www.plantaardig.com
 

Een andere wijze van sla telen.

 

Inhoud:
Herkomst
De mix

Waar telen
Grond en voeding
Zaaien
Zaaidichtheid
Oogst

Herkomst

 


Mesclun hoort thuis in het zuiden van Frankrijk en het noorden van Italië.  Via een omweg langs de Verenigde Staten en Australië is dit de afgelopen jaren ook in onze streken bekend geworden. Oorspronkelijk was mesclun  (Lat. mesclumo = mengsel) een mengsel van verschillende jong geoogste slasoorten met diverse andijvie-achtigen. Later, vooral onder impuls van Amerikaanse restaurants is men er ook  kruiden, Japanse bladkoolsoorten en evt. bloemen of de bloemblaadjes aan gaan toevoegen. Je vindt ze tegenwoordig terug in heel wat restaurants. De combinatiemogelijkheden zijn onbeperkt en dikwijls een goed bewaard geheim van gerenommeerde horecazaken en gespecialiseerde kwekerijen. Een aantal wordt door elkaar gezaaid, andere worden na het oogsten aan het mengsel toegevoegd. De zaden worden op een perceel uitgezaaid en worden na verloop van tijd allemaal tegelijk geoogst.

Een andere term voor mesclun is babyleaf, ook bekend als de milde versie van mesclun is en bevat enkel de milder smakende slasoorten. Dus geen peterselie, bladmosterd of kruiden. Voor ons is vooral deze babyleaf interessant, gemakkelijk en plezant om te telen.

 

De mix

Het verschil met gewoon sla telen en babyleaf telen is dat babyleaf veel dichter opeen gezaaid wordt. Daardoor ontstaat er een opgerichte groeiwijze met iets smallere bladeren, die zich uitstekend leent om met het mes of de schaar 'afgeknipt' te worden.

Laten we even nagaan hoe we te werk gaan om de milde versie van de mesclun of babyleaf te telen. Babyleaf is interessant, gemakkelijk en plezant om te telen. Je kan in de handel een mix van verschillende slasoorten kopen, of je kan de verschillende slasoorten afzonderlijk aanschaffen en dan zelf de mix maken. Aangezien slazaad op een droge en koele plaats toch enkele jaren kan bewaren is dit niet laatste nog geen zo'n slecht idee. Je kan dan de mengsels aanpassen aan je eigen smaak  en aan het seizoen waarin je uitzaait. Na een tijdje kan je zelfs de verhoudingen tussen de verschillende soorten aan je eigen behoefte aanpassen.  Vergeet niet dat krulandijvie en radicchio, twee traditionele ingrediënten van de slamix hoge temperaturen vragen om te kiemen. Dus deze voeg je best pas toe voor mengsels die je in de zomer uitzaait.

Welke basisingrediënten kiezen we nu? Een voorbeeld van een knapperige mengeling is :

Samenstelling van babyleaf, mesclun of Franse slamix

- Rode eikenbladsla
(Lactuca sativa, var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rode krulsla, Lollo Rossa
(Lactuca sativa var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Ijsbergsla
(Lactuca sativa var capitata, samengestelbloemigen, Asteraceae)
- Krulandijvie
(Chicorium endivia, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Radicchio, roodlof
(Cichorium intybus var foliosum, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rucola, raketsla
(Eruca sativa,  kruisbloemigen, Brassicaceae)

Je kan dit mengsel verder aanvullen of een soort vervangen door bijvoorbeeld : groene krulsla, groene eikebladsla,  gewone kropsla en breedbladandijvie.  In Italië wordt heel dikwijls ook Romeinse sla of bindsla (Lactuca sativa var longifolia, samengesteldbloemigen, Asteraceae) gebruikt, zowel de groene als de rode variant.

 

Hoe zien ze eruit als 'babyleaf'?


- Krulandijvie

- Radicchio, roodlof

Romeinse sla of bindsla

boven  Rode krulsla, Lollo Rossa, daaronder Rode eikenbladsla

onder : groene krulsla, Lollo Bionda, rechts onder : groene eikebladsla boven : Groene romeinse sla

Rucola, ook de bloemen kunnen in een slaatje gedaan worden.

Waar telen

Eigenlijk is de teelt van babyleaf door zijn korte teeltduur een vrij makkelijke teelt. Je kan in vollegrond telen, maar evengoed in bloempotten of bloembakken. Persoonlijk zou ik zelfs dit laatste durven aanbevelen. Wat oogt er mooier dan een kleurrijke container slablaadjes op het terras, waar je dagelijks wat blaadjes kan van plukken? Voordelen zijn nog dat de kans op aantasting door ongedierte zoals slakken of aardrupsen heel wat minder wordt. Ook kan je op die manier voorkomen dat bij hevige regenval al te veel zand op de blaadjes spat. Bij een aankomende hagelbui of een dag met echt guur weer zou je de container op een beschutte plaats kunnen zetten. En onkruiden zijn er ook niet. Want wieden in zo'n bedje slamix is geen sinecure, wanneer je de kiemplantjes nog niet zo goed kent. Zelfs in de wintermaanden kan je aan een zonnig venster proberen wat slamix te telen. De containers of bloembakken die je gebruikt moeten in ieder geval goed gedraineerd zijn, zodat het water tijdig weg kan. Vergeet dus niet na te zien of er gaten onderaan de pot zijn. Eventueel doe je onderaan de pot wat kiezel of gebroken bloempotscherven om een goede drainage te verzekeren
Teel je in vollegrond, dan hoeft dat niet noodzakelijk in de groentetuin te zijn. In de bloemenborder staat die gekleurde mix van slaatjes ook niet mis. Of als je een kruidentuintje heb kan zo'n slamix een ideale aanvulling zijn.

 

Grond en voeding


Aangezien we een groot aantal plantjes dicht opeen telen, met een heel hoge standdichtheid zal de vochtvoorziening en de voeding optimaal moeten zijn. Als je in vollegrond teelt is het aangewezen om de bovenste laag van de grond te voorzien van een laag goed verteerde compost. Of  met een 50  gram per m² samengestelde organische meststof. Meng dit dan door de bovenste tien cm van de grond. Zwaardere grondsoorten kan je best verbeteren door wat potgrond door de bovenste laag te mengen.  Anorganische mest gebruik je deze keer beter niet, omwille van de kans op verbranding van de jonge kiemplantjes. Teel je in containers, neem dan een organisch bemeste potgrond van goede kwaliteit.  Wil je geen problemen met rottingsziekten of onkruidjes, meng de potgrond dan niet met tuingrond.

 

Zaaien


Zaai niet teveel in één keer. Om het ganse groeiseizoen lang verse babyleaf te kunnen oogsten zaai je best om de twee à drie weken. Vergeet ook niet om in het vroege voorjaar en late herfst de plastieken of glazen kas en eventueel zelfs de veranda of keukenvenster te benutten om verder te gaan met babyleaf te telen. Hoeveel je moet zaaien kan je zelf door ervaring vaststellen, begin met een grote bloembak of één vierkante meter bijvoorbeeld en zie wat je kan gebruiken.

De ideale kiemingstemperatuur voor de mengsels liggen zo rond de vijftien  °C. Maar ook bij koelere temperaturen zal het mengsel kiemen. Zelfs bij temperaturen tot 5°C kunnen de meeste slazaden kiemen. Meng dan echter geen warmtebehoeftige soorten zoals radicchio of andijvie bij. In ieder geval is hier nog een voordeel van de teelt in potten naar voor gekomen. Je plaatst de pot eerst op een warmere plaats voor een optimale kieming, daarna kan de pot naar buiten voor de uitgroei van stevige planten. Wacht niet te lang om de pot buiten te plaatsen, doe dit vanaf het moment je de eerste tekenen van kieming ziet, anders zou het kunnen dat er langgerekte zaailingen ontstaan. Bij warm weer in hartje zomer zaai je best de mengsels op plaatsen met halfschaduw, zodat het zaaibed niet te snel uitdroogt.

babyleaf : door dicht opeen te zaaien bekomen we een opgerichte groei met lange bladeren die zich uitstekend lenen om geknipt te worden,

babyleaf : door dicht opeen te zaaien bekomen we een opgerichte groei met lange bladeren die zich uitstekend lenen om geknipt te worden,

Zaaidichtheid


Je kan breedwerpig zaaien of in rijen. In vollegrond geniet het uitzaaien in rijen de voorkeur om het onkruid beter de baas te kunnen. Als je in rijen zaait, maak dan een geultje van een halve cm diep, verdeel de zaadjes zo regelmatig mogelijk.  Maak eventueel vooraf het geultje vochtig. In potten kunnen we eigenlijk gewoon breedwerpig bovenop de potgrond zaaien. Hoe je ook zaait, in rijen of breedwerpig, dek af met een laagje (pot) grond, liefst met een zeef, zodat het zaad net bedekt is. Geef nu water, maar let op dat de zaden niet wegspoelen. Het beste leg je een jutezak of krantenpapier op het zaaibed en geef je hierop water. Laat de jutezak liggen totdat je de eerste tekenen van kieming ziet, maar zeker niet langer. Laat in ieder geval het zaaibed nooit uitdrogen vooraleer alle plantjes boven staan. Hou de grond dus 'zwart'. De zaaidichtheid moet je zelf een beetje uittesten, het hangt er gewoon van af welke bladgrootte je wenst. Een goede richtlijn om te starten is dat je rijtjes neemt op 15 cm afstand en de plantjes uitdunt op 5-7 cm afstand.  Zaai je breedwerpig, dan dun je uit zodat de plantjes elk zo'n acht à  tien cm ruimte hebben. Leg de zaadjes ongeveer dubbel zo dik als dat je denkt uit te dunnen. Te dicht zaaien veroorzaakt te smalle bladeren.  Dun je de zaailingen te veel uit, dan zullen de slaplantjes breedwerpig, plat op de grond uitgroeien, met te grote bladeren. Dan wordt het moeilijk om goede babyleaf te oogsten.

 

Oogst

Zorg er tijdens de teelt voor dat de grond steeds vochtig blijft, maar niet te nat.  Na vier à vijf  weken kan er misschien al wat geoogst worden. Start met oogsten als de blaadjes een kleine tien cm lang zijn en zorg ervoor dat alles geoogst is bij vijftien cm lengte.  Snij  ze af met een schaar één cm boven het hart van de plant. Oogst 's morgens, dan is de sla het meest fris en knapperig. Na een tweetal  weken kan je nog een tweede oogst verwachten, een lichte bijbemesting met wat organische mest na iedere snijbeurt is aangewezen (bijvoorbeeld 50 gram organische samengestelde meststof per m²) Daarna gaat het stilletjes aan bergaf met de kwaliteit en groeikracht, en kan je hopelijk al oogsten van de later uitgezaaide babyleaf. De sla gaat ook geleidelijk over naar bloemvorming, waardoor de stengel langer wordt en de smaak achteruit gaat.
De mesclun leent zich net als de kleinbladige slasoorten goed om met in stukjes gescheurde kropsla te mengen. Degelijke salades laten zich uitstekend aanmaken met een dressing die bestaat uit een deel azijn en drie of vier delen (olijf)olie. Kies de azijnsoort die u het beste aanstaat en neem voor de olie de allerbeste olijfolie die er voorhanden is (extra vierge/vergine). Reken voor schoongemaakte sla op 75 - 100 gram per persoon als het een bijgerecht betreft. Neem wat meer (ca. 25 gram per persoon) wanneer u een maaltijdsalade wilt samenstellen)


Bronnen - Literatuur - foto's :
**tekstgedeeltes  en foto's
http://www.ngb.org/how_a_garden_grows/1100/mesclun.htm

**foto's plantjes http://www.pool-room.com/Personal/Plants/LettuceTuscan.html
**foto Rucola : Guy Dekinder (www.houtwal.be)
 **foto's  losse sla blaadjes www.enzaden.nl
http://www.brabantsdagblad.nl/CDA/regioportal/0,2078,3197__1083854_,00.html

Nog meer over groenten


Erwten

Aubergine

Tuinbonen

Knol

selder

Wortelen

Rode kool

Paprika

Knoflook

Artisjok

Bloem

kool

Bl
mk2

Bonen

komkom

mer

Rode kool

Koolrabi

Veldsla

Babyleaf

Pastinaak

Rabarber

Spinazie

Selder

Aardbeien

Veldsla

Knol

venkel

Tomaten

Daikon

Kardoen

keuken

raap

Witloof

Plantajuin

Aardappelen

Courgettes

Rammenas

Broccoli

Chinese kool

De Groente & Fruit Encyclopedie
is vekrijgbaar bij uw plaatselijke
Horta winkel


Boekentip!
De Groente- en Fruit Encyclopedie met beschrijvingen van 99 % van alle groente- en fruit soorten en van alle technieken nodig om succesvol groenten en fruit te telen.



Winnaar Beervelde Award voor het beste Belgische tuinboek
.
- "...de compleetste encyclopedie wat groenten en fruit betreft..." (uit De Volkstuin) "...een prima doe-boek..." (uit Nest).
 Klik hier voor meer info en talrijke recensies over dit boek 
 
© Copyright  Luc Dedeene (Contact) & Plantaardig.com (1998-2009)
 Alle rechten voorbehouden.