Kleurenblind

Ja, de titel van gisteren vat deze reis, en mijn leven, kort samen: een geluksvogel, die nog gelukkig genoeg is om het te beseffen ook. Natuurlijk is niet alles in het leven “rozenschijn en manegeur”, maar kom…

Neem nu het verschijnsel kleurenblindheid: naar verluidt zou één op vijf mannen op één of andere manier moeite hebben om sommige kleuren te onderscheiden; vrouwenogen blijken beter te functioneren, hoewel toch één op twintig vrouwen eveneens kleurenblind is. Zonder het te beseffen komen we dus dagelijks in contact met kleurenblinden.

Ons netvlies is opgebouwd uit lichtgevoelige cellen, en er zijn daarvan drie types: die op rode golflengten reageren, die op groene, en tenslotte de blauwgevoelige. Uit rood, groen en blauw stelt ons brein vervolgens alle mogelijke kleuren samen, naargelang de lichtintensiteit van de drie afzonderlijk. Dezelfde techniek wordt gebruikt in TV- en PC-schermen. Wie met inkt en verf omgaat mag dan wel de wenkbrauwen fronsen: hem is altijd geleerd dat de drie basiskleuren rood, blauw en geel zijn. Ook zij hebben gelijk. Alleen werkt het systeem met rood-blauw-geel wat anders dan rood-blauw-groen. Computerprogrammeurs kunnen erover meespreken, want een scherm, opgebouwd met rood-blauw-groen, afdrukken op een printer die het systeem rood-blauw-geel hanteert: de vertaling ervan is niet min. Vice versa het inscannen van gedrukte documenten. En ook vandaag werkt de omzetting van het ene in het andere systeem nog niet voor honderd procent betrouwbaar.

Terug naar ons rood-blauw-groen en kleurenblindheid. Bij sommige mensen is het netvlies minder of helemaal niet gevoelig voor één of meer van deze drie kleuren. Er bestaan nogal wat gradaties van de aandoening: de ergste diegenen die alles waarnemen op gelijkaardige wijze als de zwartwit-toestellen van in mijn jeugd.

Maar ik ben een geluksvogel: niet kleurenblind, genoot ik gisteren van de wisselvallige atmosfeer rond de tachtig meter hoge rots in dit land van polders, schorren en slikken. Vanochtend, na het optrekken van de nevel, hadden de zonnestralen ongehinderd toegang tot het monument. Nu pas besef ik hoe die natuurlijke rots, sinds mensenheugenis hier aanwezig, in de loop der geschiedenis door de mens werd gekneed en gewijzigd tot wat de Mont-Saint-Michel vandaag is. De abdij werd niet op de rots gebouwd, neen. Ze maakt ervan deel uit, is ermee versmolten, tezamen met de enkele straten beneden. De Mont-Saint-Michel, hoewel toeristisch uitgebaat (uitgebuit?), is in alle opzichten een kleurrijk monument. Niet alleen o.w.v. de steeds veranderende hemel, ook door de getijden, en – op langere termijn – door de voortgang van de verzanding van de baai – waartegen men in de nabije toekomst maatregelen wil nemen om te vermijden dat de rots binnen dit en een paar decennia deel zou uitmaken van het vasteland.

Nu, in de herfst, ligt het land er wel heel kleurrijk bij. Het mooie nazomerweer toont me dag na dag de verwording van het groen van de boomkruinen naar bruin, rood en geel. Terwijl de lente, de laatste weken en dagen voor mijn vertrek, mijn bloed deed kriebelen, zoals het nog nooit gekriebeld had, brengt de herfst een zekere rust mee: tijd om stilaan huiswaarts te keren, mijn geest rust te gunnen, de reisindrukken te laten bezinken en in alle kalmte het gewone leven te hervatten.

Ja, beste lezer, hoe fantastisch het vertrek ook moge zijn: thuiskomen is een genade Gods…