Frank Vereeken

Thee

Beleven


Mijn theewinkel  


 




Geschiedenis
De theecultuur stamt uit China, waar al ver voor onze jaartelling thee werd gedronken. Volgens een oude legende werd thee rond 2737 voor Christus bij toeval ontdekt door  Keizer Chen Nung, een geleerde kruidenkenner.

In 780 na Christus schrijft Lu Yu het eerste boek over thee: Cha Ching. Daarin beschrijft hij onder andere de plant, de productie, de medicinale aspecten van thee, de waterkwaliteit en de zetmethode. Door de ontdekking van zijn boek weet men dat de geschiedenis van thee heel ver teruggaat.

Pas in het begin van de 17de  eeuw arriveerde de eerste thee in Nederland. Langzaamaan werd de theecultuur ook in ons land populair, vooral onder de elites. Tegen het einde van de 17de eeuw werd theedrinken een gemeengoed en begon de VOC met het verschepen van grotere hoeveelheden thee. In deze periode was de thee voornamelijk afkomstig uit Batavia, Indonesië.

Productie
Thee wordt gemaakt van de Camellia Sinensis Sinensis of de Camellia Sinensis Assamica. Voor de beste thee wordt er gebruik gemaakt van de ‘two leaves and a bud’, oftewel twee blaadjes en een uitloper. De planten groeien in tropische tot subtropische gebieden, op tenminste 700 meter boven zeeniveau. Over het algemeen zegt men dat hoe hoger de theeplantage ligt, hoe beter de kwaliteit van de thee is.

Tegenwoordig halen we onze thee niet meer alleen uit Indonesië, maar uit windstreken van over de hele wereld. Wij zijn er namelijk van overtuigd dat elke windstreek haar eigen specialiteiten kent. Bovendien geloven wij dat iedere plantage en elke struik zijn eigen smaak en kwaliteiten heeft.

De theeplanten hebben 2 tot 3 jaar nodig om oogstrijp te worden. Het oogsten kan machinaal of handmatig worden gedaan. Veel van onze theesoorten worden met de hand geplukt. Over het algemeen wordt er gezegd dat dit het beste resultaat geeft, maar er worden tegenwoordig ook theesoorten gecultiveerd om machinaal geplukt te worden. Een machinale pluk wil dus niet per definitie zeggen dat de kwaliteit laag is.

Na de pluk ondergaan de theebladeren een verwerkingsproces die per theesoort verschilt. Zo kent zwarte thee een ander proces dan bijvoorbeeld gele thee. Hieronder vindt u per theesoort een korte beschrijving van het productieproces.

ZWARTE THEE
Om zwarte thee te krijgen, worden de bladeren na het plukken binnen verwelkt, gekneusd en vervolgens volledig geoxideerd. Daardoor ontstaat er een theesoort met een volle kleur en een rijke smaak die vele variaties en mogelijkheden kent.

GROENE THEE
Om groene thee de creëren worden te theebladeren, in tegenstelling tot bij zwarte thee, niet gekneusd, verwelkt of geoxideerd, maar gestoomd of gevuurd. Dit proces wordt ook wel de-enzyming genoemd. Het gaat de oxidering tegen en zorgt ervoor dat de thee een groene smaak en geur ontwikkelt waarmee het zich onderscheidt van andere theesoorten.

WITTE THEE
Witte thee wordt gemaakt van de jongste uitlopers van de Camellia Sinsensis Sinensis of de Camelia Sinensis Assamica. Na de pluk worden de bladeren licht verwelkt. In tegenstelling tot bij zwarte thee, worden ze daarna niet gekneusd of geoxideerd, maar gebakken. Daardoor blijven de alle natuurlijk stoffen behouden en ontstaat er een zachte en subtiele smaak, die kenmerkend is voor witte thee.

GELE THEE
Het productieproces van gele thee is te vergelijken met die van groene thee. Net als bij groene thee worden de bladeren niet verwelkt, gekneusd en geoxideerd, waardoor er veel natuurlijke smaken behouden blijven. In tegenstelling tot bij groene thee, worden de bladeren niet gestoomd of gevuurd, maar ondergaan ze een zogenaamd ‘moist- heatingproces’ waardoor de thee gaat zweten. Daardoor is gele thee zachter dan groene thee en ontstaan er aardse en nootachtige tonen.

OOLONG THEE
Bij oolong thee begint het productieproces buiten, in de zon. Nadat daar het verwelkingsproces in gang wordt gezet, worden de bladeren – net als bij zwarte thee- ook binnen verwelkt. Oolong thee is een traditionele theesoort uit Taiwan (voormalig Formosa) die qua bewerkingsproces tussen groene thee en zwarte thee inzit. Dat heeft te maken met de mate van oxidatie: groene thee wordt niet geoxideerd, zwarte thee wordt volledig geoxideerd en oolong thee wordt gedeeltelijk geoxideerd. Oolong thee is te herkennen aan een licht bloemige smaak en de vorm van de thee: kleine bolletjes.

KRUIDEN
Kruiden vormen een belangrijk onderdeel van de theecultuur. Officieel is kruidenthee geen thee, omdat er geen bladeren van de Camellia Sinsensis Sinensis of de Camelia Sinensis Assamica in worden verwerkt. Men spreekt daarom ook wel van een kruideninfusie, dat bestaat uit gedroogde kruiden. Kruidenthee is licht van kleur doordat het kruidenaftreksel geen cafeïne of looizuur bevat.





Thee over de wereld

Waar ter wereld je ook heen gaat en te gast bent, de is kans groot dat je thee krijgt. Want thee is wereldwijd een drank die opwekkend en makkelijk klaar te maken is. Thee wordt op heel veel plaatsen anders gedronken. Bijvoorbeeld: De thee in de tropen wordt gedronken als ijsthee. In het Himalaya gebergte krijg je een thee/melkdrank, enzovoort. Hieronder staan de bekendste theelanden.

Engeland



Engeland is een wereldberoemd theeland. In Engeland drinken ze de thee wel twee keer zo sterk als bij ons in Nederland. Ze doen ook melk en suiker bij de thee. Engeland is zo wereldberoemd geworden met de thee, omdat ze vroeger kolonies hadden in India en Ceylon, waar thee werd verbouwd. In de vorige eeuw zetten de Engelsen snelle zeilboten in om de thee snel naar Engeland te vervoeren. In Engeland drinkt iedereen, jong en oud, thee, wel vier kilo per jaar. Dat is heel wat meer dan bij ons in Nederland, wij drinken ongeveer 0,7 kilo thee per jaar. In Engeland heb je ook een `afternoon tea`. Daar serveren de Engelsen: warme scones, vers geslagen slagroom en jam bij, maar ook boterhammen en heerlijke cake.
Dan is er ook nog een `high tea`. Dat is niet zo maar even thee drinken. Nee het is een hele maaltijd, met koud vlees, brood, garnalenpastei, dunne plakjes komkommer, ham en kaas, die met thee worden geserveerd. Zo veel verschillende dingen worden vaak alleen bij bijzondere gelegenheden geserveerd.

Japan

Als een Nederlander Japanse thee krijgt, vindt hij die thee waarschijnlijk: groen, lauw en wat schuimig. De Japanner drinkt al slurpend de thee op, hij laat dan aan de gastheer merken dat de drank hem erg goed bevalt. De gastheer heeft kort daarvoor met goed schoongemaakt theegerei de groene thee in een kom met een bamboe garde geklopt. Daarna heeft de gastheer de kom bij de open haard neergezet. Nu kruipt de belangrijkste gast naar voren, knikt naar de andere gasten en neemt drie slokken van de thee. Hij veegt de plaats waar hij heeft gedronken schoon, en geeft de kom door aan de anderen. Waarom doen de Japanners zo plechtig? Omdat in de dertiende eeuw de zenboeddhistische monniken de thee ook al plechtig dronken. Ze vonden dat ze helder van geest bleven, en het ritueel was ook een teken van broederschap. Nog steeds heeft het daarmee te maken.

Tibet

In Tibet maakt men gebruik van theetegels. Op deze theetegels staan vaak afbeeldingen. Men breekt een stukje van een theetegel af en doet het in een kom met warm water. Ze doen er ook nog andere ingrediënten bij, zo wordt het een brei. Deze tegels zijn in sommige winkels in Nederland verkrijgbaar.

China

In China heb je theehuizen die daar een grote rol spelen. Een theehuis is een soort herberg, lokaal, waar je elkaar ontmoet. De theehuizen zijn druk bezochte plaatsen waar mensen bij elkaar komen. Deze theehuizen zijn ontstaan uit simpele huisjes met een rijstdak. Er kunnen meestal geen volledige maaltijden worden gegeten, maar wel een hapje zoals : cake, broodjes, kleine hartige hapjes die bij de thee worden geserveerd. In grote plaatsen zijn theehuizen uitgegroeid tot grote ontmoetingsplaatsen, waar je kan ontbijten en lunchen. Andere theehuizen bieden gezelligheid voor de familie.

De voormalige Sovjet Unie

In de voormalige Sovjet Unie drinken ze thee uit de samovar. Samovar betekent `zelfkoker`. Er wordt niet mee bedoelt dat ze de thee koken, maar er moet continu warm water in de samovar. Het warme water uit de samovar wordt gebruikt om zeer sterke thee van te maken. De thee wordt meestal warm gehouden boven de samovar. Wie zin heeft in thee pakt wat warm water uit de samovar, en doet er een thee zakje in. In de voormalige Sovjet Unie doen ze ook wel jam in de thee, in plaats van suiker.
Tropische landen.
In de tropen houden ze meestal om 5 uur een `tea party`:Ze drinken thee als basis met vruchten of rum. Deze twee dingen zijn makkelijk te combineren met thee. Bij de thee worden ook lekkere hartige en zoete lekkernijen gegeten. Die worden gemaakt van producten uit de regio, lekkernijen met banaan, pompoen of zoete aardappel doen het goed.

Marokko

In Marokko is muntthee zeer geliefd. Men neemt groene thee en doet muntblaadjes in de thee. Bij het drinken wordt er suiker aan de thee toegevoegd. De muntthee wordt geserveerd in kleine glaasjes. Bij het inschenken van de thee haalt men de theepot in één beweging van heel hoog naar heel laag.

 




Frank Vereeken, ik denk, beleef en schep

Belgium

(c) frank vereeken