Clochard

Vandaag nogmaals tweemaal een staatsgrens gepasseerd: die van het prinsdom Monaco, erin en weer eruit. Op de rots zelf krijg ik honger. En heb je honger, dan moet je eten. Zo is dat nu eenmaal. Gewoontegetrouw zet ik de fiets aan de kant en mijn achterwerk op de grond. Uit mijn rugzak wat brood opdiepen en mijn potje confituur. Tot verbazing van de (rijke) Monegasken werk ik dit naar binnen als zat ik bij mij thuis aan tafel.

Een deftig geklede, oudere heer laat duidelijk zijn afkeuring blijken: “Maar enfin, mijnheer! Dat is toch geen stijl, zo op straat eten!” Ik beperk me tot het volgende: “Mijnheer, ik ben veel, veel rijker dan u!” Hem recht in de ogen kijkend, weliswaar niet arrogant, maar wel eerlijk, druipt de man af, compleet uit zijn lood geslagen.

Op de Promenade des Anglais in het al niet veel minder mondaine Nice, word ik halverwege mijn middagmaal – gauw klaargemaakt op het kookfornuisje – door twee agenten lastiggevallen, pas na me meer dan een half uur te hebben gadegeslagen.

• Vooruit vriend, berg die rommel weer op.
• Met alle respect heren, maar waarom grijpt u pas nu in, na een half uur? Is het misschien verboden te eten?
• Ja, kijk man, zoiets doe je toch niet hier, in Nice!
• Excuseer, maar ik zou graag mijn maal beëindigen. En dan ruim ik de boel op. Binnen een kwartier zie je niet meer dat hier iemand heeft staan kokkerellen.

De twee kijken me aan alsof ik van de planeet Mars kom, maar verder aandringen doen ze niet. Ik doe rustig de afwas en ruim de boel proper op: “U ziet, ik ben een welopgevoed persoon.”

De rivier de Var mondt nabij Nice uit in zee; ik volg de vallei stroomopwaarts, klim tot een kleine vijfhonderd meter, beland in een sympathiek dorpje waar ik de bewoners op de hoogte breng van mijn voornemen er in openlucht te overnachten. Niemand maakt er een punt van.

Twee dames maken ruzie met elkaar. Grappig hoe de Fransen elkaar zéker niet tutoyeren, wanneer ze elkaar de grofste verwensingen naar het hoofd slingeren. Paradoxaal genoeg bezigen ze de beleefdheidsvorm:

• Je ne vous parle plus, car vous êtes une salopperie!
• Oh, taisez-vous, s’il vous plait. Vous êtes une salopperie, vous-même!

Weer zo’n staaltje van hoe twee talen interessante verschilpunten vertonen. Terwijl de u-vorm in het Nederlands in de eerste plaats een beleefdheidsvorm is, waarbij het respect wordt uitgedrukt door de zekere afstandelijkheid ervan, voelen de Fransen hun tu aan als vertrouwelijk, helemaal niet afstandelijk. De vous-vorm bewaren ze voor elke vorm van afstandelijkheid, of die nu respectvol is, of juist niet. Verwensingen worden alleen in de tu-vorm gesteld wanneer ze elkaar plagen; échte beledigingen worden aan vous geadresseerd.

Terwijl ik me aan een waterbassin verfris vraagt een jonge vrouw me waar ik vandaan kom:

• Uit België, mevrouw, per fiets.
• Hoezo? Mijn vriend is ook een Belg, uit Gent. Hé Marc, kom hier, een landgenoot van je.

Blijkt die Gentenaar hier al zo’n vijf jaar in het zuiden te verblijven. In Franciscus’ geest kan ik zijn uitnodiging om tot zaterdag te blijven moeilijk afslaan. Ik moet meehelpen een barbecue op te eten, zaterdag, samen met alle buren.