Marcus Valerius Martialis was een Spaans-Romeinse dichter. Hij was een van de meest bekende schrijvers van satirische epigrammen in de oudheid. Zijn verzen roepen een opmerkelijk levendig en vaak denigrerend beeld op van keizerlijk Rome tijdens de laatste helft van de 1ste eeuw. 

Martialis werd geboren in Bilbilis (nu Calatayud) in Spanje. Als we hem mogen geloven is hij geboren op de Iden van Maart (vandaar Martialis).

Hij ging, zoals zovelen, naar Rome in de hoop er rijk te kunnen worden. Hij werd in Rome een rondtrekkend schrijver. Dat was niet bepaald het meest winstgevende beroep, dus werd Martialis met de regelmaat van de klok geconfronteerd met financiële problemen. Dat weerhield hem er niet van om zich te bevrienden met enkele vooraanstaande personen. Onder zijn vrienden waren verschillende prominente figuren zoals Plinius de jongere, Iuvenalis en Quintilianus. Uiteindelijk won hij het beschermheerschap van de Romeinse keizers Titus en Domitianus en werd hij een lid van de equites. 

In zijn ‘Liber Spectaculorum’ bewierookt Martialis de prestaties van Titus bij de opening van het Colosseum in 80 n. Chr. Zijn latere epigrammen, die hij schreef in de periode 86-102 n. Chr, zijn onderverdeeld in 12 boeken. Het is dankzij deze werken dat hij zo’n hoog aanzien heeft verworven. Het zijn korte gedichten die werden geschreven in een gevarieerd metrum. De epigrammen vallen op door een ironische interpretatie van de menselijke natuur en een messcherpe, cynische ondertoon.

Na ongeveer 35 jaar in Rome geleefd te hebben, keerde Martialis in 98 n. Chr. naar Spanje terug waar hij uiteindelijk stierf.