www.plantaardig.com
 

 Chinese kool en paksoi

 

herkomst

gebruik

opkweek

uitplanten

gewasverzorging

oogsten

gewasbescherming

 



chinese kool



paksoi

Herkomst en kenmerken

In Europa worden heel wat koolgewassen als groente verbouwd.  Maar ook in China en Oost-Azië worden ze sinds mensengeheugenis  als groente verbouwd.  Twee variëteiten daarvan zijn ook  in het westen bekend geworden en zijn in ons klimaat heel goed te kweken. Beide behoren tot de soort Brassica campestris.  Enerzijds is er de Chinese kool  (variëteit pekinensis) anderzijds de Pak-Choi of paksoi (variëteit chinensis).  Soms vind je deze soorten ook onder de naam Brassica rapa.  De Chinese kool is de meest verbruikte van alle groenten in Azië.

Chinese kool en paksoi zijn beide  bladgroenten.  Chinese kool vormt een langwerpige krop met bleekgroene gerimpelde bladeren  en lange, brede, witte nerven. Er bestaan 2 typen Chinese kool. Het granaattype, een langwerpige slanke kool en het Japanse type, een kortere en bredere kool. De bladeren van het granaattype zijn donkerder en stugger dan van het Japanse type.

 

Japanse type van chinese kool

 

Granaattype chinese kool

  Paksoi is een langwerpige, open bladkool met grote groene lepelvormige bladeren en spierwitte nerven. Paksoi wordt ook wel selderijkool genoemd omdat de dikke stronken die onderaan eindigen in een lange dunne wortel op selder lijken. Ook van paksoi zijn er verschillende groene kleurtinten beschikbaar. Wat betreft volume en hoogte bestaan er grote verschillen.  Eén van de bekendste varianten is de baby-paksoi.

 

Verschillende vorm- en kleurentypes bij paksoi

 

 


Gebruik

Een kenmerk van deze koolsoorten is dat ze de kenmerkende koolsmaak missen.  Bij Chinese kool kan je de bladeren rauw gebruiken, fijn versneden in salades.  Daarbij is het gebruikelijk om te combineren met groenten  met een meer uitgesproken smaak.  Je kan de groente ook koken of stoven, echter niet te lang zodat de groente licht knapperig blijft. Populair is ook het gebruik in een roerbakgerecht, bijvoorbeeld in een wok. Meestal wordt er wel gezorgd voor een voldoende pikante smaak met bijvoorbeeld knoflook of gember. In Azië wordt de groente trouwens altijd gestoofd gebruikt of ingelegd als zuurkool.. Bij paksoi zijn het de bladstelen die gebruikt worden, je kan ze klaarmaken zoals asperges.  Ook fijn ve

rsneden in salades zijn paksoistelen goed te verbruiken, maar dan wel licht geblancheerd. De smaak van paksoi is veel meer uitgesproken waardoor het aan te raden is geen of slechts een weinig zout of kruiden toe te voegen.

 


Opkweek


Het grootste probleem bij de teelt van Chinese kool en paksoi is het doorschieten. De bloemstengel wordt gevormd zonder dat er een voldoende grote krop kan uitgroeien.  Er zijn dan ook  verschillende oorzaken van de vroegtijdige bloemvorming.
Chinese kool kan je vanaf eind april zaaien onder verwarmd glas.  Een minimumtemperatuur van 20°C overdag en 16°C  's nachts  is een eerste maatregel om  doorschieten te voorkomen.  Pas vanaf 10 juli kan je ter plaatse zaaien, dit tot uiterlijk 15 augustus. De rassenkeuze is eveneens belangrijk bij het voorkomen van het doorschieten.  De oudere rassen zijn alleen geschikt voor zaai vanaf juli. Ook Chinese kool van het Japanse type is minder schietgevoelig.  Zaai rechtstreeks in potjes of perspotjes een drietal zaden en houd de sterkste zaailing over. Verspenen of verplanten met blote wortel veroorzaakt een groeistilstand wat ook de bloemstengelvorming bevordert.  Ook te oud plantmateriaal veroorzaakt een groeistoornis. De planten zijn dan ook maximum drie weken oud. Eventueel kan je ook nog wat later zaaien  en dan uit planten in september in een onverwarmde kas om het oogstseizoen wat te verlengen.



chinese kool kan ook onder glas


Paksoi kan je pas zaaien vanaf  half juli. Paksoi wordt altijd in perspot opgekweekt. De uiterste zaaidatum is half augustus. Vroeger dan half juli zaaien leidt onvermijdelijk tot vroegtijdige bloei.

 


Uitplanten en standplaats

Als we Chinese kool uitplanten doen we dit met een rijafstand van 45 cm en een plantafstand van 35 cm.  Paksoi blijft kleiner en kunnen we uitplanten op 30 x 25cm.  Je kan de planten in de grond brengen tot aan het eerste paar bladeren. Als je ter plaatse zaait is het beter groepjes van drie of vier zaadjes te leggen en daar dan naderhand de sterkste zaailing van over te houden.  Zaai op een diepte tussen 1 en 1,5 cm.



pas geplante chinese kool met bladverbranding 
op de middenste plant


Wat betreft de standplaats moeten we er rekening mee houden dat het koolgewassen zijn.  Kies dus een plaats waar de vorige maanden en jaren geen koolgewassen stonden.   Een voedzame  en vochthoudende grond, waar een ruime hoeveelheid compost of goed verteerde stalmest aan toegevoegd is aangewezen. Indien we deze groenten verbouwen als nateelt moeten we toch nog zorgen voor een ruime organische bemesting, bijvoorbeeld met bloedmeel of een andere gedroogde organische meststof.. Kalktoediening in het vroege voorjaar om de pH te verhogen is aan te raden.  Chinese kool en paksoi zijn namelijk heel gevoelig voor knolvoet. Deze bekende schimmelziekte die de wortels van koolgewassen doet opzwellen komt minder voor bij hoge pH.  Zwaardere grondtypes zijn voor deze snelgroeiende koolsoorten minder geschikt.
Kies een perceel dat vrij veel zonlicht krijgt, alhoewel wat lichte schaduw voor deze groente 's zomers een voordeel kan zijn.

 


Gewasverzorging

Omdat beide groenten zeer ondiep wortelen is een regelmatige watervoorziening  absoluut nodig, de grond mag niet uitdrogen.  Chinese kool kan enkel goed uitgroeien bij een constante wateraanvoer, zoniet gaat de plant bloeien.  Water geven doen we best tussen de rijen zodat schimmels minder kans krijgen.
Een lichte bijbemesting tijdens de teelt bevordert de doorgroei.  Je kan bijvoorbeeld na vier weken, net voor de kropvorming, nog eens bijbemesten met 20 gram per m² ammoniumnitraat (stikstof) en 20 gram patentkali  (kalium) per m².  Fosfor hoef je niet bij te bemesten, daar die al voldoende aanwezig is in de compostvoorraad en ook niet uitspoelt zoals stikstof en kalium.
Meestal vormt Chinese kool zonder hulp stevige kroppen.  Als de krop te los zou zijn kan je ook eens proberen de plant lichtjes toe te binden met een stukje touw.  Bij paksoi, die van nature uit losjes groeit, kan je op die manier het bleken van de hoofdbladnerf bevorderen.

 


Oogsten       

 

 

oogst

 

Chinese kool groeit snel en is al na acht tot tien weken oogstbaar.  Het gewicht van de kroppen schommelt dan tussen 0,5 en 1,5 kg. Als je de kroppen net boven de grond afgesneden hebt kan je de stronken laten zitten.  Daarop vormen zich nieuwe scheuten, die bij een zacht najaar nog voor wat extra snijgroen zullen zorgen.  Eventueel kan je er zelfs een kleine plastictunnel over plaatsen zodat je nog langer kan oogsten.  Werden ze uitgeplant onder glas in september, dan kan je nog langer genieten van de nieuwe scheuten.
Ook paksoi kan je op die manier behandelen.  Doordat paksoi sneller groeit en geen zware krop moet vormen kan je die al oogsten na zes weken.

Chinese koolsoorten zijn in principe niet geschikt om te bewaren zoals bijvoorbeeld rode of witte kool.  Toch kan je ze wel enkele weken bewaren op een zo koel mogelijke plaats. Ook verpakt in plastic zakken in de koelkast kunnen ze nog een tijdje bewaard worden.  Indien geteeld onder glas is het blad zachter en verwelkt het sneller.

 


Gewasbescherming.

Er werd al op gewezen dat Chinese koolsoorten zeer gevoelig zijn voor knolvoet. Maar ook met de typische insectenplagen die zich bij andere koolgewassen voordoen moeten we rekening houden.

Zonder extra maatregelen mogen we er zeker van zijn dat de kleine witte maden van de koolvlieg al vlug aan de wortels zullen wreten. Het is aan te raden om  gebruik te maken van een koolkraag rond de stengelvoet zodat de koolvlieg zijn eitjes niet kan afzetten aan de voet van de plant. Ook slakkenaantasting moet wel eens bestreden worden. De vochtige groeiomstandigheden die we aanhouden voor een goede doorgroei trekken ook slakken aan.  Inspecteer de planten dus regelmatig op schade en de aanwezigheid van slijmsporen. Grijp zonodig in met slakkenkorrels.   Ook de verschillende koolrupsen mogen we verwachten.  Gelukkig is er nu een biologisch insecticide op basis van een bacteriepreparaat verkrijgbaar. Rupsen kun je het beste bestrijden als ze nog in een jong stadium zijn.

Een veel voorkomend probleem is rand. Vooral de binnenste bladeren vertonen een verdroging of verrotting aan de bladrand.  De hoofdoorzaak is een calciumgebrek waardoor de cellen in de bladeren minder sterk worden. Vooral watertekort en te hoge temperaturen zorgen er dan voor dat de cellen afsterven en dat er rand onstaat.


binnenrot bij chinese kool

 

Nog meer over groenten


Erwten

Aubergine

Tuinbonen

Knol

selder

Wortelen

Rode kool

Paprika

Knoflook

Artisjok

Bloem

kool

Bl
mk2

Bonen

komkom

mer

Rode kool

Koolrabi

Veldsla

Babyleaf

Pastinaak

Rabarber

Spinazie

Selder

Aardbeien

Veldsla

Knol

venkel

Tomaten

Daikon

Kardoen

keuken

raap

Witloof

Plantajuin

Aardappelen

Courgettes

Rammenas

Broccoli

Chinese kool

De Groente & Fruit Encyclopedie
is vekrijgbaar bij uw plaatselijke
Horta winkel


Boekentip!
De Groente- en Fruit Encyclopedie met beschrijvingen van 99 % van alle groente- en fruit soorten en van alle technieken nodig om succesvol groenten en fruit te telen.



Winnaar Beervelde Award voor het beste Belgische tuinboek
.
- "...de compleetste encyclopedie wat groenten en fruit betreft..." (uit De Volkstuin) "...een prima doe-boek..." (uit Nest).
 Klik hier voor meer info en talrijke recensies over dit boek 
 
© Copyright  Luc Dedeene (Contact) & Plantaardig.com (1998-2009)
 Alle rechten voorbehouden.