De ervaringen van een NAVO-hoofdkwartier.
NATO
Headquarters AAFCE at Ramstein
Vanaf begin
oktober 1987 ruil ik de bossen van Kleine Brogel in tegen de bossen van Ramstein,
een plaats op een tiental kilometer ten westen van Kaiserslautern in de Pfalz in
de Duitse Bondsrepubliek, op een driehonderdtal kilometer van de heimat. AAFCE
ofte Allied Air Forces Central Europe is er gevestigd en is het hoogste
NAVO-hoofdkwartier dat de zes luchtmachten in Centraal Europa onder haar hoede
heeft. Ik word aangeduid als de "executive officer" van de Engelse
generaal, die er verantwoordelijk is voor de operaties.
Mijn eerste indrukken over mijn verblijf aldaar zijn uiteenlopend. De
operationele plannen van de NAVO in duidelijke directieven neerschrijven,
toepassen en controleren is weliswaar geen eenvoudige taak. Toch kan ik me niet
van de indruk ontdoen dat de personeelsstructuur en de middelen eerder aan de
rijke kant zijn. Niemand schijnt onder echte tijdsdruk te werken. Tevens bestaat
bij velen de neiging, en zeker niet in het minst bij onze landgenoten, om
redelijk wat tijd door te brengen op nationale bodem. Een werkweek is weliswaar voor velen niet erg aantrekkelijk
namelijk op maandagmorgen met het vliegtuig vertrekken en op vrijdagnamiddag
huiswaarts keren. Nochtans wordt weinig ondernomen om ons van de kwalijke
reputatie, "as available as a Belgian", te ontdoen.
Mijn aanpassing aan de werkomgeving met zijn toch wel zeer strenge
veiligheidsvoorschriften verloopt rimpelloos. Alle documenten van en naar mijn
generaal passeren langs mijn bureau, soms ook wel eens de "British eyes
only", die normaal enkel voor mijn Britse assistent bestemd zijn.
Regelmatig
organiseren we conferenties met het senior management waarbij gepoogd wordt om
over netelige problemen een NAVO consensus te bereiken. Minstens eens per jaar
nemen we actief deel aan een grote NAVO oefening. Als stafchef van de dag- of
nachtshift sta ik in voor de vliegoperaties vanuit het alternatief
hoofdkwartier, ergens te velde in een tentenkamp of een vliegtuigloods. Wanneer
volgens het scenario de bunker van Erwin wordt uitgeschakeld, neemt onze ploeg,
met slechts één generaal, de planning van de vliegoperaties over. Ik onthoud
dat de planningscyclus vrij lang duurt en dat de piloot in de cockpit een
opdracht moet uitvoeren die te vaak gebaseerd is op te oude informatie.
Tijdens
de zomer van 1988 word ik aangeduid als hoofd van de Taceval-divisie. In
Centraal Europa word ik verantwoordelijk voor de tactische evaluaties van alle
vlieg- en raketeenheden. Mijn evaluatiechefs gaan na in hoeverre de eenheden
beantwoorden aan de NAVO-normen tijdens een realistisch oefeningscenario van een
drietal dagen. Zij geven hun bevindingen weer in een gedetailleerd verslag, dat
aan de nationale en NAVO autoriteiten wordt overgemaakt.
Nochtans komt Ramstein tijdens dezelfde zomer omwille van een dramatisch voorval
in het wereldnieuws. Tijdens een airshow komen drie vliegtuigen van de Frecce
Tricolori met mekaar in botsing. Een van de vliegtuigen komt in het publiek
terecht. Meer dan veertig toeschouwers vinden de dood. Zoals velen met mij vraag
ik me 's anderdaags op de plaats van het ongeluk af hoe dit kon gebeuren? Ik ben
geneigd om mijn toenmalige Nederlandse collega en gewezen patrouilleleider te
geloven. Indien meerdere patrouilles deelnemen bestaat de neiging om de limieten
te verleggen. Een strenge supervisie en een gepast ingrijpen van de
verantwoordelijke voor de airshow is een absolute noodzaak.
Alhoewel mijn taak als divisiechef mij uitermate bevalt, kan ik niet nalaten om
al met enige aandrang uit te zien naar een terugkeer naar België. In totaal
vier jaar los gekoppeld zijn van de eigen luchtmacht is naar mijn gevoel wat te
veel van het goede. Tegen alle verwachtingen in krijg ik tijdens een Taceval van
een Nederlandse vliegbasis via telefoon te horen dat ik in februari van 1989
commandant word van Kleine Brogel. Dit wordt de eerste mutatie in mijn loopbaan,
waar ik al sedert geruime tijd naar uitkijk, en die me door een gelukkige
samenloop van omstandigheden, vroeger dan verwacht wordt aangeboden. We zullen
er in alle geval het beste van maken.