DE STOEL VAN STANISLAWSKI
van Guido van Meir

Raamtheater op 't Zuid

Het Nieuw Ensemble Raamtheater brengt in wereldcreatie De Stoel van Stanislawski, geschreven door Guido van Meir, o.a. bekend als Humo-redacteur. Hijzelf noemt zijn nieuwste stuk een metafoor over de jeugdwerkloosheid, maar ook een satire op een bepaald soort modisch regisseurstheater, opgebouwd met humor en suspens naar een onverwachte ontknoping. Zet een stel jonge werklozen bij elkaar in een hangar en laat ze vechten voor die ene job die het hele verschil maakt. Erger nog: laat het jonge werkloze acteurs en actrices wezen die bereid zijn tot het uiterste te gaan op de auditie van de laatste kans. Een auditie als geen ander bovendien, want de jonge "avant-garde" regisseur die de touwtjes in handen heeft, staat bekend als een slavendrijver.

De relatie tussen werkgever en werklozen leidt hier tot extreme situaties. Met het vooruitzicht op werk en een tournee naar Japan en Australië zijn deze jonge mensen bereid, zowel psychisch als fysiek, tot het uiterste te gaan en zichzelf tot vernederende situaties te laten manipuleren. Het pure marktmechanisme, de survival of the fittest, krijgt ieder in zijn greep. Iedereen bekampt iedereen. Er komt echter een figuur die, precies met de eigenste middelen van het Theater, dit spel onthult, omkeert en ontkracht. Dit stuk noemt regisseur Walter Tillemans spannend als een Hitchcock, geladen als een demonstratie; de striptease van het "Theater dat op zijn gat ligt" (Mülisch). Een stuk dat vandaag moest geschreven worden.

De Stoel van Stanislawski is overigens een bekende improvisatieoefening van de grote toneelvernieuwer Konstantin Stanislawski: een speler zet zich op een stoel en de tegenspeler heeft als opdracht hem door zijn argumenten, spel en geloofwaardigheid van de stoel te doen opstaan. In dit stuk is de stoel ook metafoor voor de huidige toneelsituatie. De plaats die Stanislawski in de theatergeschiedenis heeft ingenomen werkt als een uitdaging op kunstenaars, die graag ook voor zichzelf een standbeeld willen opgericht zien.

Wie zal wie te grazen nemen?

W.S.B. in Het Nieuwsblad van 29 januari 1987: “Boeiend hedendaags theater” “De toeschouwer wordt verrast op een spannende intrige, een dosis humor, en op een cast met niet minder dan acht talentrijke spelers die gedurende twee uur de aandacht van het publiek gaande houden, en daar is de regie van Walter Tillemans niet vreemd aan.”
R.B.A. in De Standaard van 27 januari 1987: “Wie minder bekend is met de tirannie van het regisseurtheater, zal sommige inside-grappen niet snappen, maar dit wordt gecompenseerd door het spannende handelingsverloop. (…) Bij goede voorstellingen zijn er twee categorieën: voorstellingen die je enkele uren genot verschaffen en voorstellingen die je meer dan twee uren genot verschaffen. Tot deze laatste categorie behoort 'De stoel van Stanislawski' zeker niet, maar twee uren amusement van dergelijk niveau is wél de moeite.”
Monique La Roche in De Morgen van 27 januari 1987: “Meeslepende Stoel van Stanislawski“ “Met 'De stoel van Stanislawski' heeft Guido van Meir een bijzonder onderhoudend stukje toneel geschreven, met geestige dialogen en verrassende situaties. De acteurs weten het bovendien op
een meeslepende manier te brengen zodat in het Raamtheater weer een opwekkend avondje theater te beleven valt. 'De stoel van Stanislawski' is een van de beste Vlaamse stukken van de jongste jaren, en het is dan ook onbegrijpelijk dat Walter Tillemans de enige is die zonder dralen heeft toegehapt toen het hem werd opgestuurd.”
W.J.A. in Het Volk van 30 januari 1987: “Schitterend Raamtheater” “Zeer goede vertolkingen en de vinnige regie van Walter Tillemans zorgen ervoor dat er in het Raamtheater degelijk toneel te zien is: amusant, intelligent en licht verteerbaar, hoewel er toch een aantal prangende materies aangesneden worden. Het is in de eerste plaats sterk theater, waaruit de liefhebber raak geformuleerde en goed uitgebeelde kritiek op bepaalde modeverschijnselen binnen het theater kan destilleren.”
Ingrid Vander Veken in De Nieuwe Gazet / Laatste Nieuws van 26 januari 1987: “Dit stuk is allesbehalve een thearetisch onderonsje. Het is in de eerste plaats grappig en spannend theater, haast studentikoze kritiek verpakt als vermaak. Bij Walter Tillemens, fervent tegenstander van
sommige jonge theaterturken en fervent voorstander van doorgedreven acteurstheater is dit stuk in de juiste handen. Andermaal wordt door het Raamtheater schitterend geacteerd.”
G.D. in de Gazet van Antwerpen van 4 februari 1987: “Comfortabel theatergenot in Raamtheater (…) onderhoudend en vlot. 'De stoel van Tillemans' zit vol verrassingen, biedt ruimte voor uitbundige acteerprestaties, zonder dat daarbij de tragische inhoud wordt verloochend.
Jack van Gils in De Morgen van 3 maart 1987: “De stoel van Stanislawski, gespeeld door het Raamtheater wordt zowel toegejuicht als genegeerd en verguisd. Kriticus Wim van Gansbeke: De Stoel van Stanislawski niet de moeite om op in te gaan. Johan Thielemans: Het heeft mij blij verrast.