Belgische Defensie in 2007. |
Rond de jaarwisseling is een jaaroverzicht een steeds
weerkerend gebeuren dat al naar gelang de voorkeur van de initiatiefnemer
op een eigengereide manier wordt uitvergroot. Vooral de media sprokkelen in
een speciale editie van hun krant of in een bijzonder programma van hun
nieuwszender de belangrijkste feiten samen en leggen accenten om de kijker
en lezer aan te spreken met hun kijk op de wereld in 't algemeen en op België in het bijzonder. De actualiteit van het voorbije jaar is ongetwijfeld
gefocust op de Belgische politieke crisis. Alle jaaroverzichten staan er dan
ook bol van. Deze verontrustende realiteit mag echter niet beletten dat de
activiteiten van één van de grootste werkgevers van ons land, namelijk ons
leger, toch ook even in de kijker geplaatst worden. Nooit als ooit te voren
zijn onze militairen verspreid over de hele wereldbol en geven er het beste
van zichzelf. Ze verdienen dan ook alle waardering. Een toelichting bij de
belangrijkste voorbije gebeurtenissen binnen en rond Defensie passen in deze
context. In dit alles kan trouwens met enige tevredenheid worden vastgesteld
dat er in de jaaroverzichten van 2007 toch wat meer aandacht wordt
besteed aan onze militaire jongens en meisjes dan in het verleden het geval
was. Is dit misschien de eerste zachte bries die opsteekt nu er binnen
Defensie een nieuwe wind gaat waaien? Of mogen we spreken van een prille
bijdrage om Defensie opnieuw in de gedachten van de mensen te brengen? Alle
begin is moeilijk en de weg is zeker nog lang wil men het waarderingspeil
van bijvoorbeeld onze noorderburen bereiken waar de Nederlandse media de
militair in 2006 uitriepen tot "man van het jaar".
Januari.
Onze Defensie haalt een eerste maal de actualiteit, in een domein
waarmee in de loop van het jaar nog enkele malen het nieuws zal worden
gehaald namelijk in het weggeven of het verkopen tegen een vriendenprijs van
militaire uitrusting die in onbruik is geraakt. De eerste gelukkige klant
van de Belgische weldoener zou Libanon worden. In een gereputeerde
Defensiekrant kunnen we immers lezen:
"Belgium has agreed to provide 45 German-built Leopard-1 tanks, at least
20 M109 155mm self-propelled howitzer guns and an unspecified number of
fighting vehicles.
The tanks and guns, which would come from surplus stocks, would be the first
lethal weapons donated to the LAF by a Western country in nearly two decades."
De modernisering van de M109, die in het verleden voor heel wat heibel
zorgde, zou dan uiteindelijk toch nog nuttig worden. Als er gesproken wordt
over gevechtsvoertuigen, dan gaat het wellicht over de AIFV- M 113's waarvan
er in totaal 27 exemplaren door de Belgen van UNIFIL in Libanon vanaf
oktober 2006 in gebruik zijn. Deze rupsvoertuigen zouden bijgevolg op
Libanese bodem kunnen blijven. Toch moet hierbij aangestipt worden dat deze
voertuigen omwille van ernstige problemen met de stuur- en remsystemen niet
echt meer voor een geloofwaardig en veilig gebruik tijdens operaties in
aanmerking komen.
Op 30 januari is er heel wat belangstelling voor de demonstratie van de
fonkelnieuwe MPPV (MultiPurpose Protected Vehicle) "Dingo II" in
Lagland bij Aarlen. In de komende maanden zal het wielvoertuig, die door
zijn gebruikers voor de camera's terecht als een superveilige, moderne en
comfortabele battle-taxi wordt bestempeld, immers in Libanon en
Afghanistan zijn opwachting maken. Dat de MPPV met zijn moderne uitrusting
ook aanleiding geeft tot moderne gevechtstactieken blijkt niet uit de
demonstratie. Evenmin wordt door de gebruikers gewag gemaakt van bijzondere sensaties
aan boord van een MPPV. De wiegende
beweging van de cabine,
die aan de structuur is opgehangen, geeft blijkbaar
de chauffeur niet het gevoel dat hij een bocht achter heeft
tijdens het draaien zoals bij een gewoon voertuig of een tank. Tevens kan bij de
inzittenden door het geschommel wel eens een gevoel van misselijkheid ontstaan.
De verkiezingsstrijd gaat langzaam maar zeker van start. Vooral de
beginselverklaring van de sp.a luidt voor de militairen niet echt
geruststellend. In een lezersbrief aan het Belang van Limburg kunnen we het
volgende lezen: "
Tijdens het weekeinde van 28 en 29 januari 2007 had het nieuwjaarscongres
plaats van de sp.a. Het pronkstuk van het congres was de beginselverklaring.
De mogelijke gevolgen voor Defensie in deze verklaring zijn echt wel
verontrustend. Op een moment dat het leger een grondige herstructurering
doormaakt willen de partijbonzen van de sp.a tegen 2015 het leger nogmaals
halveren en de vrijgekomen kredieten besteden aan ontwikkelingssamenwerking,
het nieuwe wondermiddel om internationale conflicten te voorkomen.
Dit betekent ook dat de provincie Limburg, als grootste werkgever voor het
leger, 50 % van zijn militairen zou zien verdwijnen. Het boeken van een
belangrijke budgettaire marge is immers primordiaal, met andere woorden
Defensie verder leegmelken. Het pleidooi voor één Europees leger zonder één
Europese buitenlandse politiek, die naam waardig, is trouwens al evenzeer
populistisch politiek gezwets.
De sp.a scherpt nu zijn messen om Defensie de doodsteek te bezorgen.
Hopelijk zal het zo'n vaart niet lopen want onze militaire mannen en vrouwen
verdienen toch wel beter."
Februari.
Tijdens zijn afscheidsinterview op de eerste
werkdag van de maand voor de VRT-radio drukt de Amerikaanse ambassadeur in
Brussel, Tom Korologos, zijn ontevredenheid uit over de te beperkte bijdrage van
Europa tot de door de NAVO geleide vredesmacht in Afghanistan. België behoort
natuurlijk ook tot deze groep van weinig enthousiaste NAVO-leden. De boodschap
zal in de loop van het jaar nog vele malen worden herhaald.
De Amerikaanse kritiek komt al vlug aan bod in de senaat als een mondelinge
vraag gericht aan André Flahaut door de heer Josy Dubié. Het antwoord van de
minister luidt als volgt: "Qu’avons-nous prévu pour l’année 2007 ? Voici quelques semaines, j’ai déposé au
conseil des ministres la note d’orientation pour les opérations 2007. Elle
prévoit le maintien de notre présence à l’aéroport de Kaboul ainsi que du C130
et elle annonce, pour les alentours du mois d’octobre, non pas une augmentation
de 35% de notre engagement militaire comme vous l’évoquez, monsieur Dubié, mais
l’envoi d’une quarantaine de personnes qui pourraient encore renforcer notre
présence à l’aéroport. Il est en effet prévu que nous prenions, pour la première
fois depuis que nous sommes présents, le commandement de l’ensemble des troupes
se trouvant sur l’aéroport de Kaboul. En ce qui concerne les quatre F16, la note présentée au conseil des ministres fait
état du «déploiement éventuel » de quatre F16. Celui-ci pourrait avoir lieu si
la demande était formulée et si le besoin s’en faisait sentir."
De premier zal bevestigen dat België in oktober de leiding zal overnemen
van de luchthaven van Kaboel en dat hiervoor een veertigtal extra
manschappen zullen voorzien worden. Alhoewel in de loop van het jaar uit
diverse hoek de inzet van vier F16's wordt gevraagd, zal België hieraan geen
gunstig gevolg geven.
In de loop van de maand komt de CHOD (Chief of Defense), de generaal
Van Daele, regelmatig in het nieuws. Blijkbaar maakt zijn opvolging, normaal
voorzien voor het jaareinde, het voorwerp uit van vinnige discussies achter de
politieke coulisses, althans te oordelen naar de media-aandacht die eraan
wordt geschonken.
Zijn evaluatie van
de uitvoering van het strategisch plan van
Defensie
2000-2015, dat nu zowat halfweg is, geeft ondermeer ook aanleiding tot een interview
in het weekblad Trends. Vooral zijn uitlatingen over het teveel aan
militairen zetten onterecht nogal wat kwaad bloed. Hij bevestigt echter gewoon
zijn standpunt dat ook al in het verleden werd benadrukt namelijk dat er
dringend werk moet worden gemaakt om de budgettaire last op het niveau
human resources te verlichten. Het interview krijgt zelfs een plaats op
de agenda van de Commissie voor de Landsverdediging van 6 februari. Hierin
is trouwens een uitspraak van André Flahaut op zijn minst opmerkelijk te
noemen: " Ik hoop dat ik niet meer het verwijt zal krijgen dat ik
het Defensiepersoneel muilkorf."
Wat echter ook eens duidelijk mag gezegd worden is de vaststelling dat door
opeenvolgende budgettaire hakbijlevenementen Defensie 1,6 miljard euro zal
moeten missen, om het laatste luik van het strategisch plan uitvoerbaar te
maken.
Uit een persmededeling van Lockheed Martin van 7 februari vernemen we dat
België 8 Sniper Advanced Targeting Pods (ATP) heeft aangeschaft voor
zijn F-16s, zowat de beste uitrusting in zijn soort, die ook tijdens de
verkenning van de routes die konvooien volgen van onschatbare waarde blijkt
te zijn. " Today, Sniper ATP-equipped F-16s and F-15s act as guardians
for Special Forces and allied convoys by providing silent, unseen support
and scouting the route ahead. Ground troops are able to see what the Sniper
ATP sees, making their jobs easier and shortening the time it takes to put
ordnance on target."
Het Gemengde Loopbaan Concept (GLC), dat het statuut en
dus ook de loopbaan van de militair drastisch zal veranderen, komt uitvoerig aan
bod, ondermeer in de senaat. Na een vrij tumultueuze zitting van de Commissie
voor de Landsverdediging van 11 december 2006, wordt uiteindelijke de politieke
draad toch nog eens op een waardige manier opgepikt. Tijdens de
evocatieprocedure komen de meeste politieke families aan het woord waarbij niet
uitsluitend het GLC wordt geëvalueerd. Er worden zelfs harde waarheden
verkondigd aan het adres van sommige politieke partijen en hun boegbeelden. De
tussenkomst van de heer Wouter Beke (CD&V) benadrukt één van de belangrijkste
pijnpunten binnen onze Defensie. "De vraag is ook of de SP.A de voorbije jaren al niet een grote verantwoordelijkheid heeft gedragen
in de afbouw van het leger. Ik denk het wel, niet via de minister van
Landsverdediging, maar middels de minister van Begroting.
Het ankerprincipe van minister van Begroting Vande Lanotte bepaalt dat in het
tweede jaar nooit meer mag worden uitgegeven dan in het eerste jaar. Door
bepaalde aankopen tot het volgende jaar uit te stellen heeft Defensie de
voorbije jaren in eigen vlees gesneden en werd er in het totaal 200 miljoen euro
minder uitgegeven dan eigenlijk gepland was. In 2005 was dat 83 miljoen euro, in
2006 70 miljoen euro, in 2007 opnieuw ca. 47 miljoen euro".
Het destructieve effect van het ankerprincipe zal in het najaar trouwens in een
gans andere context nog
heel wat stof doen opwaaien.
Tijdens de zitting van de Commissie voor de
Landsverdediging van 14 februari wordt André Flahaut ondermeer op de korrel
genomen in verband met de evaluatie van de Congolese brigades, die niet alleen
een aanfluiting zou zijn van nationale politieke afspraken maar die ook bij de
heer Solana kwaad bloed zet omdat de doorlichting een Europese
EUSEC-bevoegdheid zou zijn. De discussies leveren de zoveelste aanvaring op
tussen André Flahaut en Pieter De Crem (CD&V) die na een vinnige uitval van de
minister tegen zijn persoon antwoordt: " Ik heb geen enkele ambitie om in een
regering te stappen, ook niet in de Vlaamse".
Tegen het einde van de maand moet de minister van Defensie trouwens nog een
reeks giftige pijlen incasseren van Congolese origine. Zijn intentie om
president Kabila een ere-doctoraat uit te reiken in de Koninklijke Militaire
School is weer eens een eigengereid initiatief, dat in de media geen genade kent
en ook politiek wordt afgeblazen.
De verklaring van een Russische generaal op 20 februari bevestigt dat de
Russische beer terug tanden heeft en blijkbaar bromt zoals tijdens de Koude
oorlog. Hij verklaart immers: "Nucleaire wapens kunnen gericht worden op
die landen, die toelaten dat er ballistic missile defenses worden opgericht
binnen hun grenzen". De woordvoerder van de NAVO reageert gepast door te
verklaren: “The days of talk of targeting NATO territory or vice versa are
long past us.This kind of extreme language is out of date.” De plannen
van de Verenigde Staten om inderdaad met de hulp van de NAVO installaties te
voorzien op Pools en Tsjechisch grondgebied voor de uitbouw van een
verdedigingsgordel tegen ballistische raketten zal nog vaak voor gespierde
Russische uitlatingen zorgen.
Maart.
Tijdens een ongeval met een Pandur in het zuiden van Libanon
komen op 7 maart twee militairen om het leven en zal een derde militair zijn
zware verwondingen niet overleven. De slachtoffers maken deel uit van UNIFIL II,
het Belgisch detachement dat in Zuid-Libanon sedert einde september 2006
voornamelijk instaat voor de ontmijning van de grensstreek. Het verslag naar de
oorzaken van het ongeval is bij de jaarwisseling nog niet voorgelegd aan de
Commissie voor de Landsverdediging. Dit verslag zal zonder twijfel treffende en
onmiskenbare aanwijzingen bevatten die bevestigen, indien men de citroen te hard
uitperst op het gebied van continuïteitstraining het verlies aan mensenlevens
een van de meest tragische gevolgen is.
De European Rapid
Reaction Force (ERRF) zou al sedert geruime tijd het pronkstuk moeten
worden van de Europese Defensie. Met een strijdmacht van 60.000 man zouden de
troepen binnen de 60 dagen inzetbaar worden. Van alle grootmoedige plannen is
voor het ogenblik nauwelijks nog een spoor terug te vinden. Frankrijk en het
Verenigd Koninkrijk hadden in 2003 de bui al zien hangen en opteerden voor een
meer bescheiden oplossing, die inmiddels is uitgegroeid tot het basisconcept van
een Europese militaire interventie namelijk de Battlegroup (BG). We
spreken hierbij over een troepensterkte van ongeveer 1500 man die moet inzetbaar
zijn binnen de vijf à tien dagen. Vanaf de conceptuele fase zou de BG een
strijdmacht worden waarbij de landstrijdkrachten cavalier seul spelen.
Het zal duren tot midden maart 2007 vooraleer wordt aanvaard dat ook een marine
en een luchtmacht een onmisbaar onderdeel moeten vormen van een geloofwaardige
BG. Tijdens een kleinschalige oefening vanuit Zeebrugge wordt het nieuwe concept
voor Europese waarnemers gedemonstreerd. In de loop van het jaar zal de
politieke goedkeuring van het nieuwe BG-concept volgen.
Tijdens de zitting van
de Commissie voor de
Landsverdediging van 26 maart legt Sevenhans (Vl B) gewoontegetrouw André
Flahaut nog eens goed op de rooster. De informatiebronnen van het kamerlid
binnen het leger zijn blijkbaar toch nog niet volledig opgedroogd, een eerder
verontrustende vaststelling. In zijn antwoord schets de minister als het ware
het overzicht van 8 jaar ministerschap en trekt hij scherp van leer tegen de
krant de Standaard en sommige politieke partijen. Wel is het opvallend dat de Standaard
de laatste tijd meer dan voorheen Defensie in de kijker plaatst en dat inderdaad
de minister van Defensie niet wordt gespaard, een eerder democratisch fenomeen
van vrije meningsuiting.
Op 29 maart wordt de eerste tweedehandse fregat, gekocht van Nederland, als
Leopold I gedoopt te Zeebrugge. De proefvaart met deze nog erg modern ogende
oorlogsbodem, zowel qua comfort, inzetbaarheid en bewapening, kan beginnen.
Tijdens het vragenuurtje in de Kamer windt de fractieleider van de CD&V, Pieter
De Crem, zich behoorlijk op omdat minister Flahaut niet komt opdagen. Pieter
heeft immers een vraag over militaire activiteiten in de streek van Nijvel als
stunt voor de komende verkiezingen. Wanneer de kamervoorzitter Herman De Croo
aanvankelijk te kennen geeft dat de minister niet aanwezig is, bereikt het
decibelniveau van Pieter een eerder zelden gehoord peil in de Kamer. "Ik zal
ervoor zorgen dat Flahaut nooit nog minister wordt", briest hij in een
profetische bevlieging die elk indommelend kamerlid moet wakker schudden. De burgemeester
van Aalter moet blijkbaar niet onderdoen voor de man die hij nogmaals de mantel
wil uitvegen, althans als het gaat over een luidruchtige woordenstroom die een
scheldtirade benadert. Als Flahaut onverwachts dan toch als een duiveltje uit
een wijwatervat opduikt, reageert hij eerder beduusd op de berispingen van het
CD&V-kopstuk als zou hij het leger misbruiken als persoonlijke reclamemachine.
"Alleen al het feit dat ik besta op Defensie zorgt er al voor dat De Crem niet
kan slapen".
April.
De Limburgse sp.a-burgemeesters geven rijkelijk laat hun
ongenoegen te kennen over de plannen van hun partijvoorzitter om meer geld voor
ontwikkelingssamenwerking te voorzien dan voor Defensie. Het nieuwjaarscongres
van de sp.a van enkele maanden geleden was blijkbaar niet het geschikte forum om
hun grieven te uiten. Nu zijn de vijf speerpunten van het partijprogramma echter
in de verkiezingspropaganda opgenomen en inderdaad "JA. Minder wapens. Meer
ontwikkelingssamenwerking" is één van de vijf slogans die de kiezer zullen
moeten overtuigen. Dit zou echter op termijn wel kunnen betekenen dat de
grootste garnizoensstad van het land, Leopoldsburg, het aantal van zijn meer dan
3000 militairen ziet halveren.
Op Paaszondag 8 april landt op Zaventem de C-130 Hercules N-130EV. Het toestel,
aangekocht door Sabena Technics, zal de C-130H (CH-02) vervangen die tijdens de
nacht van 4 op 5 mei 2006 door een hangarbrand totaal werd vernield. De
ferryvlucht van op Richenbaker International Airport in Columbus Ohio USA nam
geen twee maar wel 15 dagen in beslag omwille van technische problemen. De
Hercules van het type C-130E zal volledig tot een Belgisch exemplaar worden
omgebouwd en wellicht binnen ongeveer anderhalf jaar als de CH-13
de
erg bevraagde transportvloot van de 15de Wing vervoegen.
De media, alhoewel aanwezig, krijgen geen toestemming om het toestel te filmen
voor hun avondnieuws omdat de minister zelf, op een terugvlucht van Kosovo, zelf
present wil zijn om de nodige toelichting te geven. De populariteitscurve van de
minister bij de journalisten krijgt bijgevolg nogmaals een serieuze deuk.
Op 25 april beslist het kernkabinet eindelijk om 8 NH-90 transporthelikopters
aan te kopen met een optie op nog twee bijkomende toestellen. In juni 2005 was
de regering echter al akkoord om 10 NH-90's aan te kopen. Het onbetamelijk
getalm heeft te maken met de verhoogde kostprijs namelijk 350 miljoen euro in
plaats van 300 miljoen euro omdat de heli's ook op de nieuwe fregatten moeten
kunnen landen. De socialisten wilden onder geen enkel beding een prijsverhoging
toestaan. Ook zouden afspraken over economische compensaties en het
dossier over de opvolging van de CHOD voor heel wat turbulenties gezorgd hebben
in het socialistische vaarwater. De levering van de eerste Belgische NH-90 wordt
voorzien tegen 2011, in de veronderstelling dat er geen verdere vertragingen
voorkomen in het leveringsschema waarvan ondermeer Nederland maar ook Finland
uitvoerig kunnen meespreken. Hopelijk is in het Belgisch contract ook een
boeteclausule voorzien naar Fins model, die het productieconsortium NH-industries
dit jaar al verplichtte om meer dan 20 miljoen euro boete aan de Finnen te betalen voor
laattijdige leveringen.
Heel markant is toch wel de inhuldiging op 25 april van de nieuwe installaties
van Noordzee Helikopters Vlaanderen op Ostend Bruges International Airport,
inclusief een Eurocopter Maintenance Center. Ter verduidelijking,
Eurocopter is de bouwer van de NH-90.
Mei.
In volle verkiezingsstrijd laat de CD&V optimistische geluiden horen over de herwaardering van het leger ...
na de verkiezingen. "We moeten billijk en eerlijk onze taken ten opzichte van onze Navo- en EU-bondgenoten
opnemen", zegt Pieter De Crem. De CD&V wil opnieuw risico-missies voor het leger
en stevige legerhervormingen voor het geval de partij in de komende regering
stapt. Defensie heeft immers echt nood aan een reddingsoperatie. Van deze
laatste slagzin is iedereen die echt met het leger begaan al lang overtuigd.
Het strategisch plan van Defensie 2000-2015 is een ordentelijke poging, die goed
op weg is om te realiseren wat het leger kan binnen het strakke keurslijf van
een tanende begroting waaruit regelmatig tijdens een begrotingscontrole een serieuze hap verdwijnt. Optimisme schept een bemoedigend gevoel maar kost
geld, zeker wanneer het over Defensie gaat.
Op 11 mei heeft met het nodige trompetgeschal, vooral dan van Belgische zijde,
de ondertekening plaats van het concept van het Europees Luchttransportcommando
(European Air Transport Command of EATC). Dit nieuwe commando zal over alle prerogatieven beschikken op het gebied
van militair luchttransport, inclusief alle operationele verantwoordelijkheden.
Men wil de efficiëntie van het luchttransport verbeteren door een verregaande
synergie tussen de deelnemende landen. Voor België zou dit ondermeer kunnen
betekenen dat het EATC met zijn 227 man aan personeel zich vestigt in Beauvechain.
Andere mogelijke vestigingsplaatsen zijn Villacoublay (Frankrijk) of Eindhoven
(Nederland). Het EATC-implementation-team van 17 specialisten, dat ook
geruime tijd in Beauvechain vertoeft, zou voor
het einde van het jaar over de nodige gegevens moeten beschikken om een
politieke beslissing op Europees niveau mogelijk te maken.
Juni.
De Belgische actualiteit staat deze volledig
in het teken van de nationale verkiezingen van 10 juni. Dat zal zo nog blijven
tot het jaareinde. Vermits de media nauwelijks enige aandacht besteden aan de
toekomst van Defensie en zeker het speerpunt van de sp.a-programma over
Defensie, dat werkelijk de doodsteek zou betekenen, niet ter sprake brengen, is
een initiatief ter zake niet meer dan gepast. In een artikel
"België onder aanval" wordt één en
ander over onze Defensie nog eens op een rijtje gezet, hierin geïnspireerd door
een vrij parallelle situatie in Canada. De politieke partij die geviseerd wordt,
maar ook andere partijen, reageren schriftelijk. De verkiezingsresultaten zijn
ons allen bekend.
Florennes organiseert een uiterst geslaagde tentoonstelling naar aanleiding van
het 60-jarig bestaan van de vliegbasis. Tijdens
een bezoek met de "Vieilles
Tiges" van de Belgische Luchtvaart op 13 juni kunnen alle oudgedienden maar ook
de niet-anciens zich een duidelijk beeld vormen over de historiek van de taïaut-basis tijdens
zijn diamanten verjaardag. In de loop van de namiddag volgt
een uiteenzetting over de
deelname aan de operaties boven Kosovo. Opmerkelijk is wel dat de spreker
hierin benadrukt dat de Belgische politieke wereld bij de start van de
vijandelijkheden boven Kosovo van oordeel was dat de Belgische F-16s enkel
inzetbaar was voor de luchtverdediging en niet voor de grondaanval.
Op 13 juni huldigt de Europese Unie (EU) haar eerste militaire operatiecentrum
in dat is ondergebracht bij de generale staf van de EU aan de Brusselse
Kortenberglaan. Na het pleidooi destijds voor Tervuren door premier Guy
Verhofstadt en na een jarenlange co-habitatie met SHAPE, het operatiecentrum van
de NAVO te Mons, zou de EU voortaan autonoom militaire en civiel-militaire
operaties in goede banen moeten kunnen leiden.
Half juni krijgen we het vervolg van het verhaal over het militair hulpprogramma
aan Libanon, waarover ook België in januari al zich in gunstige zin uitliet. De
beloofde hulp is blijkbaar vervangen door een fluitstoot, tot diepe
ontgoocheling van de Libanese autoriteiten die meer dan ooit beseffen dat ze in
een militair wespennest zijn verzeild geraakt. Over de 45 Leopard-1 tanks, de 70
AIV's - M 113's en de 24 M 109's wordt geen woord meer gerept. Deze laatste
houwitsers op rupsen zouden trouwens Marokko als bestemming hebben gekregen.
"A Belgian Ministry of Defense official said June 8 that de donation of
equipment was canceled because of the Belgian government's worries about the
political-military situation in Lebanon". Met deze mededeling moeten de
Libanese militairen maar vrede nemen.
Op 20 juni publiceert de Standaard een artikel, van de hand van de
Defensiespecialist van de krant, onder de kop "Explosieve cocktail voor nieuwe
Defensieminister". De CHOD, generaal August Van Daele, zou ambitieuze
saneringsplannen uit zijn mouw toveren tijdens een gesprek met informateur
Didier Reynders. Over de inhoud van deze plannen zou er binnen de legertop
tussen generaals heel wat onenigheid bestaan. Dit artikel heeft er alle schijn
van dat blijkbaar een hetze op het getouw wordt gezet tegen de CHOD met als
ultieme inzet, zijn vervanging. Het is duidelijk dat de militaire bron van dit
artikel van liberale signatuur is. Het is echter maar een losse flodder in
vergelijking met wat binnen enkele maanden zal volgen.
In juni lijken zowel de NAVO als de EU mekaar de loef te willen afsteken in
verband met strategisch luchttransport. Op 13 juni ondertekenen vijftien EU- en NAVO-landen een overeenkomst
voor de oprichting van het´Movement Co-ordination Centre Europe´ (MCCE). Dit moet
leiden tot een betere coördinatie van het strategisch transport en ‘air-to-air refuelling’ capaciteit.
Het MCCE is een samenvoeging van het European Airlift Centre (EAC) en het
Sealift Co-ordination Centre (SCC). Het nieuwe samenwerkingsverband gaat de
inzet van strategisch transport en air-to-air refuelling missies coördineren
tussen de deelnemende landen. Het doel van het MCCE is een meer efficiënt en
effectief gebruik van de nationale middelen. Deze samensmelting lijkt toch in
zekere mate het vaarwater van het eerder ondertekende EATC-protocol te
doorkruisen.
Een week later wil de NAVO immers één van zijn prioritaire behoeftes, namelijk
het strategisch luchttransport, een facelift bezorgen. Het Strategic Airlift
Capability (SAC) initiatief wordt boven de doopvont gehouden. Vijftien
NAVO-landen en twee Partnership for Peace landen willen immers 3 à 4 C-17
strategische transportvliegtuigen aanschaffen, inzetten en beheren. Dit
initiatief maakt de lijst van initiatieven echt niet eenvoudiger en
overzichtelijker want in 2006 werd trouwens de Strategic Airlift Interim
Solution (SALIS) al opgestart met de inzet van Antonov An-124 toestellen,
ten behoeve van een andere groep klanten.
Juli.
Tijdens het eerste weekeinde hebben te
Koksijde de Defensiedagen plaats, waar het grote publiek een impressie kan
bekomen van wat Defensie allemaal heeft te bieden. De formule lijkt een beetje
voorbijgestreefd. De Defensiedagen, die ook in het verleden meestal op een
vliegbasis plaats hadden, beroeren jan met de pet blijkbaar vooral omwille van
de capriolen van de deelnemende vliegtuigen. Het grote publiek beseft trouwens
niet ten volle dat dit wel eens de laatste kan geweest zijn, hetgeen niet alleen
op het evenement zelf van toepassing is maar ook op de locatie en tevens op
enkele kopstukken van het hele Defensieapparaat. Blijkbaar vallen Open Dagen
zoals te Zeebrugge en Leopoldsburg meer en meer in de smaak, trekken ook de
Helidays van Bierset nog steeds heel wat publiek aan en vragen de
luchtvaartminnende toeschouwers om meer ware vliegshows, waarvoor ze nu enkel
buiten de landsgrenzen hun gading kunnen vinden. Internationale vliegoefeningen,
met toegangsmogelijkheid voor spotters en luchtvaartfanaten zijn een
betekenisvol alternatief maar lokken niet echt het grote publiek. In feite is na
de teloorgang van de vliegshows enkel de burgerclub van Sanicole, Leopoldsburg
nog het enige initiatief op Belgische bodem die een vliegshow, die naam waardig,
jaar in jaar uit met succes organiseert.
Op 4 juli brengt de Standaard onder de titel "Belgen zitten vast in Libanees
vagevuur" een waardevolle bijdrage over de gespannen toestand in Zuid-Libanon na
de aanslag met een bomauto van enkele weken geleden, waarbij drie Spaanse en
drie Columbiaanse blauwhelmen om het leven kwamen. De verslaggever van dienst
brengt een waarheidsgetrouw verhaal, waarin de ontmijner te velde maar ook
minister van Defensie André Flahaut, die aan zijn afscheidstournee bezig is, aan
het woord worden gelaten. Het siert de krant dat deze maal in het artikel geen
enkel pikant journalistiek speldenprikje aan het adres van de minister voorkomt.
We want more.
In het licht van de regeringsvorming geven enkele
Defensiespecialisten
de raad hoe het leger verder kan hervormd worden. In de studie of paper
"De militaire bijdrage
van België aan het Europees veiligheids- en Defensiebeleid" herhalen zij
enkele belangrijke accenten zoals budgettaire stabiliteit en verjonging en
vermindering van de personeelskosten tot maximaal de helft van het budget.
Opmerkelijk is wel de bedenking dat België een van de weinige landen is die echt
spreken over een echt Europees leger. De meeste landen hebben het over een
verregaande samenwerking tussen nationale legers. Vanuit politieke hoek vallen
er weinig spraakmakende commentaren te noteren op deze studie al is dan
misschien "alles is een kwestie van budget" nu niet echt een verhelderende
uitspraak maar wel een van de belangrijkste pijnpunten van een leeg gemolken
Defensiebudget. Deze catastrofale evolutie kwam al eerder in dit jaaroverzicht aan
bod. De paper zegt het als volgt: "Vanaf 2005 wordt naast de jaarlijkse inflatie
eventueel een bijkomende verhoging toegekend van maximaal 0,5 procent. Concreet
kwam dit voor 2006 neer op een vermindering van de koopkracht van Defensie met
7,2 procent".
Op 14 juli neemt de Russische president Putin een beslissing, waarvan de omvang
bij velen slechts langzaam doordringt. Hij kondigt namelijk de opschorting aan
van het CFE-verdrag (Conventional Forces in Europe) dat in 1990 tussen
beide militaire machtsblokken werd afgesloten. De overeenkomst beoogde de
conventionele wapens aan banden te leggen, vooreerst door de aantallen te
beperken maar tevens door informatie hieromtrent uit te wisselen en inspecties
ter plaatse toe te staan. Putin voert blijkbaar de druk op om toch maar de
plaatsing van de onderdelen van het nieuwe rakettenschild in Polen en in
Tsjechië te voorkomen. Op 12 december, 150 dagen na de afkondiging, zal de
opschorting een feit worden. Dat de relaties met Rusland een ernstige deuk
hebben opgelopen en dat daarenboven de Russische beer meer en meer zijn tanden
scherpt, wordt sedert de zomer overduidelijk geïllustreerd door gevarieerd
militair machtsvertoon. Vanaf het einde van de maand voeren de Russen opnieuw
intimidatievluchten uit in de buurt van het Noorse en Engelse luchtruim, de
eerste sedert het einde van de Koude Oorlog, met interceptievluchten van
NAVO-gevechtsvliegtuigen tot gevolg. Zelfs de NAVO-top van Noordwijk in
Nederland van 24 en 25 oktober zal op een Russisch spelletje worden getrakteerd
van twee langeafstandsbommenwerpers die in de Noordzee opduiken en dan op een
200-tal kilometer van Noordwijk in het internationale luchtruim rechtsomkeer
maken.
16 en 17 juli staan in het teken van 20 jaar OCU (Operational Conversion Unit)
in de Luchtmacht. Te Kleine Brogel heeft op maandag het ceremonieel gedeelte
plaats van deze verjaardag. De dag nadien is aan de spotters, die met zijn 8000
van ver buiten de grenzen opdagen en die onder een zomerse hemel vele
kippenvelmomenten kunnen ervaren tijdens de Operational Integration Exercise
07 . Een spraakmakend programma met vliegtuigen van allerlei pluimage, een
ware aanrader die alle amateurfotografen en specialisten toeliet om met sublieme
herinneringen aan het gebeuren, al dan niet digitaal verpakt, huiswaarts te
keren. "Ik wil de Belgische Luchtmacht bedanken voor jullie onwijs gave
spottersdag", zoals een Nederlandse spotter nadien schriftelijk reageerde.
Het nationaal militair défilé van 21 juli is van een degelijk niveau waarbij de
commentaren tijdens de verslaggeving bij sommigen toch wel even de wenkbrauwen
doen fronsen. Een korte bloemlezing: "De militaire samenwerking is het kernidee
en besparen is hierbij de boodschap. België heeft gekozen voor de uitbouw van de
Europese Defensie. De Europese vlag is de rode draad doorheen het défilé (dit is
even een doordenkertje). De Piranha's zijn de zwaarste pantsers waarover de
landcomponent zal beschikken".
Vermeldenswaardig is ook de aanwezigheid van de goeie oude Unimog, die zorgt
voor de tractie van de enige nog bestaande rechtstreekse organieke vuursteun aan
de grondtroepen in de gedaante van de veldartillerie met zijn kanon van 105 mm
en zijn mortier van 120 mm. Tevens defileren de nieuwe Light Multirole
Vehicle (LMV)-jeeps in grote getale
op het Paleizenplein maar zullen pas tegen het jaareinde in de eenheden
beschikbaar zijn.
Op 22 juli wordt de (eerste) formateursnota van Yves Leterme publiek gemaakt. In
een document van 86 pagina's krijgt Defensie toch enige aandacht. Dit was in het
verleden met formateursnota's wel eens anders. Dat ons land verder bouwt aan een
Europese Defensie capaciteit, binnen het kader van de NAVO is een zinsnede die
wel in alle toekomstige versies van formateursnota's zal zijn terug te vinden.
Nieuw is wel de intentie om een gezamenlijke beleidsnota op te stellen voor de
beleidsdomeinen van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking en Defensie,
een prijzenswaardige betrachting voor zover het eerstgenoemde departement niet
als superdepartement uitsluitend de lakens wil uitdelen, zoals uit recente
signalen kan worden afgeleid.
Het volgende citaat lijkt zowat de kern van de zaak. "De regering pakt de
personeelsstructuur en -kosten aan (minder militairen, jongere militairen,
operationele militairen) door een actief wervings-, outplacement- en
outsourcingbeleid, en door meer burgers in te zetten in niet-operationele
functies, inclusief op beleidsniveau. De manschappen worden behoorlijk vergoed.
De regering investeert bijkomend in de uitrusting en training van militairen die
in operaties worden ingezet. Meer middelen gaan naar werking en naar de
operaties, waarbij in aparte budgetlijnen kan worden voorzien". Het wordt
in de toekomst dus
vooral uitkijken naar de laatste zin van dit
citaat.
Augustus.
Terwijl onze politieke wereld verder ploetert
in een moeras van wederzijds wantrouwen, weinig vleiende uitspraken,
nachtenlange onderhandelingen en "nons" om een nieuwe regering te vormen, wordt
aan zee nogmaals een ander visje uitgeworpen. Noordzee Helikopters Vlaanderen (NHV)
laat bij monde van zijn algemeen directeur weten geïnteresseerd te zijn in het
onderhoud van de NH-90 helikopters die eerder dit jaar werden besteld.
Natuurlijk zou men zeggen, want zijn Eurocopter Maintenance Center
is wellicht om die reden op de Oostendse luchthaven ingeplant, en wie weet is
ook wel een onderdeel van het felbevochten pakket van economische compensaties
waarmee Johan Vande Lanotte heeft trachten te scoren. De NHV-patron laat zich
tevens ontvallen enige interesse te betonen voor de overname van de search
and rescue-missie op zee, mocht de politiek die privatiseren, zoals trouwens
in andere landen al een feit is. Ik durf wedden dat het onderwerp ook op de
(verborgen?) agenda van een toekomstige regering met voorzichtige pennentrekken
staat neergeschreven.
Tijdens de laatste werkdag van de maand komen de Belgen voor het eerst onder
vuur te liggen in Afghanistan. Tijdens een regelrechte aanslag met een bomauto
door een zelfmoordterrorist, die het gemunt heeft op een Duits militair konvooi
dat via de hoofdingang buiten rijdt, worden vier Belgische militairen licht
gewond. Twee burgers delen ook in de brokken maar voor twee Afghaanse militairen
kan geen hulp meer baten. De vier Belgen zijn afkomstig van Helchteren en zullen
met voornamelijk gehoorproblemen voor alle zekerheid naar België terugkeren.
Zoals de Belgische Deputy Commander in Kabul International Airport
het kernachtig weergeeft: "De gasten hebben goed gereageerd, onze
beschermingswallen hebben hun werk gedaan, maar toch ... het had veel erger
kunnen zijn".
De Taliban eist de verantwoordelijkheid op voor de zelfmoordaanslag. Er wordt
gepast hulde gebracht aan onze militairen, maar dit zou gerust wat vaker mogen
gebeuren, en niet uitsluitend naar aanleiding van een incident of aanslag wel te verstaan.
September.
Op 5 september beslist het kernkabinet dat
België zal deelnemen aan de operatie van de EU in het oosten van Tsjaad en in
het noordoosten van de Centraal-Afrikaanse Republiek, regio's die grenzen aan de
Soedanese crisisprovincie Darfoer. Er zullen maximaal 80 tot 100 militairen
worden ingezet als medewerker op de generale staf die vooral uit Fransen zal
bestaan, als inlichtingenexpert of als hulp bij de opbouw en afbraak van de
logementen voor de militairen. We stellen geen C-130's ter beschikking omwille
van de reeds omvangrijke verplichtingen in de Balkan, Libanon en Afghanistan. En
nu maar hopen dat de EU er in slaagt om een waardig steentje bij te dragen tot
de oplossing van het sedert jaren aanslepende drama van Darfoer.
Rusland laat zijn militaire spierballen verder rollen. De Russische media pakken
immers uit met een nieuw superkrachtig conventioneel wapen, de Father of All
Bombs (FOAB). De thermobarische bom zou vier maal krachtiger zijn dat de
Amerikaanse MOAB (Mother of All Bombs). Vanuit een Tu-160 Backfire
afgeworpen "is the new air-delivered ordnance comparable to a nuclear weapon
in its efficiency and capability".
Een video voorzien van
Russische commentaar illustreert de mogelijkheden van dit nieuwe superwapen.
De Amerikaanse berichtgeving zal enkele dagen later aankondigen dat de FOAB al
overklast is door een nieuwe Super-MOAB die weldra zal beschikbaar zijn. (Einde 2007
kondigt de USAF aan te beschikken over een ander conventioneel superwapen, de Massive Ordnance
Penetrator van nagenoeg 30.000 pond af te werpen door de B-2 bommenwerper en
bedoeld om ondergrondse schuilplaatsen te treffen.)
Dezelfde week raakt ook bekend dat Viktor
Zoebkov de nieuwe Russische premier wordt. De gedoodverfde opvolger van
president Putin is van oordeel dat Rusland terug het voortouw in handen moet
nemen om het militair-industrieel complex uit te bouwen. Dat belooft voor de
toekomst. Niet alleen de aarde maar ook de Koude Oorlog is blijkbaar aan ’t
opwarmen.
Op 18 september worden de laatste vijf gemoderniseerde F-16's uit Weelde
overgevlogen naar Kleine Brogel en Florennes. De drie Belgische testpiloten
kwijten zich van deze taak onder het nieuwsgierig oog van
enkele spotters en een
reportageploeg van RTV Kempen. De toestellen maken deel uit van de verkoop van
14 F-16's aan Jordanië, waarvan het contract eerder dit jaar voor een totaalsom
van 70 miljoen euro werd afgerond. Ook Nederland zal 6 F-16's leveren. Na een
technische opsmuk zouden de gevechtsvliegtuigen in de loop van 2008 aan Jordanië
kunnen geleverd worden.
De 17 NAVO-loodsen te Weelde met elk een opslagcapaciteit van elk 100m x 50m
staan bijgevolg nu nagenoeg leeg. Begin 1993 werd gestart werd met het onderbrengen van in onbruik geraakt militair
materieel. Blijkbaar is het luchtvaartmuseum te Brussel op zoek naar een
tijdelijke opslagruimte, nu er plannen bestaan om het museum te renoveren.
Weelde
biedt niet alleen ruime opslagmogelijkheden maar zou ook het overvolle
luchtvaartmuseum in de gelegenheid stellen meer toestellen, inclusief de
talrijke waardevolle exemplaren die nu in een stoffige omgeving van het depot
van Vissenaken gestockeerd blijven, voor het grote publiek in een
bezoekersvriendelijke omgeving zonder sokkels en pilaren ten toon te stellen. De
gemeentelijke autoriteiten kunnen wellicht van hun kant ook hun steentje
bijdragen om dit luchtvaartinitiatief te aan te moedigen.
Op 21 september vertrekken 42 militairen aan boord van
een C-130H richting Kaboel, waar België nog tot in de loop van 2008 de rol op
zich zal nemen van leidende natie in de functionering van KIA. De internationale
vlieghaven van Kaboel is inderdaad de navelstreng van het nog steeds niet erg
stabiele Afghanistan. Met vertegenwoordigers van 33 landen de aanzwellende
stroom van vliegtuigen vliegtechnisch maar ook qua beveiliging in al zijn
facetten de klok rond in goede banen leiden, is geen sinecure. Het protocollaire
aspect van de talrijke VVIP-bezoeken van ministers, generaals, ambassadeurs en
zaakgelastigden noodzaakt een goed geoliede procedure die veelal snel moet
verlopen omdat de dignitarissen nu eenmaal vaak in tijdsnood zitten. Anderzijds
wordt de taak van de Belgen er niet echt eenvoudiger op nu KIA herschapen is in
een majestueuze bouwwerf, die de verhuis van alle militaire activiteiten naar de
noordzijde van het vliegveld in de loop van 2008 moet mogelijk maken.
Er geraakt ook bekend dat België definitief afziet om F-16's naar Afghanistan te
sturen, en dit in weerwil van het feit dat André Flahaut er in zijn
oriëntatienota eerder dit jaar over sprak en dat ook Nederland al bij herhaling
aandrong om hun detachement van 8 F-16's in Kandahar te komen versterken.
Op 21 september is het ook de hoogste tijd om toch nog even de terroristische
actualiteit in België wat op te frissen. Er vertoeven minstens duizend
oud-strijders van de "heilige oorlogen" in België, althans volgens Glenn
Audenaert, directeur van de federale politie in een interview in Het Laatste
Nieuws. "Het zijn
extremisten, fundamentalisten en vooral ervaren oud-strijders. Ik noem ze geen
terroristen, maar ze kunnen het wel worden", zegt Audenaert.
In dezelfde periode raakt bekend dat het Ministerie van Binnenlandse Zaken aan
crisiscommunicatie wil doen door de informatiefiche
"Noodplanning en crisisbeheer in België" te verspreiden. De minister heeft
blijkbaar alle touwtjes in handen en rept geen woord in het document over de
hulp en de mogelijkheden van Defensie in dit domein. Of toch, "het leger" staat
vermeld als logistieke steunverlener.
Oktober.
Op de eerste werkdag van de maand valt er heuglijk nieuws te
sprokkelen. Het 31ste smaldeel van Kleine Brogel heeft tijdens de NATO Tiger
Meet de fel begeerde Silver Tiger Award in de wacht gesleept. Met een
deelnemersveld van 23 smaldelen, elk met hun tijgerembleem en afkomstig uit
dertien landen, tonen de Belgische F-16's met hun piloten en hun ondersteunend
personeel zich nog eens de besten. Het wordt nu uitkijken naar 2009 en naar
Kleine Brogel waar de volgende Tiger Meet gepland staat en waar men zich
al verkneukelt op de "tiger-tiger-tiger"-kreten.
Begin oktober houdt de liberale Defensiespecialist Stef Goris het voor bekeken.
Hij stapt over naar de Lijst De Decker die blijkbaar ook nood heeft aan een
Defensiespecialist in zijn rangen. De verbanning van Stef Goris naar een
onmogelijke plaats op de senaatslijst van de voorbije verkiezingen, is blijkbaar
niet goed verteerd. Of wordt de invloed van het Oost-Vlaamse machtsblok binnen
de Open VLD echt te groot? Wel moet gezegd worden dat Goris in zijn glorietijd
vaak in de Commissie voor de Landsverdediging de frivoliteiten van de
Defensieminister André Flahaut heeft gerelativeerd, al dan niet op bevel van
hogerhand.
10 oktober is de dag dat de zware kalibers een eerste maal worden ingezet om
Defensie in het algemeen en haar minister en CHOD in het bijzonder zwaar onder
vuur te nemen. Enkele uren voordat de zwoegende oranje-blauwe onderhandelaars de
degens kruisen om Defensie in de volgende regering te bespreken, pakt de
Standaard uit met een krantenkop, die nog vele weken voor schokgolven zal
zorgen. "Van den Bossche zet Defensie onder curatele". De uittredende minister
van begroting heeft beslist dat het departement van Defensie geen enkele euro
zelf meer mag uitgeven. De bewering in het artikel dat het monitoringscomité
begroting op buitensporigheden is gestoten, is een eerste aanfluiting van de
waarheid in de lawine van verdachtmakingen en regelrechte roddels die nog zullen
volgen. Het is wel de directeur-generaal van de Algemene Directie Begroting en
Financiën van Defensie of Budfin, luitenant-generaal Hugo Coene, in hoogsteigen
persoon die op 27
september zonder medeweten van zijn hiërarchische chef, de minister van
begroting even in een uitgebreide briefing gaat informeren over de financiële
toestand van Defensie.
Aanvankelijk lijkt de hoogst uitzonderlijke maatregel op de laatste politieke
stuiptrekking van de minister van begroting en van haar partij, de sp.a, die in
het verleden niet echt vies was om Defensie een flinke hak te zetten. Maar de
aanzwellende stroom van vermeende budgettaire misbruiken door Defensie loopt
weldra in de honderden miljoenen, die door diverse specialisten in de materie
worden toegelicht. Het persbericht, dat door Defensie nog dezelfde dag wordt
verspreid, kan de mediatieke opwinding niet temperen evenmin als de vaststelling
dat enkele budgettaire topspecialisten van de betrokken departementen na enkele
dagen van diepgaande verduidelijking bij Freya Van den Bossche de plooien al
glad strijken.
De Commissie voor de Financiën en de Begroting van 16 oktober heeft de
begrotingscrisis natuurlijk op de agenda geplaatst. In het verslag kunnen we
lezen dat heel wat moeilijkheden, door het vergruisde oneigenlijk gebruik van
thesaurierekeningen door Defensie, het gevolg zijn van de invoering van het
ankerprincipe. Dit is een kwalijke erfenis van de voormalige minister van
begroting, Johan Vande Lanotte. "Volgens het ankerprincipe mogen federale
overheidsdiensten per maand maar 1/15 in plaats van 1/12 van hun jaarbudget
uitgeven. Als na controle blijkt dat de begroting op koers zit, kan 'het anker
worden gelicht' en mogen de overige kredieten worden uitgegeven. Het principe
werd in 2002 ingevoerd om te voorkomen dat de begroting ontspoorde. Volgens
critici is het echter uitgegroeid tot een kunstgreep om de begroting te doen
kloppen. Administraties die in de loop van het jaar te veel hebben uitgegeven,
schuiven op het eind van het jaar facturen door naar het volgende jaar."
Uit de debatten van de Commissie blijkt dat het Rekenhof een centraliserende,
coördinerende en toezichthoudende rol heeft in het gebruik van de Thesaurie. Of
Defensie voorschotten of leningen heeft bekomen in alle transparantie, volgens
de regels van de kunst en na goedkeuring door het Rekenhof, zal moeten blijken
uit het onderzoek van deze laatste.
De volgende zinsnede uit het verslag is wel zeer markant: "Aan de collega's wil ik nog even zeggen dat er in 2005 maar liefst 164
thesaurierekeningen en 413 orderekeningen waren. Het is dus
helemaal niet zeker dat wij aan het einde van ons Latijn zijn gekomen
met die ene thesaurierekening". Ondertussen wordt echter wel alle budgettair
venijn toegespitst op die ene rekening van Defensie.
De volgende bedenking van de voorzitter van de Commissie, zou doen
veronderstellen dat de hetze tegen Defensie als het boegbeeld van de demonie van
de begrotingscrisis zou stoppen, integendeel: "Men moet zich er inderdaad ten
zeerste voor hoeden schuldigen aan te wijzen nog voor het onderzoek afgerond
is".
Op 23 oktober wordt in de Standaard, natuurlijk, een
actuele vraag beantwoord. De titel "Te gek om te geloven" klinkt niet echt als
het antwoord op een vraag maar is zowat een synthese van acht jaar Flahaut, of
eerder van wat er in die voorbije periode van acht jaar in Defensie fout liep.
Indien men alleen de negatieve dingen de revue laat passeren en nauwelijks een
woord rept over de verwezenlijkingen van een minister, dan viseert men dus
duidelijk zijn persoon. Toch wordt de kern van het jarenlange probleem van
Defensie, en dat is zeker niet persoonsgebonden, in het volgende uittreksel vrij
correct weergegeven: "Defensie is niet meteen een ministerpost waar hard om
gebikkeld wordt. De uitdagingen van 1999, toen Flahaut er aan begon, zijn haast
dezelfde als die van zijn opvolger in 2007. Geen geld - het budget is al jaren
geplafonneerd op 2,7 miljard euro - , veel duur en oud personeel, en gebrek aan
goed materiaal. Die machine hervormen en tegelijk sociale onrust vermijden, is
moeilijk en politiek ondankbaar".
In dezelfde krant geeft de aalmoezenier van de Koninklijke Militaire School een
ware donderpreek: "De messen zijn geslepen". In een erg giftig, tendentieus en
niet al te objectief verhaal, worden zowel minister Flahaut als de CHOD de
mantel uitgeveegd. Het is alsof Che Guevara aan het woord is in plaats van een
verspreider van het woord Gods. Hij zal wellicht ondertussen de
hoofdaalmoezenier alles al wel hebben opgebiecht en hopelijk een solide
penitentie hebben ontvangen voor zijn misstap.
Op 28 oktober komt André Flahaut aan het woord in de krant De Morgen. Hij is
overtuigd van de "oorlog der generaals" die "la guerre de la succession"
uitvechten. "Een aantal krachten binnen het leger wil een nieuwe chef van
Defensie die uit conservatieve hoek komt en die vanuit misplaatste nostalgie
terug wil naar het leger van vroeger, met een meer militaire en minder
humanitaire aanpak".
Het interview valt blijkbaar bij de Standaard niet in goede aarde omdat de
minister inderdaad nogal hard uithaalt naar de Defensieberichtgeving van
vernoemde krant. Toch heeft de Standaard terecht een punt. Halsstarrig weigeren,
zelfs na veelvuldige adviezen van de rechtstreekse topmedewerkers een krant te
woord te staan, is vragen om moeilijkheden. Het gouden principe van woord en
wederwoord kan hierbij ongetwijfeld soulaas brengen en saneert de voedingsbodem
van wilde geruchten en overtrokken verhalen en verdachtmakingen.
November.
Volledig volgens plan worden op 6 november de vijf eerste LMV's samen met vijf
bijkomende MPPV's aan boord van een Antonov-124 overgevlogen naar Kaboel.
TV-Limburg
biedt op 11 november Ludwig Vanden Hove, de kersverse voorzitter van de
Commissie voor de Landsverdediging, en zijn even kersverse collega van de
Commissie van Buitenlandse Zaken Hilde Vautmans de gelegenheid hun opinie te
formuleren over het leger in het algemeen, over de militaire aanwezigheid in
Limburg in het bijzonder.
Beiden geven te kennen dat ontwikkelingssamenwerking en Defensie nauwer moeten
samenwerken omdat men een land niet kan opbouwen dat in oorlog is of blijft. De
stelling van Vande Lanotte, om Defensie in te krimpen ten voordele van ontwikkelingssamenwerking, vindt bij zijn partijgenoot Van Den Hove geen genade.
Dit lijken inderdaad zowat vijgen na Pasen te zijn want eerder dit jaar werden de
ideeën van de voormalige partijvoorzitter van de sp.a nauwelijks tegengesproken,
en was het onderwerp zelf een verkiezingsslogan namelijk
"JA. Minder wapens. Meer ontwikkelingssamenwerking".
Op de vraag of België inderdaad één van de slechtste leerlingen is van de
NAVO-klas werd door beiden natuurlijk met klem ontkend. We zijn immers
met een inhaaloperatie bezig en investeren zoals nooit te voren. Beide opinies
zijn natuurlijk correct maar indien we even vergelijken met onze NAVO-buren, dan
slaan we toch nog een erg belabberd figuur. Wie zal trouwens met ons in de
vuurlinie willen staan? Een Leopard 2, super gepantserd en bewapend naast ons
voertuig op wielen met een maximum kaliber van 90 mm, dat is toch niet echt een
geruststellend vooruitzicht noch voor de machine maar zeker niet voor de mens
die ze bemant.
Verwonderlijk is wel dat bij herhaling wordt vooropgesteld dat zowel de C-130
als de F-16 moeten worden vervangen. Wat de eerste betreft is dat vrij
duidelijk, alhoewel het tijdstip van ingebruikname voorlopig een vertraging van
één jaar heeft opgelopen. Wat de laatste betreft is er in de verste verte nog
geen duidelijkheid. Dat wordt een monsterklus na de beëindiging van het
strategisch plan dan in uitvoering is en tegen 2015 zou moeten zijn afgerond.
De politica en de politieker uitten hun tevredenheid over de aanwezigheid van
Defensie in hun provincie en plaatsten daarbij vooral Saffraenberg in de kijker.
Ludwig Vanden Hove bestempelt ten slotte zijn bloedbroeder André Flahaut als
een degelijk minister, die weliswaar houdt van fratsen, maar over wiens
resultaten pas over een tiental jaar zal kunnen geoordeeld worden. Deze opinie
getuigt toch wel van enige politieke moed, die men bij weinig parlementariërs
aantreft, zeker als het André Flahaut en zijn beleid betreft.
De krant de Standaard wil blijkbaar echt de minister van Defensie André Flahaut
bij het nekvel grijpen en richt zijn klauwen nu ook op de Chef van Defensie,
generaal August Van Daele. Deze maal zal de redacteur als volwaardig snuffelaar
van dienst de vermeende gratis vriendendiensten van het leger op de korrel
nemen. Nu dat de prestaties aan derden, die in het verleden al vaak voor
strubbelingen zorgden - denken we maar aan de zogenaamde concurrentievervalsing
aangaande weersvoorspellingen tussen het Koninklijk Meteorologisch instituut en
de Meteo Wing van de luchtmacht - eindelijk wettelijk ordentelijk zijn geregeld,
wordt het dossier opnieuw een steen des aanstoots. De journalist heeft een
rapport kunnen inkijken van de inspectie van Financiën dat nog niet definitief
is, maar waarvan verschillende uittreksels de frontpagina vullen. Of het dossier
nu echt een nieuw financieel lijk is dat uit de kast tuimelt, zal nog moeten
blijken. Het is toch algemeen bekend dat elke beslissing van de programmawet, dus ook die voor
vriendendiensten, door de minister
geregeld wordt. Het uitschrijven van een interne circulaire door
de CHOD is bijgevolg de normaalste zaak van de wereld waarmee men zeker de regering via
de publicatie van een
koninklijk besluit niet moet opzadelen.
Tijdens de ministerraad van de regering van lopende zaken van 23 november wordt
beslist dat de buitenlandse operaties in Kosovo, Afghanistan en Libanon worden
verlengd. Tevens wordt de aanwijzing van generaal A. Van Daele, Ir
vleugeladjudant van de Koning, voor het ambt van Chef Defensie verlengd, met
ingang van 1 januari 2008 voor een periode van één jaar. Het koninklijk besluit
over deze verlenging wordt op 25 november ondertekend. De publicatie in het
Staatsblad volgt op 27 december. Deze verrassende beslissing zal sommige
kandidaat-opvolgers niet echt gunstig stemmen maar is gezien het principe van de
continuïteit van de bevelvoering in deze voor iedereen moeilijke tijeden en de
uitgesproken kwaliteiten en ervaring van de huidige CHOD zonder twijfel de beste
oplossing. Zo kunnen alle betrokken partijen ondertussen in alle rust en
sereniteit hun selectieprogramma starten voor een nieuwe CHOD, waarbij ze vooral
niet uit het oog mogen verliezen dat een modern charisma en ervaring in de
herstructurering van de krijgsmacht - want die lijkt nogmaals onafwendbaar -
zowat de belangrijkste bonuspunten zijn.
Op
28 november wordt eindelijk de Commissie voor de Landsverdediging nog eens bijeen
getrommeld. De
vorige zitting dateert van 18 april. Er is tijdens deze te lange periode
ongetwijfeld meer dan voldoende munitie verzameld die in een spervuur van vragen
op de minister van Landsverdediging kunnen worden afgevuurd. De
nieuwe commissievoorzitter Ludwig Vanden Hove (sp.a) , en tevens straatgenoot,
had zich zijn eerste vergadering wellicht anders voorgesteld. Het vermeende
gesjoemel met de begroting krijgt de meeste aandacht. Uit het debat blijkt
nogmaals overduidelijk dat het eerder geciteerde ankerprincipe de bron is van
alle begrotingsellende binnen Defensie en voor het departement een onhoudbare
toestand wordt. Alhoewel Defensie de voorbije weken al bij herhaling met
glasheldere argumenten en duidelijke cijfers de roddelcampagne over haar
begroting heeft ontkent, blijven verschillende politieke dignitarissen - zij die
demonstreren dat ze de inhoud van het dossier niet kennen - toch nog volharden
in de boosheid en spuien hun oneliners en onjuistheden over de hoofden van de
commissieleden heen.
December.
Op de eerste werkdag van de maand gaat
de krant de Standaard voor de zoveelste maal
in het offensief tegen André Flahaut en de CHOD. In de weekend-editie focust men
nogmaals op de budgettaire acrobatieën van Defensie en op het vermeende
bloedbroederschap tussen beide topbeheerders. De redactie doet weer
eens beroep op de informant, inderdaad de generaal van Budfin, die ook al op 10
oktober de kat de bel aanbond in verband met zogenaamde onkiese budgettaire
praktijken binnen Defensie, waarover de krant blijkbaar nog alles niet heeft
verteld. De
begrotingsperikelen blijven immers volgens de redacteur nog steeds het zoveelste pijnpunt in het onorthodox beheer
van het departement. De analyse van de krantenartikels lijkt echter meer op het
natrappen van gefrustreerde informanten die om ongekende maar wellicht
terechte redenen op een zijspoor zijn beland of zullen belanden, of niet meer in
aanmerking komen voor de topfunctie die ze ambieerden. De krant neemt trouwens
nogmaals een loopje met de waarheid, door de chronologie van de feiten door
mekaar te haspelen. Coene heeft immers op eigen houtje gehandeld op 10 oktober
door minister Freya Van den Bossche in te lichten en de CHOD zal trouwens Budfin
bij hem roepen nadat de inhoud van zijn dossier een grande première
krijgt in de Standaard. De volgende zinsnede is trouwens zeer frappant: "Van
Daele loopt na jaren vriendschap plots niet meer langs op zijn bureau, maar
stuurt zijn rechterhand als hij iets wil weten". Vooreerst heeft de CHOD nooit
rond gelopen in de bureaus van Budfin, omdat het deze laatste was die zoals het
hoort zijn chef regelmatig informeerde en consulteerde. Men zou trouwens voor
minder een jarenlange vertrouwensfiguur de bons kunnen geven die Defensie, zijn Budfin-medewerkers en het korps van de militaire administrateurs een ware
kaakslag toebrengt.
De krant heeft
zich blijkbaar niet echt de moeite getroost om het verslag van de
commissie van landsverdediging van voor enkele dagen grondig door te nemen. Hier komen
trouwens de ware specialisten aan het woord die jarenlang in een vijandig
begrotingsklimaat gepoogd hebben om binnen het wettelijk
kader, blijkbaar niet altijd overduidelijk voor iedereen, de budgettaire
scherven te lijmen.
Naar aanleiding van een ander artikel, dat niet over
Defensie handelde, konden we in de Standaard onlangs het volgende lezen: "Iemand die door rancune
gedreven wordt en die zo zijn gram wil halen door andermans vuile was buiten te
hangen, maakt hem helaas niet tot de meest betrouwbare bron".
Op 6 december maken de media nogmaals gewag van enige NAVO-druk op België om
meer troepen voor Afghanistan beschikbaar te stellen. De kans zou bestaan dat
meer troepen naar Kaboel worden gestuurd. F-16’s voor Zuid-Afghanistan, waar
onze Nederlandse buren al bij herhaling om vroegen, zou een optie zijn waaraan
hard wordt gewerkt.
De dag nadien raakt bekend dat België twee gewezen fregatten en
een mijnenveger van onze Marine heeft verkocht aan Bulgarijë voor een totaalsom
van 54 miljoen euro. Deze informatie in een krant lokt weer eens denigrerende
lezersreacties uit aan het adres van Landsverdediging.
De reactie van één lezer is toch wel opmerkelijk omdat hij zich in lovende bewoordingen uitlaat over het beleid van André Flahaut.
Deze rariteit kan u lezer echt niet worden ontzegd: "Het blijft toch
populair om te blijven kappen op Flahaut en Defensie in het algemeen. Flahaut
mag dan soms rare beslissingen nemen, maar het is de eerste minister die
beslissingen neemt naar hetgeen hij op de werkvloer GEZIEN heeft. Hij is iemand
die naar zijn troepen gaat kijken, en ja met de vliegtuigen van Defensie, en aan
de hand daarvan een beslissing neemt. Wat volgens mij correct is. Hij is niet
iemand die op afstand werkt, hij gaat ter plaatse. Hoeveel bazen doen dat op
jullie werk? Maar ja, het blijft gemakkelijk om kritiek te geven op een niet zo
populair ministerie. Groeten. S W, Oud-Turnhout".
Nu het einde van de militaire loopbaan van André Flahaut naderbij komt, verdient
hij en zijn ploeg meer soortgelijke positief ingestelde en objectieve opinies,
en niet alleen van moedige krantenlezers. Nu heeft het er alle schijn van dat de
uittredende minister aan het roer van zijn departement de voorbije acht jaar met
iedereen in aanvaring kwam en een leger in kommer en zorg achterlaat, een
perceptie die vooral door de media vaak ten onrechte werd gevoed. De politieke
baas van een departement kan alleen maar roeien met de riemen die hij heeft en
als hij op de beloofde budgetten jaar in jaar uit moet inleveren, steeds meer
moet presteren met minder middelen en wordt afgeremd op elke vorm van
innovatieve personeelsafslanking, dan bevindt men zich in een prangend keurslijf
waarmee zelfs elke potentiële opvolger weinig glorie zal behalen.
Uit een persbericht naar aanleiding van
de ministerraad van 7 december vernemen
we dat de uitgavenbegroting van landsverdediging voor 2007 zal worden aangepast.
De verplichtingen omwille van operaties in het buitenland vallen hoger uit dan
gebudgetteerd en noodzaakten al een eerste bijsturing, die echter nu nog een
laatste verfijning vereisen. Het gaat uiteindelijk nog over een verhoging van
2,5 miljoen euro. De beslissing geeft geen aanleiding tot enige politieke
vraagstelling, hetgeen erop kan wijzen dat de begrotingsorkaan, die Defensie de
vorige maanden tormenteerde, langzaam maar zeker luwt.
Toch is het vermeldenswaardig dat niet alle federale overheidsdiensten hemel en
aarde moeten bewegen om budgettaire verhogingen te bekomen, waarop ze menen
aanspraak te kunnen maken. Markant in dit verband is toch wel de reeks
koninklijke besluiten van 6 december waarmee Binnenlandse Zaken de zes
politiezones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan vergoeden voor de beveiliging
van de Europese Toppen. In zeven verschillende KB's, elk met een eigen
justificatie, worden zo maar eventjes 25 miljoen euro toegekend voor 2007. Of
hoe prestaties voor derden niet noodzakelijkerwijs voor dezelfde tsunami's
zorgen in alle departementen.
Op
12 december melden diverse bronnen dat de ontplooiing van een Europese troepenmacht naar Tjsaad letterlijk
en figuurlijk niet van de grond geraakt. Ondanks politiek trompetgeschal vooral van
Franse zijde, is de strijdmacht nog steeds niet op het terrein aanwezig. België
zoals zovele anderen hebben al begin september 2007 hun deelname bevestigd.
Luchttransport en meer bepaald de inzet van helikopters zou een probleem vormen.
Deze behoefte komt steeds vaker voor en zorgt ook meer en meer voor problemen. Het wordt wellicht
hoog tijd dat zowel Europa, de NAVO of beiden zich
eens echt ernstig beraden over de oprichting van een multinationale helikopter-eenheid, die onmiddellijk
kan tegemoet komen aan de
toenemende behoefte aan helikopters tijdens militaire, humanitaire en/of
vredesondersteunende operaties. Tijdverlies betekent telkens opnieuw ook verlies aan
mensenlevens. De oprichting, het beheer en de inzet van de NAVO-AWACS
vliegtuigen zou als voorbeeld kunnen gelden.
Nu de vorming van de interim-regering zich in de laatste rechte lijn bevindt
naar de eindstreep toe, houdt minister van Defensie André Flahaut midden
december het stilaan voor bekeken. In een afscheidsbrief aan alle militairen
maakt hij de balans op van de voorbije acht jaar. " De 3.085 dagen om precies te
zijn, hebben ons in staat gesteld om van een logge, archaïsche machine een
moderne en sterke structuur te maken, opgewassen tegen de uitdagingen van de
eenentwintigste eeuw. ...
Ik ben persoonlijk het doelwit geweest van
gratuite kritieken en beschuldigingen van bepaalde leden van de oppositie, van
wie er enkelen vanaf morgen mee aan de macht zullen zijn. We zullen zien of
diegenen die ons voorheen de les spelden, de taak zullen aankunnen. De tijd zal
het uitwijzen...".
20 december 2007 wordt wellicht de dag van het nieuwe weinig benijdenswaardig
politiek record, dat nog vele malen in de
toekomstige quizzen zal worden gehekeld. 194 dagen van kommer en kwel leveren
eindelijk een nieuwe regering op. De
interim-regering is als het ware de pauzeknop die wordt ingedrukt van de
diepliggende politieke crisis. Het lijkt ook een beetje op een vorm van
asymmetrische oorlogvoering in de politiek, waarbij men de vele brandjes laat
smeulen maar tezelfdertijd de jerrycans blijft vullen om het vuur van
communautaire twisten weer in alle hevigheid te doen oplaaien. Pieter De Crem
wordt de nieuwe chef van Defensie, hopelijk niet als tijdelijke minister want op
23 maart 2008 zou zijn partijgenoot Yves Leterme, die stilaan zijn wonden likt,
het heft van een volwaardige regering in handen nemen. Laat rumoerige Pieter dan nu maar eens tonen wat hij
concreet bedoelt met al zijn stoute maar ook hoopgevende verklaringen over
Defensie. De investituur en de overhandiging van de sleutel van het kabinet aan
de Rue Lambermont, voor de ogen van de camera's, verlopen verdacht vreedzaam. De regering met beperkte houdbaarheidsdatum is nu aan zet.
Als CD&V-Defensiespecialist kan Pieter De Crem nu de tering naar de nering
zetten als kersverse minister van Defensie. In een kranteninterview van 21
december laat hij al even een proefballonnetje op. Hij wil de vrijwillige dienst
van collectief nut invoeren namelijk tot maximaal 1.000 werkloze jongeren tussen
18 en 25 jaar vrijwillig dienst laten nemen bij het leger. Hiermee trapt de De
Crem al onmiddellijk op de ziel van zijn aartsrivaal en voorganger Flahaut die
zijn zwaarste kaliber in stelling brengt om de uitspraak van De Crem te
bestoken. Hij noemt Pieter gewoonweg "un con" , een klootzak, die spreekt
zonder na te denken, en die daarenboven het voorstel van André zonder te veel
scrupules wil te gelde maken. Premier Guy Verhofstadt zal zich in de speciale
bijeenkomst in de Kamer subtiel laten ontvallen dat het idee van De Crem (de
vrijwillige legerdienst) al bestaat en dat hij zich verheugt dat de nieuwe
minister er achter staat.
Uit deze eerste aanvaring kunnen we al enkele lessen trekken.
Pieter De Crem kan zich nu een idee vormen hoe zijn voorganger in de toekomst
zal reageren op ondoordachte uitlatingen want de grondige dossierkennis van deze
laatste is een van zijn weinig gekende kwaliteiten.
Eén van de prioriteiten van de nieuwe minister worden vanaf de start bevestigd.
In een kranteninterview van Pieter De Crem van voor enkele jaren konden we al
lezen: "De krijgsmacht moet aantrekkelijk worden gemaakt voor jongeren, het
vertrouwen van de NAVO en de EU moet hersteld worden en het zou best zijn dat we
inderdaad evolueren naar 30.000 militairen. Maar welke politicus zal in die zure
appel willen bijten?" Hijzelf dus. De duizend vrijwilligers lijken echter meer
een pleister op een houten been. Het kan natuurlijk de personeelsfactuur binnen
Defensie wat verlichten maar riskeert het leger langzaam maar zeker het imago te
bezorgen van VW (Verlieslatend Werkgelegenheidsagentschap). Misschien kan eens
even het Duitse model bekeken worden waar een regering die ook krap bij kas zit
de voorkeur geeft aan een leger bestaande uit dienstplichtigen en
beroepsmilitairen, en dit tot ieders voldoening. Indien we de Duitse
verhoudingen bij ons zouden toepassen dan zou onze Armee voor 25 %
bestaan uit dienstplichtigen en voor 75 % uit beroepsmilitairen. In een recent
interview benadrukt de German Army Chief of Staff, Lt. Gen. Hans-Otto Budde
zijn militaire visie: "I strongly believe in a comprehensive approach,
meaning other agencies who are specialists in building roads: That is their job.
The police should train the police. And our job is to fight, to do it properly
and smart".
Gewoontegetrouw publiceert de NAVO naar het jaareinde toe
de statistieken van de uitgaven, die door de landen van
het bondgenootschap gerealiseerd werden in het domein van Defensie in 2007 en die
ook een vergelijking toelaten met de 22 voorgaande jaren. Het petieterig aandeel
van de investeringen en het gigantische aandeel van de personeelsuitgaven blijft
ten opzichte van vorige jaren voor ons land nauwelijks gewijzigd. We blijven
hiermee met zijn 75 % in de kop van het peloton vertoeven en moeten enkel Italië
laten voorgaan. De cijfers illustreren ook overduidelijk dat de jongste acht
jaar het aandeel van de personeelsuitgaven in het budget van Defensie met 5 % is
gestegen en dat we moeten terug gaan naar de tachtiger jaar om een aandeel van
65 % aan te treffen, vrij behoorlijk maar toch echt wel onvoldoende voor een
leger dat op een waardige manier moet investeren en op een geloofwaardige wijze
moet trainen en inzetbaar blijven.
Nagenoeg drie weken na de publicatie van de statistieken volgt wat lauwe
commentaar in de media en reageert bijgevolg ook de minister. De Crem wil de
personeelsuitgaven van het leger verminderen, één van de prioriteiten die hij in
zijn beleidsnota van half februari wil voorstellen. Hopelijk vindt de minister
de tijd om zich even te herbronnen al was het maar om even zijn licht op te
steken bij onze noorderburen. In het jongste Nederlandse
Materieelprojectenoverzicht kan men zich trouwens een overduidelijk beeld
vormen wat geloofwaardige militaire investeringen voor een moderne krijgsmacht
betekenen.
We eindigen het jaar zoals we begonnen zijn. Eindelijk zou de verkoop van
71 occasiepantservoertuigen, waarvan 43 Leopard-tanks, aan Libanon dan toch nog
in orde komen. Als minister Pieter De Crem de verkoop ter waarde van 3,5 miljoen
euro ten minste goedkeurt. "Volgens het ministerie van Defensie heeft het
Belgische leger 406 AIFV-rupsvoertuigen en 358 M113A1-toestellen te veel, omdat
zij geleidelijk aan vervangen worden door pantservoertuigen op wielen". Deze
persmededeling rept echter geen woord over de resterende Leopard-tanks, die ook
door pantservoertuigen zullen worden vervangen en die de Belgische landcomponent
uniek maakt in de wereld.