De Duitse schlager		in Nederland en België

COMEDIAN HARMONISTS

- Harry Frommermann °12.10.1906 - + 29.10.1975
- Robert Biberti °5.6.1902 - + 2.11.1985
- Ari Leschnikoff °16.7.1897 - +31.7.1978
- Roman Cycowski °25.1.1901 - +9.11.1998
- Erich Collin °26.8.1899 - +28.4.1961
- Erwin Bootz °30.6.1907 - +27.12.1982
Het begon met een krantenadvertentie in een lokale Berlijnse krant van de 21-jarige Harry Frommermann op 18 dec. 1927. Er daagden een kleine 100 kandidaten op, maar niemand werd aangenomen. Als Harry zijn idee om een zanggroepje al opgegeven had, belde Robert Biberti aan. Hij werd aangenomen om zijn geweldige bassstem omdat ze beiden dezelfde adoratie voor de Amerikaanse groep The Revellers deelden. Robert Biberti had evenwel in tegenstelling tot Harry Frommermann wel een professionele muziekopleiding genoten. Hij was nl. koorlid van het Grosses Schauspielhaus in Berlijn. Enkele dagen later bracht hij 2 collega' s mee, de Bulgaar Ari Leschnikoff en de Pool Roman Cycovski. In een eerste bezetting zong Walter Nussbaum als 2de tenor, maar hij werd in 1929 al door Erich Collin vervangen. In maart 1928 bracht Ari Leschnikoff zijn vriend Erwin Bootz mee, de jongste van het sextet. Tussen Frommermann en Bootz groeide een zekere concurrentiestrijd. Bootz  keek met een zekere dédain neer op de arrangementen van Frommerman. Bootz was ook de enige van de zes, die nogal kapitaalkrachtig was. Hij betaalde met plezier, de boetes voor zijn herhaaldelijk te laat komen op de repetities.
De eerste proefvoorstelling vond plaats op 5 jan. 1928 op de zolderkamer van Frommermann, de ingang was gratis. Men kwam echter al vlug tot het besef, dat er met zingen geld moest verdiend worden en men besloot "tuinconcerten" te geven. De politie beschouwde dat evenwel als bedelen en verbood het. In juni 1928 vond in de "Berliner Scala" dan een eerste optreden plaats. De reactie van het publiek was desastreus, men vond de Scala een ontspannings- en geen begrafenislokaal. In de late zomer vond dan een optreden plaats op het impressariaat van Levy, een familielid van Frommermann. Hij luisterde onbewogen en belde de Berlijnse variétékoning Erik Charell op. Voor hem zongen ze nogmaals hun beperkte repertoire. Charell maakte hen een voorstel, maar Levy wimpelde het af. Hij liet ze in een bar zingen en bood ze aan Charell' s grootste concurrent, Haller, die een revue had lopen in het Admiralpalast. Charell bood hen daarop  het dubbele aan en liet ze in zijn "Grosses Spielhaus" optreden. Het was het begin van een grote carrière, die hen in 1929 naar verschillende Duitse steden bracht. De optredens bleven echter deel uitmaken van een grotere revue. De eigen concerten kwamen er pas in 1930, als gevolg van hun vele platenopnames en radio-optredens. Het was ook in 1930, dat in Amsterdam hun eerste optreden in het buitenland plaats vond en dat ze voor het eerst in een film optraden "Die drei von der Tankstelle", om er een liedje te zingen. In 1932 beleven ze hun hoogtepunt met een optreden  in de Berliner Philharmonie. In 1933 komen de nazi's echter aan de macht. Al vlug wordt aan Joden verboden, nog op de planken te staan. Voor de Comedian Harmonists werd echter tijdelijk een uitzondering gemaakt. Op 1 mei 1934 was het evenwel gedaan met het mooie liedje. De Comedian Harmonists probeerden dan maar met optredens in het buitenland het hoofd boven water te houden. Optredens in het buitenland kosten echter geld en men besloot terug te keren naar Duitsland om na te gaan hoe men er aan de bak kon komen. Het bleek een misrekening, de 3 "Ariërs" Biberti, Bootz en Leschnikoff konden blijven optreden, de anderen kregen "Berufverbot". Zo was de groep de facto in twee verdeeld. De "niet-Joden" bleven in Duitsland optreden als Meistersextett, de "Joden" gingen in het buitenland optreden onder de naam Comedy Harmonists.
Beide groepen bleken aanvankelijk succesvol, maar geen lang leven beschoren. Oprichter Harry Frommermann bleef in de USA en veranderde zijn naam in Harry Frohman, zoals vele ex-Duitsers  er hun naam verengelsten, om niet ten prooi te vallen aan anti-Duitse gevoelens. In de jaren '70 kwam Frommermann  terug naar Duitsland en overleed er in Bremen.
De Comedian Harmonists stonden in de jaren '30 garant voor hits als "Veronika, der Lenz ist da", "Mein Lieber Schatz, bist du aus Spanien?", "Guter Mond, du gehst so stille", "Kannst du pfeifen Johanna?" e.v.a. "Guter Mond, du gehst so stille" is bij ons beter bekend als "Margrietje" van Louis Neefs en "Kannst du pfeifen Johanna?" kennen wij als "Kan je fluiten Johanna?" van Bobbejaan Schoepen. "Mein Lieber Schatz, bist du aus Spanien?" was het kenwijsje van het door Jan Van Rompaey gepresenteerde BRT TV-programma "Argus". Jan is samen met oud BRT-directeur Cas Goossens een Comedian Harmonists fan. De Comedian Harmonists dienden later als voorbeeld voor menige a capella groep. Hun geschiedenis werd verfilmd door Joseph Vilsmayer. Ik herinner me echter niet of de film in veel Belgische en Nederlandse zalen vertoond werd. In 1997, was er nog geen revival van de Duitse film zoals nu (2007). Hij werd wel onder de titel "Comedian Harmonists" op DVD uitgebracht en het is die DVD, die we hier en daar in een bibliotheek kunnen aantreffen, niet in een videotheek dus …
De info hierboven is grotendeels afkomstig van http://www.comedian-harmonists.de , waar je ook een overzicht vindt van hun hits, die trouwens op CD uitgebracht zijn.