5. ZAAIEN

5.1. Zaad

Het zaad van spruitkool is rond van vorm en roodbruin van kleur. Het duizendzadengewicht varieert zeer sterk tussen de verschillende rassen en bedraagt gemiddeld 3 tot 4 gram. Dit geeft respektievelijk 333 en 250 zaden per gram.

In de praktijk werden ook duizendzadengewichten vastgesteld tot 1,2 gram en 7,2 gram, wat overeenkomt met respektievelijk 833 en 139 zaden per gram. Deze sterke variatie in het duizendzadengewicht heeft ertoe geleid dat de verkoop van spruitenzaad nu meer en meer geschiedt per aantal, waar dit vroeger vrijwel uitsluitend per gewicht gebeurde.

De benodigde hoeveelheid zaad om 1 ha spruiten uit te planten op een plantdichtheid van 35.000 planten per ha wordt geraamd op 70.000 zaden. Dit komt overeen met 210 gram zaad bij een duizendzadengewicht van 3 gram of 280 gram zaad bij een duizendzadengewicht van 4 gram. Bij deze raming gaat men ervan uit dat men per 100 zaden 50 pootbare planten bekomt. Indien de opkweek in gunstige omstandigheden verloopt, kan het aantal pootbare planten evenwel hoger liggen.

Spruitenzaad behoudt 4 tot 5 jaar zijn kiemkracht, mits het koel en droog wordt bewaard. Het is aan te raden het zaad te bewaren in de oorspronkelijke verpakking.

5.2. Zaaien

Het zaaien van spruitkool grijpt veelal buiten plaats op zaaibed. Aan de keuze van dit zaaibed moet uiteraard zeer veel aandacht worden besteed. Verloren hoeken en wendakkers zijn ongeschikt.

Het zaaibed wordt het best aangelegd op extra goede grond. De struktuur moet in orde zijn en de ontwatering afdoende. In januari of februari mag het reeds worden omgeploegd, tenminste als de weersomstandigheden het toelaten. Eventueel grijpt afdekking plaats met plastiekfolie of geschiedt het zaaien onder plastiekserre.

Bij opkweek onder plastiekserre verdient het de voorkeur deze serre reeds vóór de winter te plaatsen. Hierdoor is deze serre weliswaar meer onderhevig aan slijtage, doch men schept op deze wijze gunstiger groeivoorwaarden voor de uitzaai. Men kan immers de bodemstruktuur optimaal in de hand houden terwijl de bodem ook voldoende opgewarmd is. Tevens vermijdt men dat de opkweek moet uitgesteld worden wegens eventuele slechte weersomstandigheden.

Voor de zeer vroege teelt wordt het zaaien onder glas aanbevolen. Men heeft dan uiteraard de groeiomstandigheden beter in de hand. De mogelijkheid tot afharden van de planten is evenwel gering.

Het zaaien verloopt soms breedwerpig doch veelal op rijen. Zaaien op rijen biedt als voordeel dat het plukken en selekteren van de planten op het zaaibed veel vlotter verloopt. De rijenafstand bedraagt 10, 15 of 20 cm en de zaadhoeveelheid varieert van 1 tot 1,5 gram/m 2 . Een veel gebruikt toestel is hierbij de éénrijige handzaaimachine. Een nog regelmatiger verdeling wordt verkregen met een precisiezaaimachine.

Om 1 ha spruiten uit te planten op een plantdichtheid van 35.000 planten/ha voorziet men bij een zaaidichtheid van 1 gram/m 2 een wachtbed van 210 m2 (bij een duizendzadengewicht van 3 gram) of 280 m 2 (bij een duizendzadengewicht van 4 gram).

5.3. Opkomst

De opkomst grijpt veelal plaats 8 tot 10 dagen na het zaaien. Vooral de temperatuur en de luchtvochtigheid spelen hierbij een rol. Belangrijk is dat de bodem niet dichtslaat. De toegeslagen struktuur leidt uiteraard tot luchtgebrek. De kans op schimmelaantastingen neemt toe en bovendien werkt dit de verzuring in de hand.

Afdekken van het gewas met plastiekfolie kan de opkomst bevorderen en een vlotte opkweek begunstigen. Bij gebruik van plastiekfolie is het van groot belang een vlak zaaibed aan te leggen zodat geen plasvorming ontstaat. De boorden van de plastiek moeten zeer goed worden ondergedolven. Bovendien mag de plastiekfolie niet te los worden aangebracht. 'Slaan' van de plastiekfolie bij hevige wind kan immers veel gewasschade veroorzaken.