I

HOOFDSTEDEN VAN WELEER

Al ooit in Limburg geweest? Nee, niet de meest oostelijke provincie van ons land. Maar het stadje met die naam, dat halverwege aan de Vesder tussen Verviers en Eupen ligt. Ooit was het de hoofdstad van het gelijknamige hertogdom. Belgisch en Nederlands Limburg hebben er wel de naam van overgenomen, maar verder is er niet het minste verband. Dat verhaal vertellen we straks nog wel.

Maar de Voerstreek heeft er wel 700 jaar mee te maken gehad. Wie een beetje dieper in de geschiedenis van dit Vlaams eilandje aan de andere kant van de Maas wil graven, moet dus beslist even verder naar het oosten. Ook al is die streek nu officiëel Franstalig, er zijn nog genoeg herinneringen aan de tijd dat dit gebied nauwe banden had met Vlaanderen.

We hebben de hieronder besproken plaatsen in een volgorde geplaatst, zoals je die op een daguitstap vanuit 's-Gravenvoeren zou kunnen aandoen.


I

DE GRAVEN VAN VOEREN

Kerkplein 's-Gravenvoeren

's-Gravenvoeren was voor 1080 het bestuurlijke centrum van het Land van Dalhem. Toen bouwden de heren van dit gebied een burcht op een veiligere plaats: in Dalhem, 10 km meer zuidwaarts. Ze lag op een hoge rots bij de samenvloeiing van de Berwijn en de Bolland. 's-Gravenvoeren bleef wel de plaats waar recht werd gesproken ... en waar de ter dood veroordeelden werden opgeknoopt. De schepenbank van Voeren was de hoogste gerechtsinstantie in het Land van Dalhem. Ze behandelde de meest ernstige misdrijven, waarvoor de beschuldigden in hechtenis waren genomen. Ze bezat ook de bevoegdheid om de beschuldigden aan folteringen te onderwerepen en om eventueel de doodstraf uit te spreken. Ter dood veroordeelden werden op de Galgeberg, ten noorden van de dorpskom, opgehangen.

Het enige wat buiten de naam nog rechtstreeks naar dit feodale verleden verwijst, is de grafsteen van Johan Walpotz uit 1666. Hij staat tegen de kerkmuur, vlak bij het standbeeld van de oudstrijders uit de eerste wereldoorlog. Walpotz bekleedde de functie van rentmeester in de Landen van Valkenburg en Dalhem, en zetelde ook in de schepenbank van Voeren. De tekst op de grafsteen luidt:

Hier light begraven den
eersaemen Iohan Walpotz
in sinen leven rentmr
van syne con mayt
domeinen in den Lande
van Valckenborch ende
Dalhem Overmaeze ende
schouteth der hooftbanc
sGraeven Vouren die
sterfe den 26 Xbris A°
1666 bidt Godt voor
de ziele


naar Henri-Chapelle

Vanuit 's-Gravenvoeren rijden we naar Sint-Martensvoeren. Vandaar gaat het naar Sint-Pietersvoeren en verder richting Aubel. We verlaten het Voerdal en komen na een rit van 8 km verder uit op de weg van Visé en Maastricht naar Aken (Aix-la-Chapelle). We slaan linksaf en volgen over een afstand van 5,5 km de weg naar Aken en Eupen. Als u oplet, zult u ook wegwijzers naar het 'American Military Cemetery' zien. Dat is onze volgende halte: het Amerikaans militair kerkhof van Henri-Chapelle (Hendrikkapelle).


Terug naar hoofdpagina

 

© Rik Palmans, 1986-1998