boudewijn cox
Boudewijn Cox

c o m p o s i t i e s

Hommage à Ohana (1993)

voor gitaar

"Hommage à Ohana" werd geschreven voor de Internationale Gitaarwedstrijd 'Printemps de la Guitare' in Walcourt – 1994.
Op het moment dat ik "Hommage à Ohana" componeerde, was ik nog op zoek naar een eigen stijl en een eigen toonspraak. Als hedendaags componist en gitarist laat je je dan uiteraard beïnvloeden door de componisten die je zelf goed vindt en die voor je eigen instrument schrijven. In 1993 stond Maurice Ohana (°1914) sterk in de belangstelling – hij overleed het jaar ervoor – en zijn werken werden dan ook frequent wereldwijd geprogrammeerd op vooraanstaande festivals.
Ik had mij ondertussen reeds verdiept in zijn esthetiek, vermits mijn thesis o.a. over zijn "Tiento" ging, en was onder de indruk van zijn artistieke credo dat haaks stond op de doctrine van de 'serialisten' en andere soorten 'matrixcomponisten' uit de periode vlak na de oorlog.
Bij zijn schrijfwijze voor gitaar greep Maurice Ohana terug naar verschillende speeltechnieken uit de flamenco die hem de mogelijkheid gaven het klankspectrum zeer gevariëerd te maken. Volgens Ohana had flamenco veel twintigste eeuwse kenmerken : polyritmiek, een sonoriteit gekenmerkt door timbretegenstellingen, gebruik van micro-intervallen (intervallen kleiner dan een halve toon) en het aanbrengen van een duidelijke structuur. Uit de renaissance nam hij een versieringstechniek over waarmee hij moderne samenklanken construeerde (met name : doorklinkende voorslagen). Zijn akkoorden waren zodanig samengesteld, dat de aandacht weer naar de ruwe, percussieve klank van de flamenco ging. Bovendien was zijn toonspraak dermate spontaan, dat het leek alsof het werk ter plekke geïmproviseerd werd. Deze benadering van componeren sprak mij zo aan dat ik het plan opvatte een hommage aan Ohana te schrijven.

specifiek
  • 1ste Prijs in de B.A.P.-Sabam Compositiewedstrijd voor klassieke gitaar, 1994.
  • Lengte : ca 5'00"
  • Opgelegd werk in de 4e Internationale Gitaarwedstrijd, Printemps de la Guitare, in Walcourt.
  • Eerste uitvoering : 3 oktober 1994, Thy-le-Château (Walcourt),
  • Uitgever : www.metropolis-music.com
audio

Hommage à Ohana - opname door Myriam Bogaerts

5'20" (6.1 Mb)

speel mp3

score

partituur

kaft
Analyse

In detail (schema):

Deel A: inleiding gekenmerkt door wisselende sferen
0'00" Enkele krachtige akkoorden, telkens gevolgd door een stiller akkoord in de resonantie van het vorige. Geleidelijk aan volgen deze akkoorden elkaar sneller op om te besluiten met een melodische wending (0'24").
0'43" Deze melodie wordt verder ontwikkeld en keert terug in akkoordische (kwart)opeenstapeling, telkens onderbroken door de beginakkoorden.
0'58" De tegenstelling wordt groter : een korte klagende zanglijn wordt afgesneden door een nijdige interventie met dalende glissandi waarna een tweede klagende passage nogmaals wordt afgesneden, dit keer door rasguedo's.
1'20" Terug de beginakkoorden, dit keer op een warme, stillere manier.

Deel B: jachtig middendeel
1'30" Rasguedo's als aanzet van een agressief gedeelte waarin verschillende speeltechnieken aan bod komen. Snelle toonladderfiguren en glissandi, al dan niet gecombineerd met een rasguedo, leiden naar een tweede luik :
1'50" Een repeterende noot in de bas geeft een jachtige 'drive' aan het verdere verloop. Verschillende speelwijzen passeren de revue:
2'11" Een micro-tonale herinnering aan de klagende lijn van de inleiding.
2'20" Etouffé: een gedempte aanslagwijze met de duim.
2'25" Een micro-tonale herinnering aan de klagende lijn van de inleiding.
2'33" Harmonieken aan het slot van een passage.
2'40" Toenemende agressie, luide rasguedo's die op het einde gecombineerd worden met een stijgende glissando naar de hoogst mogelijke noten op de gitaar.
3'04" Ostinaat blijft nog even aanwezig, maar minder krachtig en verdwijnt in harmonieken (3'10").

Deel A': herinnering aan het begin
3'26" De gerepeteerde bas van het vorige deel keert nu in de hoogte terug op een desolate, ijlere manier.
4'03" Herneming van de beginakkoorden.
4'43" Micro-tonale aanzet van een basnoot, gevolgd door een laatste harmoniek.

[analyse geschreven voor het online muziektijdschrift : www.kwadratuur.be]