Cornelius Tacitus was een Romeins historicus, die waarschijnlijk in Rome het levenslicht zag. Alles wat bekend is over zijn levensloop komt van verwijzingen naar zichzelf in zijn eigen werken. We kunnen ook een beeld schetsen door informatie uit de brieven die Plinius de jongere hem schreef.
Tacitus’ loopbaan kunnen we vrij correct reconstrueren.

Hij was allicht quaestor in 79, praetor in 88 en consul in 97. Vermoedelijk is hij ook proconsul of gouverneur geweest van de Romeinse provincies in Azië, waarschijnlijk in de periode 112-13. De laatste jaren van zijn leven wijdde hij voornamelijk aan de samenstelling van zijn historische werken, waarvan slechts minder dan de helft bewaard zijn gebleven.

Het vroegste werk van Tacitus met enige bekendheid is de ‘Dialogus de Oratoribus’ (dialoog over Oratoren), dat hij waarschijnlijk schreef rond 81, waaruit we veel kunnen leren over het Romeinse onderwijs in die tijd.

‘De Vita Iulii Agricolae’ was een beschrijving van het leven van zijn schoonvader, de Romeinse staatsman en generaal Gnaius Julius Agricola. Het boek is een uitstekend voorbeeld van het Romeinse biografische schrijven. Een ander kort werk dat bewaard is gebleven is ‘Germania’, een boek over de etnografie van Duitsland.

‘De Historiae’, het eerste van de twee grote werken van Tacitus, werd vermoedelijk gepubliceerd tussen 104 en 109. Het is een geschiedenis van het Romeinse rijk van 69 nC tot aan de moord op de Keizer Domitianus in 96. Van het oorspronkelijke werk, dat in 14 boeken neergeschreven was, bestaan alleen de eerste 4 boeken en een deel van het 5de boek.

Zijn meest bekende werk wordt meestal de ‘Annales’ genoemd. Misschien was het oorspronkelijk wel ‘Ab Excessu Diui Augusti’ getiteld. Het is een geschiedenis van de Juliaanse keizers van Tiberius tot Nero. Dit werk bestond oorspronkelijk uit 16 boeken, maar slechts 9 volledige boeken en enkele fragmenten van andere boeken zijn bewaard gebleven.

De grote kracht van Tacitus als historicus ligt in zijn psychologisch inzicht en de schitterende karakterbeschrijvingen van zijn personages. Hij prees de idealen van de Romeinse Republiek maar gaf ook diepgaande kritische bedenkingen over verschillende Romeinse keizers.