Derde Samnitische oorlog
 
Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar
 
TigillumRepubliekPolitiek domeinDerde Samnitische oorlog 

Niet minder dan drie oorlogen heeft Rome nodig gehad om de Samnieten onder de duim te krijgen. De Samnieten stonden op het punt om definitief bij het Romeinse Rijk ingelijfd te worden.

Met de hulp van de Etrusken kwamen ze echter in opstand en vielen Lucania, een bondgenoot van Rome, binnen. Samnium zette deze keer alles op alles en bracht drie verschillende legers op de been: één om het eigen gebied te beschermen, één om Campanië mee binnen te vallen en één als steun voor de Etrusken. De Samnieten drongen door naar het noorden en sloegen er een coalitie met de Galliërs. In Rome werd er aan de alarmbel getrokken, want nauwelijks 100 jaar voordien hadden de Galliërs Rome nog vernield. Rome ging over tot een algemene mobilisatie en lichtte een gigantisch leger. Het Romeinse leger versloeg het coalitieleger van Samnieten, Etrusken en Galliërs.

De Etrusken werden tot de overgave gedwongen en een vredesverdrag werd afgekondigd. Ook de Galliërs hadden er genoeg van en staakten de strijd. Enkel de Samnitisch bergvolkeren bleven zich hardnekkig verzetten, tot ook zij in 290 v. Chr. zich bij een nederlaag moesten neerleggen. De Samnieten legden nu voor de 3de maal de wapens neer.