Sedert augustus 2003 heeft de vorming van militair piloot bij defensie een
fundamentele wijziging ondergaan. Niet alleen is er grondig gesleuteld aan het
statuut van de militaire piloot maar ook heeft het concept, dat aan de basis
ligt van de vorming van militaire piloten, eindelijk een echte facelift
ondergaan.
Men vormt immers niet meer uitsluitend gevechtspiloten. Al vroeg tijdens de
pilotenopleiding kan men immers voortaan ook worden aangeduid om een opleiding
tot helikopter- of transportpiloot te volgen.
Het is tevens veropenbarend dat na lange jaren van onderhandelingen uiteindelijk
met de diverse federale instanties een akkoord heeft bereikt om ook tijdens
de militaire vorming een burgerbrevet te behalen.
Sedert de zomer van 2004 werd de opleiding bovendien in die mate aangepast dat
elke kandidaat-gevechtspiloot voortaan in Frankrijk geschoold wordt.
De hiernavolgende informatie is het resultaat van informele gesprekken en van
eerder gepubliceerde artikels, die van de zijde van defensie eerder schaars en
onvolledig zijn te noemen. Een tabel met
een
schematisch overzicht van de opleiding van piloot bij defensie kan je hier
terugvinden.
Eerst militair worden …
De kandidaat officier in het Hulpkader moet slagen voor de selectieproeven en
zich "batig rangschikken". Nadat je - zeg maar - "bij de besten" gerangschikt
bent, vang je de opleiding aan met een MIF – militaire initiatie fase – onder de
verantwoordelijkheid van de Koninklijke Militaire School (KMS).
Tijdens deze militaire opleiding leert de kandidaat piloot militaire
reglementen, omgaan met wapens, neemt deel aan schietoefeningen, leert zich
individueel en collectief te verdedigen en te beschermen. Sport,
overlevingstechnieken, enz. behoren eveneens tot het lessenpakket.
Dit zijn alle vakken die noodzakelijk zijn om van de kandidaat een volwaardig
officier te maken.
… gevolgd door een academische opleiding als basis voor
een veilige toekomst
De academische vorming, in de schoot van de Prom Pil (Promotie Piloten) aan de
KMS, bestaat voornamelijk uit het lessenpakket dat nodig is
voor het behalen van de ATPL(A) (Air Transport Pilot Licence – Airplane).
Samen met het aantal vlieguren die je als piloot verzamelt tijdens je carrière
bij Defensie, vormt dit de noodzakelijke basis voor de eventuele overstap naar
de burgersector. Meer informatie over dit brevet vind je op de websites van
de
Europese Joint Aviation Authorities en van
de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en
Vervoer.
Indien je "gestreamed" wordt naar de helikoptertrack zal je een bijkomende
academische vorming krijgen teneinde tevens de ATPL(H) te behalen.
Tijdens het eerste jaar - rond Pasen – gaat de "in-flight-screening" door. Hier
wordt tijdens een periode van twee weken in vlucht geëvalueerd of je de nodige
vliegcapaciteiten bezit om piloot te worden.
Hoe deze screening er in de praktijk uitziet kan in dit
onlangs gepubliceerd artikel in het militair tijdschrift Direct worden
nagelezen.
…eindelijk vliegen.
Na de academische opleiding, die ongeveer 14 maanden duurt, volgt de
vliegopleiding. Eindelijk kan je in een vliegtuig stappen maar je begint
uiteraard bescheiden in een propeller vliegtuig, de SF 260 M Marchetti.
PFT – Primary Flying Training
Defensie heeft ervoor gekozen om deze elementaire vliegopleiding of eerste fase
voor de toekomstige piloot te organiseren in Zuid Europa. De weersomstandigheden
daar moeten toelaten om deze periode af te ronden op een tweetal maanden. Indien
je als kandidaat-piloot slaagt voor de nodige testen, keer je naar België terug
met een PPL (Privat Pilot Licence). Een eerste brevet op zak …
BFT – Basic Flying Training
Nieuwjaar biedt weer een nieuwe uitdaging want je wordt verwacht in de 1 Wing te
Beauvechain om aan te vatten met de BFT of tweede fase op Marchetti. Door zijn
kracht, wendbaarheid en veelzijdigheid is dit éénmotorig toestel met zuigermotor
uitermate geschikt voor de verschillende fazen van de basisvliegopleiding. In
het 5de Smaldeel word je ingewijd in het vliegen in formatie, navigatie, vliegen
op instrumenten en luchtacrobatie.
Streaming
Na je opleiding op Marchetti verschijn je voor een "streamingboard" die de rest
van je opleiding gaat bepalen.
De streamingboard bepaalt welke richting je uitgaat - « fixed wing » of « rotary
wing » - en dit rekening houdend met drie criteria die in volgorde van
prioriteit de volgende zijn: de personeelsbehoeften van Defensie in de twee
specialiteiten, je vaardigheden en de resultaten van je opleiding en je
persoonlijke voorkeur.
De verdere opleiding is verschillend; in de specialiteit « fixed wing » word je
opgeleid om te vliegen met F-16 of C-130 met elk zijn specifieke opleiding.
In de richting « rotary wing » vlieg je uiteindelijk op A109BA, Sea King, of
Alouette III. Het is nuttig om op te merken dat voortaan alles wat vliegt in
defensie tot de luchtcomponent behoort.
Fixed Wing
AFT - Advanced Flying Training
Voortaan zul je in deze derde fase vliegen op Alpha-Jet in het Franse Tours.
Daar komt de aspirant gevechtspiloot voor het eerst in contact met een echt
straalvliegtuig. Je hebt echter nog een lange weg af te leggen en het grote werk
begint pas.
De tweemotorige Alpha-Jet, met zijn maximum snelheid van 940 km/u, vertoont al
heel wat gelijkenis met een echt gevechtsvliegtuig en is uiterst geschikt om de
leerling-piloot naar zijn ultieme objectief te leiden: het behalen van zijn
" vleugels" als bekroning voor de geleverde inspanningen.
IOT - Initial Operational Training
Met je vleugels op je trotse borst, verhuis je naar Cazaux, in Zuid-Frankrijk,
waar je als kersverse piloot de eerste stappen zult zetten om de Alpha-Jet
operationeel te leren gebruiken, ten minste als je kandidaat gevechtspiloot
bent. Je vliegt er dit maal op de meer moderne Belgische versie, de Alpha-Jet+, die uit Beauvechain is overgekomen. Deze fase wordt bekroond met het "Hoger
vliegbrevet".
Word je na je brevettering aangeduid als transportpiloot, dan volg je nagenoeg
een identiek traject. Je volgt eerst een "basic transport flying training" (BTFT)
die in Avord in Frankrijk plaats heeft op het vliegtuigtype Xingu.. Op het einde ontvang je ook het
"Hoger vliegbrevet".
Naar de OCU vooraleer operationeel in een smaldeel
Na de Alpha-Jet in Cazaux of na de BTFT stap je over op je uiteindelijke
operationele toestel. Hier volgt dus de conversie naar F-16 of de C-130H.
De OCU (Operational Conversion Unit in de 10 Tactische Wing te Kleine-Brogel) is
de verplichte doorgang voor al diegenen die de vurige F-16 willen in toom
houden. Na deze conversie word je ingedeeld bij je operationele eenheid. Ook
hier zal het nog verscheidene maanden in beslag nemen alvorens je « combat ready »
verklaard wordt.
De conversie naar het werkpaard van de Luchtcomponent - de C130H – vindt
plaats in de 15 Wing Luchttransport te Melsbroek. Nadien word je geaffecteerd
bij het operationele smaldeel en ga je ingeschakeld worden om de verschillende
taken te helpen vervullen: vervoer van personeel, droppen van para’s en
materiaal, humanitaire zendingen.
Rotary Wing
BRWT – Basic Rotary Wing Training
Vanaf
september 2006 vindt fase III, of de basisopleiding voor helikopterpiloot op de
Franse Gazelle plaats vinden in Dax, gelegen in het zuidwesten van
Frankrijk vlakbij Biarritz. Hier leer je in eerste instantie een heli besturen
bij dag en bij nacht. Het volledige opleidingspakket omvat nagenoeg 100 vlieguren. Op het einde
van deze vorming wordt de pilotenvleugel op je borst gespeld, zoals bij je
promotiemakkers van het "fixed wing" traject.
TECCON - Technical Conversion A109BA
Vanaf 2007 zal je in Bierset worden omgeschoold
op de A109BA. Op dit complex toestel leer je je eerste stappen zetten naar je
functie als operationeel piloot. Het totaal pakket omvat ongeveer 80 vlieguren
en neemt ongeveer zes maanden in beslag. Daarna ontvang je het hoger vliegbrevet.
Nog een laatste stap en dan … "combat ready"
Je bent nu klaar om als "Pilot A109BA – Limited Mission Ready" over te gaan naar
een eenheid "Multi Role Helikopter " te Bierset bij Luik. Na ongeveer één jaar
stage in de eenheid, word je opgeroepen om de "Tactische Conversie" te volgen op
de A109BA.
Deze duurt ongeveer 3 maanden en omvat een pakket van 50 vlieguren, waarna je
als "boordcommandant onder toezicht" (Pilot In Command Under Supervision – PICUS)
terug je eenheid vervoegt. Je bent nu "Full Mission Ready".
De conversie naar de Sea-King of de Alouette III gebeurt na de volledige
opleiding als piloot op de A109BA en nadat je voldoende ervaring hebt opgedaan
als boordcommandant van een A109BA.
De kans bestaat ook dat je als piloot op een "fixed wing" in de loop van je
carrière van vliegtuig of helikopter verandert. De conversie is op dat ogenblik
afhankelijk van je reeds opgebouwde ervaring.
