HUISMERKEN OF SIBBETEKENS TE KRUIBEKE 17e - 18e EEUW

Eeuwenlang hebben vele van onze voorouders rechtsgeldige akten ondertekend met een eigen merk, huismerk of sibbeteken. Die huismerken zijn belangrijker dan de handtekens van onze voorouders. Zij behoren ook tot het domein van de volkskunde.

Toevallig ontdekten wij een reeks van die merken in het kerkarchief van Kruibeke, dat nog ter plaatse berust: in een register dat binnenin geen titel draagt, maar op de perkamenten omslag ervan staat geschreven: «Landen competerende den Heijligen Geest. Handtboeck 1618». Dit register bevat de verpachtingsakten van de landen die de H.Geest toebehoorden. De akten werden ondertekend door de pachter en zijn borg, veelal met een huismerk. Wij telden er 68 verschillende; sommige komen meerdere malen voor.

Al die merken staan omlijst, naar de traditionele manier, met de tekst: « Dit is het merk van N... N...». Wij drukken ze hiernaast af met de naam van de eigenaar en met vermelding van het jaar waarin ze werden aangebracht. Indien éénzelfde merk meermaals voorkomt - en dat zijn er meerdere - vermelden wij alleen het laatste jaar.

Sommige pachters en borgen hebben de akten afwisselend ondertekend met hun huismerk of met hun voluit geschreven naam. Andere tekenden alleen met hun naam en voegden er soms een merk aan toe naar de trant van de notarissen. Dat waren de geleerden!

Een tiental pachters tekenden met een eenvoudig verkort latijns kruis. Eén tekende met een Andreaskruis.

Merkwaardig is wel dat de Kruibekese huismerken dagtekenen van de 17e eeuw; drie zelfs van de 18e eeuw. Zij behoren alzo tot de jongste die bekend staan.

A.Maris ("Vlaamse Stam" XII, blz.154-156)

[Om terug te keren naar de inhoud van "MEMORABILIA" klik de BACK-knop van uw browser.]
Terug naar de Startpagina