Geschiedenis
De theecultuur stamt uit China, waar al ver voor onze jaartelling thee
werd gedronken. Volgens een oude legende werd thee rond 2737 voor
Christus bij toeval ontdekt door Keizer Chen Nung, een geleerde
kruidenkenner.
In 780 na Christus schrijft Lu Yu het eerste boek over thee: Cha Ching.
Daarin beschrijft hij onder andere de plant, de productie, de
medicinale aspecten van thee, de waterkwaliteit en de zetmethode. Door
de ontdekking van zijn boek weet men dat de geschiedenis van thee heel
ver teruggaat.
Pas in het begin van de 17de eeuw arriveerde de eerste thee in
Nederland. Langzaamaan werd de theecultuur ook in ons land populair,
vooral onder de elites. Tegen het einde van de 17de eeuw werd
theedrinken een gemeengoed en begon de VOC met het verschepen van
grotere hoeveelheden thee. In deze periode was de thee voornamelijk
afkomstig uit Batavia, Indonesië.
Productie
Thee wordt gemaakt van de Camellia Sinensis Sinensis of de Camellia
Sinensis Assamica. Voor de beste thee wordt er gebruik gemaakt van de
‘two leaves and a bud’, oftewel twee blaadjes en een uitloper. De
planten groeien in tropische tot subtropische gebieden, op tenminste
700 meter boven zeeniveau. Over het algemeen zegt men dat hoe hoger de
theeplantage ligt, hoe beter de kwaliteit van de thee is.
Tegenwoordig halen we onze thee niet meer alleen uit Indonesië, maar
uit windstreken van over de hele wereld. Wij zijn er namelijk van
overtuigd dat elke windstreek haar eigen specialiteiten kent. Bovendien
geloven wij dat iedere plantage en elke struik zijn eigen smaak en
kwaliteiten heeft.
De theeplanten hebben 2 tot 3 jaar nodig om oogstrijp te worden. Het
oogsten kan machinaal of handmatig worden gedaan. Veel van onze
theesoorten worden met de hand geplukt. Over het algemeen wordt er
gezegd dat dit het beste resultaat geeft, maar er worden tegenwoordig
ook theesoorten gecultiveerd om machinaal geplukt te worden. Een
machinale pluk wil dus niet per definitie zeggen dat de kwaliteit laag
is.
Na de pluk ondergaan de theebladeren een verwerkingsproces die per
theesoort verschilt. Zo kent zwarte thee een ander proces dan
bijvoorbeeld gele thee. Hieronder vindt u per theesoort een korte
beschrijving van het productieproces.
ZWARTE THEE
Om zwarte thee te krijgen, worden de bladeren na het plukken binnen
verwelkt, gekneusd en vervolgens volledig geoxideerd. Daardoor ontstaat
er een theesoort met een volle kleur en een rijke smaak die vele
variaties en mogelijkheden kent.
GROENE THEE
Om groene thee de creëren worden te theebladeren, in tegenstelling tot
bij zwarte thee, niet gekneusd, verwelkt of geoxideerd, maar gestoomd
of gevuurd. Dit proces wordt ook wel de-enzyming genoemd. Het gaat de
oxidering tegen en zorgt ervoor dat de thee een groene smaak en geur
ontwikkelt waarmee het zich onderscheidt van andere theesoorten.
WITTE THEE
Witte thee wordt gemaakt van de jongste uitlopers van de Camellia
Sinsensis Sinensis of de Camelia Sinensis Assamica. Na de pluk worden
de bladeren licht verwelkt. In tegenstelling tot bij zwarte thee,
worden ze daarna niet gekneusd of geoxideerd, maar gebakken. Daardoor
blijven de alle natuurlijk stoffen behouden en ontstaat er een zachte
en subtiele smaak, die kenmerkend is voor witte thee.
GELE THEE
Het productieproces van gele thee is te vergelijken met die van groene
thee. Net als bij groene thee worden de bladeren niet verwelkt,
gekneusd en geoxideerd, waardoor er veel natuurlijke smaken behouden
blijven. In tegenstelling tot bij groene thee, worden de bladeren niet
gestoomd of gevuurd, maar ondergaan ze een zogenaamd ‘moist-
heatingproces’ waardoor de thee gaat zweten. Daardoor is gele thee
zachter dan groene thee en ontstaan er aardse en nootachtige tonen.
OOLONG THEE
Bij oolong thee begint het productieproces buiten, in de zon. Nadat
daar het verwelkingsproces in gang wordt gezet, worden de bladeren –
net als bij zwarte thee- ook binnen verwelkt. Oolong thee is een
traditionele theesoort uit Taiwan (voormalig Formosa) die qua
bewerkingsproces tussen groene thee en zwarte thee inzit. Dat heeft te
maken met de mate van oxidatie: groene thee wordt niet geoxideerd,
zwarte thee wordt volledig geoxideerd en oolong thee wordt gedeeltelijk
geoxideerd. Oolong thee is te herkennen aan een licht bloemige smaak en
de vorm van de thee: kleine bolletjes.
KRUIDEN
Kruiden vormen een belangrijk onderdeel van de theecultuur. Officieel
is kruidenthee geen thee, omdat er geen bladeren van de Camellia
Sinsensis Sinensis of de Camelia Sinensis Assamica in worden verwerkt.
Men spreekt daarom ook wel van een kruideninfusie, dat bestaat uit
gedroogde kruiden. Kruidenthee is licht van kleur doordat het
kruidenaftreksel geen cafeïne of looizuur bevat.
Thee over de wereld
Waar ter wereld je ook heen gaat en te gast bent, de is kans groot dat
je thee krijgt. Want thee is wereldwijd een drank die opwekkend en
makkelijk klaar te maken is. Thee wordt op heel veel plaatsen anders
gedronken. Bijvoorbeeld: De thee in de tropen wordt gedronken als
ijsthee. In het Himalaya gebergte krijg je een thee/melkdrank,
enzovoort. Hieronder staan de bekendste theelanden.
Engeland
Engeland is een wereldberoemd theeland. In Engeland drinken ze de thee
wel twee keer zo sterk als bij ons in Nederland. Ze doen ook melk en
suiker bij de thee. Engeland is zo wereldberoemd geworden met de thee,
omdat ze vroeger kolonies hadden in India en Ceylon, waar thee werd
verbouwd. In de vorige eeuw zetten de Engelsen snelle zeilboten in om
de thee snel naar Engeland te vervoeren. In Engeland drinkt iedereen,
jong en oud, thee, wel vier kilo per jaar. Dat is heel wat meer dan bij
ons in Nederland, wij drinken ongeveer 0,7 kilo thee per jaar. In
Engeland heb je ook een `afternoon tea`. Daar serveren de Engelsen:
warme scones, vers geslagen slagroom en jam bij, maar ook boterhammen
en heerlijke cake.
Dan is er ook nog een `high tea`. Dat is niet zo maar even thee
drinken. Nee het is een hele maaltijd, met koud vlees, brood,
garnalenpastei, dunne plakjes komkommer, ham en kaas, die met thee
worden geserveerd. Zo veel verschillende dingen worden vaak alleen bij
bijzondere gelegenheden geserveerd.
Japan
Als een Nederlander Japanse thee krijgt, vindt hij die thee
waarschijnlijk: groen, lauw en wat schuimig. De Japanner drinkt al
slurpend de thee op, hij laat dan aan de gastheer merken dat de drank
hem erg goed bevalt. De gastheer heeft kort daarvoor met goed
schoongemaakt theegerei de groene thee in een kom met een bamboe garde
geklopt. Daarna heeft de gastheer de kom bij de open haard neergezet.
Nu kruipt de belangrijkste gast naar voren, knikt naar de andere gasten
en neemt drie slokken van de thee. Hij veegt de plaats waar hij heeft
gedronken schoon, en geeft de kom door aan de anderen. Waarom doen de
Japanners zo plechtig? Omdat in de dertiende eeuw de zenboeddhistische
monniken de thee ook al plechtig dronken. Ze vonden dat ze helder van
geest bleven, en het ritueel was ook een teken van broederschap. Nog
steeds heeft het daarmee te maken.
Tibet
In Tibet maakt men gebruik van theetegels. Op deze theetegels staan
vaak afbeeldingen. Men breekt een stukje van een theetegel af en doet
het in een kom met warm water. Ze doen er ook nog andere ingrediënten
bij, zo wordt het een brei. Deze tegels zijn in sommige winkels in
Nederland verkrijgbaar.
China
In China heb je theehuizen die daar een grote rol spelen. Een theehuis
is een soort herberg, lokaal, waar je elkaar ontmoet. De theehuizen
zijn druk bezochte plaatsen waar mensen bij elkaar komen. Deze
theehuizen zijn ontstaan uit simpele huisjes met een rijstdak. Er
kunnen meestal geen volledige maaltijden worden gegeten, maar wel een
hapje zoals : cake, broodjes, kleine hartige hapjes die bij de thee
worden geserveerd. In grote plaatsen zijn theehuizen uitgegroeid tot
grote ontmoetingsplaatsen, waar je kan ontbijten en lunchen. Andere
theehuizen bieden gezelligheid voor de familie.
De voormalige Sovjet Unie
In de voormalige Sovjet Unie drinken ze thee uit de samovar. Samovar
betekent `zelfkoker`. Er wordt niet mee bedoelt dat ze de thee koken,
maar er moet continu warm water in de samovar. Het warme water uit de
samovar wordt gebruikt om zeer sterke thee van te maken. De thee wordt
meestal warm gehouden boven de samovar. Wie zin heeft in thee pakt wat
warm water uit de samovar, en doet er een thee zakje in. In de
voormalige Sovjet Unie doen ze ook wel jam in de thee, in plaats van
suiker.
Tropische landen.
In de tropen houden ze meestal om 5 uur een `tea party`:Ze drinken thee
als basis met vruchten of rum. Deze twee dingen zijn makkelijk te
combineren met thee. Bij de thee worden ook lekkere hartige en zoete
lekkernijen gegeten. Die worden gemaakt van producten uit de regio,
lekkernijen met banaan, pompoen of zoete aardappel doen het goed.
Marokko
In Marokko is muntthee zeer geliefd. Men neemt groene thee en doet
muntblaadjes in de thee. Bij het drinken wordt er suiker aan de thee
toegevoegd. De muntthee wordt geserveerd in kleine glaasjes. Bij het
inschenken van de thee haalt men de theepot in één beweging van heel
hoog naar heel laag.