CAMERON

Men kan aannemen dat de naam Cameron afgeleid is van de Keltische woorden cam sron , wat “kromme neus” betekent.  Of zoals een Mevrouw Cameron onlangs tegen een Mevrouw Campbell pleegde te zeggen: “Ik heb liever  een kromme neus dan een scheve mond” (zie verder).  De eerste schrijfwijze van de naam is Cambron en de aanwezigheid van de ‘b’ laat de moderne studenten geloven dat de naam afgeleid is van de Landerijen van Camberone (nu de parochie Cameron) in Fife.  Het is zeker waar dat een bekende drager van de naam, Richard Cameron, woonachtig was in Fife en bekend was als fanatieke Schot; het Cameronian legerregiment werd ooit ter zijner ere opgericht.
Waar ook de oorsprong van de naam te zoeken is, de Camerons waren een van de oudste en oorlogszuchtige van de Highland clans.  In de veertiende eeuw was de clan gevestigd in Lochaber; in deze omgeving wijn nu nog steeds de meeste Camerons terug te vinden.
Zij waren een van de felste aanhangers van het Huis van de Stewarts en de strijd bij Glenfinnan zou wellicht op een sisser zijn uitgelopen als Lochiel niet ten tonele was verschenen met 700 Cameron clanleden.
In elk geval was de clan groot in getale en machtig.  Als familienaam komt de naam Cameron echter niet zo veel voor als bijvoorbeeld MacDonald of Stewart.  De reden hiervoor is wellicht het feit dat niet alle clanleden de naam als familienaam droegen.  Velen verkozen oude namen als MacChlerich, MacGillonie, MacIldowie, MacOnie, MacOurlie, Mac Walrick, Mac Eantach en MacAngus, wat hun wat voornamer maakte bij het uitzwermen naar andere streken van Schotland.

CAMPBELL

De naam is afgeleid van twee Keltische woorden, “cam” wat “scheef” betekent en “beul” wat “mond” betekent.
Het komt niet veel voor dat niet samengaande bijnamen een waardige achternaam vormen. 
Vergeet de mogelijk afleiding uit het Latijn “Campo Bello’, want Latijn werd bijna niet gesproken in Campbell country.
Wie de oorspronkelijke “Scheve Mond” was zullen we wellicht nooit achterhalen, want de clan kent zijn legendarische oorsprong in de wazige Ossianic sage en de allereerste tekenen van bestaan vinden we terug in het Schotse Koninkrijk van Dalriada, nu Lorne en Argyll.
De Campbells waren ofwel fel vooruitziend of gelukkig in hun huwelijksverbintenissen.  Beloond voor hun steun aan Robert the Bruce, gebruikten ze hun tanende macht om zich te verzetten tegen de MacDonald’s heerschappij over de eilanden; later speelden ze het steeds klaar om aan bij de winnende partij te behoren in de burgeroorlogen en de Jacobite-opstanden.  Consequent leden ze veel kinder dan andere clans onder de teloorgang van de macht van de clans in het midden van de achttiende eeuw.
Tijdens Victoria's regering waren er niet minder dan veertig Campell landgoeden in Schotland, in totaal goed voor 1.250.000 landerijen.  Het merendeel hiervan was eigendom van de Hertog van Argyll, maar 
er lagen ook nog grote oppervlaktes in Perthshire, Stirlingshire, Ayrshire en Nairnshire.
De clan Campbell was zeer groot in getale en een ongebruikelijk aantal onder hen droeg de clanachternaam. Bekend is dat, tijdens de nasleep van '45 toen een Stuart beticht werd van de Appinmoord, zelfs elf van de vijftien juryleden (vrij gekozen onder de bevolking) de naam Campbell droegen.  Natuurlijk is er ook het feit dat in de zeventiende en achttiende eeuw mensen betaald werden om de naam Campbell te dragen (zie ook bij MacGregor.
De Campbell's waren in 1692 ook rechtstreeks betrokken bij de moordpartij in Glencoe, waarbij de hele Mac Donald Clan werd door hun werd uitgemoord.
De Schotse groep "De Corries" heeft er een song aan gewijd.



CHRISTIE

Christian (vertaald: christelijk) was een veel voorkomende voornaam in de Middeleeuwen.  De afgeleide vorm geeft de achternaam Christie, waarschijnlijk ontstaan in Fife, waar de naam nog veel in zwang is.  Christison vind men ook terug en de vorm MacChristie vind je terug in Galloway.
Vreemd genoeg is de naam Christopher (een christen baren) niet zo een hoogvlieger in Schotland, met uitzondering van de afgeleiden Christo en Chrystal.  Chrystal werd als voor- en achternaam gebruikt bij zowel jongens als meisjes.

CLARK

In de vroege Middeleeuwen noemde bijna iedereen die kon schrijven zich een 'clericus' (=degene die kan schrijven, administrator, secretaris, geletterde).  Dit woord vond men meestal terug onder de handtekening in een document (in de tijd dat er van een familienaam nog geen sprake was).  Toen het Latijn als voertaal in documenten ging gebruikt worden, verschijnt het woord als 'Le Clerc".  Het is niet steeds juist te bepalen of dit een achternaam of eenvoudigweg een beschrijving was.
Hoe het ook zij, het niveau van alfabetisme moet in Schotland redelijk hoog gelegen hebben ofwel moeten de klerken zeer bedrijvig geweest zijn, want in de vijftiende eeuw werd de naam verspreid over heel Schotland.  Nu nog is het de dertiende meest voorkomende achternaam.  Je vindt de naam ook wel terug in Engeland, maar dan meestal onder de vorm 'Clarke'.
De term 'clerk' wijzigde in het Keltisch in 'Mac a chleirich', nog terug te vinden in de Ierse vorm McCleary en zijn vertaalde vorm Clarkson.

CRAIG

Het Welse woord voor rots is 'craig', het Keltische is 'creag', beide worden in het engels uitgesproken en geschreven als 'crag'.
De achternaam Craig werd toegewezen aan iemand die nabij een rots woonde.  Het is de Welse spelling die overleefde in de familienaam.
Er wordt evenwel verondersteld dat de Picten ook een soort Keltisch spraken dat verwant was aan het Wels want vele topografische benamingen in Schotland hebben Welse kenmerken in zich, zoals 'aber' (riviermonding), 'caer' (vesting) en 'tref' (boerderij, woonstede).
De naam Craig vindt zijn oorsprong vanuit verschillende locaties en er zijn een of twee samenstellingen als 'Craigmyle' en 'Craigie', welke plaatsnamen zijn die opgang gemaakt hebben als familienaam.
'Craik' is dan weer iets anders.  De naam Craig werd gegeven aan een families die afkomstig ware, uit het dorp Crayke in Yorkshire (vijftiende eeuw).

CRAWFORD

Er is een baronie van de Crawfords in het landelijke Lanarkshire.  
De betekenis van het woord is 'waadplaats voor de kraaien'.
Als familienaam verschijnt de naam in vele oorkondes vanaf de twaalfde eeuw.
Een dochter van 'Sir John of Crawford' huwde met David Lindsay, stamvader van de graven van Crawford; haar zuste huwde met Sir Malcolm Wallace en werd in die hoedanigheid de moeder van de eerste grote Schotse patriot William Wallace.
De Crawfords hebben nooit als clan bestaan, maar het was wel een zeer gewaardeerde laaglandfamilie.  De takken Auchinames, Craufurdland en Kilbirnie zijn de meest voorname.

CUNNINGHAM

Dit is de naam van een district in Ayrshire.  De uitgang 'ham' is het werk van een Engelsgezinde schrijver, want de originele vorm was Cunegan.  Over de betekenis van het woord zelf heeft men nog steeds geen bevredigende verklaring.
Het grondgebied van Cunningham in Ayrshire werd in de twaalfde eeuw ten geschenke gegeven aan een Normandisch avonturier.  Logisch dan ook dat hij de naam van het grondgebied aannam als familienaam.
Via diverse huwelijken werd de familie eigenaar van de Glencairn landerijen en in de vijftiende eeuw werden ze in de adelstand verheven.  De 14de graaf van Glencairn was bevriend met de dichter Robert Burns; deze laatste gaf zijn vierde (wettelijke) zoon als naam James Glencairn Burns.
De Cunninhams (ze zijn nooit een clan geweest) vind je terug in diverse streken van Schotland vanaf de vijftiende eeuw.
Een Cunninghamfamilie verhuisde in de zestiende eeuw van Ayrshire naar Strathblane, waarna de naam weldra op zal duiken in Fife en Edinburgh.  Emigratie naar Frankrijk veranderde aldaar de naam in "Conigans".

(BRON: Scottish surnames van David Dorward)

Copyright © 1999 [Janny Henkens]. Alle rechten voorbehouden.
Laatst bijgewerkt: 27 juli 2011 .