I	HET AMERIKAANSE KERKHOF VAN HENDRIKKAPELLE (in Homburg)

Als locatie van dit terrein van 23 ha vind je overal Hendrikkapelle (Henri-Chapelle). Maar voor het grootste deel maakt het deel uit van het gehucht Vogelsang en dat is een stukje van Homburg (Hombourg), een kerkdorp van de fusiegemeente Bleiberg (Plombières). De fout werd gemaakt toen een officier van het Amerikaans leger, op zoek naar een terrein voor de begraafplaats, zich in het meest nabij gelegen dorp — Hendrikkapelle — meldde. De toenmalige burgemeester heeft de fout niet gecorrigeerd. Zijn collega van Homburg heeft wel alles in het werk gesteld om de naam alsnog te laten veranderen, maar het antwoord bleef overal “wat geschreven is, blijft geschreven”. (*)

Het uitzichtspunt over het Herveland, aan de andere kant van de weg, ligt dan weer op grondgebied Aubel. Het is een van de hoogste punten van de streek. Je hebt van hieruit dan ook een prachtig panorama van Aubel en het Berwijndal. Bij helder weer zie je in de verte zelfs de storthopen of terrils van enkele Waalse steenkoolmijnen (Hasard/Micheroux en Blegny).

Het kerkhof werd in september 1944 aangelegd door de 1ste infanteriedivisie van het 1ste Amerikaanse Leger. Vanuit Noord-Frankrijk was dit Leger opgerukt door het zuiden van België. Het leed zware verliezen in de gevechten rond Aken en het Hürtgenwald en in het Duitse tegenoffensief in de Ardennen. In deze fase van de oorlog - van de herfst van 1944 tot het vroege voorjaar van 1945 - was dit gebied juist achter de frontzone gelegen. Naast de gesneuvelden uit de strijd te land werden hier ook de doden uit neergeschoten vliegtuigen samengebracht.

Het kerkhof kwam in zijn huidige vorm gereed in 1960 en werd op 9 juli van dat jaar ingehuldigd.Het werd ontworpen door de architecten Holabird, Root en Burgee uit Chicago. Franz Lipp, eveneens uit Chicago, ontwierp de beplantingen.

De bezoeker komt binnen via de zuilengalerij, die de kapel aan de linkerzijde verbindt met het bezoekers- en administratief centrum aan de rechterzijde. Op de zuilen staan, onder de wapens van de staten die samen de USA vormen, de namen van 450 vermisten. Meestal gaat het om vliegtuigbemanningen, van wie men niets heeft weergevonden of die niet meer geïdentificeerd konden worden.

Achter het bronzen beeld van de aartsengel, met de heldenpalm in de opgestoken hand, strekt zich een groene vlakte uit waarin 7.989 witmarmeren kruisen zijn ingeplant. Ze liggen in acht grote blokken, onderling verbonden door een spel van rechte en gebogen lijnen.

Aan de rechterkant van de zuilengalerij ligt een bezoekerscentrum. In deze ruimte zijn op een grote marmeren kaart tegen de wand de troepenbewegingen van de laatste oorlogsmaanden uitgezet. Mooi als illustratie van een les geschiedenis, maar je kunt ook de bedenking maken dat achter elke pijl op deze kaart duizenden doden schuilgaan. Zoals de jongens onder de witte kruisjes buiten.

(*)Met dank aan Albert Stassen, voorzitter van Syndicat d’Initiative Hombourg voor deze informatie.