vehicles (AIV) is voor defensie het hoofdobjectief van de investeringen voor 2005. De Inspectie van Financiën steekt echter een stok in de AIV-wielen. Ze geeft een negatief advies voor de AIV-versie met een specifiek kanon van 90 mm, 52 in totaal, waardoor elke concurrentie wordt uitgesloten en waarvoor enkel Waalse bedrijven in aanmerking komen. CMI produceert het kanon en Mécar levert de munitie. In de commissie voor de Landsverdediging volgt een vinnige discussie die ook in de media gretig navolging vindt. Dat bijna alle NAVO-legers nog steeds voor hun tanks en pantservoertuigen kanonnen van 105 of 120 millimeter gebruiken is blijkbaar niet voor alle parlementariërs een belangrijk gegeven. Evenmin maakt de militaire waanzin van dergelijk besluit veel indruk. Het maakt niet alleen de samenwerking met NAVO- of Europese bondgenoten moeilijk maar het verstoort ook de al zo fragiele standaardisering, het verzwakt de slagkracht van onze troepen en ondermijnt hun veiligheid.
André Flahaut reageert categoriek dat er voor de AIV's twee typen boordkanon zijn voorzien: 105 mm en 90 mm. Er wordt dan ook met belangstelling uitgekeken naar het vervolg van het dossier.

De vervanging van de Seakings blijft in de actualiteit. De minister van Defensie bevestigt dat hun vervanging is opgenomen in de voorlopige planning van 2008.

Mei.

Tijdens de laatste ministerraad van de maand wordt de in februari aangekondigde ontplooiing van F-16's naar Afghanistan goedgekeurd. 4 toestellen met een detachement van een zestigtal militairen zal begin juli naar Kaboel vertrekken om er samen met Nederland in het kader van de European Participating Air Force (EPAF) Expeditionary Air Wing  tot midden januari 2006 inzetbaar te zijn ten voordele van ISAF. Florennes zal het eerste deel van de periode voor zijn rekening nemen terwijl Kleine Brogel vanaf midden oktober overneemt.

Dezelfde ministerraad geeft ook zijn groen licht voor de ontplooiing naar Tuzla AB, in het kader van de operatie Althea, van 6 B-Hunter UAV's (Unmanned Aerial Vehicles) van het 80ste Squadron, samen met 3 Ground Control Stations en een detachement van een vijftigtal militairen. Met hun geperfectioneerde luchtwaarneming zullen de UAV's speuren naar georganiseerde misdaad en naar activiteiten zoals illegale houtkap en het smokkelen van brandstof. Het vertrek is voorzien einde juni, de terugkeer einde oktober.

Juni.

De twaalfde uitgave van de Indian Day, een initiatief van de 15de Wing van Melsbroek om enkele duizenden benefiet-motards op pad te sturen, wordt afgeschaft. Er worden immers geen premies meer uitbetaald aan militairen die zich tijdens het weekeinde voor het goede doel willen inzetten. Deze beslissing zette trouwens ook al bij herhaling bij heel wat vaderlandse verenigingen kwaad bloed, omdat zij nog slechts zeer uitzonderlijk kunnen beroep doen op militaire steun. Sociale steuntjes, bijeen gesprokkeld door militairen, zal in de toekomst wellicht sterk afnemen.

Uit de door de NAVO gepubliceerde statistieken blijkt voor de zoveelste maal dat België uiterst gierig is voor zijn leger. Ons land spendeerde in 2004 een beschamende 5,4 % van zijn defensieuitgaven aan uitrusting. Voor het personeel wordt het blijkbaar steeds aantrekkelijker want zij ontvangen 73,8 % van alle uitgaven. We stellen ook vast dat samen met de pensioenen  de militaire uitgaven 1,1 % belopen van het BBP. In 2002 was België op de top van Praag nochtans akkoord, samen met de andere lidstaten van de NAVO, minstens 2 % aan defensie te besteden.

Tijdens een kort bezoek aan het luchtvaartsalon van Le Bourget verrast eerste minister Guy Verhofstadt vriend en vijand met zijn verklaring dat België een tiental nieuwe helikopters zal aankopen ter vervanging van de 5 Seakings, de 3 Alouette III's die voor de Marine vliegen en om een symbolische aëromobiliteit van de landcomponent uit te bouwen. Iedereen was nog steeds in de overtuiging, inclusief André Flahaut, dat de vervanging van de helikopters nog wel enkele jaren op zich zou laten wachten. De minister van defensie werd trouwens einde 2003 al eens door de premier onder druk gezet om in synergie met Nederland 2 tweedehands fregatten en helikopters aan te kopen wat blijkbaar op de valreep mislukte.
De persoonlijke militaire raadgever van de premier heeft het heli-dossier blijkbaar een andere wending kunnen geven. Er worden weliswaar geen bijkomende budgetten beschikbaar gesteld zodat de geschatte kostprijs van ruim 300 miljoen € voor de nieuwe helikopters uit andere investeringsprogramma's zal worden weggesnoeid.

Tijdens hetzelfde luchtvaartsalon geeft de Vlaamse minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel, Fientje Moerman duidelijk haar ongenoegen te kennen over de minimale deelname van de Vlaamse luchtvaartindustrie aan het A400 M programma. Daarop komt het opvolgingscomité, dat moet toezien op de correcte verdeling van de economische compensaties, na 5 jaar nog eens samen voor een gezellige babbel.

Juli.

Op 6 juli verlaten 6 F-16's Florennes richting Kaboel. Er wordt een tussenstop voorzien in Akinci vlakbij Ankara in Turkije van waaruit met de hulp van een Nederlands KDC-10 tankvliegtuig 4 toestellen 's anderendaags de laatste 3650 Km naar Kaboel zullen afleggen. Deze vlucht heeft echter slechts plaats op 12 juli en wel met de hulp van een Franse KC-135. Het Nederlandse tankvliegtuig was immers niet beschikbaar en vertoefde met technische problemen in Aruba in de Nederlandse Antillen tijdens de ondersteuning van enkele Nederlandse F-16's die er een politionele luchtverkenning moesten uitvoeren.

Op 6 juli ontvangen ook vier kersverse piloten van de 2002 B promotie hun vleugels in Tours dat zowat samen met Cazaux de bakermat zou moeten worden van een Europese militaire vliegopleiding. De Frans-Belgische ministers van defensie maken van hun aanwezigheid ook gebruik om de finale technische overeenkomst te ondertekenen die alle facetten van de bi-laterale samenwerking in het domein van de vliegopleiding regelt. De 29 Belgische gemoderniseerde Alpha Jets zullen bijgevolg vanaf de herfst Cazaux als thuisbasis krijgen. De Belgisch-Franse Advanced Jet Training School (AJeTS) is bijgevolg een feit. Duitsland, Spanje, Griekenland en Zwitserland tonen blijkbaar interesse voor de AJeTS en zullen wellicht bij wijze van test enkele leerling-piloten aan het embryonaal Europees trainingsprogramma laten deelnemen.

De talrijke toeschouwers die op uitkijk staan voor de Internationale Vloot- en Vliegparade van Oostende op 8 juli, georganiseerd in het kader van de Belgische Defensiedagen in Zeebrugge, staan er ietwat beteuterd bij. Van de zware regen en de slechte zichtbaarheid, de officiële reden waarom de parade niet plaats grijpt, valt immers kilometers in het rond niets te bespeuren.
Tijdens de luchtdefilé van 21 juli zijn de meeste vliegtuigen, in barslechte weersomstandigheden, tegen alle verwachtingen in dan weer wel present en on time and on track.

Het echte wapenfeit van de laatste ministerraad van de regering Verhofstadt II voor het parlementair reces is ongetwijfeld de goedkeuring van militaire investeringen voor een totaal bedrag van nagenoeg 1,2 miljard €.
Het sedert jaren aangekondigde recce-programma van de landcomponent mondt uit in een wisseloplossing. 45 bestaande gepantserde voertuigen PANDUR (aangekocht in 1996) zullen worden uitgerust met een waarnemingsplatform en een Battlefield Management System (BMS).
De verouderde Itlis jeeps zullen vervangen worden door Iveco's. 620 exemplaren van dit lichtgewicht 4x4 Light Armoured Tactical Vehicle (LATV) zullen worden aangeschaft. Het contract was aanvankelijk voorzien in 2004 voor 820 stuks maar werd niet toegekend wegens te duur of was het misschien omwille van onevenwichtige economische compensaties? Volgens insiders was dit laatste in 2004 niet maar in 2005 wel het geval waar zowel de kwantiteit maar nog meer de kwaliteit van de aangeboden economische weerslag de balans heeft doen overhellen.
De knoop wordt ook doorgehakt voor het AIV-dossier, dat het hoofdobjectief vormt van de militaire investeringen in 2005. Er zullen geen 324 zoals sinds geruime tijd was gepland, maar wel slechts 242 AIV's worden aangekocht, in 7 verschillende versies zonder dat het kaliber voor een zwaar kanon wordt opgelegd. De AIV's moeten de bestaande tanks en rupsvoertuigen (Leopard, AIFV, M 113) definitief doen vergeten. Met de kredieten, voorzien voor de 25 % gesneuvelde AIV's, zullen de helikopters worden aangekocht. De aankoop van deze laatste wordt voorzien in 2006.
Of de landcomponent zich echt gelukkig voelt met de systematische inkrimping van haar militaire behoeften (25 % lijkt zowat de regel te worden) blijft nog de vraag. Het nieuwe gebruiksprincipe van militair materieel namelijk "het toereikend minimum" zou de gemoederen moeten sussen. Met een soort roulatiesysteem is de eenheid, die niet permanent over de middelen kan beschikken waarmee ze ten strijde zal trekken, dus meestal "ontoereikend operationeel".
Er mag een tweede en ultieme poging worden ondernomen om de twee overblijvende Nederlandse tweedehands M-fregatten aan te kopen. Hopelijk zal de Marine na jarenlange vruchteloze pogingen eindelijk zich nog eens andere militaire uitrusting kunnen aanschaffen.

Augustus.

Begin augustus vindt in Gent het congres plaats van de Intergeallieerde Confederatie van Reserveofficieren. De Koninklijke Nationale Vereniging van de Reserveofficieren van België staan garant voor een voortreffelijke organisatie. Meer dan 500 Reserveofficieren afkomstig uit alle lidstaten van de NAVO kunnen in diverse werkgroepen de veelomvattende facetten van een moderne reserve bespreken. De Belgische deelnemers zullen zich ongetwijfeld kunnen inspireren bij de bevindingen van deze werkgroepen nu hun effectieven na 2 opeenvolgende enquêtes van 80.000 tot 6.000 reservisten zijn geslonken. Van deze laatste groep hebben er 1400 de wens uitgedrukt om deel uit te maken van de getrainde reserve (minimum 7 trainingsdagen per jaar voor officieren en onderofficieren, 5 trainingsdagen voor vrijwilligers). De nieuwe reserve zou wel jaarlijks kunnen verjongd worden met 300 nieuwe aanwervingen. Het hoeft niet gezegd dat er binnen de Reserve een zekere malaise heerst na deze kwantitatieve aderlating. Ook kwalitatief gaat het niet echt de goede kant uit en zeker niet indien we kunnen lezen dat defensie met enige trots aankondigt 15.000 bijkomende mandagen voor training in 2005 te kunnen toewijzen aan de landcomponent, dankzij de herverdeling van middelen die vrijgemaakt werden door de reorganisatie van de Reserve.

De voormalige bunker van de Krijgsmacht, gelegen in de flanken van de Kemmelberg, wordt als militair erfgoed erkend en zal voor het grote publiek worden open gesteld. Deze beslissing is spijtig genoeg een grote uitzondering. Het lot van Brustem en Goetsenhoven is één van de talrijke verhalen van verwaarlozing, verval en politieke spelletjes.

September.

Johan Vande Lanotte lanceert als nieuwe partijvoorzitter van de sp.a in een intentieverklaring wat populistisch gezwets. Hij wil het leger verder bagatelliseren tot 20.000 manschappen en intens gaan samenwerken met ontwikkelingssamenwerking. Hopelijk zijn de talrijke vinnige reacties van actieve militairen en militairen op rust in een discussieforum van de website van de partij een gunstige voorbode van de storm van protest die zal losbarsten, moesten de snode plannen worden uitgevoerd.

Commandant Fabrice Massaux van het 1ste smaldeel van Florennes stort na een schietoefening met zijn F-16 op het schietveld van Vliehors, gelegen tussen Texel en Vlieland, in de Waddenzee. Hij vloog als nummer drie in een formatie van vier vliegtuigen en kon geen gebruik maken van zijn schietstoel. Het onderzoek naar de oorzaken en omstandigheden van het ongeval zal wellicht tegen het einde van 2006 kunnen worden afgerond.

Defensie organiseert van 23 september tot 5 oktober de oefening Active Response in Bevekom en in het noorden van Duitsland (Bergen-Höhne). Aan deze oefening nemen bijna 6.000 militairen deel. Alhoewel de jointness van de oefening wordt benadrukt, zijn slechts een zeer beperkt aantal middelen van de andere componenten aanwezig om de landcomponent te ondersteunen. De oefening is ook een nationale voorbereiding op de toewijzing van een brigade van om en nabij de drieduizend manschappen en zo 'n duizendtal voertuigen aan de NATO Response Force (NRF). "The NRF is a highly ready and technologically advanced force made up of elite land, air, sea and special forces components that the Alliance can deploy quickly wherever needed". De toegewezen brigade zal in 2006 een NAVO-evaluatie moeten ondergaan met het oog op het behalen van de certificatie die nodig is om binnen de NRF te worden opgenomen.

Nadat vertegenwoordigers van Vlaanderen en Wallonië het niet eens kunnen worden over een eventuele deelname aan het Europees project voor de Neuron (een hoogtechnologisch demonstratieproject voor een Unmanned Combat Aerial Vehicle of UCAV onder leiding van het Franse Dassault Aviation) neemt het federaal ministerie van Economische Zaken de draad terug op om vooralsnog te peilen naar een eventuele Belgische deelname aan het project.

Eind september keert de Belgische C-130 na een onafgebroken aanwezigheid van dertien maanden in Afghanistan terug naar Melsbroek. Er werd vooral samengewerkt met een C-130 van de Portugese luchtmacht. De "Alles-kan-Airlines" voerde vooral bevoorradingsvluchten uit met een totaal van ongeveer 500 vlieguren, waarbij meer dan 9.000 passagiers en 600 ton vracht werden getransporteerd.

Oktober.

Tijdens de jaarlijks weerkerende budgettaire acrobatie om de begroting in evenwicht te houden, bijt defensie weer eens de spits af en mag 69,9 miljoen € inleveren. Optimisten laten opmerken dat defensie de goede kant uitgaat want in 2004 werd slechts 83 miljoen € geschrapt.

In de commissie voor de landsverdediging blijft het A400M-programma van Vlaamse kant vragen oproepen. André Flahaut herhaalt nogmaals dat het programma zonder nijverheidscompensaties in de klassieke zin wordt uitgevoerd. In het A400M-programma telt alleen directe deelname of coproductie maar is het begrip compensaties niet op zijn plaats. Indien er van Vlaamse kant een klein aantal bedrijven succesvol meedingen om A400M-contracten binnen te rijven, dan is daar op korte termijn weinig aan te veranderen. Heel wat Vlaamse politici hebben trouwens eerder vaak voor tegenwind dan voor stimuli gezorgd om een eigen hoogtechnologische luchtvaartindustrie, met vaak militaire toepassingen, uit de startblokken te helpen. Bij de A400M speelt de harde concurrentie. Het bedrijf dat een subcontractant wil worden van Airbus Military moet het beste product tegen de beste prijs kunnen aanbieden. In dit verband is het trouwens opmerkelijk dat de Turkse luchtvaartindustrie blijkbaar wel succes kent in het binnenhalen van A400M-contracten, terwijl ze toch ook maar 10 A400M's zullen aankopen. De ijver van Fientje Moerman om toch nog wat kruimels uit de brand te slepen is bewonderenswaardig maar spijtig genoeg zijn de meeste A400M-contracten al toegekend. Dat zal inmiddels tijdens haar bezoeken aan Toulouse al wel zijn duidelijk geworden. 

In dezelfde commissie bevestigt André Flahaut dat defensie geen budgetten heeft voorzien om in het veelbelovend Europees Neuron UCAV-programma te stappen. Wel vernemen we dat het dossier niet is afgesloten en dat de federale minister van Economie daaromtrent contacten blijft onderhouden met zijn Franse ambtgenoot. De CD&V-interpellant wenst trouwens niet dat het Neuron-project in België in de vergeetput belandt.

November.

Het Heli-detachement van 4 A109's, dat normaal tot begin januari 2006 in Bosnië Herzegovina zou verblijven, keert vroegtijdig terug uit Tuzla AB. De strenge winter, het veeleisende onderhoud van helikopters te velden en budgettaire beslommeringen zouden aan de basis liggen van de beslissing van defensie. 3 heli's keren na een overnachting in Oostenrijk op eigen krachten naar Bierset terug. Een A109 keert huiswaarts zoals alle heli's gekomen waren namelijk in het cargoruim van een transportvliegtuig.
Einde oktober is het volledige detachement van het 80ste Squadron met zijn 6 B-Hunter UAV's zoals gepland vanuit Tuzla AB naar hun thuisbasis in Elsenborn teruggekeerd.

De ministerraad van 18 november geeft zijn goedkeuring voor de aankoop van twee tweedehandse M-type fregatten van Nederland. Na de eerdere mislukkingen voor de aankoop van een nieuw mijnveegsysteem, kustmijnenvegers, het strategisch transportschip en de mijnenjagers kan de marinecomponent eindelijk beter materiaal in de vaart brengen. We veronderstellen ook dat de ondertekening van het contract enkele weken later in het Legermuseum te Brussel, geen verontrustende "tweedehands-symboliek" inhoudt.
Concreet mag André Flahaut met Nederland gaan praten over een overeenkomst (MOU). Hierover zou een opvolgingscomité moeten vergaderen wat echter tot op heden nog niet is gebeurd.

Er ontstaat heel wat politieke deining omdat België, in een gemeenschappelijk contract met Nederland, zijn overtollige gemoderniseerde MLU F16's, de F-16AM/BM, via een tussenstation in de Verenigde Staten aan Pakistan wil verkopen. Wanneer de laatste twee F-16BM's, althans volgens plan midden januari 2006 naar hun wellicht laatste rustplaats in de loodsen van het reservevliegveld van Weelde zullen worden overgevlogen, maken zij het pakket volledig dat waarschijnlijk nooit zal kunnen verkocht worden. De supermoderne toestellen kunnen dus in Weelde nog een tiental jaar wachten, zoals hun 31 lotgeloten die eerder dit jaar in Rocourt tot wisselstukken werden gevierendeeld. De anti-militaire politici in dit land zullen zich ongetwijfeld als aasgieren op elke mogelijke verkoop blijven storten en de nodige stokken in de wielen blijven steken zodat volwaardig militair materieel kan verdoemd worden tot de schroothoop.

In een wereld waar het terrorisme tot aan onze voordeur sluipt, vindt men het in België blijkbaar niet nodig om een oefening, die naam waardig te organiseren. Gelukkig volgt defensie de verontrustende ontwikkeling op het gebied van terrorisme wel op de voet. Zo organiseren de eenheden van de luchtcomponent nog steeds twee keer per jaar een oefening in reactie op een luchtramp, tot voor kort post crash management genaamd, en recent bijgestuurd in het kader van het nieuwe emergency response-plan. Het terrorisme wordt bijgevolg in elk oefeningsscenario opgenomen en ook grondig geëvalueerd door een team van specialisten. De militaire en burgerlijke hulpdiensten konden zo tijdens een kleinschalige oefening in Kleine Brogel demonstreren in hoeverre zij voorbereid zijn op een terroristische aanval. De belangrijkste les, die men trouwens ook na de jongste natuurrampen en terroristische aanslagen wereldwijd heeft geleerd, was het ontbreken van een vlotte communicatie omwille van verschillende communicatiemiddelen en procedures. Misschien neemt in 2006 het ministerie van Binnenlandse Zaken het initiatief om eens een grootschalige geloofwaardige oefening te organiseren waarbij de militairen ter hulp mogen snellen. Tot nog toe was het juist andersom.

December.

Op 1 december wordt het laatste hoofdstuk van de aanpassing van het geldelijk statuut van het militair personeel toegepast. Het programma dat op 1 juli 2001 startte als een herwaardering van de wedde fase 1 voor de vrijwilligers werd immers afgerond met de toekenning van een vergoeding voor hogere kaderleden. De weddes en niet-prestatiegebonden toelages en vergoedingen alsook het stelsel der toelagen, vergoedingen en normalisatie der prestaties werden aangepast. In de meeste gevallen gaat men over naar een systeem van forfaitair vergoede kosten waar voordien heel wat administratieve rompslomp mee gepaard ging.

Tijdens het tweede bezoek van de Amerikaanse staatssecretaris Condoleezza Rice aan België is het nu de beurt aan de premier om met beloftes uit te pakken. België zal in 2006 extra militairen naar Afghanistan sturen. Uiteindelijk zou het om een tiental extra manschappen gaan. André Flahaut beschikt immers over weinig financiële armslag. Toch zal met enige zachte politieke dwang van de premier de minister van Defensie zijn voorlopige planning voor militaire operaties in 2006 publiek maken. De geplande inspanning ligt beduidend lager dan wat de Belgische militairen in 2005 in het buitenland mochten presteren. Het is trouwens opmerkelijk dat in de oriëntatienota expliciet vermeld wordt dat België niet aan eventuele Europese battlegroups of aan een ontplooiing van de NRF zal deelnemen. Men wacht wellicht op de resultaten van de NAVO-evaluatie in 2006 van de Belgische eenheden die hopen een NRF-certificaat te behalen.

De ministerraad van 9 december gaat akkoord om 10 multifunctionele steunhelikopters aan te kopen. Voor alle duidelijkheid wordt door de regering de eerste stap gezet in een dossier, dat blijkbaar onder zware politieke druk staat, en waarbij met het te kennen geven van een officiële intentie, de volgende stap naar de ondertekening van een contract kan gezet worden. Ook hier weer zal André Flahaut moeten gaan praten over een MOU en zal er ook nog heel wat onderhandeld worden over een pakket van economische weerslag. Als het militair en economisch dossier volledig is zal de ministerraad zijn finaal groen licht geven over de NH90.
De gekozen helikopter is de NH90, een Europese biturbine-transporthelikopter, ontwikkeld door een consortium van Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland en Portugal. Blijkbaar valt de keuze op de naval utility versie, waarvan 3 exemplaren zouden bestemd zijn voor de vervanging van de 5 Seakings met hun opdracht van reddingsoperaties boven zee, waarvan 2 toestellen de 3 Alouettes III van de marine zouden vervangen en in de naaste toekomst met de M-type fregatten (met te versterken landingsplatform?) de wereldzeeën mag bevaren, waarvan 1 exemplaar bestemd wordt voor het militair hospitaal van Neder-over-Heembeek en waarvan de resterende 4 NH90's de ooit zo hoog aangeprezen aëromobiliteit zo geloofwaardig mogelijk moet maken. Hopelijk leidt dit conglomeraat van opdrachten voor een kleine vloot niet tot een versnippering van de plaatsen van tewerkstelling en zullen alle NH90's vanuit Koksijde worden tewerk gesteld, waar men zich trouwens ook met het reeds beschikbaar personeel ondermeer ten volle kan wijden aan het onderhoud van de supermoderne kwaliteitsvolle heli. Een heli vraagt immers meer technische aandacht dan een klassiek vliegtuig en waar beter dan in Koksijde kan dit belangrijk en kostelijk aspect van de tewerkstelling van de NH90 geoptimaliseerd worden.
In de rand van de ministerraad liet de premier zich ook ontvallen dat met de aankoop van de NH90 de volledige modernisering van de landmacht achter de rug is. We veronderstellen echter dat hij even over het hoofd zag dat het hoofdobjectief van de militaire investeringen in 2005, de aankoop van de AIV, weliswaar niet in 2005 maar zo vlug mogelijk in 2006 (volgens betrouwbare berichten tijdens de ministerraad van 20 januari 2006) zal worden goedgekeurd. Of gaan misschien de klassiek geworden achterhoedegevechten over economische compensaties weer voor een knoeiboel zorgen?

De in de loop van 2005 al zo vaak aangekondigde demonstratie van de B-Hunter UAV van het 80ste Squadron van Elsenborn, in zijn mogelijk nieuwe opdracht als jager op maritieme sluikstorters, heeft plaats te Koksijde onder heel wat mediabelangstelling en in aanwezigheid van André Flahaut en minister Landuyt in zijn functie als minister van de Noordzee. Er volgt een vrij euforische berichtgeving. Om onaangekondigde verkenningsvluchten te kunnen uitvoeren, ter vervanging van de Islander die uit de dienst werd genomen, dienen er echter nog heel wat technische, administratieve en operationele vragen te worden beantwoord. Het is inderdaad geen sinecure om vanuit het verre Elsenborn permanent te ontplooien naar de kust. Anderzijds mag men een belangrijk aspect van de inzet van de B-Hunter boven zee niet over het hoofd zien. De fragiele UAV is meer dan de Seaking onderhevig aan de soms stormachtige werkomgeving boven zee en zeker ook aan de inwerking van het zout op de structuur, met vroegtijdige corrosieverschijnselen tot gevolg, waardoor ondermeer de levensduur van de Seaking korter werd dan initieel gepland.
De zee is nochtans wel een vliegomgeving waar de cohabitatie van UAV's met normaal vliegverkeer niet echt voor problemen zorgt. Maar nu de laatste Belgische militair Duitsland heeft verlaten, en het trainingskamp van Vogelsang onlangs aan de Duitse autoriteiten is overgedragen, blijft er in de buurt van Elsenborn weer heel wat minder luchtruim beschikbaar voor de B-Hunter.

Diegenen die begaan zijn met het erfgoed van het vooroorlogse België worden nogmaals met verstomming geslagen wanneer bekend wordt dat de vooroorlogse Sabena-gebouwen van het vliegveld van Haren onherroepelijk zullen gesloopt worden. Ze moeten plaats maken voor het nieuwe NAVO-complex, dat er tegen 2012 moet uit de grond rijzen. Om de NAVO in Brussel te houden wilde men de projectontwikkelaar blijkbaar geen grassprietje in de weg leggen. Dat veiligheidsoverwegingen de doorslag geven om de goed bewaarde gebouwen gelegen aan de noordrand van het Kwartier Koning Albert tot puin te herleiden, wordt door insiders als een ware drogreden bestempeld. Dit pleidooi verduidelijkt in woord en beeld wat er op het spel staat.

De Belgische defensie sluit het jaar af met een première. De eerste vrouwelijke generaal komt aan het hoofd te staan van de medische component. Mevrouw de generaal zal meer dan de handen vol hebben om de blijkbaar chaotische situatie van haar component te ontwarren. Vooral de toestand in het militair hospitaal van Neder-over-Heembeek zorgde in 2005 voor heel wat kopzorgen, althans te oordelen naar de tijd en de energie die de commissie voor de Landsverdediging tijdens het voorbije parlementair jaar aan het onderwerp heeft besteed. 
                                                                               

Update 02 Feb 2006.