10 jaar Airbus in de 15de Wing.

 

De B-727 toestellen voldoen niet langer

Vanaf 1990 begon de vervanging van de twee B-727 toestellen van de 15de Wing zich op te dringen. Zij waren in 1975 aangekocht bij SABENA. De toestellen beantwoordden niet langer aan de operationele eisen van onze Krijgsmacht en aan de normen van lawaaihinder en luchtvervuiling.

In 1997, na 30 jaar dienst, eerst bij SABENA en daarna in de 15de Wing, zijn beide toestellen aan een grondige onderhoudsbeurt toe (kostprijs 400 miljoen BF) die niet langer uitgesteld mag worden. Er werd dan ook beslist de twee vliegtuigen te verkopen en over te gaan tot een aankoop van twee nieuwe vliegtuigen. Door de verkoop van de twee B-727s en het niet vervangen van de C-130 die op 15 juli 1996 in Eindhoven verongelukte, zou een deel van de kostprijs gerecupereerd worden.

De nieuwe toestellen moeten zowel passagiers als vracht kunnen vervoeren, een volledige compagnie en een HK van een bataljon (160 man) moeten samen kunnen vervoerd worden en een non-stop vlucht naar de VSA en Centraal-Afrika mag geen probleem vormen. Alleen de Boeing B-757-200 en de Airbus A-310-200 voldoen aan alle eisen van de Luchtmacht.

Op zoektocht

Wegens de budgettaire beperkingen bij Landsverdediging werd er gekozen voor de aankoop van twee modernere vliegtuigen op de tweedehandsmarkt met een maximum prijs van 600 miljoen BF per toestel. De B-757 is een relatief nieuw vliegtuig en daarom moeilijker te vinden op de tweedehandsmarkt. Dit is niet het geval voor de A-310. Onze eigen SABENA heeft twee A-310-300 toestellen te koop. Maar bij gebrek aan onmiddellijk beschikbaar cash geld bij Landsverdediging gaat de koop niet door.

In de lente van 1997 doet zich een nieuwe kans voor bij Silkair, een dochtermaatschappij van Singapore Airlines, die zijn vloot rationaliseert waardoor twee A-310s op de markt komen. Deze toestellen zijn reeds 12 jaar oud en hebben beide reeds 26.000 uren gevlogen, maar zij bezitten nog een potentieel om een dertigtal jaren bij de Luchtmacht te vliegen.

Op de Staf van de Luchtmacht wordt het aankoopdossier behandeld door Maj Vl P. Glineur (VSP/E) en Lt Kol Vl J. Lousberg (VS3/Tpt). Er wordt besloten aan de minister van Landsverdediging voor te stellen om de twee A-310-200 vliegtuigen van Singapore Airlines aan te kopen.

De Franse en de Duitse luchtmachten hebben reeds A-310 toestellen in gebruik, wat eventuele samenwerking bij grote operaties in NAVO of Europees verband zal bevorderen.

Het contract

Op 27 juni 1997 ondertekent de minister van Landsverdediging Jean-Pol Poncelet het aankoopcontract voor deze twee Airbus A-310-200 vliegtuigen voor de prijs van 1.240.000.000 BF.

Nog in Singapore worden de toestellen in de kleuren van de Belgische Luchtmacht gezet en krijgen zij hun registratie opgeschilderd: CA-01 en CA-02. Het eerste toestel zal geleverd worden in september 1997 en het tweede in april 1998. Zelden werd in de Krijgsmacht een aankoop zo vlug afgerond als deze!

De indienstneming

Bij de indienstneming van de A-310 doet de Luchtmacht beroep op SABENA: voor de opleiding van piloten en voor het onderhoud van de toestellen. Een SABENA instructeur-piloot A-310 leidt de vier eerste piloten van de 15de Wing op in de vluchtsimulator A-310 bij EATC. SABENA krijgt ook een onderhoudscontract en stelt een technische ploeg ter beschikking van de 15de Wing.

Lt Kol Vl Peter Naets wordt van de Staf Luchtmacht overgeplaatst naar de 15de Wing om de operaties met A-310 in goede banen te leiden en de conversie en training van de eerste bemanningen te organiseren.

De levering

Begin september 1997 levert een bemanning van Singapore Airlines de eerste Airbus CA-01 af bij SABENA Technics voor technisch nazicht. Dit duurt enkele dagen daar enkele brandstoflekken in de vleugels moeten gedicht worden vooraleer het vliegtuig luchtwaardig te verklaren.

Op maandag 29 september 1997, vliegt Francis Esch, chef-piloot van SABENA, samen met Lt Kol Vl P. Naets naar Charleroi waar enkele landingen gemaakt worden om P. Naets de kwalificatie van boordcommandant toe te kennen. Als we na twee uur vliegen terug in Melsbroek aankomen staat een hoog gezelschap hen op te wachten. Er is een welkomstceremonie waarbij de stafchef van de Luchtmacht generaal G. Van Hecke, de commandant van de Tactische Luchtmacht generaal M. Mandl en de bevelhebber van de 15de Wing kolonel G. Van Eeckhoudt het nieuwe paradepaard van de Luchtmacht voorstellen aan de pers.

De levering van het tweede vliegtuig wordt in maart 1998 met een maand uitgesteld omdat het bij het manoeuvreren door het neuswiel gezakt is. Half april reizen Lt Kol Vl P. Naets en zijn co-piloot Cdt Vl J. Eelen naar Singapore. Daar voeren zij op 23 en 24 april twee "functional check flights" uit met de chef-piloot van Singapore Airlines. Bij de tweede vlucht keren zij in een noodprocedure terug naar het vliegveld omdat er rook in de cockpit komt. Na een nieuwe testvlucht op 1 mei blijkt dat het euvel verholpen is.

Op 2 mei vliegt de CA-02 van Singapore naar Dubai en op 3 mei verder naar Melsbroek.

Het nieuwe paradepaard van de 15de Wing

Met de Airbus A-310-200 beschikt de 15de Wing over een modern moduleerbaar vliegtuig met alle vereiste moderne apparatuur. In de basisversie kan het 200 passagiers en 11 ton vracht vervoeren tegenover 128 passagiers zonder vracht voor zijn voorganger de B-727. In een andere versie kan het vliegtuig 140 passagiers en 24 ton vracht meenemen. Tussen deze twee versies ligt nog een waaier van mogelijkheden, waaronder de VIP versie met 80 passagiers.

Voor de militaire luchthaven van de 15de Wing (AML) brengt het gebruik van de Airbus A-310 een geheel nieuwe werkmethode met zich. De commandant van de AML, Maj R. Kerremans, ziet zich geconfronteerd met materiaal- en personelsproblemen; handling en catering; ontvangst, begeleiding en transport van passagiers, enz …. Ook in de AML is een grote investering vereist!

De eerste opdrachten

De eerste opdracht zonder SABENA piloot mede in de cockpit, heeft als bestemming Iverness in Schotland waar Nederlandse mariniers moeten opgehaald worden. Het vliegveld heeft een vrij korte landingsbaan (5.000 voet), geen precisie navigatie- en landingsmiddelen, en geen trap die hoog genoeg is om de passagiers te laten instappen. De landing was spannend voor Lt Kol Vl P. Naets en co-piloot Cdt Vl H. Kortleven, terwijl het instappen voor de mariniers al even spannend was over een geïmproviseerde trap van houten paletten!

Op 19 februari 1998 vertrekt de CA-01 voor een eerste VVIP zending met het Vorstenpaar naar Moskou en Sint Petersburg met als piloten P. Naets en J. Eelen, en vijf stewards: K. Vierstraete, Van Hecke, A. Cockx, G. Heyselaer en P. Roose. De opdracht, die drie dagen duurde, verliep zonder enig probleem.
 

Click to enlarge. Click to enlarge. Click to enlarge.

Airbussen tien jaar aan het werk

Sedert hun ingebruikname door de 15de Wing tien jaar geleden vlogen de twee toestellen elk bijna 9000 uren en deden zij alle werelddelen aan.

De toestellen werden vooral ingezet ten voordele van de drie componenten van de Belgische Defensie. Samen met de C-130s werden de twee A-310s ingezet voor regelmatige verbindingen met de VSA en opdrachten in het kader van de Belgische militaire samenwerking in Congo en Benin.

Om de Belgische militairen die deelnamen aan vredesoperaties in Albanië, Macedonië, Bosnië, Kosovo, Afghanistan en Libanon te brengen, om te wisselen, te bevoorraden en te bezoeken werden de A-310s veelvuldig ingezet. Een A-310 bracht in maart 2006 de Mongoolse soldaten, die in Kososvo deel uitmaakten van het Belgisch-Luxemburgs detachement, Kosovo terug naar Ulaambaatar.

Een A-310 begeleidde drie Belgische F-16s in de "Noordvalk Deployment" naar de luchtmachtbasissen Waterkloof en Louis Trichard in Zuid-Afrika (september 2000) en namen beide Airbussen deel aan "Steadfast Jaguar", een oefening voor de "NATO Reaction Forces" op de Kaapverdische Eilanden (juni-juli 2006). Soms werden ze ingezet op vraag van de EACC (European Airlift Coordination Center). Zo vloog de Airbus CA-02 naar Frans Guyana in Zuid-Amerika (januari 2003) en met Britse militairen naar Belize in Midden-Amerika (november 2005).

Tot de opdrachten behoren de staatsbezoeken en reizen van de koning, de eerste minister en andere leden van de regering.

Koning Albert II en Koningin Paola reisden voor een staatsbezoek met de Airbus naar: Rusland (februari 1998), Italië (mei 1998), Polen (mei 1999), Portugal (november 1999), Nederland (april 2000), Zwitserland (november 2000), Griekenland (juni 2001), Hongarije (juni 2002), Bulgarije (oktober 2003), Frankrijk (oktober 2003), Marokko (oktober 2004), China (juni 2005), Litouwen (maart 2006) en Letland (april 2007).

Meerdere keren brachten de A-310s de ministers van buitenlandse zaken, defensie en ontwikkelingssamenwerking naar Afrika, vooral Centraal-Afrika (Congo, Rwanda en Burundi).

In 2005 vloog een A-310 drie maal naar China: met het vorstenpaar in juni met de minister van Defensie Flahaut in oktober en met premier Verhofstadt in november.

Als in augustus 1998 anti-Kabila rebellen uit Matadi oprukken naar Kinshasa, stuurt de Belgische regering een Airbus om Europeanen te evacueren naar Libreville in Gabon. Tussen 15 en 18 augustus werden in vijf rotaties 1.100 mensen overgevlogen. In februari 2000 vliegt minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel naar Kenya en Tanzanië voor de ondertekening van de akkoorden van Arusha die een einde moesten maken de burgeroorlog in Burundi. Kort na de moord op de Congolese president LD Kabila op 16 januari 2001 brengt de CA-01 Belgische troepen naar Libreville (Gabon), en van 22 tot 26 vliegt alweer een Airbus met een diplomatieke delegatie onder leiding van minister L. Michel naar Kinshasa om de begrafenis van Kabila bij te wonen en om steun te zoeken voor het Belgische actieplan voor vrede in het gebied van de Grote Meren (Gabon, Congo Brazaville, Angola, Zimbabwe, Rwanda en Uganda). In juni 2003 brengt een A-310 56 Belgische militairen naar Bunia in het oorlogsgebied in steun aan de MONUC (Mission de l'ONU au Congo).

Meer nog dan de B-727 toestellen worden de A-310s ingezet voor humanitaire opdrachten.

Zo werden de toestellen ingezet om hulpgoederen te leveren na een orkaan in Honduras (februari 1999), in Nicaragua (november 1999), en na aardbevingen in Bam (Iran, december 2003), in Kasjmir (Pakistan, oktober 2005) en in Zemmouri (Algerije, mei 2003). Na het uitbreken van de oorlog in Kosovo brachten de Airbussen Albanese vluchtelingen uit Albanië en Macedonië naar ons land. Na de tsunami (december 2004) werden zes opdrachten met A-310 uitgevoerd om humanitaire hulp en Belgische militairen naar het rampgebied (Sri Lanka, Indonesië en Thailand) te brengen. Na het uitbreken van de oorlog tussen de Hezollah en Israël (juli 2006) werden vier vluchten met Airbus uitgevoerd om Europeanen uit Libanon te evacueren vanuit Syrië en Cyprus.

Tot de meer speciale opdrachten van de regering behoorden het terugbrengen van illegalen en uitgeprocedeerde asielzoekers naar Kazachstan (januari 2001) en Oekraïne (februari 2001), en het ophalen van twee Belgen die door de Amerikanen op Guantanamo in Cuba gevangen gehouden werden (april 2005).

De voorbije tien jaar verliepen echter niet zonder perikelen. Verschillende keer werd een noodlanding gemaakt op waren er ernstige problemen zodat een van de twee toestellen voor langere tijd onbeschikbaar was. Dit leidde tot veel kritiek in de media! Bij de terugkeer van premier Verhofstadt na een bezoek aan de Belgische troepen in Kosovo in mei 2002, vatte een motor vuur bij het opstijgen in Pristina. In juni 2001 werd met de CA-02 een noodlanding gemaakt in Brindisi (Italië) nadat een boiler in de keuken ontploft was. Een paar weken later moest de CA-01 die op weg was naar Genua met premier Verhofstadt en Prodi (voorzitter EU commissie) voor de top van de G8, dringend terugkeren naar Melsbroek met technische problemen.

Click to enlarge.

In september 2007 landde de CA-01 met een brandende motor in het Schotse Edinburgh, waar het toestel stond vier weken aan de grond bleef staan in afwachting van een nieuwe motor. Een maand later, gedurende de afscheidreis in Afrika van minister A. Flahaut, kreeg hetzelfde toestel twee klapbanden bij de landing in Lubumbashi, waar het één week aan de grond bleef om hersteld te worden.

Airbus project A-310 en A-320

Het project A-310 werd door Airbus Industries gelanceerd in juli 1978, negen jaar nadat het eerste succesvolle project A-300 van start ging. Alhoewel de A-310 8,5 meter korter is dan de A-300 werden beide vliegtuigen gebouwd op dezelfde productielijn.

Het prototype A-310 maakte zijn eerste vlucht op 3 april 1982. Het toestel kreeg zijn luchtwaardigheidsattest in Frankrijk en Duitsland op 11 maart 1983 en een maand later namen Air France en Swissair de eerste toestellen in dienst.

In juli 2007 werd de productielijn A-300/A-310 gesloten, nadat het 821ste toestel (een A-300B4 voor Federal Express) werd buiten gerold. In totaal werden 561 A-300 en 260 A-310 vliegtuigen geproduceerd, waarvan er nu nog 636 in dienst zijn.

10 ans d'Airbus au 15 Wing.

Met dank aan de auteur Axel Vermeesch