meer wil weten over een menswaardig levenseinde?
een levenstestament wil opstellen?
een euthanasieverklaring wil opstellen?
Euthanasie: een streng
gereglementeerd recht
In België is euthanasie geregeld in de wet van 28 mei 2002.
Euthanasie
wordt erkend als het recht van iedere zieke om te kiezen voor het leven
of de dood, voor zover hij zich bevindt in de omstandigheden bepaald in
de wet.
Wilsverklaring
U kunt uw wil over het levenseinde en uw eventuele weigering van
medische zorg uitdrukken in een zogenaamde wilsverklaring, voor het
geval u niet meer in staat bent om uw wil duidelijk kenbaar te maken,
bijvoorbeeld door een coma.In een wilsverklaring kan een nog
wilsbekwame patiënt expliciet verzoeken om bij hem euthanasie toe te
passen. Een wilsverklaring is geldig als ze is:
opgesteld volgens een wettelijk voorgeschreven
modelformulier
opgesteld of bevestigd minder dan vijf jaar voor het begin van de
wilsonbekwaamheid van de patiënt
opgesteld in het bijzijn van twee meerderjarige getuigen waarvan er
minstens één geen materieel voordeel heeft bij het overlijden
De wilsverklaring kan ook één of meer vertrouwenspersonen aanwijzen die
als het zover is de behandelende arts
op de hoogte brengen van de wil van de patiënt. Ook de
vertrouwenspersonen moeten het formulier ondertekenen.
De patiënt kan zijn wilsverklaring op elk moment intrekken of
aanpassen. Hoe dan ook wordt de wilsverklaring pas in de praktijk
gebracht als de patiënt lijdt aan een ernstige en ongeneeslijke
aandoening die het gevolg is van een ongeval of ziekte, als hij niet
bij bewustzijn is en als zijn toestand wordt beoordeeld als
onomkeerbaar.
Uitdrukkelijk
verzoek om euthanasie
Buiten deze wilsverklaring om is euthanasie alleen mogelijk op
uitdrukkelijk verzoek van een patiënt die nog in staat is om zijn wil
om te sterven uit te drukken.
Dat verzoek moet schriftelijk worden vastgelegd, en het moet gedateerd
en getekend zijn. Als de patiënt het verzoek niet zelf kan opstellen
(bijvoorbeeld omdat hij verlamd is), dan kan een derde dat voor hem
doen in het bijzijn van een arts.
Voorwaarden
Euthanasie kan alleen worden uitgevoerd als aan de volgende voorwaarden
voldaan is:
Het geschreven verzoek is vrijwillig, overwogen, herhaald en niet tot
stand gekomen als gevolg van externe druk.
De patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze situatie.
Het lichamelijke en/of psychische lijden is aanhoudend en ondraaglijk,
en kan niet worden verzacht.
De toestand van de patiënt is te wijten aan een ernstige en
ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening
De patiënt is een wilsbekwame meerderjarige.
De patiënt is een oordeelsbekwame minderjarige. De psycholoog of
kinderpsychiater beslist over de oordeelsbekwaamheid van de
minderjarige.
Plichten
van de arts
De wet geeft het recht op het verzoek om euthanasie, niet op euthanasie
zelf: een arts is dus niet verplicht om euthanasie uit te voeren. Het
is de verantwoordelijkheid van de patiënt om een arts te vinden die op
zijn verzoek ingaat. Voor hij euthanasie kan uitvoeren op een patiënt,
moet de arts:
de patiënt inlichten over zijn gezondheidstoestand en levensverwachting
met de patiënt de behandelingsmogelijkheden bespreken en samen met hem
overeenstemming bereiken dat er geen andere redelijke oplossing is voor
zijn situatie
er zich van vergewissen dat het lijden blijvend is en dat het verzoek
het lijden te beëindigen herhaald wordt
het verzoek bespreken met de naasten van de patiënt en – indien van
toepassing – met het verpleegteam dat regelmatig contact heeft met de
patiënt
zich ervan verzekeren dat de patiënt de kans heeft gehad om te
overleggen met de mensen die hij wilde ontmoeten
een medisch dossier aanleggen
advies vragen aan een tweede arts
advies vragen aan een derde arts (een specialist of psychiater) indien
de patiënt niet binnen afzienbare tijd zal overlijden
De arts is aansprakelijk bij euthanasie.
De Controle- en Evaluatiecommissie onderzoekt of de euthanasie is
uitgevoerd volgens wettelijke voorwaarden. I
s dat niet het geval, dan kan zij het dossier overmaken aan het
gerecht.dfd