Air Remembrance Day 20 oktober 2006.

Op vrijdag 20 oktober 2006 had voor het Memoriaal van de Militaire Luchtvaart te Brussel de jaarlijkse herdenking plaats van de Belgische militairen gevallen in bevolen luchtdienst. Die dag brachten een driehonderdtal personen hulde aan de overleden familieleden, vrienden en collega's wiens namen gegrift staan op het smaakvolle gedenkmonument.

Sedert de oprichting van de Luchtmacht als onafhankelijk krijgsmachtdeel op 15 oktober 1946 vond deze plechtigheid plaats met het nodige ceremonieel en in aanwezigheid van talkrijke militaire en burgerlijke autoriteiten. Tribunes, militaire detachementen, delegaties van vaderlandslievende verenigingen, de muziekkapel van de Luchtmacht, overvliegende vliegtuigen, een toespraak van de Stafchef van de Luchtmacht, een bloemenhulde, de uitreiking van herinneringsmedailles en een defilé van de troepen, het vormde allemaal het jaarlijks weerkerend decor ter hoogte van de Franklin Rooseveldt- en Kongolaan in Ukkel op de zondag die 15 oktober voorafging. Het rijzige monument van de Koninklijke Belgische Aëroclub, "Aan de Helden van de Luchtvaart - Aan de Vliegeniers en Luchtschippers. Aux Héros de l'Air - Aux Aviateurs et Aérostiers", was de locatie van het gebeuren. Althans, dit zou het geval blijven tot op zondag 6 oktober 1999, dag waarop voor het laatst deze plechtigheid voor het monument der Vliegers zal plaats hebben.

Op zondag 15 oktober 2000 wordt het Memoriaal van de Militaire Luchtvaart plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van de Minister van Landsverdediging, van de Stafchef van de Luchtmacht en van zijn voorganger, die de aanzet gaf tot de oprichting van het nieuwe monument. De jaren die volgen zal de noordoostelijke zijde van het Jubelpark telkens weer rond midden oktober het toneel worden van een luisterrijke plechtigheid. In 2005 moeten we echter wel spreken van een drastische wijziging in de organisatie van deze ceremonie. Defensie kan blijkbaar het feest van de Luchtmacht niet meer organiseren. Althans dat is de ontnuchterende vaststelling, die tot heel wat tandengeknars en gemopper aanleiding geeft bij de vaderlandslievende verenigingen en bij al diegenen die omstreeks 15 oktober jaarlijks hulde willen brengen aan hun landgenoten, gevallen in bevolen luchtdienst. Op enkele schaarse uitzonderingen na zal trouwens Defensie de herdenkingsplechtigheden in België niet meer ondersteunen. Deze pijnlijke situatie, wellicht uniek in Europa, zou zijn ingegeven door een ontspoorde besparingsdrang maar kan nergens op enig begrip rekenen bij al diegenen die hun gesneuvelde en gevallen wapenbroeders op een waardige manier éénmaal per jaar willen herdenken.

Maar niet getreurd. Begin oktober raakt bekend dat enkele oudgedienden van de Luchtmacht op 13 oktober 2005 vooralsnog de traditie in ere zullen houden en als een privé-initiatief de herdenking in het Jubelpark zullen organiseren. Ondanks een eerder laattijdige verspreiding van dit toch wel heuglijke nieuws, verzamelen een tweehonderdtal personen voor het Memoriaal. In een gemoedelijke bijna familiale sfeer wordt in enkele toespraken gewezen op het belang van deze herdenkingsplechtigheid en worden kransen en bloemen neergelegd.

De plechtigheid is voor herhaling vatbaar en zo volgt in 2006 op vrijdag 20 oktober de tweede editie van deze eenvoudige sfeervolle herdenking. Geen tribunes, geen eredetachementen, geen muziekkapel, geen overvlucht van vliegtuigen maar wel een uitgebreide schare aanwezigen die fel blauw was gekleurd. Het scenario van de ceremonie is identiek aan deze van vorig jaar en is met een snuifje van vormelijkheid de passende formule om de aanwezigen even de ware reden van deze plechtigheid te laten aanvoelen. De toespraken van de kranige 89 jarige Luitenant-generaal vlieger Mike Donnet, DFC en oorlogspiloot, en van Luitenant-generaal vlieger Guido Van Hecke, gewezen Stafchef van de Luchtmacht, waren in dit verband smaakmakend. De bloemenhulde, geopend door Generaal-majoor vlieger Gerard Van Caelenberge, commandant van de luchtcomponent, stelde zowel de verschillende luchtmacht- en luchtvaartverenigingen als alle aanwezigen in staat, zij het met een bloemenkrans of met een witte roos, het Memoriaal op te fleuren.

In de rand van de jaarlijkse herdenking kan misschien wel even de aandacht worden gevestigd op enkele punten die het gebeuren wat meer uitstraling zouden kunnen geven. Vooreerst is er de naamgeving van de plechtigheid. Her en der kunnen we lezen over het Feest van de Luchtmacht, over de Fasten van de Luchtmacht, over de Belgian Air Force Commemoration Day en ten slotte over de Airmen Rembrance Day , een naamgeving die voor het eerst dit jaar opduikt. Het ware misschien nuttig dat deze laatste terminologie voortaan als enige wordt aangehouden, en dit om alle verwarring ter zake te voorkomen.
Vervolgens wekt het enige verbazing op dat Defensie, na een onderbreking van enkele jaren, de plechtigheid terug op zijn website aankondigt. Toch zou deze informatie liefst wat vroeger mogen beschikbaar zijn, want nauwelijks één werkdag voor het gebeuren op de hoogte gesteld worden van een herdenking in het Jubelpark is voor mogelijke geïnteresseerden gewoon te laat.
Ook zou via de informele kanalen, maar wellicht ook in meer formele vorm, mogen kenbaar gemaakt worden waar en wanneer de plechtigheid plaats heeft. Er werd in dit verband een lovenswaardige vooruitgang geboekt ten opzichte van vorig jaar maar toch zouden op die manier meer personen zich kunnen geroepen voelen, en niet in het minst de anciens, om van de Airmen Remembrance Day  een erezaak te maken waarop ze elk jaar kost wat kost willen aanwezig zijn.

Ten slotte is het ook nuttig even in herinnering te brengen dat er ook elk jaar op 1 november om 11 uur op het Ereperk van de Luchtmacht op het kerkhof van Brussel een plechtigheid plaats heeft in aanwezigheid van talrijke burgerlijke en militaire prominenten ter ere van de Belgische militaire vliegeniers, die zijn omgekomen tijdens de oorlog 1940-1945, en die er begraven liggen. De vereniging van de "Vieilles Tiges" van de Belgische Luchtvaart kwijt zich uitstekend van zijn taak, deze herdenkingsplechtigheid jaarlijks te organiseren. Hier vindt men gepaste informatie over het Ereperk.

De Airmen Remembrance Day van 20 oktober 2006 was een waardig en sfeervol gebeuren, zonder toeters en bellen en zonder veel tralala, maar met een groep aanwezigen die vooral tijdens de bloemenhulde blijk gaf van een oprechte ingetogenheid wanneer ze aan de voet van het Memoriaal hun krans of witte roos deponeerden. Ze waren wellicht ook allen vervuld van de stille wens, dat de namenlijst op het zwarte marmer al lang genoeg is, echter wel beseffend dat we allen voor de vrijwaring van onze vrijheid, onze nationale onafhankelijkheid en onze westerse morele waarden offers zullen moeten blijven brengen. We Will Remember Them.

Discours du Lieutenant général en retraite Mike Donnet, DFC.
Toespraak van Luitenant-generaal buiten dienst Guido Van Hecke.
Just a common soldier written by A. Lawrence Vaincourt.

 

ENKELE SFEERBEELDEN.

 

Klik op foto's voor vergroting.

Met dank aan fotograaf Eddy Kellens.