Sicilië is een eiland

Je zou het haast vergeten, maar dit stukje Italië wordt van de rest van het continent gescheiden door de Straat van Messina, een zee-engte die op het smalste punt slechts drie kilometer breed is. Al jaren liggen er plannen klaar voor de bouw van een grote brug. Dergelijke constructie is in dit gebied van aardbevingen en vulkanen niet zo vanzelfsprekend. Of zit de mij intussen erg opgevallen mediterrane nonchalance er voor iets tussen?

Catania confronteert me op harde wijze met deze mentaliteit: de veerdienst met Reggio di Calabria is onlangs opgedoekt. Hoewel het uurrooster en de tarieven nog steeds klaar en duidelijk uithangen, vertelt de loketbediende me droogweg dat ik wel naar Livorno kan, en zelfs naar Ravenna. Het op amper honderdtwintig kilometer gelegen Reggio is echter onbereikbaar!

Er zit niets anders op dan naar Messina te rijden, honderd kilometer noordwaarts. De weg is erg druk, en de Sicilianen blijken heel wat minder hoffelijke autobestuurders dan hun Sardische landgenoten. Daaraan merk je dat dit eiland, nauwelijks groter dan Sardinië, veel dichter bevolkt is: alleen Palermo al telt bijna evenveel inwoners als gans Sardinië: anderhalf miljoen. Op heel Sicilië leven toch zo’n vijf miljoen afstammelingen van Feniciërs, Grieken, Romeinen, Arabieren, Noormannen enz… enz… Zelfs Amerikaanse legereenheden zijn hier gestationeerd, want doorheen de eeuwen heeft Sicilië zijn strategisch belang behouden.

Sicilianen en Sarden spreken respectvol over elkaar; ze delen hun minachting voor de Corsicanen. Ook op dit laatst bezochte eiland viel me heel wat gastvrijheid te beurt, al zijn de Sicilianen toch minder spontaan dan die lui op het andere eiland. Gelukkig spreek ik al enkele eenvoudige zinnetjes in de taal van Dante, zodat ik zelf het initiatief tot gesprek kan nemen. En dat was op Sardinië niet eens nodig.

Anderzijds mist de Sard zin voor realiteit: ga je er een cafeetje binnen, dan moet er eerst gedronken worden, de slaapplaats komt later wel. Eén enkele keer kwam ze zelfs helemaal niet, in Serdiana op 14 mei bijvoorbeeld. Deze mix van spontaniteit en onverantwoordelijkheid maakt van de Sard een innemend, aandoenlijk persoon.

Sicilianen zijn efficiënter, en dat moet ook, gezien de hogere bevolkingsdichtheid. Maar ook hier ondervond ik al menig staaltje van vlucht voor verantwoordelijkheid. Gisterenavond nog: “Ja mijnheer, ik wil je wel onderdak geven in dit parochielokaal, maar de pastoor is er niet. En zelf mag ik geen initiatief nemen.”

In een klein badplaatsje, vijfentwintig kilometer ten zuiden van Messina, hou ik het noodgedwongen voor bekeken: een lekke band, die slecht hersteld is en dus opnieuw druk verliest. Dus demonteer ik maar het wiel en vervang de binnenband. Een klein testritje toont aan dat alles OK is.

De hartelijkheid van de omstanders treft me. In de achtergrond van de blauwe zee doemen de heuvels van Aspremonte-Calabrië op, zo’n vijfentwintig kilometer hiervandaan. Alles om te overnachten is er aanwezig: drinkwater bij de bewoners, een boom om onder te slapen, vlakbij. Ik overweeg nog even het tentje op het strand te zetten, maar de mensen vertellen me dat die grijze wolken helemaal geen regenwolken zijn; ze ontsnappen uit de meer dan negenhonderd kraters van de vuurberg.

Nog geen maand later zal de Etna op vrij spectaculaire wijze tot uitbarsting komen. Op alle voorpagina’s staat een prachtige satellietfoto van dit natuurverschijnsel.

Overigens, het dorpje hier heet Nizza di Sicilia, het Nice van Sicilië. Echt iets om in plezierige vakantiesfeer afscheid te nemen van dit interessant stukje Italië.