-
Leg het begrip homeostase taalkundig
uit en illustreer aan de hand van voorbeelden.
homeo = gelijk
stase = blijven staan
= het in evenwicht houden van diverse lichaamsfuncties vb t°, samenstelling
intern milieu, samenstelling van het bloed
-
Teken het urinewegstelsel en benoem de
verschillende delen.
2 nieren, 2 bijnieren, 2 ureters, de blaas de urethra, de aorta & de arteriae
renales (= rood), de VCI en de venae renales (= blauw)
-
Welke vorm hebben de nieren?
de vorm van 2 bonen
-
Waar liggen de nieren?
achter, bovenin het abdomen (buik) t.h.v. L1 (eerste lumbale wervel (van de
5)), links en rechts van de wervelkolom, retroperitoneaal (= achter het
buikvlies)
-
Welke nier ligt laagst en waarom?
De rechter nier ligt onder de lever en ligt daardoor het laagst.
-
Welke kleur hebben de nieren?
roodbruin
-
Uit welk soort weefsel bestaat het
nierkapsel?
bindweefsel
-
Wat betekent macroscopisch, leg
taalkundig uit?
scopie = kijken, macro = groot, in dit geval met het blote oog waarneembaar
-
Geef een ander woord voor cortex,
medulla, nierbekken.
schors, merg, pyelum
-
Hoe noemt men de verzamelplaats van
urine t.h.v. de nieren?
nierbekken
-
Hoe noemt men de uitlopers van het
pyelum?
nierkelken
-
Waaruit is het niermerg opgebouwd?
uit piramiden
-
Wat mondt uit in de nierkelken?
de toppen van de piramiden in de medulla
-
Hoe noemen de lagen die liggen rond het pyelum?
cortex of schors en medulla of merg
-
Bespreek de bloedvoorziening van de
nieren.
De nieren ontvangen zuurstof- en voedingsstoffenrijk bloed via de arteriae renales (nierslagaders),
die rechtstreeks van de aorta abdominalis aftakken, de nieren geven het zuurstofarme en
afvalstoffenrijke bloed af aan de venae renales (nieraders) om dan via de vena
cava inferior (onderste holle ader) naar het rechter atrium (de rechter voorkamer) te gaan.
-
Wat is het verschil tussen een ader en
een slagader in de grote bloedsomloop?
een ader voert het CO2 en andere afvalstoffen weg van een orgaan,
naar de rechter voorkamer
een slagader brengt O2 en voedingsstoffen van de linker kamer
naar de organen
-
Geef een andere naam voor slagader en
ader.
arterie en vene
-
Hoe noemt men de kleinste functionele
eenheid in een nier (nierfilter)?
nefron
-
Hoeveel nierfilters heb jij ongeveer?
per nier +- 1 000 000
-
Waar wordt de samenstelling van het
bloed en de urine geregeld?
t.h.v. de nefronen
-
Geef een andere omschrijving van
tubulair en glomerulair gedeelte van een nefron.
het nierbuis en het bloedvat gedeelte van een nierfilter
-
Teken en benoem de onderdelen van het tubulair
gedeelte van een nefron. Geef de medische en Nederlandse namen.
kapsel van Bowman , proximale tubulus (eerste kronkelbuis), Lis van Henle, distale tubulus
(tweede kronkelbuis),
verzamelbuis, nierkelk, pyelum (nierbekken)
-
Wat is het lichaampje van Malpighi?
kapsel van Bowman en de glomerulus
-
Hoe noemt men een klein bloedvat met
voedingsstoffen en zuurstof?
arteriool
-
Hoe noemt men een kleine nierslagader?
nierarteriool
-
Geef een andere term voor
aanvoerend
bloedvat.
vas afferens
-
Geef een andere term voor afvoerend
bloedvat.
vas efferens
-
Wat is een capillair?
Een haarvat
-
Hoe noemt men het kluwen van
bloedvaten in het kapsel van Bowman?
glomerulus
-
Het vas efferens is dit O2
rijk of arm?
O2-rijk
-
Geef een andere term voor kronkelbuis.
tubulus
-
Geef en bespreek de 6 functies van de nier.
-
waterhuishouding, output van vocht aanpassen aan de input
-
elektrolytenhuishouding, natrium, kalium, bicarbonaat, chloride, calcium,
fosfor, magnesium (Na+, K+, HCO3-,
Cl-, P---, Ca++, Mg++)
-
afvoeren van afvalstoffen (ureum en creatinine); binnenhouden van goede
stoffen bloedcellen en eiwitten)
-
produceren van hormonen renine (bloeddruk verhogen) en erytropoïtine (aanmaak
RBC)
-
activeren van vitamine D, (rol in de botvorming)
-
regelen van de pH van het bloed, (zuurtegraad)
-
Een nier is ± 6, 12 of 18 cm lang.
Onderlijn het juiste antwoord.
±12 cm lang
-
Leg uit ultrafiltratie.
= eerste filtratie, het proces waarbij vloeistof uit de capillairen van
de glomerulus in het kapsel van Bowman geperst wordt o.i.v. de hoge
bloeddruk. Dit filtraat wordt voorurine of ultrafiltraat genoemd.
-
Wat is het meervoud van arteria?
arterae
-
Wat is het meervoud van arteria
renalis?
arterae renales
-
Geef een andere naam voor aorta.
grote lichaamsslagader
-
Waarom is de bloeddruk (RR) in de
arteriae renales zeer hoog.
omdat deze slagaders rechtstreeks uit de grote lichaamsslagader (aorta) komen
-
Wat komt wel en wat komt niet in de
voorurine terecht?
wel: water, suikers, zouten, aminozuren
niet: bloedcellen en eiwitten
-
Op welke plaats komt het ultrafiltraat
terecht?
in het kapsel van Bowman
-
Teken schematisch het kapsel van
Bowman, de toevoer en de afvoer.
vas afferens, capillairen, vas efferens, bloedcellen en proteïnen, zouten –
suiker –water – aminozuren, kleine stoffen
-
Met wat kan je de samenstelling van
voorurine vergelijken?
bloedplasma zonder eiwitten
-
Hoeveel emmers van 10 liter voorurine
produceren we per 24 uur?
17
-
Hoeveel plassen we gemiddeld per dag?
1500 tot 2000 ml
-
Hoe groot is de terugresorptie per 24
uur?
168 van de 170 liter voorurine worden terug geresorbeerd of 99%
-
Geef een andere omschrijving van
terugresorptie.
2° filtratie
-
Welke stoffen worden
teruggeresorbeerd?
H2O, suikers, zouten, aminozuren
-
Wat zijn aminozuren?
Bouwstenen van eiwitten
-
Zit er normaal glucose in de urine?
nee geen suiker!
-
Geef de naam van 2 afvalstoffen die
worden verwijderd via de nieren. Hoe ontstaan deze afvalstoffen?
ureum = afbraakproduct van eiwitten
creatinine = afbraakproduct van spierstofwisseling
-
Welk hormoon (=boodschapperstof)
stimuleert de resorptie van H2O t.h.v. de distale niertubuli en de
verzamelbuisjes? Waar wordt dat hormoon gemaakt?
ADH = antidiuretisch hormoon, hypofyseachterkwab (klier in de hersenen)
-
Wanneer wordt er meer ADH aangemaakt?
veel zweten, diarree, weinig drinken
-
Mijn lichaam maakt meer ADH aan, ga ik
nu meer of minder plassen?
minder
-
Welk hormoon (=boodschapperstof)
stimuleert de resorptie van Na+ & H2O, en de
uitscheiding van K+ t.h.v. de nieren. Waar wordt dat hormoon
gemaakt?
aldosteron, bijnierschorshormoon (mineralocorticoid)
Als mijn bijnierschors veel aldosteron aanmaakt, plas ik dan meer of minder?
minder
-
Welk hormoon (=boodschapperstof)
stimuleert de resorptie van Ca++, en de uitscheiding van fosfaat
t.h.v. de nieren. Waar wordt dat hormoon gemaakt?
Parathormoon, bijschildklieren
-
Welke 2 hormonen
(=boodschapperstoffen) produceren de nieren en wat is hun functie?
renine: verhogen bloeddruk
erytropoïtine: aanmaak erytrocyten
-
Mijn sportarts kent een wondermiddel
om beter te kunnen fietsen; SC erythropoëtine. Wat is het effect van
erythropoïtine op mijn hematocriet.
Mijn hematocriet zal stijgen.
-
Geef een ander woord voor urineleider
en “achter het buikvlies”.
Ureter, retroperitoneaal
-
Uit welke spieren bestaat de wand van
de ureters?
glad spierweefsel
-
Glad spierweefsel kan ik via mijn wil
laten samentrekken. Waar of vals
vals, glad spierweefsel werkt onwillekeurig
-
Door welke bewegingen wordt de urine
van het pyelum naar de blaas vervoert?
door peristaltische bewegingen of kortweg peristaltiek
-
Waar en hoe lopen de ureters binnen in
de blaas?
aan de achter en onderkant van de blaas, schuin door de blaaswand met een
klepeffect
-
Kan urine terugvloeien van de blaas
naar het pyelum?
normaal niet, bij een volle blaas worden de schuin inlopende ureters
dichtgedrukt.
-
In de misdaadroman "Pandora" van Pieter Aspe (Manteau,
2003) lees ik op bladzijde 24:
"De tijd dat de woorden vagina, penis, orgasme, kanker en prostaat alleen in
gedachte werden uitgesproken is gelukkig voorbij. Met vagina, penis en
orgasme had Van In nooit moeite gehad en kanker was iets voor later, maar als
iemand prostaat zei kreeg hij kippenvel."
Waar ligt de prostaat? Illustreer aan de hand van een
tekening.
rond de urethra, tegen de blaas
-
Waar ligt de blaas?
in het bekken (pelvis, bestaande uit de 2 heupbeenderen) vlak achter het
schaambeen (os pubis)
-
Welke vorm heeft een lege blaas?
driehoek
-
Wat is de symfyse?
kraakbeenverbinding tussen de 2 schaambeenderen, aan de voorzijde van het
bekken, schaamvoeg
-
Uit welke weefsels is de blaas
samengesteld?
spierweefsel en dekweefsel (mucosa)
-
Welke werking heeft het
blaasslijmvlies?
een bactericide werking
-
Wat betekent het achtervoegsel cide?
dodend
-
Wat is een bacterie?
Een bacterie is een eencellig micro-organisme (grootte van ca. eenduizendste
mm of 1 micron). De chromosomen van een bacterie liggen vrij door de cel heen
en vormen geen celkern.
-
Geef een andere term voor mucosa.
slijmvlies
-
Geef een andere naam voor sluitspier.
sfincter
-
Glad spierweefsel staat onder invloed
van de wil. Waar of vals?
vals
-
Dwarsgestreept spierweefsel staat
onder invloed van onze wil. Waar of vals?
waar
-
Wat is de functie van de blaas?
opstapelen van de urine
-
Wanneer moeten we plassen?
Als er prikkels van de blaas naar de hersenen, t.g.v. de uitrekking van de
(volle) blaasspier. Past het niet om te plassen dan kan onze wil de
willekeurige blaasfincter gesloten houden.
-
Hoe noemen we het in staat zijn om
onze urine op te houden?
continentie
-
Onze bekkenbodemspieren zijn glad
gestreept. Waar of vals?
Vals, we kunnen ze bewust opspannen
-
Waarom hebben vrouwen vlugger een
blaasontsteking (=cystitis)?
omdat ze een kortere plasbuis (urethra) hebben
-
Een vrouw ligt plat op de rug. Welke
opening ligt het hoogst; de vagina of de urethra?
de urethra
-
Door wat loopt de urethra van de man?
door de voorstanderklier of de prostaat
-
Hoeveel keer is de urethra van de
vrouw korter dan die van de man?
3 a 4 keer
-
Geef een ander woord voor baarmoeder.
uterus
-
Hoe noemt men de kraakbenige
verbinding voor de blaas?
symfyse
-
De samenstelling van het bloedplasma
wisselt constant. Waar of vals?
vals
-
De samenstelling van de urine wisselt
constant. Waar of vals?
waar
-
Als de samenstelling van de urine
voortdurend wisselt, hoe kan men dan de samenstelling vergelijken met
normaalwaarden?
Men maakt gebruik van 24-uurs urine
-
Is het soortelijk gewicht van urine
hoger of lager dan 1?
hoger; 1,005 tot 1,025
-
Urine is zelden zuur. Waar of vals?
vals, meestal is de urine zuur; afhankelijk van wat men eet of drinkt
-
Wat moet je contoleren bij een patiënt
met zeer geconcentreerde urine.
of hij voldoende drinkt of overmatig transpireert
-
Geef de bestanddelen van urine.
H2O,
ureum, creatinine, urinezuur, bilirubine (afvalstof van de afbraak van rode
bloedcellen), elektrolyten vb calcium, kalium, natrium, fosfaat
hormonen en vitaminen
cellen afkomstig van de urinewegen
-
Teken blaas, plasbuis, endeldarm, aars, schaamvoeg,
baarmoeder met eierstok, schede in zijaanzicht. Geef telkens de medische
term en geef ook aan waar de voor -en achterkant is.
-
Waar ligt de prostaat? Illustreer aan
de hand van een tekening.
Aan de voorkant ligt hij tegen het schaambeen (os pubis) aan, aan de
achterkant ligt de endeldarm (rectum). De prostaat ligt rond de urethra of
plasbuis.
-
Is de prostaat een klier? Hoe groot is
de prostaat normaal?
ja, synoniem voorstanderklier? De prostaat heeft de grootte van een kastanje.
-
Uit welk weefsel bestaat de prostaat?
De prostaat bestaat uit klier-, spier- en bindweefsel.
-
Waardoor is de prostaat omgeven?
De prostaat is omgeven door bindweefselkapsel dat samenhangt met het
spierweefsel van de blaashals.
-
Is de prostaat verbonden met de testikels (zaadballen)?
ja, via de zaadleiders
-
Wat is de functie van de prostaat.
aanmaak van voorvocht, met als doel het beter geleiden van de zaadcellen.
-
Een patiënt krijgt
postoperatief het geneesmiddel Lasix® 40 mg (chemische naam:
furosemide
) (1/d: tablet om 8 uur) voorgeschreven door zijn arts. De arts zegt aan de
patiënt dat het is voor om overtollig vocht te verwijderen uit zijn lichaam,
om zijn nieren te helpen oedeem en hoge bloeddruk te voorkomen. Het is een
plaspil.
In het Compendium op CD-ROM kan ik de bijsluiter opzoeken. Daar lees ik in de
rubriek "Eigenschappen" onderstaande zinnen.
De diuretische
werking van furosemide steunt op de inhibitie van de chloride en
de natrium reabsorptie in de stijgende buis van de lis van Henlé, voornamelijk
in het medullaire, maar ook in het corticale deel. Door hetzelfde mechanisme
wordt ook de kalium-excretie verhoogd. Er werd ook een verhoging van het
magnesium-verlies waargenomen.
Geef een ander woord voor diurese. afscheiding van urine (meestal 24
uursdebiet)
Geef een ander woord voor diureticum. urineafdrijvend middel (plasmiddel)
Geef een ander woord voor inhiberen. remmen,
onderdrukken
Wat weet je van chloride, natrium, magnesium, kalium? Dit zijn ionen of
elektrolyten die je kan terugvinden in het vloeibaar gedeelte van het bloed
(het bloedplasma). Hebben we er teveel dan scheiden de nieren deze ionen uit
via de urine.
Wat betekent reabsorptie? heropname
Wat betekent medulla? merg
Wat betekent cortex? schors
Wat betekent excretie? uitscheiding van onbruikbaar geworden stoffen bv urine
(ontlasting, zweet)
Zou dit een kaliumverliezend plasmiddel zijn of een kaliumsparend? een
kaliumverliezend plasmiddel
-
T. Jacobs leerde, van zijn vader, enkele leefregels die kunnen
leiden tot een lang leven.
-
Begin de dag met een gezond ontbijt. Neem er je tijd voor, eet bruin brood
en fruit.
-
Doe elke dan 30 minuten aan sport.
Elke morgen dekt de vrouw van T. Jacobs de tafel. Ze eten bruin brood met
minarine en honing. Ze drinken cafeïnevrije koffie met melk.
Na het ontbijt leest T. Jacobs de krant. Om te lezen moeten vooral de
hersencellen van zijn linker hersenhelft werken.
Na het lezen van de krant gaat hij bijna altijd spontaan -uit gewoonte- naar
het toilet.
Via welke weg wordt het water uit de cafeïnevrije koffie met melk, opgenomen
om nadien in het WC te belanden als urine.
Begin bij het spijsverteringsstelsel, de mond of cavum oris en
eindig bij het urinewegstelsel, de urethra of plasbuis om dan in
het toilet doorgespoeld te worden en terug naar de zee vervoerd te worden.
Benoem ook de bloedvaten en organen die dit water moet passeren om tot aan
urethra te komen.
Geef steeds de medische en Nederlandse term. Schrijf ze in de juiste volgorde.
|
cavum oris |
mondholte |
|
pharynx |
keelholte |
|
oesophagus |
slokdarm |
|
gaster |
maag |
|
duodenum |
twaalfvingerige darm |
|
jejunum |
nuchtere darm |
|
Ileum |
kronkeldarm |
|
caecum |
blinde darm |
|
colon ascendens |
opstijgend deel karteldarm |
|
colon transversum |
dwars deel van de karteldarm |
|
colon descendens |
afdalend deel karteldarm |
|
sigmoid |
S-vormig deel van de karteldarm |
|
Opname van vocht gebeurt vooral in het colon |
|
vena mesenterica |
darmader |
|
vena portae |
poortader |
|
hepar |
lever |
|
vena hepatica |
leverader |
|
VCI |
onderste holle ader |
|
R atrium |
R boezem |
|
R ventrikel |
R kamer |
|
arteriae pulmonales |
longslagader |
|
longen |
longen |
|
venae pulmonales |
longaders |
|
L atrium |
L boezem |
|
L ventrikel |
L kamer |
|
aorta ascendens |
opstijgende grote lichaamsslagader |
|
arcus aortae |
aortaboog |
|
aorta descendens |
afdalende deel van de aorta |
|
aorta abdominalis |
buikaorta |
|
arteria renalis |
nierslagader |
|
nierarteriool |
vertakking nierslagader |
|
vas afferens |
aanvoerend bloedvat |
|
glomerulus |
kluwen van capillairen in het kapsel van Bowman |
|
kapsel van Bowman |
kapsel rond de glomerulus |
|
proximale tubulus |
eerste kronkelbuis |
|
Lis van Henle |
U-vormige buis van een nefron |
|
distale tubulus |
tweede kronkelbuis |
|
verzamelbuis (ik ken geen moeilijke term) |
verzamelbuis |
|
pyelum |
nierbekken |
|
ureter |
urineleider |
|
cyst |
blaas |
|
urethra |
plasbuis |
|
WC |
|
- Op stage leest een student in het nachtverslag van de verpleegkundige:
"Patiënt X drinkt overmatig veel gedurende de nacht. Dit is meer dan 4 liter
water in 10 uur." Dit wordt aan de arts meegedeeld en hij schrijft het
geneesmiddel Minirin® voor.
Mininrin® 10μg per keer om 8 en om 20 uur, toedieningsweg via het
neusslijmvlies (nasale oplossing).
In de bijsluiter kan de student lezen dat het gaat om een
hormoonpreparaat. Met name om ADH of vasopressine. Dit medicament heeft geen
hypertensief effect, toch kan nog een zekere vasoconstrictie optreden. Volgens
de bijsluiter mag dit medicament enkel worden toegediend bij deficiënteie aan
ADH.
Wat is ADH? een hormoon, het antidiuretisch hormoon
Wat is de funcite van ADH? Het vermindert de diurese en heeft een
bloeddrukverhogend effect
Waar wordt ADH normaal in ons lichaam geproduceerd? hypofyseachterkwab
Hoeveel gram is 10μg? 0,01mg of 0,00001 g
Wat betekent deficiëntie? tekort
Wat betekent hypertensie? hoge bloeddruk
Wat betekent vasoconstrictie? bloedvatvernauwing
