Notaris-fotograaf
Geraardsbergen 1842-1923
Sinds Désiré Declercq in 1893 internationaal werd bekroond met zijn realistisch aandoende foto "Wat eene moeder lijden kan" werd dit werk zowat zijn visitekaartje.
Wat eene moeder lijden kan
Nagenoeg
gelijktijdig met de episodische publicatie van het
verhaal "Wat eene moeder lijden kan" (1841)
in het Antwerps tijdschrift "De Noordstar" en vóór
de latere gelijknamige novelle (1843) van Hendrik
Conscience (1812-1883) wijdde zijn vriend, de
Geraardsbergse kunstschilder Eugene de Block
(1812-1893), aan dit onderwerp ook een schilderij dat op
de internationale tentoonstelling in Parijs (1842) met
goud werd bekroond en ook werd onderscheiden in Brussel
en in zijn thuisstad. Ná hem zouden verscheidene andere
kunstschilders dit thema uitbeelden.
De Geraardsbergse beroepsfotografen "Cock Frères"
maakten er rond de eeuwwisseling een ansichtkaart van. In
al die werken komen steeds dezelfde componenten terug:
een arme en slechtbehuisde vrouw bij de wieg van haar
stervend kind.
Declercq beperkte zich echter niet tot
één genre, stijl of techniek. Hoewel zijn
gefascineerdheid door de natuur sterk tot uiting komt in
zijn talrijke sfeervolle en imposante, soms ook kosmische
natuurgezichten heeft hij ook belangstelling voor de mens
die hij nauwkeurig observeert in diverse omstandigheden
en die hij ook evoceert in schitterende portretten als
"De Kantwerkster". Als geboren
Geraardsbergenaar legde hij ook verscheidene, vandaag nog
makkelijk te lokaliseren beelden uit zijn regio vast.
Door de nauwkeurige observatie en weergave van het thema,
is elke foto van Declercq een "document
humain" dat ons, na meer dan een eeuw, nog steeds
aanspreekt en kan ontroeren.
Op vrijdag 13 oktober 2000 heeft het Geraardsbergse
stadsbestuur, met de medewerking van het
provinciebestuur van Oost-Vlaanderen, een fotoboek
uitgegeven en werd in het stadhuis een tentoonstelling
geopend over de plaatselijke notaris Désiré
Declercq (1842-1923) die rond de eeuwwisseling,
ook buiten de landsgrenzen, reputatie verwierf als
amateur-fotograaf.
In en buiten Geraardsbergen waren er tot nu toe weinigen
van op de hoogte dat Declercq in 1874
één van de stichters was van en zeer bedrijvig zou
worden in de "Association Belge de Photographie",
de invloedrijke vereniging van rijke amateur-fotografen
en bekende vakfotografen. Door zijn veelvuldige deelname
aan binnen- en buitenlandse tentoonstellingen en
wedstrijden zou hij internationale faam en waardering
verwerven als één van de belangrijkste Belgische
kunstfotografen in de tijd van het pictorialisme rond de
eeuwwende.
Behalve de schaarse werken in particuliere collecties en
in enkele binnen- en buitenlandse musea
was er tot voor kort weinig origineel werk en hoegenaamd
geen collectie afdrukken van Declercqs
werk bekend tot Albert Schrever ruim 150
originelen ontdekte in een Geraardsbergs familiearchief.
Fotohistoricus Marc Van Gysegem, die reeds één en ander over deze fotograaf publiceerde, wijdde samen met Albert Schrever een studie aan Declercq, één van de meest getalenteerde negentiende-eeuwse Belgische pictorialisten die tot nu toe slechts aandacht kreeg in enkele gespecialiseerde binnen- en buitenlandse publicaties.
De publicatie
"Notaris-fotograaf Désiré Declercq
pictorialist-documentarist" werd geleid door
fotohistoricus Marc Van Gysegem in
samenwerking met Albert Schrever.
Het boek telt zowat 100 pag. met ruim 60 originele foto's
gedrukt in bichromie en het werd uitgegeven door het
Geraardsbergse stadsbestuur in samenwerking met het
provinciebestuur van Oost-Vlaanderen.
Voor zover nog voorradig kan het boek bekomen worden bij
de Cultuurraad, Abdijstraat 10 te 9500Geraardsbergen.
In het Geraardsbergse stadhuis liep van 13 tot 28 oktober
2000 de tentoonstelling. Een honderdtal originele
afdrukken en teruggevonden glasplaten van D.
Declercq werden er aangevuld met
onderscheidingen in de wereld van de fotografie.(1)
(1)
Overname uit de folder ter gelegenheid van de
tentoonstelling