Tweede Samnitische oorlog
 
Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar
 
TigillumRepubliekPolitiek domeinTweede Samnitische oorlog 

Veertien jaar na het afsluiten van een vrede tussen Rome en de Samnieten laaide het conflict in 327 v. Chr. weer op.
Nadat Rome na de 1ste Samnitische oorlog het gezag over Capua en Cumae verkregen had, was het hongerig om ook de laatste grote stad uit Campaniƫ in te lijven: Neapolis.

De Samnieten stuurden een sterk garnizoen naar Neapolis om de Romeinse aanval af te wenden. In deze oorlog zochten zowel de Romeinen als Samnieten over het hele schiereiland naar bondgenoten. Heel het Italisch schiereiland raakte dus betrokken in de strijd. De inwoners van Neapolis waren de oorlog na korte tijd moe en sloten een eeuwig bondgenootschap met Rome. De Romeinen bezetten steden in Samnium en leken de bovenhand te halen, maar Romeinen kregen een vals bericht dat de Samnieten de stad Luceria belegerden en rukten haastig op. Bij de Caudijnse pas werd het Romeinse leger echter in een hinderlaag gelokt en de gehele strijdkracht waarover Rome op dat moment beschikte werd gevangen genomen.

In ruil voor de vrijlating van het leger eisten de Samnieten vrede. Ze hielden 600 Romeinse patriciƫrs als krijgsgevangen, maar de senaat weigerde het vredesverdrag echter goed te keuren. Zo hadden de Samnieten een gigantische kans op de overwinning laten liggen door in hun goedgelovigheid het Romeinse leger vrij te laten. Rome herorganiseerde zich en heroverde terug enkele steden op de Samnieten. In Samnium bleef het echter nog lange tijd onrustig en in 310 v. Chr. sloegen de Samnieten terug en behaalden ze een overwinning. In 305 v. Chr. tekenden beide partijen een vredesverdrag.