1. Waar of vals

Het menselijk skelet is opgebouwd uit meer dan 400 beenderen	vals
Het actief bewegingsstelsel bestaat uit pezen ligamenten en spieren	waar
Het passief bewegingsstelsel bestaat enkel uit beenderen	vals
Cervicale wervels zijn verbonden met cervicale ribben	vals
Het gele beenmerg zorgt o.a. voor de aanmaak van erytrocyten	vals
Bij volwassenen heb je maar één soort beenmerg	vals
L1 heeft een groot wervelgat en een klein wervellichaam	vals
De tibia maakt deel uit van het kniegewricht.	waar
De meeste botten zijn pijpbeenderen en vanbinnen hol.	waar
De atlas heeft geen corpus vertebrae	waar
De atlas heeft geen processus spinosus (doornuitsteeksel).	waar
De lumbale wervels zijn verbonden met de ribben	vals
De verbinding tussen de rib en de wervels is een een gewricht.	vals
In onze handpalm zitten de falangen.	vals
De clavicula is een pijpbeen.	vals
De botten zij levenloos materiaal zoals haren en nagels.	vals
Het bot wordt continu afgebroken (door osteoclasten) en opgebouwd (door osteoblasten).	waar
Het ravenbeksuitsteeksel (processus caracoïdeus) is een deel van de scapula.	waar
Ongeveer om de 8 jaar wodt het hele botweefsel vervangen;	waar
Een naadverbinding is een voorbeeld van een gewricht.	vals
Os talus of sprongbeen behoort tot de tarsalen	waar
De humerus is het stevigste en grootste been van het menselijk lichaam.	vals
De fibula is een dun pijpbeen en is gelegen aan de binnenzijde van het onderbeen.	vals
Het olecranon (haakvormig uitsteeksel) is een deel van de scapula.	vals
Het distaal deel van de ulna vormt het grootste deel van het scharniergewricht met de humerus	vals
De duim heeft slechts 2 falangen.	waar
We hebben evenveel ribben als thoracale wervels	waar
Het synoviaal vlies is rijk aan kleine bloedvaten	waar

2. Wat betekent osteologie?
   leer of kennis der beenderen

3. Leg taalkundig uit. osteocyt, osteoblast, osteoclast.
   beencel, beenweefselvormende cel, cel die beenweefsel absorbeert

4. Geef de histologische samenstelling van een beenweefsel
   beencellen (osteocyt, osteoblast, osteoclast), beenderlijm, calcium en fosfaatzouten (= opslaan mineralen Ca en P)

5. Welke vitaminen en hormonen spelen een rol bij de opbouw en afbraak van beenderen?
   vitamine D, calcitonine en parathormoon

6. Hoe noemen we het proces van botontkalking?
   osteoporose

7. Geef 4 functies van het geraamte.
   steun geven, bescherming bieden, beweging mogelijk maken, bloedcellen vormen.

8. Waar worden bloedcellen aangemaakt?
   in het rode beenmerg

9. Geef 3 soorten beenderen met telkens 4 voorbeelden (medische term).
   pijpbeenderen, vb: humerus, ulna, radius, metacarpalia, falangen
   onregelmatige beenderen, vb wervel, carpalen, tasalen en de patella
   platte beenderen, vb sternum, costae, scapula, clavicula, os coxae, cranium

10. Geef 5 voorbeelden van pijpbeenderen ter hoogte van de onderste ledematen.
    femur, tibia, fibula, metatarsalen en falangen

11. Waaruit is een been samengesteld?
    uit mineralen vb calcium (Ca), fosfor (P)

12. Hoe noemt men de lange schacht van de radius?
    diafyse

13. Hoe noemt men de gewrichtsuiteinden van de ulna?
    epifysen

14. Waaruit bestaat de epifyse van een middenhandsbeentje?
    spongiosa

15. Waar bevindt zich het rode beenmerg in het femur?
    Het rode beenmerg bevindt zich in het spongiosa t.h.v. de epifyse.

16. Wat bevindt er zich in het midden van de tibia?
    de mergholte

17. Wat zit er in de mergholte van de metatarsalen?
    het gele beenmerg

18. Waaruit bestaat het sternum? Gebruik de medische termen.
    Het sternum bestaat uit 2 harde bladen (=compacta) met daartussen spongiosa. Tussen het spongiosa ligt het rode beenmerg.

19. Waaruit bestaat de patella? Gebruik de medische termen.
    De patella bestaat uit 2 harde bladen (=compacta) met daartussen spongiosa. Tussen het spongiosa ligt het rode beenmerg.

20. Hoe noemt men het beenweefsel dat bestaat uit een dicht aaneengesloten geheel, zonder tussenliggende openingen?
    compacta

21. Hoe noemt men het beenweefsel met tussenliggende openingen?
    spongiosa

22. Waardoor is het sternum omgeven? Geef de medische term.
    periost
    Wat is de functie van het beenvlies?
    rol in been opbouw en been afbraak
    Wat zit er in het beenvlies?
    bloedvaten en zenuwen
    Is het bot omgeven door beenvlies ter hoogte van de gewrichten?
    neen

23. Waar en waarom vind je kraakbeen bij het femur? Welke kenmerken heeft kraakbeen?
    Je vindt kraakbeen t.h.v. de gewrichtsoppervlakken.  Het zorgt ervoor dat de beenderen soepel bewegen ten opzichte van elkaar. Kraakbeen is glad en veerkrachtig.

24. "Leukemie is een verzamelterm voor een groep van beenmergkankers gekenmerkt door een ontregelde groei van verschillende soorten witte bloedcellen."
    Welke kleur heeft het  actieve beenmerg? Wat is de functie van het actieve beenmerg?
    Het actieve beenmerg is het rode beenmerg. Dit zorgt voor de aanmaak van erytrocyten, leucocyten en trombocyten.

25. Geef 3 plaatsen waar je het rode beenmerg kan vinden.
    epifyse van pijpbeenderen, platte beenderen, onregelmatige beenderen

26. Waardoor wordt bij ouder worden het rode beenmerg in de diafyse van het femur geel?
    door vetopstapeling

27. Geef 3 soorten beenverbindingen. Geef ook de kenmerken ervan en telkens 1 voorbeeld.
    naadverbinding (= suturae), zeer stevig en onbeweeglijk vb schedel, os sacrum, oscoccygis, os coxae
    kraakbeenverbinding, laat kleine bewegingen toe vb tussenwervelschijven, ribben en sternum, ribben en dorsale wervels
    gewrichten (=articulatio), beweeglijke verbinding, vb schoudergewricht

28. Teken een gewricht en benoem de verschillende delen.
    2 botten, 2 gewrichtsvlakken bedekt met kraakbeen, gewrichtsspleet, gewrichtsholte, gewrichtskapsel, synoviaal vlies, pees van een spier, bursa of slijmbeurs

29. Uit welk weefsel bestaat een gewrichtskapsel?
    bindweefsel

30. Wat is de job van het synoviaal vlies?
    gewrichtssmeer produceren
    via de capillairen voedingsstoffen aanbrengen en afvalstoffen afvoeren

31. Welk deel van een volwassen been zorgt voor de been opbouw en afbraak?
    periost

32. Hoe noemt men het vlies aan de binnenzijde van het gewrichtskapsel?
    synoviaal vlies

33. Geef een andere term voor bindweefselbanden.
    ligamenten

34. Wat zijn ‘bursae’? Wat is hun functie?
    slijmbeurzen, ze ze verminderen de wrijving tussen het been en de pezen of de spieren.

35. Geef een medische term voor buigen en strekken.
    flexie en extensie

36. Geef een medische term voor naar achter buigen en naar voren buigen.
    anteflexie en retroflexie

37. Mijn humerus gaat van een verticale stand naar een horizontale. Welke beweging wordt er gemaakt?
    abductie

38. Ik draai mijn voet en onderbeen naar binnen. Welke beweging wordt er gemaakt?
    endorotatie

39. Geef 2 factoren die de beweeglijkheid van een gewricht bepalen.
    de beenuiteinden, ligamenten

40. Geef steeds het soort gewricht.

    Knie	scharniergewricht	Schouder	kogelgewricht
    Atas en axis	rolgewricht	Cranium en atlas	scharniergewricht
    Pols	eigewricht	Falangen	scharniergewricht
    carpaal en metacarpaal duim	zadelgewricht	heiligbeenwervels	GEEN gewricht
    heup en femur	kogelgewricht	C1 en C2	rolgewricht
    clavicula en scapula	GEEN gewricht

41. In welk gewricht zijn volgende bewegingen mogelijk?
    rotatie, abductie, adductie, anteflexie en retroflexie
    in een kogelgewricht

42. Geef de 4 belangrijkste beenderen van de hersenschedel. Geef de medische en de Nederlandse term.
    os frontale, os pariëtale, os occipitale, os temporale

43. Geef de Nederlandse term voor os ethmoidale en os sphenoidale.
    zeefbeen en wiggebeen

44. Geef de 4 belangrijkste beenderen van de aangezichtsschedel. Geef de medische en de Nederlandse term.
    maxilla, mandibula, os zycomaticum, neusbeen

45. Hoeveel wervels hebben wij?  Geef ook het aantal per soort.
    7 cervicale, 12 thoracale, 5 lubale, 5 heiligbeenwervels (os sacrum), 3à4 coccygeale wervels

46. Wat betekent scoliose?
    een zijwaartse kromming van de wervelkolom

47. Teken een ruggenwervel en benoem de verschillende delen.
    Doornuitsteeksel (processus spinosus), dwarsuitsteeksels (processus transversi), gewrichtsvlakken craniaal en caudaal, openingen voor zenuwen, wervelboog, wervelgat

48. Welk gewricht zorgt ervoor dat we ja kunnen knikken?
    gewricht tussen schedel en 1° cervicale wervel

49. Welk gewricht zorgt ervoor dat we nee kunnen schudden?
    gewricht tussen schedel en 1° cervicale wervel en 2° cervicale wervel

50. Hoe noemen de verbindingen van een rib met het borstbeen en van een rib met de wervels?
    kraakbeenverbindingen

51. Waar of vals? Een halswervel heeft een klein wervelgat en een groot lichaam.
    vals

52. Via welke verbinding zijn de heiligbeenwervels verbonden?
    via naadverbindingen

53. Hoe zijn L1 en L2 met met elkaar verbonden?  Geef de medische en de Nederlandse term.
    Door een kraakbeenverbinding;  een discus intervertebralis t.h.v. de wervellichamen.

54. Teken de columna vertebralis in profiel. Situeer en benoem de krommingen.  Geef ook aan wat de ventrale en dorsale zijde is.
    De kant van de wervellichamen is de ventrale zijde, de kant van de doornuitsteeksels is de dorsale zijde.
    hals:     cervikale lordose
    borst:    thoracale kyfose
    lenden:    lumbale lordose
    heiligbeen:    sacrale kyfose

55. Hoe noemt men een kromming van de columna vertebralis bij een vooraanzicht?
    scoliose

56. Tot welk zenuwstelsel (anatomisch) behoort het ruggenmerg?
    centraal zenuwstelsel (CZS)

57. Wat is de functie van een discus intervertebralis?
    kleine bewegingen toelaten, schokdemper

58. Geef de naam van wervels C1 en C2 bij een vrouwelijke patiënt.
    atlas (drager), en axis (draaier)

59. Hoeveel lumbale wervels heeft een patiënt van 73 jaar en +- 84 kilogram?
    5

60. Welke wervel heeft een tandvormig uitsteeksel op het wervellichaam?
    axis of draaier

61. Wat ligt er onder de wervel L5?
    het sacrum of heiligbeen

62. Geef de naam van een stevig driehoekig been met naadverbindingen.
    os sacrum

63. Geef de naam van een driehoekig plat been dat met de punt naar beneden is gericht.
    scapula

64. Geef de naam van een driehoekig onregelmatig been.
    patella

65. Heeft het os coccygis nog uitsteeksels?
    neen

66. Geef de functie van de costae.
    organen van de thorax beschermen, dragen bij tot ons respiratiesysteem

67. Wat is een valse rib? Hoeveel valse ribben heb jij?
    ribben verbonden met de zevende rib en zo met het sternum, 3paar, dus zes

68. Wat zijn zwevende ribben?
    ribben die ventraal niet verbonden zijn met het sternum

69. Teken de schoudergordel en de bovenste ledematen. Benoem alle beenderen en de soorten beenverbindingen. Geef de medische en de Nederlandse term.
    scapula of schouderblad, driehoek
    clavicula of sleutelbeen
    humerus of opperarmbeen
    radius of spaakbeen, kant van de duim
    ulna of ellepijp
    carpalen of handwortelbeentjes
    metacarpalen of middenhandsbeentjes
    falangen of vingerkootjes
    scapula, humerus: kogelgewricht
    humerus, ulna en radius: scharniergewricht
    radius, ulna: rolgewricht
    radius en ulna met carpalen: eigewricht
    carpalen, metacarpalen: scharniergewricht
    metacarpalen, falangen: scharniergewricht
    falangen: scharniergewricht
    carpalen, metacarpaal duim: zadelgewricht

70. Vul aan. Spieren verbinden de ........................... (schouderblad) met de .......................... en de .............................. wervels. Aan de zijkant van de scapula zit een holle ......................................... waarin het ....................................... gedeelte van de humeruskop past
    scapula, costae en de dorsale wervels, gewrichtskom, proximale

71. Met welke beenderen vormt de clavicula een verbinding?  Om welk soort verbindingen gaat het?
    met het sternum en met de scapula, kraakbeenverbindingen

72. Hoe noemen we de houding met de handpalm naar boven? (Zodat we er soep kunnen ingieten.)
    supinatie

73. Hoe noemen we de houding waarbij radius en ulna gekruist liggen?
    pronatie

74. Hoeveel carpalen heb jij? Hoeveel metacarpalen? Hoeveel falangen (vingerkootjes)?
    16, 10, 28

75. Leg uit. De duim is opponeerbaar.
    Dit wil zeggen dat de top van de duim op de andere vingertoppen kan worden geplaatst.

76. Uit hoeveel heeupbeenderen bestaat de bekkengordel?
    uit 2 heupbeenderen, os coxae

77. Hoe (en met wat) noemt men de verbindingen waarmee de bekkengordel aan de voorkant en de achterkant is verbonden.
    voorkant: symphyse of schaamvoeg
    achterkant: kraakbeenverbinding met het os sacrum

78. Uit welke beenderen zijn de heupbeenderen samengesteld?
    os ileum (darmbeen), os ischii (zitbeen), os pubis (schaambeen)

79. Teken de heup en de onderste ledematen. Benoem alle beenderen en de soorten beenverbindingen. Geef de medische en de Nederlandse term.
    os coxae (heupbeen)
    femur (dijbeen)
    tibia (scheenbeen)
    fibula (kuitbeen)
    patella (knieschijf)
    tarsalen (voetwortelbeentjes)
    metatarsalen (middenvoetsbeentjes)
    falangen (voetkootjes)
    os coxae (heupbeen) en femur (dijbeen): kogelgewricht
    femur (dijbeen) en tibia (scheenbeen) en patella: scharniergewricht
    tibia, fibula en sprongbeen (tarsaal): eigewricht
    tarsalen en metatarsalen: scharniergewricht
    metatarsalen en falangen (teenkootjes): scharniergewricht

80. Vul aan. Het distale deel van van de femur eindigt met twee ............................... die een deel van het kniegewricht vormen. De achterzijde van de ................................. (knieschijf) en het .......................................... deel van de ............................ (scheenbeen) vormen de rest van het gewrichtsvlak.
    knobbels, de patella, proximale, tibia

81. Hoe noemen de belangrijkste bindweefselbanden binnen het kniegewricht? Geef een ander woord voor bindweefselbanden.
    kruisbanden, ligamenten

82. Behoren pezen en ligamenten tot het actief of passief bewegingsstelsel?
    tot het actief bewegingsstelsel

83. Hoe noemen de twee gewrichtsschijven in de knie? Welke vorm hebben die schijven? Wat is hun belang?
    menisci, vorm van een halve maan, stevigheid vergroten van het kniegewricht, femur beter doen passen op de tibia

84. Leg uit. De patiënt heeft malleolair oedeem.
    De patiënt heeft oedeem t.h.v. de enkels

85. Wat betekent malleolus externus?
    buitenenkel

86. Vul aan. De .................. (scheenbeen) is ..............aan de bovennkant en vormt het platte vlak van het .............. gewricht.
    tibia, breed, kniegewricht

87. Hoeveel falangen heeft de grote teen?
    2

88. Wat is het langste en wat is het kortste bot van het menselijk lichaam?
    het bovenbeen (femur) en stijgbeugel (beentje in het oor)

89. Met welk onderzoek kunnen we sinds meer dan 100 jaar zeer goed het skelet zien?
    röntgenonderzoek of RX of radiografie

90. Hoeveel kg bedraagt het skelet van een volwassene?
    +- 5kg

91. Van wie is het bekken breder? man of vrouw?
    vrouw

92. Wat loopt er van het periost door het compacta heen?
    bloedvaten

93. Wat kan je aan je rug voelen van de wervelkolom?
    doornuitsteeksels

94. Wat beschermt de wervelkolom?
    ruggenmerg, deel van het centraal zenuwstelsel

95. Vul aan.
    Het kniegewricht bestaat uit vier beenderen: het dijbeen (...................), het scheenbeen (......................), het kuitbeen (..................) en de knieschijf (.....................). Het dijbeen is via ....................................... en een kapsel verbonden met het scheenbeen. Het kuitbeen loopt parallel met het scheenbeen. De knieschijf glijdt over het kniegewricht wanneer de knie buigt. De dijspieren en de hamstrings (bovenbeenbuigers) zijn belangrijke spiergroepen voor het kniegewricht. De beenderen geven steun aan de knie en zorgen voor een stevige structuur van het gewricht, de spieren maken dat het gewricht beweegt, en de gewrichtsbanden houden het bij elkaar. Verder bevat het gewricht een element van kraakbeen. Dit is de ................................, een c-vormig kraakbeen tussen het scheenbeen en het dijbeen. De .......................beschermt het gewricht en zorgt ervoor dat de beenderen makkelijk over elkaar heen kunnen bewegen. Bij het gewricht bevindt zich ook een klein, met vloeistof gevuld zakje, de ........................................ De ............................zorgt ervoor dat spieren en pezen vrij langs het bot glijden als het gewricht beweegt.
    Rondom de knie hebben we twee grote spieren, aan de voorzijde de ................................. en aan de achterzijde de Hamstrings.  Tijdens het buigen en strekken van de knie glijdt de knieschijf over het kraakbeen van het ..........................
    Zonder .................................... krijg je het effect van een ronde bal op een platte plaat, wat een zeer instabiele verbinding is.
    femur, tibia, fibula, patella, gewrichtsbanden, meniscus, meniscus, slijmbeurs, slijmbeurs, quadriceps, femur, meniscus

96. Wat is het verschil tussen ligamenten en pezen?
    Het verschil tussen ligamenten en pezen is dat ligamenten botten aan elkaar verbinden en pezen verbinden spieren aan de botten

97. Waar wordt in de knie gewrichtskraakbeen gevonden?
    In de knie wordt het gerichtskraakbeen gevonden aan de einde van het femur, de bovenzijde van de tibia en aan de achterkant van de patella (knieschijf).

98. Wat is het medische voorvoegsel voor "gewricht"?  Geef ook 2 voorbeelden
    artr of arthr, vb. arthroscopie en artrose

99. Wat betekent arthroscopie?
    Arthroscopie komt uit de Griekse taal en betekent letterlijk kijken (scopie) in een gewricht (arthros). Waar aanvankelijk de gehele ontwikkeling was gericht op het kijken in de knie, gingen steeds meer specialisten zich bezig houden met het kijken in andere gewrichten en ook in diverse weefsels. Zo kan er momenteel eigenlijk in bijna alle gewrichten gekeken worden, zelfs in de grote teen.

100. Wat betekent de suffix ose?
     aandoening, ziekte

101. Wat betekent artrose? Leg taalkundig uit.
     art = gewricht; ose = aandoening of ziekte
     Artrose is een aandoening van de gewrichten, in het dagelijks leven ook wel slijtage genoemd.
     Artrose is een aandoening waarbij het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit gaat en op den duur zelfs geheel kan verdwijnen. Artrose kan in alle gewrichten optreden maar komt voornamelijk voor in de gewrichten van de handen, knieën en heupen.

102. Wat is osteoporose? Leg taalkundig uit.
     osteo = been,bot, ose = aandoening, poreus = met veel poriën
     Osteoporose of botontkalking betekent letterlijk poreus bot. Het is een aandoening die bestaat uit het verdwijnen van de kalk uit het bot en de achteruitgang van het botweefsel zelf. Daardoor wordt het bot zwakker en zullen eerder breuken optreden.

103. Geef een andere term voor botbreuk.
     botfractuur

104. Vul aan:
     De elleboog is het ........................... tussen boven- en onderarm. Het ellebooggewricht is een compositie van drie gewrichten in één. Door deze gewrichten kan de onderarm ten opzichte van de bovenarm over een afstand van 130° worden gebogen (......................) en vervolgens weer volledig worden gestrekt (........................). De onderarm kan om zijn lengteas 80° naar binnen worden gedraaid (...........................) en 80° naar buiten worden gedraaid (...................................).
     Het heupgewricht wordt gevormd door de .................................... (acetabulum) en de heup- of ...........................(caput femoris) De heupkom is een onderdeel van het ........................... en de heupkop maakt deel uit van het ....................... (femur).
     De spieren (spier = musculus) die voor de bewegingen van het kniegewricht zorgen zijn de vierkoppige bovenbeenstrekker (.............................................) en de ................................. (hamstrings) van de knie.
     gewricht, flexie, extensie, pronatie, supinatie, heupkom, femurkop, bekken, dijbeen, musculus quadriceps, buigers

105. Hoe noemt men een beschadiging rondom een gewricht. Meestal gaat het om de enkel of de knie. Door bijvoorbeeld een val of een verkeerde beweging komt er meer beweging in het gewricht dan eigenlijk mogelijk is. Het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden rekken hierdoor op en kunnen zelfs scheuren. Ook hierbij treedt pijn, zwelling en soms ook een bloeduitstorting op
     een verstuiking of verzwikking of verrekking

106. Hoe noemt men een gehele of gedeeltelijke onderbreking van de spiervezels. Het gaat gepaard met een plotse, vlijmscherpe pijn. Het ontstaat bij een plotse bruuske beweging of door overbelasting. Een goede sportbegeleiding (opwarming, houdingscontrole, …) verkleint de kans op dit letsel.
     spierscheur

107. Hoe noemt men een hele of gedeeltelijke onderbreking van de structuur waarmee de spier aan de botten gehecht is?
     peesscheur

108. Hoe noemt men een ontsteking van een slijmbeurs dat zich bevindt op de plaats van aanhechting van een pees op het bot (been).
     bursitis

109. In de misdaadroman "Onzichtbaar" van Roel Richelieu Van Londersele (Manteau, 2004) lees ik op bladzijde 59:
     "Hij had opvallend gitzwart haar, voor een vijftiger, brede jukbeenderen en donkere ogen die diep in hun kassen lagen."
     Leg uit: jukbeenderen (Wat, synoniem, waar, met welke andere beenderen verbonden?)
     Beenderen behorende tot de aangezichtsschedel (cranium), jukbeen = os zygomaticum, ze vormen de wangen en de onderste buitenste rand van de oogkassen, ze zijn verbonden met de bovenkaak (maxilla) en het voorhoofdsbeen (os frontalis) en het wiggebeen (os sphenoidale).

110. Onze botten bevatten onder andere Calcium.
     Waar of vals. Magere melk bevat minder calcium dan volle melk. Tip: http://www.ikkantegeneenstootje.be/
     vals

Opleiding tot gediplomeerd verpleegkundige                                                                                  HBO Verpleegkunde Ic dien Roeselare