SP.A scherpt messen voor doodsteek defensie.

Op een moment dat de Belgische politieke wereld in de ban is van de federale beleidsverklaring, van het generatiepact en van het zevende magistraal begrotingsevenwicht, is het begrijpelijk dat defensie helemaal niet in de schijnwerpers staat. Toch is er nieuws. De sp.a heeft immers, in een niet aflatende ijver om defensie zoveel mogelijk te blijven verschrompelen, onlangs aangekondigd nieuwe militaire paden te willen bewandelen. De Vlaamse socialisten willen een belangrijk deel van het geld en het personeel dat nu voor defensie en het leger gebruikt wordt herbestemmen voor ontwikkelingssamenwerking. Althans, dat is wat we kunnen lezen in de intentieverklaring waarmee Johan Vande Lanotte en Caroline Gennez de boer zijn opgegaan. De kandidaat-voorzitter van de partij en de interimvoorzitster voelden zich weer eens geroepen om met "populistisch prietpraat" tijdens hun ronde van Vlaanderen publiciteit te maken voor hun partijcongres waarop de nieuwe voorzitter en zijn vervangster met een stalinistische score op 15 oktober werden verkozen.

Enkele citaten uit de intentieverklaring volstaan wellicht om te verduidelijken wat sp.a in zijn schild voert. "Samen met de pensioenen belopen de militaire uitgaven 1,1 % van het BBP. In 2002 werd op de top van Praag vastgelegd dat elke lidstaat minstens 2 % aan defensie moet besteden. ... We mogen gerust stellen dat de kans dat onze buren België met wapengekletter binnenvallen vrij onrealistisch is. ... We willen de oorzaak van zoveel (burger)oorlogen bestrijden door te vermijden dat ze ontstaan; we willen niet defensief maar offensief werken. ... Daarom kiezen we voor een kleiner, beter uitgerust en beter werkend leger. ..., er blijven ongeveer 20.000 mensen. Dit leger wordt meer gespecialiseerd in vredeshandhaving en in de onderdelen waar het goed in is (transport via de C130's, genie, para's,...) kan zich tot de internationale top opwerken. Besparen door specialiseren, verbeteren door specialiseren, verbeteren en besparen door integratie met andere Europese legers: ... Dit betekent dat zo'n 900 miljoen euro van defensie naar ontwikkelingssamenwerking gaat ... In de beginfase moeten hiermee ook de lonen betaald worden van de 15.000 mensen die we in hoofdzaak in andere ministeries of in de gemeenten zullen tewerkstellen. Maar een beperkt aantal mensen zal effectief mee verhuizen naar ontwikkelingssamenwerking, waar ze ingezet worden bij burgerlijke bouwprojecten." De volledige tekst van de intentieverklaring is hier beschikbaar.

De jongste hersenspinsels van de Vlaamse socialisten zijn weliswaar niet nieuw maar worden wel voor het eerst vrij concreet in de openbaarheid gebracht. Na het partijbureau van de Vlaamse socialisten van 20 december 1999 lichtte de fractievoorzitter Dirk Van der Maelen (zonder schaamrood op de wangen) al een tipje van de sluier. Volgens zijn partijgenoten moest het nieuwe leger rond drie s'en worden uitgebouwd: samenwerking, specialisatie en spaarzaamheid. Dit betekent ondermeer dat de F-16 op termijn niet wordt vervangen en dat de begroting voor defensie hoogstens geïndexeerd wordt en niet verhoogt in reële termen. Spaarzaamheid houdt in dat men beslist over de aankoop van legermateriaal nadat een beslissing is genomen over de hervorming van het leger. Dit laatste is ondertussen al gebeurd en waartoe politieke contractbreuk in de verwezenlijking van het strategisch plan 2015 al heeft geleid en zal leiden kan men hier nalezen. Schaamteloos, zonder enig respect voor de militair, zijn werkzekerheid, beroepsfierheid en motivatie blijven ondergraven door van de ene hervorming in de andere te willen tuimelen is een vorm van politieke normenvervaging, die vooral de socialistische familie typeert. Het is trouwens ook de bevestiging van de eerder geuite stelling dat de sp.a zich goed in zijn vel voelt om de macht van het profitariaat  meer dan ooit te doen gelden.

Vooraleer anderen aan het woord te laten is het misschien nuttig, in het licht van de niet erg bemoedigende intenties van de Vlaamse socialisten met betrekking tot het leger, de ware betekenis van samenwerking en specialisatie toe te lichten. Men kan en moet in de huidige internationale context samenwerken maar de basis van elke samenwerking is bijdragen. Zonder een gevoelige meerwaarde aan te bieden aan potentiële partners kan men hen moeilijk overtuigen om samen te gaan werken. Specialisatie is een beginsel waar al jarenlang door vooral de politieke wereld wordt geraaskald en dat in België synoniem is geworden van inkrimpen, geen risico's, profiteren en besparen. Specialisatie is trouwens een duidelijke bekentenis dat het eigen dispositief hiaten vertoont en dat men de politieke annexatie aanvaardt door de landen die wel een geloofwaardige krijgsmacht kunnen inzetten. Een volledige miskleun is ook het waanidee om op termijn gevechtsvliegtuigen uit circulatie te nemen. Zij die het Ruanda-drama onderzocht hebben weten maar al te goed dat er destijds beroep gedaan werd op Franse Mirages om de UNO-troepen te beveiligen. In november 2004 waren het trouwens weer Franse Mirages, die tijdens de onlusten in Ivoorkust moesten tussenbeide komen om Europeanen, inclusief verschillende Belgen, te helpen ontzetten. Immers geen enkele van onze C-130 bemanningen zal het in zijn hoofd halen om boven het Afrikaanse continent hulp te bieden of para's te laten springen boven een risico-gebied zonder de onmisbare escorte van F-16's. Dat deze gemoderniseerde toestellen ook goed zijn en zich tot de internationale top hebben opgewerkt, bewijzen ze dagelijks ondermeer tijdens hun opdrachten vanuit Kaboel in Afghanistan.

Hoe trouwens de socialistische naïeve en utopische ideeën gaan verwezenlijkt worden is een raadsel. De oorzaken van burgeroorlogen bestrijden door te vermijden dat ze ontstaan is zonder meer de zoveelste politieke exponent van grootheidswaanzin. De burgeroorlog in Liberia, die veertien jaar aansleepte, zou dus met al zijn etnische tegenstellingen en bloeddorstig geweld te voorkomen zijn geweest. Nu rijden er bijvoorbeeld in Monrovia wel tanks rond van de UNO-troepen om de vrede te handhaven en zeggen dat België heeft beslist op termijn zijn tanks te vervangen door wielvoertuigen met een beperkte pantsering en vuurkracht.
Misschien is Soedan een voorbeeld dat de socialistische nonsens nog meer aan de kaak stelt. Het land dat meer dan zestig maal groter is dan België wordt al jarenlang geteisterd door problemen van hongersnood, politieke instabiliteit, droogte en overstromingen met een gigantische economische crisis tot gevolg. Honderdduizenden vluchtelingen uit Ethiopië, Tsjaad en Oeganda; een bloedige burgeroorlog omwille van etnische en religieuze tegenstellingen verhogen de chaos en het menselijk leed. De jongste twee jaar zouden in Darfoer alleen 180.000 mensen gedood zijn en spreekt men er van twee miljoen vluchtelingen. In deze context voelen de socialistische visionairs zich geroepen om door offensief te werken (burgerlijke bouwprojecten ?) het tij te doen keren. Via de kanalen van de ontwikkelingssamenwerking zal men bijgevolg een antwoord trachten te vinden op enkele prangende vragen die bij elke ontwikkelingshulp worden gesteld. Voor welke projecten? Wie krijgt dat geld in handen? Wie wordt tewerkgesteld? Wie volgt alles op? Wat willen we bereiken? En voor een Afrikaanse hulpactie, hoe pakken we de beruchte 10 % Matabisch-regel aan? Voor alle duidelijkheid, Matabisch is zowat het Afrikaanse synoniem van smeergeld en is een algemeen ingeburgerd Afrikaans leef- en handelsgebruik. Zal trouwens de socialistische familie kunnen weerstaan aan de lokroep van de Matabisch? Op nationale bodem kunnen decennialang vooral de socialistische collega's van het zuiden nog steeds moeilijk de bekoringen voor zakkenvullerij afwenden. Daar zal de zoveelste oproep van Elio Di Rupo om voortaan parvenu's en ieder individu die foefelt uit zijn partij te bannen, na het jongste Carolos-schandaal, weinig aan veranderen.

Het cijfermateriaal dat in de intentieverklaring van de sp.a wordt gehanteerd vraagt misschien ook om wat commentaar. Zich willen ontdoen van 15.000 militairen op een totaal van 35.000 (cijfer dat volgens het strategisch plan in 2015 bereikt wordt) is een ware kaakslag en een minachting voor de mannen en vrouwen van landsverdediging. 43 % van de effectieven willen versassen naar ministeries en gemeentebesturen is een utopie zonder weerga. Ondanks verwoede pogingen om de mobiliteit van militairen mogelijk te maken, hebben we momenteel nog steeds te maken met kleinschalige initiatieven. Het leveren van personeel voor het vrijwilligerskorps om gevangenen te vervoeren, het uitreiken van de elektronische identiteitskaart in de gemeenten, het bemannen van de telefoon 101 en binnenkort misschien ook van het noodnummer 100 van brandweer en ziekenwagens zijn slechts minuscule ingrepen. In een klimaat van stotterende economie en magere tewerkstelling, het vooropgestelde personeelsbestand van 35.000 bereiken in 2015, wetende dat het personeelsbestand van het leger nu nagenoeg 42.000 bedraagt, zal sowieso al een titanenwerk worden. De transfer naar ontwikkelingssamenwerking, van een beperkt aantal militairen, is trouwens al evenmin een oplossing temeer daar een infanterist, een matroos of een vliegtuigtechnicus zich niet echt zullen voelen aangetrokken voor een omscholing tot schrijnwerker, sanitair installateur of bouwvakker. De sp.a-plannen uitvoeren betekent bijgevolg niet meer of niet minder dat vele duizenden militairen op zoek zullen kunnen gaan naar een nieuwe job.
Natuurlijk kunnen we ook niet genoeg benadrukken hoe de bijdrage van de welvaartsstaat België aan defensie verder naar beschamend lage cijfers evolueert. De meest recente statistieken van de NAVO illustreren overduidelijk dat wij meer dan ooit aan het staartje bengelen.

Hoe anderen reageren op de aftakeling van ons leger in het algemeen en op de jongste plannen van de sp.a in het bijzonder kan misschien even op een rijtje worden gezet. Laten we misschien aansluiten op de positie van België als slechtste in de NAVO-klas en op de vaststelling dat secretaris-generaal Scheffer in niet mis te verstane bewoordingen in de meeste van zijn toespraken landen als België met een vermanende vinger berispt. "For most countries, they simply cannot afford to have it all. ...So they have to choose, which brings two real risks.  One is that soldiers might be called upon to take on missions for which they are not prepared and not capable.  And that lives will be put at risk as a result. The second risk is of a division between countries that can fight at the high end, and those that are constrained to lower-end missions like peacekeeping.  That would undermine the political solidarity that comes from working together – and we cannot afford to undermine our solidarity."  Scheffer heeft trouwens ook tijdens een recent bezoek aan de NAVO door de  Commissie voor de Landsverdediging de aanwezige leden de mantel uitgeveegd omdat België de rode lantaarn draagt van militaire investeringen.

Vanuit Belgische militaire hoek vallen spijtig genoeg niet veel reacties te sprokkelen want er geldt ongetwijfeld onder het bikkelharde bewind van minister Flahaut een absoluut spreekverbod. We laten dan maar generaal op rust Jef Schoups even aan het woord, die in de publicatie van KVOO Limburg van mei 2005 onomwonden zijn mening te kennen geeft over de gang van zaken binnen de Belgische Krijgsmacht en zelfs anticipeert op de snode plannen van Johan Vande Lanotte. De generaal wordt geïnspireerd door een interview op de VRT-radio van 19 april, waarin Els De Temmerman ondervraagd wordt over de mensonterende praktijken bij de rekrutering van kindsoldaten in Afrika. "De radio-omroepster stelt haar de vraag hoe tegen die praktijken kan worden opgetreden. Daarop zegt ze prompt dat die rebellen moeten worden aangevallen, hun leiders worden opgepakt of opgeruimd. Wie zal het doen. Een goede gemoderniseerde krijgsmacht is het antwoord. Welke? Die van de USA of de Britse? Vraag van de journaliste: wat zullen de rebellen met die ontvoerde meisjes doen wanneer ze die film ooit zien? (Haar boek "De meisjes van Aboke" zal worden verfilmd.) Hebt ge geen schrik voor wraak? Wel, wel, wel ... ons door gespuis zo te laten beïndrukken en manipuleren! De dapperheid van de Oude Belgen is ver zoek ... Het is ver gekomen wanneer die dame vaststelt dat twee naties bekwaam zijn tegen dergelijke praktijken gewapend op te treden. Het is ook erg vast te stellen dat we ook in onze Belgische Krijgsmacht die mogelijkheden hadden, maar dat in dit desintegrerend en zelfgenoegzame landje de politieke moed en het populisme van de bestuurders hebben geleid tot de ontwapening van het leger. Met het stelletje bureaucraten en Kwatta-soldaten dat er nog overblijft valt inderdaad niet meer veel aan te vangen. ...
Een vliegveld en een luchthaven bewaken; schoolgerief, kleren, geneesmiddelen en speelgoed uitdelen, wat tenten opbouwen of containers installeren, geneeskundige zorgen toedienen of berichten over de schending van de mensenrechten - dat kunnen burgerorganismen, bewakingsfirma's, NGO's, IRCR, UNHCR of Artsen zonder Grenzen ook. Dat zijn geen hoofdtaken voor een beroepsleger dat veiligheid moet afdwingen en in stand houden en dat daartoe over de vereiste bewapening en slagkracht moet beschikken. Zoiets kan je toch niet verwachten van een Rode Kruis-medewerker, een leraar, een gepensioneerd militair, een ingenieur of een loodgieter, rechtskundige of vertegenwoordiger van een firma, UN diplomaat of dokter. Vooraleer al die mensen hun taak in crisisgebieden naar behoren kunnen uitvoeren moet er veiligheid en stabiliteit heersen. Daarom: uit de weg geruimd wat er in de regio in de weg staat. Rebellen en terroristen - Al Qaeda van Bin Laden of maffia van Arkan, Mladic, Karadzic en nog vele anderen. Of knijpen we soms onze dikste wangen hard bijeen uit schrik voor represailles?... En inderdaad, Mevrouw De Temmerman, een operationele krijgsmacht kan dat in crisisgebieden. Of gaan we in het internationale midden gewoon door met de afbraak van onze geloofwaardigheid?"  Nog even ter vervollediging: generaal Jef Schoups was ondermeer de commandant van de UNO-operatie om Oost-Slavonië in het voormalige Joegoslavië te demilitariseren en die onder de benaming UNTAES begin 1996 van start ging.

In de Franstalige media is er blijkbaar meer luisterbereidheid naar de militaire expertise want generaal op rust Francis Briquemont, toevallig of niet ook met Joegoslavië-ervaring, kan er in verschillende opiniestukken regelmatig zijn gemoed luchten over de voortschrijdende degeneratie van onze Krijgsmacht. Zijn bijdrage in La Libre Belgique van 28 januari 2004 onder de titel "L'inexorable destruction de l'armée" is op zijn zachts uitgedrukt ontluisterend. "L'armée belge est au bord du gouffre. Le manque de vision stratégique dans la politique de Défense reduira-t-il la Belgique à n'être plus qu'une ONG sympathique?"  In een ander artikel, gepubliceerd in dezelfde krant op 20 januari 2005 onder de titel "L'érosion du budget... Inexorablement" trekt de generaal van leer tegen de verschrompeling van het defensiebudget. "... depuis 1984, le budget de la Défense était pratiquement resté identique en francs (ou euros) courants, ce qui signifiait une diminution réelle considérable, plus de 50 pc, de notre effort de défense . ... il n'est donc pas étonnant que le budget de la Défense pour 2005 soit amputé de 83 millions d'euros. ... cela fait quand même 3 pc!"  (En om actueel te zijn, de jongste hakbijloperatie van de begroting heeft het budget van defensie voor 2006 met 69,9 miljoen euro gereduceerd.) Het januari-artikel van de generaal spreekt niet voor dovemans oren. De dag nadien kunnen we al een reactie lezen van de heer Philippe Monfils, de voorzitter van de Commissie voor de Landsverdediging, die het geweeklaag van de generaal niet kan verteren en antwoordt "Général, la défense a un avenir". Zijn repliek is niet echt veropenbarend. De Luikse liberaal van de MR  blijkt ook al ernstig besmet te zijn door het rode virus, dat de geldkraan voor defensie verder toedraait en blijft beweren dat onze defensie zich goed van zijn taak kwijt. Op 27 januari wordt de artikelenreeks afgerond met de publicatie van "De la nécessité des débats sur la Défense" door de heer Joseph Henrotin, een specialist in strategische studies aan de ULB te Brussel. De auteur is perplex over het antwoord van Philippe Monfils en breekt tussendoor ook nog een lans voor het behoud van de tanks in ons leger. "Ils sont trop peu blindés. Ils seraient utiles dans les opérations en Afrique (si nous les avions eus sur le terrain, nous n'aurions probablement pas perdu nos paras et nous ne nous serions pas retirés d'un pays qui allait basculer dans un génocide)... Zo, beste sp.a-getrouwen, dan hoort u een belangrijke boodschap ook eens vanuit een andere hoek.

Toch moet worden toegegeven dat ook van Vlaamse kant recent gereageerd werd op de toestand van ons leger, en wel uitgerekend op de dag dat de grootste legeroefening sedert jaren van start gaat. Active Response verloopt volgens een scenario, waarbij onze para's een gijzelingsdrama moeten oplossen, en waarbij ook C-130's met de escorte van F-16's worden ingezet. Over de oefening zelf rept de krant geen woord. Wel bloklettert ze op 27 september dat het leger "Te groot, te log en te duur" is. Een interview van professor De Vos moet deze stelling bevestigen. De professor schildert inderdaad een niet al te fraai beeld van ons leger, zij het eerder fragmentarisch. De problemen van een te oud leger, van een gebrekkige opleiding en van te weinig getrainde militairen hebben allemaal rechtstreeks te maken met het schrale budget van defensie. Sedert minister van defensie Jean Pol Poncelet hemel en aarde verzette om te oude militairen te laten afvloeien, hebben ook al zijn opvolgers steeds bot gevangen. De rekrutering werd trouwens bijna volledig onmogelijk gemaakt waardoor de leeftijdspiramide natuurlijk nu een uiterst zware bovenbouw vertoont. Toen in de aanloop naar het Stuurplan van Defensie de militairen aanstuurden op een forse vermindering van het personeelsbestand, met de sluiting van verschillende kazernes en kwartieren tot gevolg, werden zij door hun politieke meesters terug gefloten. En inderdaad, er is in dit land geen politicus die in de zure appel wil bijten om het leger te laten evolueren naar 30.000 militairen. Zelfs een sterkere minister van defensie die moedige beslissingen durft nemen, en liefst van niet-socialistische signatuur is, zal zonder de nodige budgetten vleugellam blijven. Om volledig te zijn moeten we toch even vermelden dat in het bewuste krantenartikel de ideeën van de kersverse voorzitter van de sp.a Johan Vande Lanotte om het leger af te bouwen tot 20.000 man door de specialisten worden afgedaan als populistisch gezwets.

Tijdens de eerste zitting op 5 oktober van de Commissie voor de Landsverdediging van het jonge parlementair jaar peilen mevrouw Ingrid Meeus (VLD) en de heer Luc Sevenhans (Vlaams Belang) bij de minister naar de gegrondheid van de door een vice-premier aangekondigde hervorming in het leger. Minister André Flahaut laat natuurlijk niet in zijn kaarten kijken en kondigt aan dat er tijdens de begrotingsbesprekingen op zal worden terug gekomen. Eenzelfde ontwijkend antwoord wordt geformuleerd op een vraag van Luc Sevenhans over de toekomst van de Europese defensie. De Europese defensie en meer bepaald de Belgische bijdrage zal ongetwijfeld uitvoerig aan bod komen wanneer Nick Withney, de Chief Executive van het Europees defensieagentschap op 19 oktober 2005 van gedachten zal wisselen met de Commissie. De recente studie van het agentschap over European Defense Integration zal er zeker ter sprake komen. De commissievoorzitter Philippe Monfils kan hopelijk een respectabel aantal leden van de commissie motiveren om aanwezig te zijn, wat in het verleden bij soortgelijke gelegenheden niet steeds het geval was, zodat hij later met kennis van zaken nog eens een algemeen debat kan houden over de toekomst van Landsverdediging, zoals hij in het voorlopig verslag van de eerste zitting van zijn Commissie aankondigt. Wij hopen trouwens ten stelligste dat de zittingen van de Commissie voor de Landsverdediging voortaan met wat meer pit en diepgang plaats hebben en de kerntaken van defensie stimuleren en helpen mogelijk maken, niet alleen met woorden maar uiteindelijk eens met daden. Het voorbije parlementair jaar was daar allesbehalve een voorbeeld van.

Vooraleer af te ronden is de volgende bedenking niet onbelangrijk. Indien het duo Vande Lanotte - Gennez doorgaat om defensie de doodsteek toe te brengen door het leger te bagatelliseren tot een verfrommelde ontwikkelingssamenwerking dan zouden ze zo spoedig mogelijk uit intellectuele eerlijkheid enig rekenwerk moeten verrichten over de financiële gevolgen van het vertrek van de NAVO. Sp-a en bloedbroeders, maak u immers geen illusies, de verhuis van de NAVO wordt onafwendbaar indien uw besparingsfobie wordt uitgevoerd. En vergeet vooralsnog ook het economisch verlies niet in kaart te brengen door het wegvallen van de bouw te Evere van het miljardencomplex dat de nieuwe NAVO zou moeten worden. En wees ook zo oprecht om de kwalijke gevolgen in kaart te brengen van het feit dat het pad van de Europese defensie definitief verlaten wordt.

En inderdaad, de demografische vooruitzichten in Europa zijn enigszins zorgwekkend. We hebben er overal te maken met een afnemend aantal jonge mensen en een toenemend aantal senioren. Een lage economische groei en hoge werkloosheidscijfers samen met het feit dat de actieve bevolking kleiner wordt plaatsen de begrotingsspecialisten voor enorme problemen om de welvaartsstaat en meer in het bijzonder de gezondheidszorg en de pensioenen te blijven financieren. In onze buurlanden is geen generatiepact nodig omdat men er al jaren geleden harde noten heeft durven kraken, de sociale zekerheid heeft durven hervormen en men zelfs in deze moeilijke context nog de mogelijkheden heeft gehad om een geloofwaardige defensie in stand te houden. Hun begrotingen zijn  weliswaar niet in evenwicht maar ze kijken dan ook niet op tegen een monumentale staatsschuld, die gelukkig voor ons Belgen langzaam maar zeker wordt afgebouwd.
Dat de socialistische familie in het algemeen en de sp.a in het bijzonder blijven volharden in de boosheid om landsverdediging te blijven platwalsen is dan ook onaanvaardbaar. Als de gewezen minister van begroting met deze oplossing van de minste weerstand in zijn nieuwe functie als partijvoorzitter denkt een nieuw thema te kunnen aansnijden dat het grote publiek zal aanspreken dan zal hij toch wel uit een ander vaatje moeten tappen. Op het gebied van defensie de anderen de kastanjes uit het vuur laten halen en zelf niets doen zal ons steeds meer brandmerken als een onbetrouwbaar land, egoïsten en profiteurs, met alle eventuele rare gevolgen van dien.
We hopen dan ook dat de partijbonzen van de sp.a op tijd tot inzicht en bekering zullen komen, eindelijk ook eens defensie daadwerkelijk zullen stimuleren en hun irrealistische plannen, om landsverdediging en ontwikkelingssamenwerking samen te smelten en duizenden militairen naar een nieuwe job te doen zoeken, definitief in de prullenmand zullen deponeren.