Madeira en Madera:
Het vulkanisch eiland Madeira is gelegen in de Atlantische oceaan
binnen de gunstige invloed van de warme golfstroom tussen de Canarische eilanden en de Azoren op circa 650 km van de Marokkaanse kust. Op de beperkte oppervlakte van 740 km²
bevinden zich twee bergketens met als hoogste punt de Pico Ruivo (1861 m) Het klimaat is gelijkmatig, zacht en vochtig met een gemiddelde temperatuur tussen 16 en 25 ° C .
Madeira is gezegend met een bijna perfect klimaat. Het is er bijna nooit ondraaglijk heet of te koud. In de winters zorgt de ligging op
een zuidelijke breedtegraad er samen met de door zee afgegeven warmte voor dat de temperatuur niet vaak tot beneden
een prettige achttien graden Celsius komt. Dat maakt Madeira een aantrekkelijke bestemming voor iedereen die zich aan
de ijzige greep van Noordeuropese winters wil onttrekken. In de zomer brengen de passaatwinden koelte en de
opstijgende winden doen een wolkenkroon boven het eiland ontstaan die de hete middagzon tempert, waardoor het kwik zelden hoger komt dan 24 o Celsius.
De temperatuur daalt snel naarmate je hoger komt. Zelfs in de zomer kunnen er ijskoude
winden rond de bergtoppen waaien. Maar dat levert de stalhouders die boven op de top van de Pico do Arieiro (1818 m) truien en sweaters verkopen een goede boterham op. In
de winter is het daar 's morgens fijn sneeuwballen gooien, terwijl u 's middags beneden een ontspannend zonnebad kunt nemen. Regen is een gegarandeerd dagelijkse
verfrissing, die het hoogstens in de meestal droge maanden juli en augustus laat afweten. Gelukkig valt die regen in het zuiden in korte maar heftige buien. Na een zonrijk
begin van de dag zorgt de opstijgende wind voor wolkvorming, die rond het middaguur tot condensatie komt met als gevolg stortbuien. Na het middaguur kun je dan weer tot de avond volop van de zon genieten.
De wijn van het eiland Madeira wordt soms ook Madera genoemd om deze te onderscheiden van de naam van het eiland zelf. Madeira-wijn of Madera, voor mij gelijk,
ik houdt mij echter aan het oude en bekende Madeira.U kunt het "geschil" gerust uitvechten, ik drink ondertussen heel onberoerd mijn glaasje "Madeira" of iets sterker
als het voorhanden is.. Madeira (of Madera) is een beschermde herkomstbenaming voor met alcohol verrijkte wijnen gevinifiëerd uit druiven geoogst op het eiland Madeira.
Historie:
Omtrent de ontdekking en kolonisatie van Madeira doen vele verhalen en legenden de ronde, waarvan vele tot op heden
voortleven. Volgens één legende is Madeira het enige niet-verzonken deel van Atlantis; een andere verhaalt van de
legendarische piraat Kapitein Kidd en zijn verloren schat die nog altijd op een van de Ilhas Selvagens begraven moet liggen.
Madeira was al een vast navigatiepunt voor zeevaarders lang voordat Porto Santo en Madeira in 1420 officieel werden 'ontdekt' door Joáo Gonçalves Zarco. Plinius, de Romeinse schrijver uit de 1e eeuw, sprak op grond van de opvallende kleur van het zeediertje Orchilla al van de 'Purperen Eilanden' en op de
beroemde 'Medici', de in 1351 door Genovese cartografen getekende wereldkaart, verscheen Madeira voor het eerstonder de naam 'Isola delle Lolegname' (Houteiland). Diezelfde naam - Ilha da Madeira - werd ook
gebruikt door Zarco toen hij er in 1420 landde en het voor Portugal in bezit nam.
Sinds de intrede van Porugal bij de Europese Unie is er op het eiland veel veranderd. De oude karren en slechte bergwegen hebben plaats gemaakt voor meer moderne transportmodaliteiten. Hiermee verdwijnd natuurlijk
veel van de oude charmes van het eiland. De modernisering gaat echter onheroepelijk door, of men het nu wil of niet. De tijd dat men op Madeira de druiven op de rug of met ezels van de
bergen afzeulde en met de voeten uitperste is voorbij. Gelukkig maar....!
Gebruikte druivensoorten:
Madeira kent hoofdzakelijk 4 nobele cépages. Vandaag spreekt men echter van traditionele rassen. De naam van de wijn
krijgt de naam van de druivensoort waariut de wijn gemaakt is. Tegelijkertijd is het ook reeds een bepaling van de
eindsmaak en het aroma van de wijn. In opgaande mate van zoetheid van de druif (en dus niet van de resulterende Madeira) en in afnemende geographische hoogte van de aanplant onderscheidt men Sercial, Verdelho, Boal (=Bual) en
Malmsey(=Malvazia). Deze 4 traditionele druivensoorten hebben slechts een potentieel alcoholgehalte van 9 tot 11 %
en bevatten een behoorlijke dosis aciditeit. De verklaring hiervoor ligt bij een frequente bewolking op dit nochtans
warme eiland, hetgeen de fotosynthese vertraagt. van de gewassen op het eiland.. Een vijfde druivensoort is de Tinta negra mole, het werkpaard onder de Madeira druivenrassen dat de courante wijnen van mindere kwaliteit voortbrengt of
wordt gebruikt als mengsoort. Het gebruik van de Tinta-negra druif wordt bijna nooit op de flessen vermeld….!
De Sercial wijnen zijn meestal droog, de Verdelho,s mild en de rijke en olieachtige Malmsey's, Terrantez e, Bastardo zijn
gewoonlijk half-drooge wijnen. Van de druivensoorten Terantez. Bastardo en Moscatel zijn wel nog kwatiteitswijnen
beschikbaar. Deze wijnen zijn echter uiterst zeldzaam en worden daarom niet ingaand behandeld.De beste madera wijn
kan men dus onderverdelen in vier groepen waarbij telkens een bepaalde wijnstok de benaming levert mits ten minste 80 - 85 % van de wijn is ontstaan uit de respectievelijke druivensoort.
Alle bovengenoemde druivensoorten zijn uit Europa afkomstig en van de Vitis vinifera familie. Veel van de andere en
minder gebruikte rassen op Madeira zijn van de Amerikaanse Vitis labrusca familie. Het zijn onder andere Jacquez,
Herbemont, Isabella, Othello en Noah. Van deze druiven wordt een simpele tafelwijn geproduceerd die echter alleen op het eiland verkocht mag worden.
De Europeese unie verbied nl. de export van wijnen die geproduceerd werden uit druiven van de Labrusca-familie. De
aardbei-achtige of zogenaamde "Vossensmaak" ervan maakt het zeer gemakkelijk een duidelijk onderscheid ten maken
tussen deze wijnen en de echte Madeira's die gemaakt werden met de Vitis vinifera.. Bij eventuele mengwijnen wordt het natuurlijk moeilijker. Ook een Portugees is tenslotte niet gek.....!!!
SERCIAL: (van het Portugeese Cerceal)
Droge wijn wordt voornamelijk gevinifiëerd uit de Sercial, een in de 16deeeuw op
het eiland ingevoerde wijnstok. Deze wordt aangeplant op de hoogste wijngaarden waar ze langzamer rijpen. Van de Sercial wordt vaak beweerd dat zij
identiek is aan de beroemde Riesling. Niets is echter minder waar dan dit fabeltje, zoals de ampelografen de bewering noemen. De Sercial is een zeldzame druif. De
belangrijkst vindplaats is het Afrikaans eiland Madeira van Portugal. Ook daar begint de druif zeldzaam te worden. Zij wordt voornamelijk aangeplant op grotere
hoogten. Het is een zeer aromatische druif. Op het eiland staat deze druif het hoogst in aanzien, vanwege de subtiele wijn met vele smaaknuances. Vooral het florale karakter wordt geroemd
VERDELHO
Deze druif heeft ondanks de hitte toch een mooie zuurgraad. Vanwege het forse alcoholgehalte en de weelderige kleur
van de wijnen van deze druif wordt zij ook met klem aangeraden voor het aanmaken van witte Port. Verdelho wordt
minder hoog aangeplant en vormt de basis voor de iets zachtere wijn met een gouden kleur en een vrij droge afdronk. De
Verdelho is de meest aangeplante druivestok op Madeira. De vinificatie verloopt op de zelfde wijze als de vinificatie van
Sercial. Indien de naam van de druif op het etiket prijkt bestaat de inhoud voor meer dan zestig procent daadwerkelijk uit wijn van deze druif.
BOAL of BUAL:
Met Boal of Bual benoemt men dezelfde wijnstok waarvan de druiven gebruikt worden voor de halfzoete wijn met
dezelfde naam. Het verschil in schrijfwijze heeft enkel te maken met de Portugese benaming Bual of de Engelse vertaling Boal.
MALVAZIA of MALMSEY:
De op lager gelegen hellingen aangeplante, uit Kreta ingevoerde Malvazia (Portugees: engelse vertaling Malmsey) is
de basis voor de meest zoete aromatische madera wijn met een prachtig boeket.
TINTA NEGRA MOLE:
De gewone madeira wijn wordt bekomen van de rode Tinta-Negra-Mole wijnstok, op het eiland gebracht uit een kruising
van de Bourgondische Pinot noir en de Grenache. Deze druiven worden zowel voor de droge, half droge, half zoete en
zoete madera wijnen gebruikt. Hier is voornamelijk het tijdstip waarop de gisting gestopt wordt door toevoeging van de
alcohol bepalend voor de wijn welke men aldus bekomt. Alle thans actieve domeinen gebruiken deze druif voor de
productie van hun drie jaar oude kwaliteiten. In dit geval vermelden de labels geen druivensoort maar de omschrijving Dry – Medium Dry – Medium Rich of Rich als kwaliteitsaanduiding.
TERANTEZ; BASTARDO, MOSCATEL en LISTRÃO:
De autochtone Terrantez en Bastardo, Moscatel en Listrão komen nog maar zelden voor. De nog beschikbare wijnen zijn evenwel van uitstekende kwaliteit.
Productie van Madeira-wijn:
Madeira kent een bijzondere produktiemethode: het estufa-systeem. De Madeira wijnen werden vroeger als ballast op
zeereizen meegenomen. Hoe langer de reis duurde, hoe beter de wijn bleek te zijn. De sterk wisselende temperaturen,
vooral de zeer vochtige tropische hitte die aan boort van Portugese schepen heerste en het ruwe schommelen bleken
verantwoordelijk te zijn. De wijn werd daardoor totaal geoxydeerd. Het is niet mogelijk om de beste wijnen van Madeira te oud te laten worden, omdat hij het feite al is.
Na het oogsten (en soms drogen) worden de rijpe tot zelfs overrijpe druiven
(vindage tardive) geperst en begint het fermentatieproces. Tijdens of na de gisting wordt de wijn versterkt met wijnalcohol. Dit is afhankelijk van de zoetheidsgraad die
men wil bereiken. De zoetheid staat min of meer vast per druivesoort. De Sercial-wijnen zijn halfdroog. De Verdelho-wijnen zijn halfzoet, de Boal-wijnen zoet en de Malvasia-wijnen zeer zoet.
Het verschil in zoetheid van de resulterende Madeiras is het gevolg van aangepaste vinificatietijden: gaande van 3 à 4 weken voor de Sercial (zo goed als
volledige vergisting = weinig restsuikers en droge wijn) tot slechts 1 à 2 dagen voor de Malmsey (nog veel restsuikers dus een zoete wijn). De gisting wordt dan
onderbroken door verrijking met alcohol tot 17 à 22%. Hierna ondergaan de verrijkte wijnen een verblijf in de "estufa" (oven..denk aan Vlaamse "stoof"), waarbij ze, na
een langzame verhitting ,gedurende minimum 3 maanden in oude eiken vaten aan een temperatuur van ± 50 °C blootgesteld worden (meestal gaat men zelfs tot 56º C !).. En na deze "versnelde rijping"
langzaam weer afgekoeld voor verdere opslag. Met deze "estufa" behandeling simuleert men de kwaliteitsverbetering die
men indertijd vaststelde wanneer de wijn per schip heen en weer tussen Madeira en de Indische coloniën werd getransporteerd (en "getranspireerd").
Dit "verouderingsproces" door opwarming wordt streng opgevolgd door de overheid. Speciale inspekteurs plaatsen
thermozekeringen op de afgesloten en verzegelde poorten van de estufa's na het laden van de wijn. Indien de
temperatuur hoger oploopt dan 56º C breekt de verzegeling en wordt de wijn aangeslagen en vernietigd. Dit om het
vervalsen van de ouderdom te voorkomen. Na het verwarmingsproces mag de wijn een tweetal jaren rusten. Daarne
wordt de wijn overgeheveld in nieuwe eiken vaten.en wordt het alcoholgehalte (meestal 18 - 22 %) opnieuw op peil
gebracht. Daarna volgt weer een rijping gedurende drie tot vijf jaar. Hierna wordt de wijn "op fles" getrokken.
Het z.g "Estufagem" is dus een langzaam verhittingsproces waarbij de suikers in de Madeira's worden gecarameliseerd.
Een verdere oxidatie vindt plaats tijdens de rijping op vaten. De Madeira bezit een riskante hoeveelheid azijnzuur en meer
dan genoeg zwavel (aldehides). Er bestaat dus geen wijn die zo stabiel is als Madeira. Het is dan ook de wijnsoort die het
langst kan opgeslagen worden. Door de maandenlange opwarming tot ± 50º C werdt de wijn dus onderworpen aan een
"versneld verouderingsproces". Men kan gerust aannemen dat dit vergelijkbaar is met een "normale rijping" van 50 tot zelfs 100 jaar…!!!!
De beste wijnen verblijven zelfs meer dan een jaar in de "estufa's" . Tijdens deze periode verdampt vijf tot vijftien
procent van de wijn. Een lange periode met lagere temperatuur levert betere wijn op dan een korte periode met hogere temperatuur. Het estuferen geeft een branderige rook- en caramelsmaak aan de wijnen.
Na deze eerste rijping en langzame afkoeling wordt overgegaan tot een tweede "normale" opslag en rijping op vat. De
vaten zijn gemaakt van Amerikaans eiken. Het gebruik van het solera-systeem zoals bij Sherry-wijnen is thans bij wet
verboden, helaas. Dit werdt bepaald om het verschil en eigenheid ten overstaan van de Sherry-wijnen te garanderen.
Niemand verbiedt U echter om een Sherry aan te te kopen en deze thuis in Uw "estufa" op te warmen en dus "om te
bouwen" tot een stevige en lang houdbare "SheraMady"….! Alle Madeira-wijnen kennen de zelfde aanduidingen op het
etiket ten aanzien van de totale rijpingsperiode. Onderscheiden worden drie, vijf, tien of vijftien jaar vatrijping. De jaargang-Madeira's hebben twintig jaar of langer op vat gerijpt.
"Solera"-wijnen:
In tegenstelling tot de wijnen gebotteld als wijn met oogstjaarvermelding,
bestond op het eiland de mogelijkheid om solera wijnen te produceren ( de Sherry-wijnen worden geproduceerd volgens dit systeem). In dit geval werd gestart in het jaar zoals vermeld op het etiket met een
basishoeveelheid van een bepaalde wijn : Sercial, Verdelho, Boal of Malmsey. De jaarlijkse verdamping van 1 tot 2 % per jaar mocht vervangen worden door toevoeging van jongere wijn van dezelfde
druivensoort. Op bepaalde tijdstippen, afhankelijk van de beslissing van de wijnbouwer, kon een bepaalde hoeveelheid gebotteld worden en de
gebottelde hoeveelheid mocht vervangen worden door jongere wijn van dezelfde druivensoort. Op deze wijze ontstond in feite een blend maar gespreid over een zeer lange periode. Aangezien de wijn later evenwel
gebotteld werd met vermelding van het aanvangsjaar van de solera geeft dit geen getrouw beeld van de werkelijke
inhoud in de fles. Om deze reden heeft men bij toetreding van Portugal (inclusief Madeira) in de E.E.G dit systeem niet
aanvaard in de europese wijnwetgeving. Als overgangsmaatregel mochten de bestaande reserves gebotteld worden, maar er kunnen geen nieuwe solera's volgens dit systeem meer gemaakt worden.
Een nieuw solera systeem is wel mogelijk, maar uitdrukkelijk beperkt tot een maximum periode van 10 jaar. Binnen deze
periode mag men de verdamping vervangen door toevoeging van jongere wijn, maar de volledige voorraad moet na 10
jaar gebotteld worden. Een alternatief op de blends van 10 jaar waarbij in het solera systeem het begin jaar van de solera
(blend) mag vermeld worden. Tot op heden hebben wij geen info betreffende het bestaan of gebruik van solera's volgens dit nieuwe systeem.
Voor meer ingaande informatie mbt. de toepassing van het "Solera"-systeem zie hoofdstuk "Sherry".
Het aanzoeten met "mistela:
Mistela: (Fr. = mistelle) is een mengsel van onvergist druivensap dat werd versterkt met druivenalcohol (brandewijn) en
dat wordt gebruikt voor het aanzoeten van Sherry en Madeira. In Frankrijk noemt men dit "Mistelle". Madeira wordt dus
met een mistela aangezoet en versterkt en behoord daardoor eigenlijk bij de wijnsoort "Vin doux naturel".
Beschrijving van Madeira-wijnen:
De meest bekende wijnhuizen (of Quinta's) op Madeira zijn: Babeito, Blandy's, Cossart Gordon, D'Oliveira, Manuel de
Sousa, Adegas do Torreao en Miles. Hiervan is Babeito wel de allergrootste, maar daarom nog niet de beste....!
Naast de gekende "keuken madeira" bestaan er uitstekende doch minder bekende kwaliteitswijnen welke door de
kenners omschreven worden als de beste ter wereld en ongetwijfeld ook deze met de langste bewaarcapaciteit.
Er bestaan buiten deze zg. "werkmans-Madeiras" hoofdzakelijk vier soorten kwaliteits-Madera, elkgenoemd naar de druif waarvan ze zijn gemaakt, deze zijn:
Sercial:
(Portugees Cerceal) is een amberkleurige, droge wijn. Sercial wordt gemaakt van druiven die op circa 800m hoogte groeien; lager zouden ze door het grotere aantal zonneuren een hogere
suikerconcentratie bereiken. De wijn is in zijn jeugd erg onplezierig door zijn enorm hoge zuurtegraad en zijn dan zo goed als ondrinkbaar. De verse Sercialwijn kreeg in de zestiende eeuw de
bijnaam "Esgana cão" of "Dog strangler" mee (hondwurger). De wijn wordt na meerdere jaren aanmerkelijk zachter en voller van karakter. De gerijpte wijnen van dit type zijn uitstekend geschikt
als aperitief, bij soep en bij gegrilde of gerookte visgerechten.
Verdelho: Dit zijn krachtige witte tafelwijnen met een lange levensduur. De wijn is halfzoet: het zoet
is goed waarneembaar. Het karakter is uitgesproken nootachtig, mede dankzij de oxydatie (in de estufa's). De van velden op circa 500 m hoogte afkomstige Verdelho is dan ook een medium-droge,
taankleurige wijn die vooral bij 't hoofdgerecht wordt gedronken. Kan zowel als aperitief, begeleider van soep of consommé als bij neutrale ganzenleverbereidingen en notendesserts geschonken worden. De meeste Verdelho is echter
van keukenkwaliteit. Het is zeer spijtig dat de Portugese regering toestaat dat dergelijke wijnen als Madeira verkocht mogen worden.
Bual of Boal: deze licht naar noot smakende wijn is rijker en voller dan de Sercial en Verdelho met een typisch boeket
en een kleur van roest- tot donkerbruin. Is uitstekend bij sterk smakende kaassoorten, rijker bereide ganzenlever of wildpasteien en rijkelijke desserts.
Malmsey of Malvezia: is de meest zoete en aromatische madeira wijn met een prachtig boeket.Uitstekend bij chocolade
desserts en ter afronding van een schitterende maaltijd. De volzoete Malmsey is op zijn plaats bij de koffie.
Madeira Dry, Medium dry, Medium Rich of Rich, Is de gewone madeira wijn bekomen van de Tinta Negra Mole
wijnstok Het zijn zowel droge, half droge, half zoete en zoete madeira's. Hier is voornamelijk het tijdstip waarop de
gisting gestopt werdt door toevoeging van de alcohol bepalend voor de wijn welke men aldus bekomt. Alle thans
actieve domeinen gebruiken deze druif voor de productie van hun drie jaar oude kwaliteiten. In dit geval vermelden de
labels geen druivensoort maar de omschrijving Dry – Medium Dry – Medium Rich of Rich als kwaliteitsaanduiding. Het zijn de zogenaamde "werkpaarden" tussen de Madera-wijnen.
Toelichting: De hiervoor vermelde combinatie mogelijkheden madera en gerecht hebben voornamelijk betrekking op de jonge blends van 3, 5, 10 en of 15 jaar.
Waar vroeger naargelang de ouderdom verschillende typen werden gebruikt om de leeftijd te omschrijven :Reserve : 3
jaar, Old Reserve : 5 jaar; Special Reserve :10 jaar en Exclusieve of Extra Reserve 15 jaar is men recentelijk overgegaan op
een duidelijkere vermelding : 5, 10 of 15 jaar oud. Enkel bij de jongste op het eiland gebottelde kwaliteit wordt geen
ouderdom vermeld. In dit geval betreft het een wijn van 3 jaar oud. De vermelde ouderdom is het gemiddelde bekomen uit de blend van verschillende oogstjaren.
De meeste Madeira-wijnen zijn echter "mengwijnen". Maar ook Madeira heeft zijn "Vintage" (in vergelijking met de
Port's). Een vintage Maderawijn wordt , in tegenstelling tot Vintage-Port, elk jaar gemaakt en dient minstens 20 jaar op vat te verouderen. Sommige verouderen wel 100 jaar of meer. De Madeira bekomt zijn complexiteit door zijn oxidatieve
evolutie op vat, tijdens dewelke alle fruit verdwijnt, het suiker carameliseert en zware aroma's zich concentreren. De
wijnen met oogstjaar vermelding, welke minstens 20 jaar vatveroudering hebben ondergaan, zijn door hun rijk aroma en onmetelijk lange afdronk beter geschikt als digestief.
Elke slok Madeira brengt een vleugje geschiedenis: de aroma's hebben zich soms gedurende vele decennia kunnen
ontwikkelen. De oudste op Madeira bewaarde wijn dateert van 1772 - en deze bleek na een analyse uitgevoerd bij de
laatste vervanging van de kurk, nog in perfecte staat te zijn. Te koop, voor een goede 3500 Euro, is wel wijn die in 1863 werd gebotteld, een jaar waarin de Amerikaanse Burgeroorlog nog in volle gang was…!.
Opslag en gebruik:
Het procédé van langzame verwarming en afkoeling, plus de
toevoeging van alcohol, maakt de wijn zeer goed bewaarbaar. Een "Reserva" is al vijf tot twintig jaar oud en een "Vintage"moet twintig
jaar op vat hebben gelegen en daarna nog twee jaar op fles. En dan nog zijn ze in hun jonge jaren. Door het oxidatieve verouderingsproces kunnen zelfs geopende flessen madeira wijn zeer
lang en zonder kwaliteitsverlies bewaard blijven.
Eenmaal op fles ontwikkelt de Madeira zich niet meer. Probleem is dat het botteljaar niet op de Madeirafles vermeld staat. Nog verwarrender wordt het wanneer overgegaan wordt tot gedeeltelijke botteling en
men , zonder enige vermelding op het etiket, in feite éénzelfde vintage Madeirawijn met verschillende veroudering op vat en dus karakteristieken op de markt aanbiedt. Bemerk de tegenstelling
met vintage Port die slechts in de beste jaren gemaakt wordt en waar het verouderingsproces zich in de reductieve
flesomgeving voltooit tot het moment van de ontkurking. Dit verklaart ook waarom een oude vintage Port welke de dag
van ontkurking niet volledig verbruikt is, snel een belangrijk deel van zijn aroma verliest, terwijl een fles Madeira lange
tijd bewaard kan worden zonder negatieve invloed op de kwaliteit. Proefdegustaties schijnen zelfs aangetoond te hebben
dat een reeds meerdere maanden geopende fles Madeira een betere indruk geeft dan een zopas ontkurkte van dezelfde
vintage. Nog een verschil tussen vintage Madeira en Port is het zware en gemakkelijk te decanteren bezinksel in Port en het fijne depôt in Madeira dat soms 3 weken vergt om te bezinken.
Er bestaat geen andere wijn die zo stabiel en zo'n lang leven beschoren is als een goede Madeira. Het is zoals reeds
gezegd, een bewaarwijn bij uitstek. Hoe men er in slaagd de etiketten-jungel (of beschildering) en de daarop aangegeven
jaartallen te controleren is mij echter een raadsel. Tenslotte moeten oude wijnen ook regelmatig omgekurkt worden etc etc. Men kan het zich moeilijk voorstellen dat de inwoners van Madeira., in of
rond bv.1831, al honderduizenden liters Madeira-wijn opsloegen met het idee, om die wijn dan in het jaar 2002 voor veel geld aan de een of andere verdwaalde Belgische toerist te verkwanselen..(de
Nederlanders reizen niet graag naar Madeira want zelfs het water is er niet gratis....hahaha!) Ikzelf denk, dat velen onder ons dikwijls goed "gekl..t" (+ 2 letters o) werden (en worden) om het nog
vriendelijk uit te drukken!
Op de keeper beschouwd, welke "toegevoegde waarde" hebben deze jaartallen voor de kwaliteit van de wijn zelf....??? Weinig of niets natuurlijk. De wijnmafia die deze waardebepalingen tracht in stand
te houden teren op het ingeboren "snobisme" van de meeste mensen en heeft hieraan een onuitputtelijke geldkraan. Als wijzelf, .met wat geschraap en witte verf, het jaartal van een Madeira
aanpassen van 1999 naar 1909 wordt de wijn niet beter maar zeker ook niet slechter, integendeel !!! Hij wordt wel veel waardevoller en "Psychologisch" ook meer smaakvoller....zelfs voor de vervalser
zelf Eigenaardig niet...hahaha!. Maar opgelet beste "fraudeurs",....een echte oude fles is handmatig , met gebruik van uitgesneden mallen, beschilderd met loodwit . Gebruik lange stoppen van natuurkurk en denk eraan...geen kunststoffen
krimpafdichtingen over de stop plaatsen maar deze afdichten met zegellack. Als men het wijnhuis wil vermelden, neem
dan "Barbeito", of "d'Oliveira", de andere bestonden toen mischien nog niet! Met wat geheimzinnigheid en wat "show" van "van het schip gevallen" erbij, krijgt U die flessen zeker verkocht ! ...Veel succes !!!
Drinken van Madeira:
Rest natuurlijk nog de vraag waarbij je een Madeira kan drinken. Een Sercial is licht gekoeld uitstekend geschikt als
aperitief. Een Verdelho kan ook bij de consommé geschonken worden. Een Bual (of Boal) is uitstekend bij sommige
kaassoorten, voor desserts en na de maaltijd. Een goede, half droge Verdelho kan het hoofdgerecht begeleiden en past
zowat voor alle toepassingen, zelfs als aperitief als het moet. De Malmsey (Malvazia) tenslotte is naast Banyuls één van
de weinige wijnen die een chocoladedessert kan begeleiden. Hij is ook een uitstekende afronder van de maaltijd bij de koffie.
Besluit:
De vinificatie van Madeira veegt eigenlijk de vloer met de moderne
vinificatietechnologie die zweert bij een beperking van de maximale gistingstemperatuur. Hier geeft men daarenboven de vrije hand aan de inwerking
van lucht. Alhoewel Madeira met zijn nobele cépages het hele scala wijnen produceert van droog (sercial) via halfdroog (verdelho) en halfzoet (bual) tot zoet
(malmsey), zijn de geproefde verschillen tussen de uitersten vele malen kleiner dan deze van bv. Sherry of Port. Wie echter de prijzen van de kwaliteitsmaderas bekijkt kan niet ontkennen dat ze
slechts voor een select publiek en/of voor speciale gelegenheden weggelegd zijn. Er bestaan natuurlijk ook de "Werkmans-Madeiras" Of "Keuken-versies" die meestal
vervaardigd werden van de Tinta negra-druif of van minder geslaagde oogsten van de Verdelho-druif. Ook de wijn vervaardigd van de Amerikaanse soort van de
Labrusca-familie zijn simpele tafelwijntjes en horen zodus ook bij de Keuken-Madeira's. Deze versies zouden eigenlijk relatief goedkoop moeten
zijn…maar ja !. De meeste mislopen toeristen (zoals ik trouwens) die hier verzeild geraken kennen niet eens het verschil tussen gezoet zeewater en paardenzeik. Als
er maar veel alcohol in zit……hahaha!
|
|
|