Geschiedenis
van Onze – Lieve – Vrouw Van Vlaanderen
Voorgeschiedenis
In de Posteernestraat te Gent, precies op de plaats waar Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen een kasteel bezat en waarin later Filips de Goede, de eigenlijke stichter van de Nederlanden, had gewoond, laten de paters Jezuïeten rond 1840 een nieuwe kerk bouwen.
Deze wordt in 1844 door Mgr. Delebecque, bisschop van Gent, geconsacreerd.
Datzelfde jaar beslist Mevrouw d’Hane-Steenhuyze de Potter “als blijk van haar godsvrucht tot de H. Maagd” een groot Mariabeeld aan de nieuwe kerk te schenken.
Het nieuwe marmeren beeld (2,75 m hoog), een kunstwerk van de jonge Antwerpse beeldhouwer J.B. De Cuyper, wordt in 1846 in de nis boven het hoofdaltaar geplaatst.
1860
Omwille van de toenemende godsvrucht tot Onze-Lieve-Vrouw wordt aan Rome een kroning van het beeld aangevraagd en deze gunst wordt toegestaan. (Een pauselijke kroning van een Mariabeeld is een hoge gunst en had in ons land nog nooit plaats gevonden.)
Op 9 mei 1860 wordt het prachtige marmeren Mariabeeld vanwege Paus Pius IX door zijn Nuntius Mgr Gonella in bijzijn van de bisschoppen van Gent en Brugge plechtig gekroond.
Vermoedelijk koos de kerkelijke overheid de datum van 9 mei uit, omdat in onze contreien de Meimaand ook de Mariamaand is. Tussen 1 mei en 9 mei is er de gebruikelijke tijd voor een noveen, die toen reeds werd gehouden.
1861
9 mei 1861 : Eén jaar na de plechtige kroning overhandigen de Notabelen van Gent een verzoekschrift aan de bisschop om het gekroonde beeld “Notre Dame de Flandre” te mogen heten. Precies op genoemde datum keurt de bisschop hun verzoek goed en opent zelf “une souscription pour l’érection d’un autel Notre Dame de Flandre” (tekst van de originele oorkonde).
1869
Alvast in 1869 is er sprake van een noveen, toen men in de kerk “Eglise Notre Dame aux Jésuites” waar het beroemde beeld zich bevond, het jubileum vierde van “l’Archiconfrérie du Saint et Immaculé Coeur de Marie à l’occasion du 25e anniversaire de son érection en cette église”.
Een aanplakbrief van die tijd vermeldt vanaf l mei tot 10 mei de dagelijkse vieringen die soms al om 4 u. 30 ’s morgens begonnen en eindigden met een grote plechtigheid om 18 u.
Op zondag 9
mei staat vermeld : “9e anniversaire du couronnement
solennel de Notre Dame de Flandre au nom et par l’autorité de sa sainteté Pie
IX”.
Er wordt nog verwezen naar een volle aflaat en naar een plechtig lof om 6 u. ’s avonds : "Salut solennel suivi du Sermon flamand par le R.P. Vanderstappen”
1892
In dit jaar krijgt de naam “Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen” een officieel kerkelijk statuut.
“Deze titel, aan het Beeld gegeven den 9 Mei 1861, kreeg een nieuwe bekrachtiging uit Rome vanwege de H. Congregatie der Kerkgebruiken, die bij schrijven van den 24 augustus 1892 aan de Paters Jezuïeten van Gent de toelating geeft den 9 mei de kerkelijke getijden te bidden en een eigen Mis te lezen ter eere van O.L.Vrouw van Vlaanderen : Almae Flandriae Dominae ; in anniversario Coronationis” (J.M. Bergmans, s.j. in brochure voor vijftigjarig jubelfeest)
En verder in dezelfde brochure : “Jaarlijks wordt de Beeldkroning door een plechtige Novene
herdacht.
1910
De aankondiging in 1910 van het “Gulden Jubelfeest der Kroning van Onze Lieve Vrouw van Vlaanderen” vermeldt uitdrukkelijk een “Plechtige noveen van zondag l mei tot maandag
9 mei” En… “Men wordt verzocht zich gedurende de Novene maar van eenen stoel te bedienen.”
Op l mei is er een pontificaal lof voorzien door “Z.D.H. Mgr den Bisschop van Gent”, met
“Vernieuwing der Toewijding aan O.L.V. van Vlaanderen”.
Dagelijks volgen plechtigheden waarbij de rector van het theologisch college van Leuven en verscheidene priors van religieuze orden worden betrokken.
Op 9 mei is er een “Pontificale Hoogmis door Z.E. Mgr. Tacci Porcelli, Aartsbisschop van Nicea, Apostolisch Gezant in België”. De affiche eindigt in grote letters : “Tot meerdere eer en glorie van God en van O.L.Vrouw van Vlaanderen !
Het is voor dit Gulden Jubelfeest dat het bekroonde lied “Liefde gaf u duizend namen” (A.Cuppens – L. De Vocht) werd geschreven.
1956
De residentie van de Posteernestraat wordt opgeheven en het Mariabeeld wordt naar de kerk van het Sint-Barbaracollege overgebracht.
1960
De titel van een vouwblaadje met geschiedkundige informatie dat uitgaat van de Jezuïetenkerk, Savaanstraat Gent, vermeldt onder de foto van het gekroonde beeld :
1860 – 9 mei 1960 : Eeuwfeest van de Plechtige Kroning van haar beeld.
Op de achterflap staat het volgende :
“Maandag 9 mei zal Gent, zal het katholieke Vlaanderen met geestdrift het EEUWFEEST vieren van de kroning van dit beeld.
Te 10.30 u. zal in de Jezuïetenkerk van de Savaanstraat, het nieuwe Heiligdom van O.-L-Vrouw van Vlaanderen, een plechtige H. Mis worden opgedragen.
’s Avonds te 8.00 uur : pontificaal Lof door Zijne Hoogw. Exc. Mg. Kujur, aartsbisschop van Ranchi. De Lievens-Missie, met feestpreek door Mgr. Schelfhout, vicaris-generaal van Mgr. De Bisschop van Gent.
Wonder samentreffen : Vlaanderen schonk Lievens aan India; India komt nu, in de persoon van een inlands aartsbisschop, O.-L-Vrouw van Vlaanderen bedanken voor dit geschenk.”
In 2010 !
Samen met
werkgroepen overal in Vlaanderen, waar de herinnering aan beeldhouwer J.b. De Cuyper, tekstschrijver A. Cuppens en
toondichter L. De Vocht voortleeft, vierde het Beschermcomité
O.L.Vrouw van
Vlaanderen een waardig dubbelfeest van de 150ste verjaardag
van de kroning van het beeld van de 100ste verjaardag van het lied
“Liefde gaf u duizend namen”. In Gent ging Mgr Van Looy de mariale vespers voor.
De erkenning door Paus Pius
IX
Historische gegevens uit het archief van de Paters Jezuïeten,
bijeengezocht door Kris Lauwers
Lid van het Beschermcomité O.L.Vrouw van Vlaanderen.
De feestdag van Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen wordt sinds 2001 jaarlijks gevierd op de zondag vóór 9 mei of op zondag 9 mei zelf, met een gebedsdienst in de kerk van het Sint-Barbaracollege, Savaanstraat,Gent, waar haar beeld zich bevindt.
Nadere inlichtingen bij :
François
Jürgen, tel. 09/222.47.98 ; e-postadres : hdgi@kerknet.be
Lauwers Kris,
tel. 016/47.28.02 ; e-postadres : kris_lauwers@telenet.be