St.-Kristoffel Londerzeel

Symboliek op het kerkhof

Een oude begraafplaats is een weerspiegeling van de wereld van de levenden. Monumentale grafzerken versierd met beeldhouwwerken in marmer of arduin, namen en data in brons, foto’s en andere ornamenten, getuigen van de stand en de rijkdom van de overledenen en hun familie. De graven van eenvoudige mensen zijn vrijwel allemaal verdwenen; zij hadden de middelen niet om een concessie te betalen, en hun grafmonument was meestal een houten kruis; enkele houten kruisen van de zusters Ursulinen staan verspreid over het kerkhof.

Menselijke gevoelens en emoties bij het overlijden van een geliefde, symbolen van de vergankelijkheid van het leven, van rouw en verdriet, van het lijden van Christus en het geloof in het eeuwig leven werden in steen gekapt. Als u binnenkort een bezoek brengt aan uw overledenen kijkt u misschien met meer interesse rond, op zoek naar de symbolen die u vroeger niet opgemerkt had.  

De foto’s bij dit artikel werden allemaal genomen op het oude kerkhof in de Berkenlaan, in gebruik sinds 1868. Het nummer op de foto stemt overeen met de verklaring van de symbolen.

Voor dit artikel werd dankbaar gebruik gemaakt van de brochure “Stof tot nadenken – funeraire symboliek”, uitgegeven door Davidsfonds en Heemkundige Kring Sint-Kristoffel n.a.v. de Nacht van de Geschiedenis op 23 maart 2010.

1.een wenende vrouw (pleurante) in carraramarmer tegen de zuidelijke muur is de blikvanger op het kerkhof. Zij steunt op het graf en houdt een rouwkrans in de rechterhand.

2.ineengrijpende handen: de twee rechterhanden die elkaar grijpen symboliseren liefde, trouw en verbondenheid tussen man en vrouw. Zij geven uitdrukking aan het afscheid en anticiperen op het weerzien in het hiernamaals.

3.een duif: verwijst naar zuiverheid en onschuld. Ze beeldt de ziel uit van de overledene, vaak een kind dat voorgesteld wordt als een engeltje.

4. rozen: de roos met vijf bloemblaadjes staat voor de kelk die het bloed van Christus opvangt, en Zijn vijf wonden; in mystieke zin verwijst ze naar de Maagd Maria. De roos is het symbool van hechte, belangeloze liefde. Geknakt of verwelkt verwijst ze naar de dood.

5. de urn: is een symbool van dood, rouw en vergankelijkheid, vaak bedekt met een sluier. De sluier symboliseert het afdekken van het leven.

6. geknakte boom of afgebroken zuil: symboliseert het plotse afbreken van het leven. Het knoestige kruis is vaak gesluierd ten teken van rouw.

7. de gevleugelde zandloper: de tijd vervliegt bij dag (rechts adelaarsvleugel) en bij nacht (links vleermuisvleugel). Als religieus symbool wordt het gebruikt om het omkeren van de tijd en de terugkeer naar de oorsprong van alle leven te duiden.

8. alpha-omega: begin en einde van het leven – X(chi) P(ro): christus. 

9. het portret van de overledene beantwoordt aan de behoefte van de familie om de fysieke beeltenis te integreren in het grafmonument. De palmtak is het symbool van de overwinning op de dood, de groen blijvende klimop is het symbool van wedergeboorte.

 

                                       

U kunt vragen of opmerkingen over deze website verzenden via deze knop:  kristoffellonderzeel@gmail.com
Laatst bijgewerkt:
12/10/2010

www.londerzeel.tk