BELEGERD BED
Bedbound
van Enda
Walsh
't Klein Raamtheater
Enda
Walsh is afkomstig uit het Ierse graafschap Cork waar hij sinds 1986 op vroege
leeftijd stukken schrijft die al vlug in Dublin met succes werden gespeeld.
Zijn doorbraak komt er met het stuk Disco Pigs, oorspronkelijk geschreven voor
zijn eigen compagnie in Cork. Het kreeg een Award en wordt intussen in een twintigtal
landen gespeeld. Belegerd bed is minder spraakmakend maar als theatertekst niet
minder krachtig.
'Ik heb niets om over te praten'. 'Maar we praten toch'. 'Ja, maar over niets'.
'Het vult het gapende
gat tussen ons'. Dat is wat een al te ambitieuze vader zegt en een door polio
getroffen dochter antwoordt in het tweemansstuk Belegerd bed van Enda Walsh.
Zij is lange tijd verweesd achtergebleven. Haar moed om te overleven maakt dat
ze zelf het initiatief opvat om de confrontatie met haar vader aan te gaan.
En wat voor een confrontatie! Een woordenstroom van woede waarachter veel verdriet
schuilgaat en waarin de twee vereenzaamde protagonisten voor het eerst bij mekaar
lijken te komen in een te klein bed, waarin ze vastgekluisterd liggen.
Vader en dochter braken de woorden uit. Dit zijn twee karakters die vervormd
zijn door angst en die wegvluchten in de romantiek. Ze geven elkaar ervan langs,
maar de loutering volgt.
De ambiguïteit van Enda Walsh' drama zit hem in het finaal moment van hoop waarin
de dochter van het voorrecht geniet om als sprookjesprinses met haar vader in
bed uit te spreken wat ze kwijt moest. Het resultaat is meer dan hoopvol.
Als jongetje groeide Enda maar traag. Hij was klein en de wereld torende boven hem, schrikwekkend en druk. Op dichtbevolkte plaatsen, in winkelstraten en op voetbalmatchen, werd hij paniekerig en ingesloten. "Ik ben nog altijd nergens zo bang van als van zo'n benepenheid," zegt Walsh.
Zoals de vader in Bedbound, was Walsh' vader een succesvol
meubelverkoper (maar dan zonder de moordzuchtige neigingen). "Mijn vader
was ongelooflijk, en zoals alle succesvolle verkopers een groot acteur. Mijn
introductie tot het theater kreeg ik door hem bezig te zien. Hij was altijd
aan 't werken, wist van geen ophouden. Hij was nog van de generatie die gedefinieerd
werd door haar werk. Dat bepaalde wie je was. Hij geloofde in het belang van
werk, en dat doe ik nog. Ik hou ervan hard te werken. Ik ben de zoon van m'n
vader."
Pa is dus gebaseerd op Walsh' vader, maar
waar komt dan de inspiratie vandaan voor
de kreupele dochter die praat en praat om
de verscheurende stilte in haar hoofd te
vullen?
"Dat ben ik," geeft Walsh meteen
toe. "Ik had altijd problemen met het
geluid van mijn eigen stem. Ik voelde me
slecht in staat me uit te drukken. Ik was
niet zo getormenteerd als die arme dochter
in haar bed, maar toch lijk ik op haar.
Ze zegt: 'wat ben ik anders dan woorden?
Ik ben leeg zonder woorden'. Zo heb ik me
ook jaren gevoeld, alsof ik de woorden niet
had om me uit te drukken."
"Dit stuk gaat over de relatie met
mijn vader. Zoals al die andere vaders en
zoons konden we een hele tijd niet met elkaar
overweg. Dit stuk gaat over het moment waarop
je voor 't eerst echt met je vader praat,
waarop er voor 't eerst geen vijandigheid
is. Ik schreef mijn vader dat het stuk over
ons ging, maar dan overdreven, en dat hij
er dus niet van moest schrikken. Hij antwoordde
dat hij ontroerd was omdat ik over hem geschreven
had. Hij was trots op me omdat ik stukken
schreef die hard waren, hard voor mezelf,
hard voor hem, hard voor de acteurs en voor
het publiek." Maar Walsh is duidelijk
over hoe we ertegenaan moeten kijken: "Natuurlijk
is het hoop. Het moet wel hoop zijn. Ik
denk dat het ongelooflijk is wat deze mensen
voor elkaar doen: zij begrijpen elkaars
angst."
uit een interview door Lyn Gardner in The
Guardian, 16-08-01
Regie:Robert
Sian
Vertaling: Stef Driezen
Decor en kostuums: Marc Cnops
Regie-assistentie: Katri
Vereecken
Toneelmeester: Rob Karreman
foto's: Robert Sian
Met: Ron Cornet en
Lotte Pinoy